پس از اجرای قانون آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در پروازهای داخلی، طیف مختلفی از قیمتها ارائه شد و قیمت هر ساعت پرواز بسته به مسیر و زمان سفر و حتی ساعت آن، متفاوت شد.
در سیستم آزادسازی نرخها، عرضه و تقاضا قیمتها را مشخص میکند، در این راستا با افزایش تقاضای سفر به ویژه در ایام اوج سفر نظیر تعطیلات، قیمتها هم افزایش مییابد.
البته ذکر این نکته هم ضروری است که در نبود تقاضای سفر، در برخی روزها شرکتهای هواپیمایی قیمتهایی حتی پایینتر از نرخ بلیت اتوبوس برای مسافران خود عرضه میکنند.
با این حال درست است که طبق قانون آزادسازی، عرضه و تقاضا نرخها را تعیین میکند، اما نظارت حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی بر سقف نرخها هم در این حوزه بسیار ضروری است، به هر حال با وجود افزایش تقاضا قیمتها باید به گونهای باشد که از حالت غیرمنطقی عبور نکند و اجحافی به مسافر نشود.
برخی شرکتهای هواپیمایی و آژانسهای فروش بلیت هواپیما در شرایط افزایش تقاضا نرخهایی بابت یک ساعت صندلی پرواز ارائه میکنند که شاید چندان منطق اقتصادی برای مسافران نداشته باشد.
نمونه این مورد هم قیمت بلیت پروازهای تهران-کیش در تعطیلات ۲۲ بهمنماه امسال است. این نرخها از سوی شرکتهای هواپیمایی با کف قیمتی ۶۷۰ هزار تومان ارائه شده است و در سقف قیمت به یک میلیون تومان هم میرسد.
بنابراین گزارش، ذکر این نکته هم ضروری است که یکی از مشکلات شرکتهای هواپیمایی، دریافت ارز سامانه نیما است.
قطعاً شرکتهای هواپیمایی هم در نوسانات اخیر ارزی دچار مشکل شدهاند، زیرا به هر حال بیش از ۵۰ درصد هزینه شرکتهای هواپیمایی ارزی است و با افزایش قیمت ارز دچار مشکل میشوند.
طبق قانون شرکتهای هواپیمایی میتوانند ارز نیما دریافت کنند، اما به گفته دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی دریافت ارز از سامانه نیما برای برخی ایرلاینهای داخلی زمانبر شده است و برخی شرکتها ارز مورد نیاز خود را از بازار تهیه میکنند.
از سوی دیگر نرخگذاری بلیت پروازها بر اساس ارز نیما انجام شده است و به گفته دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی، اگر شرکتی نتواند در هفته ارز نیما دریافت کند باید به سراغ ارز بازار آزاد برود، در حالی که قیمت بلیتهای آنها با ارز نیما منعقد شده است.
دیماه سال گذشته قیمت یک دلار آمریکا در کشور ۴۵۰۰ تومان بود که امروز به ۱۲ هزار تومان افزایش یافته است و قطعاً این افزایش حدود ۳ برابری قیمت ارز به افزایش قیمت بلیت هواپیما هم میانجامد، اما ضرورت دارد دولت و بعد از آن سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی با همکاری شرکتهای هواپیمایی در راستای مشتریمداری و رشد گردشگری داخلی و به دنبال آن ارتقاء اشتغال، نرخهای متعادلتری ارائه کنند.
البته در این حوزه سیاستهای تشویقی سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران از شرکتهای هواپیمایی داخلی، به ویژه در نوسانات ارزی اخیر، باید مدنظر باشد.
به هر حال شرکت هواپیمایی به عنوان یک بنگاه اقتصادی عمل میکند و اگر دولت به دنبال ایجاد اشتغال پایدار و رشد گردشگری است، ضرورت دارد، حمایت لازم را هم داشته باشد.