«نحوست ماه صفر»، واقعیت یا خرافه؟

جا دارد در این عصر که عصر دانش و توجه به واقعیات است ، خود را از زنجیر این 'توهمات' خَلاص نماییم .

کلمه 'صفر' ، دارای یک پسوند است و آن کلمه 'خیر' است که به او متصل شده و این اتصال دلالت از 'خیر بودن' این ماه دارد.

باری؛ اگر در ماه صفر رحلت پیامبر اسلام(ص) را داریم ، از طرفی ولادت امام باقر(ع) را هم داریم . و یا پیروزی غیرقابل توصیف حضرت امیر (ع) بر خوارج خشک و مقدس و منحرف را هم، داریم .

سخن مرحوم عارف بالله ملکی تبریزی در کتاب المراقبات چنین است :
'ماه صفر ، که معروف گشته به «نحوست» ... در این باره روایت مخصوصی از ائمه دین(ع) نرسیده و فلسفه آن دقیقاً برای ما روشن نیست' .
 
احادیثی که ما را بر دعا و پرداخت صدقه در این ماه رهنمون میفرمایند را هم ، که میدانید اختصاص به ماه صفرالخیر ، ندارد .
در همه ماه ها دعا و صدقه از سنت نبوی (ص) و اهلبیت (ع) بشمار میرود. و در بعض اوقات دعا خاص هم وارد شده ، مانند این دعا که فیض کاشانی برای روزهای ماه صفر نقل نموده است :
《یَا شَدِیدَ الْقُوَی وَ یَا شَدِیدَ الْمِحَالِ یَا عَزِیزُ یَا عَزِیزُ یَا عَزِیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمِیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنِی شَرَّ خَلْقِکَ یَا مُحْسِنُ یَا مُجْمِلُ یَا مُنْعِمُ یَا مُفْضِلُ یَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ 》

اتفاقا طبق تجربه ؛ بیشترین آسیب را در این طور روزها که به غلط ، مشهورِ به 'نحس' بودن میشود را ، افرادی میخورند که این اوهام را از روی تقلید ، به خود تلقین کرده اند!

به نظرم درباره 'نحوست' ، بهترین سخن را از مفسر و فیلسوف بزرگ قرن حاضر باید بشنویم و بر اساس آن قالب فکری خود را پی ریزی کنیم.

'علامه طباطبایی' میفرماید :

از نظر عقلی نمی‌توان دلیلی اقامه کرد که فلان زمان نحس است و فلان وقت سعد، چون اجزای زمان مثل هم هستند و ما هم که بر علل و اسباب مؤثر در حوادث احاطه علمی نداریم تا بگوییم فلان قطعه از زمان نحس است و قطعه دیگر سعد.
امّا از نظر شرعی دو آیه در قرآن داریم که ظاهرش بر این است که ایامی خاص (هفت شبانه روز) که عذاب بر قوم ثمود ارسال شد، روزهای نحسی بوده‌اند.
ولی این آیه ؛ دیگر نمی‌رساند که حتی‌ همان روزها در هفته بعد و در ماه بعد و ... ایام نحس هستند.
چون اگر تمام آن ایام نحس باشند در تمام سال، لازمه‌اش این است که تمام زمان‌ها نحس باشند .
روایات هم نتیجه‌اش این است که نحس بودن ایام به خاطر کارهای زشتی است که در آن واقع شده است و سعد بودن ایام به خاطر کارهای نیک دینی ویا عرفی است، امّا اینکه قطعه‌ای از زمان خاصیت تکوینی سعد و نحس داشته باشد، قابل اثبات نیست. (المیزان جلد19ذیل آیه 19 قمر)

ایرنا