معامله این روزهای ما و چشم بادامی‌ها

کره جنوبی یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران بوده که موقتاً از تحریم‌های نفتی آمریکا معاف شده است. هر چند در طول سال‌های گذشته میزان مراودات تجاری ما با این کشور متفاوت بوده، اما آمارها حاکی از این است که واردات ایران از کره جنوبی، نوسان کمتری نسبت به صادرات ما به این کشور داشته است.

به گزارش ایرنا آمارهای گمرکی نشان می‌دهند بخش عمده محصولات صادراتی ایران به کره جنوبی را «سوخت‌های معدنی، روغن‌های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آن‌ها، مواد قیری و موم‌های معدنی» تشکیل می‌دهند که نفت نیز در این دسته قرار می‌گیرد و در 10 سال گذشته به‌طور میانگین بیش از 96 درصد ارزش محصولات صادرات به کره جنوبی را به خود اختصاص داده است.

در حالی که بخش عمده صادرات ایران به کره جنوبی را نفت و فرآورده‌های نفتی تشکیل می‌دهد، محصولات متنوعی از کره جنوبی وارد کشورمان می‌شود.

به‌طور کلی در 10 سال منتهی به 2017، سه گروه‌ کالایی «ماشین‌آلات، وسایل مکانیکی، رآکتور هسته‌ای، دیگ‌های بخار و آب گرم، اجزا و قطعات آن‌ها»، «پلاستیک و مصنوعات آن» و «آهن و استیل» بخش عمده محصولات وارد شده به ایران هستند.

در سال 2008 بیشترین حجم صادرات از کره جنوبی مربوط به «کشتی، قایق و سازه‌های شناور» بوده که در سال‌های بعد، جای خود را به «ماشین‌آلات، وسایل مکانیکی، رآکتورهای هسته‌ای دیگ‌های بخار و آب گرم، اجزا و قطعات آن‌ها» داده است. این گروه به‌طور میانگین در 10 سال منتهی به 2017 حدود 20 درصد از ارزش واردات از کره را به خود اختصاص داده است. «ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و اجزا و قطعات آن‌ها، دستگاه‌های ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیونی، اجزا و قطعات و مترفعات این دستگاه‌ها» که لوازم صوتی-تصویری را در برمی‌گیرد از سال 2008 تا 2014 رو به رشد بوده، به‌طوری که از حدود هشت درصد در سال 2008 به حدود 19 درصد در سال 2014 رسیده است.

از طرف دیگر، آمار مقدماتی گمرک ایران از واردات و صادرات هفت‌ماهه نخست سال جاری نشان‌دهنده افت روابط تجاری بین دو کشور است که تا حدودی می‌تواند تحت تأثیر نااطمینانی‌های نیمه نخست سال درباره تداوم برجام و نیز، اعلام بازگشت تحریم‌های ثانویه علیه ایران باشد.

در هفت ماه نخست سال جاری ارزش مجموع صادرات ایران به کره جنوبی بالغ بر هشت میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 66 درصد کاهش داشته است. در رابطه با واردات از این کشور نیز شاهد کاهش حجم مبادلات نسبت به مدت مشابه سال گذشته هستیم. به‌طوری که این میزان در سال جاری بالغ بر یک میلیارد و 600 میلیون دلار بوده که افت حدود 31 درصدی را تجربه کرده است.

**بخش خصوصی آستین‌هایش را بالا می‌زند

با وجود کاهش روابط تجاری بین دو کشور، اما پس از اعلام معافیت کره جنوبی از تحریم‌های نفتی، انتظار می‌رود سطح روابط تجاری بهبود یابد. نشانه‌های آغاز بهبود روابط تجاری را می‌توان در فعالیت‌های اخیر اتاق مشترک ایران و کره جنوبی جست‌وجو کرد که یکی از آن‌ها، برگزاری سمینار فرصت‌های اقتصادی ایران و کره جنوبی در چند روز اخیر است. اتاق ایران و کره جنوبی اعلام کرد این سمینار با حضور سفیر کره جنوبی، مقامات سازمان توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری کره جنوبی، مقامات وزارت صمت، بانک مرکزی، سازمان سرمایه‌گذاری، وزارت امور خارجه و اعضای اتاق برگزار شده و محور اصلی آن نحوه همکاری دو کشور با توجه به شرایط جدید بوده است.

بر این اساس، حسین تنهایی رئیس اتاق مشترک ایران و کره جنوبی در گفت‌وگو با ایرنا از همکاری تهران و سئول برای تسهیل مبادلات مالی بین دو کشور بر اساس پیمان ارزی و صندوق تهاتر خبر داده و گفته که سازوکاری برای بازگرداندن پول نفت صادراتی از کره جنوبی تعریف شده و بر اساس آن، کالا توسط کره جنوبی به واردکنندگان عرضه و وجه آن از منابع حاصل از صادرات نفت کسر می‌شود. واردکنندگان نیز وجه کالاهای وارداتی را به دولت ایران پرداخت می‌کنند و اگر بانک‌های مرکزی دو کشور نتوانند در مبادلات مالی با یکدیگر همکاری داشته باشند، روابط اقتصادی بخش خصوصی می‌تواند در بستر یک صندوق مشترک برای تهاتر کالا انجام شود.

استفاده از پیمان‌های ارزی و تهاتر کالا، راه‌حل‌هایی برای حذف دلار از جریان صادرات و واردات بین کشورهاست که در صورت اجرای کامل تعهدات طرفین، آثار تحریم‌های اقتصادی بر تجارت خارجی را کاهش خواهد داد.