حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی در گفت‌وگوی ویژه خبری شب گذشته شبکه دو تلویزیون با موضوع بررسی عملکرد آستان قدس رضوی حضور یافت.
به گزارش میزان وی نخست در رابطه به بحث افزایش زائران امام رضا علیه‌السلام اشاره کرد و گفت: طبق آخرین آمار سالانه به طور متوسط ۲۷ میلیون زائر وارد مشهد می‌شود که امسال این رقم به ۳۰ میلیون نفر افزایش یافت. این زائران از سراسر عالم اسلام به مشهدالرضا می‌آیند و مقدم آن‌ها از ناحیه مجاورین و خادمان آستان، گرامی داشته می‌شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی تصریح کرد: تمام برنامه‌های ما بر منبای زائر محوری است که زیارت زائران تسهیل شود. برای این منطور ما برنامه از مبدا تا مبدا را تعریف کرده‌ایم و تلاشمان این است که زیارت برای زائران سفری خاطره‌انگیز، دلنشین و به دور از هر گونه مشکلی باشد. ما ابتدای ورودمان به آستان قدس در سال ۱۳۹۵، سعی کردیم این مساله را مورد توجه ویژه قرار دهیم و تمام ارتباطات سازمانی را نیز بر این موضوع استوار کردیم.
تولیت آستان قدس رضوی خاطر نشان کرد: در همین رابطه سعی شد میقات‌الرضا‌ها در اماکنی احداث شود که احتمال بروز مشکل بیشتر است تا از بروز مساله برای زائرین جلوگیری شود. همچین تلاش شده تا در حوزه‌هایی سرمایه گذاری شود که سفر زائرین تسهیل گردد مثلا تعریض جاده چناران-مشهد در همین راستا صورت گرفت و لذا ما به وجه اقتصادی و سودآور بودن آن توجه نکردیم.
وی در خصوص اسکان زائرین بیان کرد: اسکان زائرین کم درامد یا نیازمند دراین سه سال مورد توجه ما بوده است؛ بنابراین علی رغم وجود امکانی که برای اسکان زائران داشتیم، در سال ۹۵ کلنگ احداث زائر شهر، زده شد که بعد از یک سال فاز اول آن به بهره‌برداری رسید و ۶۵ درصد از فاز دوم آن نیز اجرایی شده است که ظرف چند ماه آینده به بهره برداری کامل خواهد رسید. در حال حاضر در زائر شهر، روزانه ۳ هزار زائر می‌توانند اسکان پیدا کنند که با تکمیل این پروژه، این رقم به ۲۰ هزار نفر خواهد رسید. احداث دارالشفا هم از دیگر اقدامات ما در این سه سال بود. ضمن آنکه برای تسهیل زیارت زائرین، قریب به ۵۰ تغییر در مجموعه کالبد حرم مطهر داده شد بدون اینکه خدشه‌ای به این بنا وارد شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی در خصوص تغذیه زائرین گفت: علاوه بر موضوع اسکان، بحث تغذیه زائرین از سیاست‌های جدی ما بوده است. مردم با هر میزان ثروت و دارایی مایل هستند از غذای متبرک امام رضا استفاده کنند. در برخی ایام ما ۵ برابر میزان غذا را افزایش دادیم و علاوه بر ناهار، شام و صبحانه نیز اضافه شد. در مجموع از سال ۹۵ حجم غذای امام رضا عموما سه برابر شده است. البته تصور نشود که هزینه اطعام از کار‌های اقتصادی است بلکه محل هزینه آن نذورات مردمی است که این بخش نذورات هم تا دو برابر افزایش یافته است.
افزایش ۱۰ برابر موقوفات آستان قدس در سه سال گذشته
تولیت آستان قدس رضوی در خصوص میزان موقوفات در سه سال گذشته اظهار داشت: در سال ۱۳۹۴ ما ۴ فقره موقوفات داشتیم که پس از سه سال این رقم به حدود ۸۰ مورد مخفی رسیده است. علت افزایش موقوفه‌ها هم این است که وقتی مردم شاهد ارائه خدمات هستند، ترغیب می‌شوند که اموال بیشتری وقف کنند تا در اختیار زائرین قرار بگیرد؛ لذا موقوفات در این مدت ۱۰ برابر شد.
تولید ۴۵ درصد داروی بیماران هموفیلی در شرکت‌های آستان قدس
وی افزود: رویکرد ما کاهش هزینه‌های اجتماعی و افزایش سرمایه اجتماعی در این مدت بوده است. ما به جای ورود به بخش‌هایی مانند مشهد مال، در حوزه‌هایی سرمایه گذاری کردیم که استراتژیک محسوب می‌شود. برای مثال ۴۵ درصد داروی بیماران هموفیلی در شرکت‌های آستان قدس تولید می‌گردد. ضمن آنکه در چهار ماه اخیر صد درصد داروی این بیماران توسط این شرکتها تامین شده است.
