نخستین جنگنده پیشرفته ساخت ایران با نام کوثر با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهور به مناسبت روز صنعت دفاعی روز سه شنبه 30 مردادماه به پرواز درآمد. این خبر، خبری بود که در راس اخبار رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت و توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
به گزارش تسنیم پیش از این، در سال 1391، از جنگنده قاهر 313 رونمایی شد که روند تکمیل آن همچنان ادامه دارد. سال گذشته نیز از هواپیمای آموزشی کوثر 88 رونمایی شد که می‌توان آن را مقدمه‌ای بر تولید جنگنده کوثر دانست.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخستین بخشی که شامل تحریم های شدید آمریکا علیه ملت ایران شد، صنعت هوانوردی نظامی و غیرنظامی بود و از آنجایی که این صنعت پیش از انقلاب وابستگی شدیدی به خارج از کشور و حضور مستشاران در ایران داشت، تمام پیش‌بینی‌ها به این سمت بود که هواپیماها و جنگنده های نیروی هوایی ارتش به زودی از چرخه عملیاتی خارج خواهند شد.
در همان دوران نیروی هوایی ارتش بعنوان اولین سازمان در ایران اقدام به تاسیس تشکیلاتی بنام جهاد خودکفایی برای تولید قطعات هواپیما کرد و پس از آن حضرت آیت الله خامنه ای در زمان ریاست جمهوری خود، ضمن تأیید این ابتکار دستور تشکیل سازمان های مشابه را در سایر نیروها صادر کردند.
اولین فعالیت های جهاد خودکفایی نهاجا، عملیاتی نگه داشتن هواپیماهای خود در طول جنگ تحمیلی بود که با توجه به آسیب های ناشی از عملیات رزمی شامل تعمیرات و بازسازی می شد. همچنین شکل گرفتن نهضت قطعه سازی باعث شد تا جنگنده های نیروی هوایی ارتش در طول دوران دفاع مقدس هیچگاه به خاطر نبود ریز قطعات زمینگیر نباشند.
اما امروز بعد از گذشت 40 سال از آن روزهای پرمخاطره این جهاد خودکفایی نه تنها از جنگنده ها مراقبت می کند، بلکه ابتدایی ترین کارش ساخت جنگنده و جنگنده بمب‌افکن برای نیروی هوایی کشور است، جنگنده هایی مثل کوثر، قاهر 313، صاعقه، سیمرغ، آذرخش، شفق و کوثر 88 است.
کوثر، جدیدترین دستاورد کشور برای فتح آسمان
هواپیمای جنگنده و آموزشی کوثر که در دو نوع تک کابین و دوکابین ساخته می‌شود؛ از قابلیت‌های ممتازی بهره می‌برد. وجود سامانه پیشرفته نشانه‌روی مقابل خلبان (HUD)، دقت هدف‌گیری را افزایش داده و کوثر را از دقیق‌ترین جنگنده‌ها کرده است.
سامانه نقشه متحرک هوشمند، توانایی کنترل آتش پیشرفته با به کارگیری شبکه داده دیجیتال نظامی نسل 4، وجود رادار پیشرفته و چند منظوره و ناوبری دقیق به صورت رادیویی و مستقل از مهم ترین ویژگی‌های این جنگنده است.
امیر سرتیپ عبدالکریم بنی‌طرفی رئیس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح (به عنوان سازمان متولی پروژه) در حاشیه مراسم رونمایی از جنگنده کوثر گفت: آنچه امروز رونمایی شد، جنگنده آموزشی رزمی مافوق صوت با نام «کوثر» است که تمام سیستم های آن پیشرفته و بومی است و با دستور رئیس جمهور نیز پرواز کرد.
کوثر را می‌توان از جمله سبک‌ترین جنگنده‌های جهان دانست؛ وزن سبک این جت جنگی موجب می‌شود کوثر به سرعتی مافوق صوت دست یابد. همچنین وزن سبک این جنگنده موجب می‌شود تا در نبرد‌های هوایی قدرت بالاتری داشته باشد.
کوثر در نوع دو کابین هم ساخته می‌شود؛ جنگنده‌های دو کابین به دو دلیل مورد استفاده قرار میگیرند؛ یکی استفاده از این جنگنده‌ها در پرواز‌های آموزشی است؛ از سوی دیگر هواپیماهای دوکابین برای ماموریت‌های با دقت بالا یا ماموریت‌های طولانی‌تر کارایی بیشتری دارد.
هواپیمای جنگی کوثر نوعی جت بمب افکن است که می‌تواند انواع موشک‌های هوا به هوا و هوا به زمین را حمل و شلیک کند. به دلیل چنین قابلیتی، کارشناسان نظامی معتقدند در عرصه میدانی، جنگنده کوثر می‌تواند به خوبی و کاملا نزدیک از نیروهای زمینی کشور پشتیبانی کند.
خودکفایی با مشارکت دانشگاه‌ها
جت جنگنده کوثر را باید نماد تولید داخلی و ثمره همکاری نیروهای مسلح و دانشگاه‌ها دانست؛ 10 دانشگاه و 63 شرکت دانش بنیان کشور در تولید هواپیمای کوثر مشارکت داشته‌اند. همچنین کلیه مراحل اجرا و تولید این جنگنده در مجموعه هواپیماسازی ایران (هسا) متعلق به وزرات دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح انجام شده است.
رئیس جمهور در مراسم رونمایی و پرواز کوثر با بیان اینکه قطعات این جنگنده توسط متخصصان کشورمان تولید شده است، گفت: این نشان از توانایی ما در این بخش دارد و اقدامی ارزشمند و خوشحال‌کننده است.
