بر اساس اعلام مرکز آمار ایران طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار با قدمتی ۵۰ ساله از مهمترین طرح های آماری مرکز آمار ایران است. هدف کلی این طرح، برآورد متوسط هزینه ها و درآمد یک خانوار شهری و یک خانوار روستایی در سطح کشور و استان ها است. در سال ۱۳۹۶ تعداد خانوارهای آمارگیری شده در این طرح ۱۸۷۰۱ خانوار نمونه در نقاط شهری و ۱۹۲۶۱ خانوار نمونه در نقاط روستایی کشور است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران نگاهی به اهم نتایج طرح در سال ۱۳۹۶ در مناطق شهری و روستایی نشان می دهد که:
- متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار شهری ۳۲۹.۵۲۵ هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه در سال قبل ۱۵.۷ درصد افزایش نشان می دهد. از هزینه کل سالانه خانوار شهری ۷۶.۷۵۰ هزار ریال با سهم ۲۳.۳ درصد مربوط به هزینه های خوراکی و دخانی و ۲۵۲.۷۷۵ هزار ریال با سهم ۷۶.۷ درصد مربوط به هزینه های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۲۲.۱ درصد مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده های آن و در بین هزینه های غیر خوراکی بیشترین سهم با ۴۳.۰ درصد مربوط به مسکن بوده است.
- متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری ۳۶۶.۹۴۷ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل، ۱۵.۷ درصد افزایش داشته است. براین اساس در سال ۱۳۹۶ رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری برابر با رشد هزینه کل سالانه است. منابع تأمین درآمد خانوارهای شهری نشان می دهد که ۳۴.۴ درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۱۶.۱ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۴۹.۶ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۶ نشان می دهد که خانوارهای استفاده کننده، اتومبیل شخصی از ۴۷.۶ به ۵۰.۶، یخچال فریزر از ۶۰.۵ به ۶۳.۲، جاروبرقی از ۹۰.۳ به ۹۱.۰، ماشین لباسشویی از ۸۴.۵ به ۸۶.۳، ماشین ظرفشویی از ۵.۸ به ۷.۳ و مایکروفر از ۱۰.۳ به ۱۲.۴ درصد افزایش یافته است.
- در سال ۱۳۹۶، عمده ترین نوع سوخت مصرفی ۹۳.۸ درصد از خانوارهای شهری برابر گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) بوده است.
- متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار روستایی ۱۷۸.۷۶۰ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۱۳.۹ درصد افزایش نشان می دهد. از هزینه کل سالانه خانوار روستایی ۶۶.۵۰۴ هزار ریال با سهم ۳۷.۲ درصد مربوط به هزینه های خوراکی و دخانی و ۱۱۲.۱۶۶ هزار ریال با سهم ۶۲.۸ درصد مربوط به هزینه های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۲۵.۲ درصد مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده های آن و در بین هزینه های غیرخوراکی، بیشترین سهم با ۲۹.۱ درصد مربوط به مسکن بوده است.
- متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار روستایی ۲۰۱.۸۴۲ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۱۴.۱ درصد افزایش داشته است. منابع تأمین درآمد خانوارهای روستایی نشان می دهد که ۲۹.۴ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۳۱.۷ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۳۸.۸ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۶ نشان می دهد که خانوارهای استفاده کننده، اتومبیل شخصی از ۲۷.۰ به ۲۹.۶، یخچال فریزر از ۴۱.۶ به ۴۵.۲، جاروبرقی از ۶۴.۱ به ۶۴.۲، ماشین لباسشویی از ۵۲.۱ به ۵۳.۹، ماشین ظرفشویی از ۰.۲ به ۰.۳ و مایکروویو از ۱.۶ به ۱.۹ درصد افزایش رسیده است.
در سال ۱۳۹۶ عمده ترین نوع سوخت مصرفی ۶۴.۴ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) و ۲۵.۱ درصد نفت سفید بوده است.
