علیاکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۲۶ شهریور در شصت و دومین کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، طی اظهاراتی سرنوشت برجام را یکی از مهمترین نگرانیهای جهانی برشمرد.
وی با اشاره به فرآیند سخت و دشوار برای رسیدن به این توافق اظهار داشت: متأسفانه علیرغم اینکه آژانس ۱۲ بار بطور مستمر بر پایبندی جمهوری اسلامی ایران به مفاد این توافق گواهی داده است، ایالات متحده آمریکا در می ۲۰۱۸ تصمیم به خروج یکجانبه و غیرقانونی از این توافق گرفت، در حالی که دولت آمریکا، بطور کامل به مفاد آن پایبند نبوده است.
صالحی این تصمیم یکجانبه آمریکا را نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و ریشخند به اصول اساسی و شناخته شده حقوق بین الملل و چندجانبه گرایی برشمرد، که سرنوشت این دستاورد ارزشمند و منحصر به فرد علم دیپلماسی را با خطر جدی و تأثیرات منفی بر صلح و امنیت منطقهای و بین المللی، مواجه کرده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان افزود: عکس العمل بینالمللی به این اقدام غیرقانونی آمریکا، تردیدهای جدیای را در رابطه با عقلانیت و اعتبار سیاست آن کشور ایجاد کرده است؛ این نگرانی صرفا به یکجانبه گرایی آمریکا بر نمیگردد، بلکه همچنین با شرایط بسیار دشوار منطقه ما که مملو از آشوبهای فراگیر و تهدیدات تروریسم است، مرتبط است.
وی با اشاره به حمایت قوی ایران از ایجاد منطقه عاری از سلاح هستهای در خاورمیانه از سال ۱۹۷۴ تا کنون، عنوان کرد: نمیتوان بی توجهی عمدی برخی از کشورها نسبت به تهدید واقعی ناشی از امتناع لجبازانه رژیم اسرائیل از پیوستن به معاهده عدم اشاعه هستهای و در اختیار گرفتن زرادخانه هستهای قابل توجه و رد هرگونه بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی را شماتت نکرد. این در حالی است که در مورد برنامه هستهای ایران، همانطوری که در گزارش مدیرکل نیز آمده است، سیستم راستی آزمایی در حال اجراست.
صالحی بیان کرد: این یکی از نمونههای بارز تناقض در دنیای امروز است که در رابطه با یک کشور عضو معاهده عدم اشاعه هستهای بطور جامع اجرا میشود، در حالی که در ارتباط با یک غیرعضو این معاهده کاملا چشمانشان را بستهاند و این رفتار فاحش تبعیض آمیز، مضحکه گرفتن عدالت است.
معاون رئیس جمهور همچنین با اشاره به تحولات و رایزنیها بین ایران و اتحادیه اروپایی افزود: علیرغم مثبت بودن این تحولات، ولی ضروری است این گامها با اقدامات عملی و محکمتری تکمیل شود و رهیافت «اقدامات تدریجی» مکانیسم مناسبی در پاسخ به شرایط ناشی از سیاست لجبازانه آمریکا در تضعیف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد نیست.
وی همچنین در ادامه بر لزوم اجرای حرفهای و غیرطرفدارانه وظایف توسط آژانس تأکید کرد و اظهار داشت: گزارشات فنی تنها باید با ارزیابیهای هدفمند و به دور از عناصر سیاسی تهیه شود.وی در ادامه ابراز امیدواری کرد که فرایند رسیدن به «نتیجه گیری وسیعتر» در رابطه با برنامه هستهای کشورمان تسریع شود.صالحی در ادامه سخنرانی خود به تمایل جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از علم و فناوری هستهای برای مدیریت منابع آبی و پاسخ به تغییرات آب و هوایی، در کنار تولید برق، ارتقای سلامت، غذا و کشاوری اشاره و مأموریت اصلی آژانس در این رابطه را کمک به کشورهای عضو برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار از طریق انتقال تجربه، تشریک دانش و ارائه تجهیزات لازم عنوان کرد.
معاون رئیس جمهور کشورمان همچنین در ادامه به نقش مهم انرژی هستهای در کاهش گازهای گلخانهای و ارتقای امنیت انرژی از طریق ساخت نیروگاه برق هسته ای، پیگیری توسعه تکنولوژی گداخت و نیز پروژههای تولید ایزوتوپ اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران برای افزایش سهم انرژی هستهای در ترکیب انرژی کشور، برنامه ریزی درازمدتی انجام داده است و در این راستا فازهای دو و سه نیروگاه برق هستهای بوشهر را در دست اجرا دارد.
صالحی در ادامه به تلاشها و اقدامات مهم به عمل آمده در راستای استفاده از بالاترین استانداردها برای تأمین ایمنی نیروگاهها، از جمله همکاری با اتحادیه اروپا، آژانس بین المللی انرژی اتمی و .. اشاره کرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان همچنین با اشاره به امنیت هستهای اظهار داشت که اقدامات موردنظر در این زمینه نباید مانع همکاریهای عملی در زمینه فعالیتهای صلح آمیز هستهای یا موجب تضعیف اولویتهای برنامه همکاریهای فنی آژانس شود.
وی همچنین در عین حال که به مهم بودن موضوعات تروریسم، حملات سایبری و قاچاق غیرقانونی اشاره کرد، بر مسئولیت کشورها برای تأمین کامل امنیت هستهای و نقش آژانس برای ارتقای زیرساختهای ملی در صورت درخواست آنان و به صورت داوطلبانه تأکید کرد.
صالحی بیان کرد: انتظار میرود آژانس براساس نیازها و اولویتهای کشورها با آنها همکاریهای فنی داشته باشد و ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در بحث هستهای آماده است تا دستاوردهای خود را با سایر کشورها، به ویژه با کشورهای همسایه، به اشتراک بگذارد.
وی با استقبال از برگزاری کنفرانس وزرای آژانس در زمینه علم و فناوری در نوامبر ۲۰۱۸، ابراز امیدواری کرد که این کنفرانس فرصتی برای تسهیل انتقال علم و فناوری هستهای به کشورهای در حال توسعه توسط آژانس باشد.
صالحی در پایان سخنرانی خود نسبت به روزی که شعار «استفاده صلح آمیز انرژی هستهای برای همه، و سلاح هستهای برای هیچکس» در سطح جهان مورد پذیرش و اجرا در آید، ابراز امیدواری کرد.کنفرانس عمومی آژانس از امروز به مدت پنج روز (تا جمعه) در مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی برپاست.