روحانی با بیان اینکه در تولید این هواپیما از بخش خصوصی، محققان و دانشگاهیان استفاده می‌شود، گفت: بخش دفاع، صنعت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باید در کنار هم قرار داشته باشند تا به راحتی بتوانند، برای انجام پروژه‌های بزرگ، کار‌ها را تقسیم کرده و همه بخش‌ها را به میدان بیاورند.
مشارکت چند بخشی و همکاری برای تولید این جنگنده، موجب شده است جت جنگنده کوثر یک محصول صد در صد ایرانی باشد. بنی‌طرفی رئیس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح با تاکید بر اینکه کوثر یک محصول تماما ایرانی است، گفت: از هر قطعه‌ای در جنگنده می‌توانید عکس و فیلم تهیه کنید. تمامی این قطعات ساخت داخل هستند و ما نگران نیستیم که آمریکا با دیدن تصویر قطعات ورود آن را به کشور ممنوع کند.
بدنه و موتور جت، صندلی پران، سیستم‌های الکترونیکی، تجهیزات اکسیژن، سیستم پرتابگر، کامپیوتر مرکزی، سیستم ناوبری و نمایشگر دیجیتال نقشه به طور کامل از تولیدات داخلی است. مشارکت داخلی برای تولید این جنگنده موجب صرفه جویی 7/5 میلیون دلاری برای کشور می‌شود. مهم‌تر اینکه این هزینه ای است که برای خرید تنها یک فروند هواپیما می‌بایست کشور می‌پرداخت.
بازتاب تولید جنگنده کوثر در رسانه‌های منطقه
تولید صد در صدی جت جنگنده کوثر و صرفه جویی ارزی آن موجب شد تا خبر ساخت جنگنده کوثر از اولین ساعت‌های رونمایی و پرواز آن، در صدر اخبار رسانه‌های منطقه قرار بگیرد.
شبکه الجزیره عربی در خبری ویژه که به ساخت این جنگنده می‌پرداخت، گفت: ایران اولین جنگنده صد درصد ملی را که به تجهیزات پیشرفته مجهز است ، رونمایی کرد. این جنگنده که نام کوثر برای آن انتخاب شده است از سوی متخصصان سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع ایران در روز صنایع ایرانی و با حضور رئیس جمهور روحانی و در یک نمایشگاه نظامی رونمایی شد.
سایت 'عربی 48 ' هم در گزارشی معتقد است که تحریم های آمریکا بین المللی و منع واردات سلاح از کشورهای جهان موجب پیشرفت ایران در زمینه ساخت سلاح ها و تجهیزات نظامی شده است.
این سایت خبری در ادامه قسمتی از سخنان روحانی را آورده بود که رئیس جمهوری در آن گفته بود: ما باید خودمان را تجهیز کنیم تا با نیروهای نظامی که می خواهند سرزمین ما و منابع ما را بگیرند، مقابله کنیم.
علاوه بر شبکه الجزیره و عربی 48، الرای، النهار و الدیار کویت ، صفحه الکترونیکی روزنامه الاتحاد امارات ، پایگاه عربی دفاع و تسلیحات، عربی 21 و ده ها سایت دیگر منطقه ای خبر این توانمندی را بازتاب دادند.
سایت‌های خبری جهان همچون رادیو فردا، بی بی سی فارسی و سی ان ان در گزارش‌های جداگانه به پوشش خبر این رونمایی پرداختند. بی بی سی فارسی در قسمتی از گزارش خود به اشاره به اینکه ایران 40 سال تحت تحریم های شدید برای خریدهای نظامی بوده است، می‌نویسد: وزارت دفاع ایران بخش عمده ای از نیازهای دفاعی این کشور را تامین می کند و در اختیار ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می گذارد.
کوثر مسلما ابتدای راهی بسیار طولانی در بخش هوایی برای کشورمان محسوب می شود و می توان این پرنده جدید را نه فقط یک هواپیمای آموزشی پشتیبانی رزمی و بلکه یک بستر برای آزمایش و توسعه بسیاری از فناوری ها در آینده دانست، اما با همین اتفاق نیز جمهوری اسلامی ایران اولین کشور اسلامی است که توانسته چنین جنگنده مدرن و در حد نسل 4 را بسازد و باید یه آن بالید و برای توسعه آن، از نیروهای مسلح و وزارت دفاع حمایت ویژه کرد.
برخلاف تصور بسیاری از افراد که گمان می‌کنند، پیشرفت‌های نظامی برای کشور تهدیدآفرین است؛ افزایش توانمندی‌های نظامی موجب می‌شود هزینه دشمن برای حمله به ایران بیشتر و بیشتر شود؛ بحران در سوریه، عراق و یمن به خوبی نشان می‌دهد که آمریکا و همپیمانانش در منطقه از هیچ جنایتی علیه دولت ها و ملت ها ابایی ندارند و اگر تاکنون به خاک ایران تعرضی نکرده‌اند، صرفا به این دلیل است که می‌دانند اگر کوچک ترین اشتباهی بکنند، با پیامدهای بسیار تلخی رو به رو می‌شوند و اولین اشتباه آنها می تواند آخرین اشتباه آنان باشد.
خودکفایی در تولید صنایع دفاعی می‌تواند پیامی روشن به سایر کشورها مبنی بر این نکته باشد که افزایش توانمندی نظامی کشور وابسته به نخبگان داخلی و بدون تاثیر پذیری از اقدامات سیاسی همواره ادامه خواهد یافت. قطعا برای داشتن نیروی نظامی کارآمد نیازی نیست بودجه‌های کلان خرج شود، درست همان کاری که برخی مرتجعین منطقه‌ای انجام می دهند!
