دبیراجرایی FATF: برای خروج ایران از لیست سیاه تضمین نمی‌دهیم

الحاق ایران به کارگروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF چندی‌ست که در ایران موضوع بحث بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی شده است.

به گزارش تسنیم موافقان الحاق ایران به FATF که بیشتر شامل نمایندگان حامی دولت در مجلس و دولتمردان می‌شود، می‌گویند که با الحاق به این کارگروه ویژه اقدام مالی، ایران از لیست سیاه و کشورهای پرخطر برای سرمایه‌گذاری خارج می‌شود، اما از طرفی مخالفان آن معتقدند که اگر ایران به FATF هم بپیوندند، هیچ تضمینی برای اینکه از لیست سیاه خارج شود، وجود ندارد.

اما حالا دیوید لوئیس دبیر اجرایی کارگروه جهانی اقدام ویژه مالی(FATF) به عنوان یکی از مقامات ارشد این کارگروه به تازگی گفت‌وگویی با بخش فارسی تلویزیون "بی‌بی‌سی" انجام داده و چگونگی سازوکار این کارگروه برای اعضا و شرایط پیوستن ایران به آن را تشریح کرده است؛ او در بخشی از این مصاحبه گفته است که"هیچ تضمینی برای ایران وجود ندارد که با الحاق به این کارگروه از لیست سیاه خارج شود، بلکه فقط استانداردهایی برای سرمایه‌گذاری در این کشور تعیین می‌شود".

این در شرایطی است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در جلسه علنی روز 15 مهر مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم(CFT) گفته بود که "نه بنده و نه آقای رئیس‌جمهور نمی‌توانیم تضمین بدهیم با پیوستن به این کنوانسیون مشکلات حل خواهد شد ولی تضمین می‌دهیم با نپیوستن به آن، آمریکا مشکلات را برای ما ایجاد خواهد کرد".

البته برخی دیگر از موافقان الحاق ایران به FATF نیز در بیان موافقت خود با الحاق ایران به این کارگروه ویژه اقدام مالی معتقدند که  با پیوستن ایران به (FATF)  مشکلات حل شده و ایران از لیست سیاه خارج می‌شود.  

** 5 نکته از مصاحبه دیوید لوئیس دبیر اجرایی کارگروه جهانی اقدام ویژه مالی(FATF):

1- انتظار از ایران برای خارج کردن استثنائات گروه‌های تروریستی

2- حصول اطمینان از ایجاد ساختاری قانونی در ایران برای خارج کردن استثناهای گروه‌های تروریستی 

3- عدم تضمین برای خروج از لیست سیاه پس از الحاق به FATF

4- نظارت سالانه بر کشورهای عضو FATF

5- نظارت کامل بر سیستم مالی ایران برای اولین بار

** FATF چیست؟

(Financial Action Task Force ) یک سازمان بین دولتی و یک گروه ویژه اقدام مالی است که به ابتکارکشورهای عضو G7 در سال 1989 تأسیس شد، این گروه موظف‌اند هر چهار ماه یک بار گزارشی را درباره ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای هدف برای کشورهای عضو اعلام کنند، در ابتدا این سازمان تنها وظیفه روند پولشویی در سطح بین‌الملل را بررسی و استانداردهایی را برای مبارزه با پولشویی تدوین می‌کرد، اما از 2001 میلادی و پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر، وظیفه بررسی بازارهای هدف به منظور سرمایه‌گذاری را از نظر وجود امکان تأمین مالی تروریسم نیز به عهده کارشناسان این سازمان قرار دادند.

این گروه ویژه اقدام مالی، در گزارش‌های سالانه‌اش، یک «لیست سیاه» از کشور هایی که با معیار این نهاد، پرخطرترین کشورها برای سرمایه‌گذاری هستند قرارد داده بود، این لیست شامل کشورهایی است که از نظر کارشناسان این سازمان، در مبارزه جهانی علیه پولشویی و تأمین مالی تروریسم همکاری نمی‌کنند. در سال 2009 برای اولین بار، نام ایران در کنار نام پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان وارد لیست سیاه پیشنهادهای سرمایه‌گذاری (FATF) قرار گرفت، در سال‌های بعدی نیز گزارش‌ها ادامه پیدا کرد و نام ایران در رأس لیست سیاه دیده شد.

**ماجرای الحاق ایران به FATF از کجا شروع شد؟

ماجرای الحاق ایران به کارگروه اقدام ویژه مالی (FATF) از آنجا شروع شد که علی طیب‌نیا وزیر اقتصاد دولت یازدهم در خرداد سال 1395 و پس از تصویب قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم در مجلس با امضای 35 بند از پیش‌شرط‌های FATF، تعهد می‌دهد که ما بقی تعهدات نیز در مجلس تصویب شود، این در شرایطی است اقدام طیب‌نیا بدون طی مراحل قانونی و برخلاف اصل 77 قانون اساسی که دولت را ملزم می‌کند عهدنامه‌ها، مقاوله‌نامه‌ها، قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی به‌ تصویب مجلس برسد، صورت می‌گیرد، سپس دولت 4 لایحه را برای فراهم کردن بستر الحاق به این کارگروه تدوین و به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد.

** لوایح چهارگانه دولت برای الحاق به FATF کدامند؟