حضور روزانه یکهزار زائر اولی در مشهدالرضا
تولیت آستان قدس رضوی در مورد برنامه زیارت اولی‌ها خاطر نشان کرد: ما برای کسانی که امکان زیارت ندارند، تحت عنوان زیارت اولی‌ها برنامه‌ای ترتیب داده ایم که بر منبای آن از عید فطر سال ۱۳۹۵ تا امروز به طور متوسط روزانه یکهزار زائر اولی وارد مشهد می‌شود که تمام مسائل مربوط به حمل ونقل، اسکان و تغذیه آن‌ها بر عهده آستان قدس است؛ لذا در نتیجه این کار تا امروز یک میلیون زائر اولی با همکاری بخش‌های مختلف وارد مشهدالرضا شده اند.
وی در مورد برنامه تعریف خدام تصریح کرد: ما از ابتدای ورود به آستان قدس مفهوم توسعه خدمت، خادم و مخدوم را مطرح کردیم. براین اساس خدمت فقط محدود به حرم مطهر نیست و می‌تواند به وسعت کل کشور باشد. در نتیجه خادمان با توجه به حرفه‌ای که دارند می‌تواند به نیازمندان در همه جای کشور خدمت کنند. برای این منظور سایتی ایجاد شد و ۵۰ رشته خدمتی تعریف شد تا افرادی که مایل هستند در آن نام نویسی کنند. تا کنون بیش از ۲۰۰ هزار نفر ثبت نام کرده اند. این افراد در سال ۱۰ روز در حرم مطهر حضور می‌یابند و بین ۳۰ تا ۳۵ روز را در شهر و استان خود به نیازمندان خدمت رسانی می‌کنند. در واقع در حال حاضر با این کار بسیج دومی در کشور در حال شکل گیری است که افراد در راستای اهداف امام رضا برای گره گشایی از کار مردم، فعالیت می‌کنند.
حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی در مورد دفتار استانی و کانون‌های خادمین گفت: ما سه ماموریت مهم برای دفاتر استانی مشخص کردیم: شناسایی زیارت اولی ها، کمک به نیازمندان و ماموریت فرهنگی. این دفاتر ساختمان خاصی ندارد. ۳ نفر عضو اصلی هستند و سایرین تحت عنوان خادم یار فعالیت می‌کنند. ما ۲۸۰۰ گروه جهادی را در این مدت پشتیبانی کردیم که از کار‌های خانه سازی تا حوزه سلامت را برای نیازمندان انجام می‌دهند. براین اساس حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان خادم یارها به مردم خدمات ارائه داده اند.
تعداد شرکت‌های زیان ده آستان قدس به صفر رسید
تولیت آستان قدس درباره فعالیت اقتصادی این نهاد بیان کرد: ما یکسری موقوفات داریم که کاری جز مدیریت آن‌ها امکان پذیر نیست. همچنین آستان قدس شرکت‌های اقتصادی دارد که تا سال ۱۳۹۵ تعداد ۱۴ شرکت آن زیان ده بود، اما اکنون فقط یک شرکت زیاد ده است که تا پایان سال این رقم صفر خواهد شد. همچنین سوددهی دیگر شرکتها ۴ تا ۵ برابر قبل شده است و در شرایطی که کشور با مشکلات اقتصادی روبرو است، شرکت‌های آستان قدس نه تنها تعدیل نیرو نداشته بلکه حقوق آن‌ها نیز به تاخیر نیفتاده است. ضمن آنکه برای اولین ساز، شرکت‌های آستان قدس ۱۰۰ درصد مبلغی که در بودجه برایشان در نظر گرفته بودیم را پرداخت کردند. نکته مهم آنکه ما به تصدی گری قائل نیستیم و بنا نداریم رقیب بخش خصوصی شویم. فقط هر جا این بخش نیاز به کمک مالی یا آموزش نیروی انسانی داشت به آن کمک می‌کنیم.
ایجاد بیش از ۲۵۰۰ فرصت شغلی در سه سال گذشته در آستان قدس رضوی
وی افزود: زنجیره تولید آستان قدس باعث شده فرصت‌های شغلی از ۷۲۰۰ به ۱۰ هزار فرصت ارتقا یابد. ما در بخش گیاهان دارویی در خراسان شمالی کاری را شروع کردیم که نتیجه خوبی خواهد داشت. هلدینگ کشاورزی را در آستان قدس مستقر کردیم و کار بر روی تولید بذر و نهاد به عنوان اقلام استراتژیک آغاز شده است. در واقع در حالی که می‌توانستیم به سراغ کار‌های سودآور برویم، تصمیم گرفتیم به کار‌های استراتژیک بپردازیم. در همین رابطه با ایجاد خط تولید‌های بیشتر، ظرفیت نان رضوی و دارو در سه سال گذشته، دو برابر شد و بیش از ۲۵۰۰ فرصت شغلی جدید به وجود آمد.
حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی در مورد اقدامات آستان قدس برای ایجاد شفافیت در حوزه عملکرد این نهاد خاطر نشان کرد: ما با سامانه‌ای که ایجاد کردیم، بحث قراردادها، دخل و خرج‌ها زمینه‌های مصرف نذورات و موقوفات را شفاف کردیم. آگاهی مردم از این مسائل باعث افزایش اعتمادعمومی می‌شود. در بحث مالیات آستان قدس هم لازم به ذکر است که تا سال ۱۳۹۵ که من وارد آستان شدم، مالیاتی پرداخت نمی‌شود، زیرا به امر حضرت امام و قانون از این مساله معاف شده بود. اما در سال ۱۳۹۵ بعد از استفسار من از حضرت آقا مالیات پرداخت می‌شود.
وزارت بهداشت برای تغییر کاربری مشهد مال به بیمارستان هزار تختخوابی همکاری نکرد
وی در خصوص همکاری با وزارت بهداشت با تبدیل مشهد مال به بیمارستان هزار تختخوابی گفت: وزارت بهداشت در زمان اعلام این طرح، همکاری لازم را انجام نداد. مشکل کنونی مشهد کمبود مال نیست بلکه کمبود بیمارستان است. با توجه به سهم ۴۹ درصدی آستان قدس از مشهد مال، ما پیشنهاد دادیم که این پروژه تبدیل به بیمارستان هزار تختخوابی شود، اما وزارت بهداشت همکاری نکرد.
تولیت آستان قدس در مورد این جمله که نباید در مشهد گرسنه‌ای وجود داشته باشد تصریح کرد: من پیشتر اعلام کردم در شان مشهدالرضا نیست که کسی در حاشیه شهر و مشهد گرسنه باشد. من نمی‌گویم فقیر، اما باید کاری کرد که کسی شب گرسنه نخوابد. آستان قدس هم این توان را دارد و برنامه ریزی‌هایی هم شده و برخی نهاد‌ها مثل کمیته امداد برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کرده است. البته هنوز آمار دقیق مشخص نیست و ما فعلا در حال شناسایی هستیم.
وی در زمینه کمک‌های نقدی آستان قدس به نیازمندان تاکید کرد: ما برای حل مشکلاتی مانند جهیزیه، تهیه لوازم التحریر و یا پرداخت اجاره بهای افراد نیازمند مجبور به کمک نقدی هستیم. اما مستمری بگیر در آستان قدس وجود ندارد. در همین راستا مساعدت‌هایی برای ساخت بیش از ۲ تا ۳ هزار مسکن برای نیازمندان انجام شده است. در کل مساله ما توانمندسازی است. انجام ۳۰۰ پروژه لایروبی و قنات سازی در مشهد و اطراف ان در این رابطه صورت گرفته است.
حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی در مورد اقدامات آستان قدس در حوزه فرهنگی عنوان کرد: در سه سال گذشته بخش تبلغیات در داخل حرم افزایش یافته و به ۴ تا ۵ برابر قبل رسیده است. در واقع هم بعد کمی و هم کیفی این کار مدنظر بوده است. حلقه‌های معرفتی و پاسخگویی به سوالات از جمله این اقدامات به شمار می‌رود. نکته دیگر اینکه در این بازه زمانی ما یک میلیون متر مربع بر فضای فرهنگی مشهد افزوده ایم. ایجاد اردوگاه‌های تربیتی و معرفتی دخترانه، پسرانه و مجتمع دانشجویی در همین رابطه صورت گرفته است. همان طور که اشاره در بخش خادم یارها، ۲۰ هزار خادم یار فرهنگی داریم که برای انجام کار‌های این حوزه ساماندهی شده اند. علاوه براین ما مراکز مشاوره‌ای داریم که به نام امام رضا فعال شده اند. برای مثال زوجی که در ۱۰ جلسه مشاوره به نیتجه می‌رسند به برکت نام امام رضا در این مراکز با یک یا دو جلسه نتیجه می‌گیرند. مشاوره دهندگان خادم یار هستند و خدمات هم رایگان است. ما در حال حاضر تلاش داریم این مراکز به تمام کشور و استان‌ها گسترش یابد.
در پایان تولیت آستان قدس رضوی در مورد بحث حمایت از نخگبان گفت: ما در این حوزه در حال ظرفیت سازی هستیم و هنوز به نقطه مطلوب نرسیده ایم. اما کاری که در این سه سال انجام شد، ایجاد بانک ایده بود. همچنین بحث شهرک علم مطرح است که کار‌های نرم افزاری آندر حال انجام است، ولی زمانی که به نتیجه نهایی برسد ما آن را رسانه‌ای خواهیم کرد.
