سهام عدالت در بهمن ماه سال ۱۳۸۴ به تصویب هیات وزیران رسید که در همان سال در چهار استان اجرایی شد. در ابتدای امر قرار بود مبلغ سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومان باشد که پس از دوسال به یک میلیون تومان افزایش پیدا کرد. بنابر اظهار مسوولین وقت، مبلغ این سهام در یک بازه زمانی ۱۰ ساله از سود حاصل از همان سهام کسر شده است.
منبع: سایت سهام عدالت
با گذشت ۱۰ سال از انتشار و توزیع سهام عدالت، اولین سود که مربوط به سال ۹۵ بود در سال ۹۶ و به مبلغ تقریباً ۷۴ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار واریز شد. به گفته مسئولان، در دومین مرحله نیز مبلغی حدود ۸۶ هزار تومان سود سهام در سال ۹۶ و تا پایان سال ۹۷ واریز می‌شود.
با این حساب، در مرحله اول پرداخت سود سهام عدالت، مبلغ ۳,۵۰۰ میلیارد تومان و در مرحله دوم نیز ۴,۱۰۰ میلیارد تومان بین ۴۷ میلیون نفر تقسیم شده است. در صورتی که این مبالغ اگر وارد بحث تولید و حمایت از تولیدکنندگان در شرایط فعلی کشور می‌شد، می‌توانست تا حدود زیادی مشکلات کشور را کاهش داده و از تورم موجود در کشور بکاهد.
آزادسازی به نفع چه کسی؟
اخیراً وزیر اقتصاد از احتمال آزادسازی عرضه سهام عدالت در بازار بورس سخن گفته است. اما ارزش این سهام چقدر است و چه تغییری در بازار ایجاد خواهد کرد؟ طبق گفته وزیر، هر برگ سهام عدالت که ارزش دفتری آن یک میلیون تومان است، تا ۳برابر این ارزش یعنی رقمی معادل ۳میلیون تومان می‌ارزد. با یک ضرب و تقسیم ساده، ارزش ۴۷ میلیون سهام عدالت به رقمی حدود ۱۴۱ هزار میلیارد تومان می‌رسد؛ یعنی معادل یک سوم بودجه عمومی کشور که رقم ۴۸۷ هزار میلیارد تومان است. و چیزی در حدود ۸درصد کل نقدینگی کشور که ۱,۷۰۰ هزار میلیارد تومان است.
جابجایی این حجم از نقدینگی تبعات فراوانی برای اقتصاد کشور دارد. از جمله:
۱- توزیع نامتقارن ثروت: آزادسازی سهام عدالت باعث خواهد شد فقرا سهام عدالت را به آسانی از دست بدهند و برخی دیگر یک‌شبه ثروتمند شوند.
۲- رواج دلالیسم: به دلیل اینکه بسیاری از افراد دارای سهام عدالت کد معامله گری بورس را ندارند، دلالان وارد کار شده و این سهام ها را خریده و سود آن را کسب می نمایند.
۳- حرکت بی منطق نقدینگی: آزادسازی سهام عدالت جابجایی عمده ای در نقدینگی کشور ایجاد می کند که می تواند بازارهای گوناگونی مانند دلار و طلا را با شوک همراه کرده و اثرات مخربی داشته باشد.
در پایان باید گفت آیا سهام عدالتی که برای کاهش فاصله فقیر و غنی در کشور راه اندازی شد، امروز به اهداف خود رسیده است یا خیر؟
