«موزه ملی ورزش، المپیک و پارالمپیک» که طرح اولیه شکلگیری آن دو دهه پیش در کمیته ملی المپیک مطرح و مورد پیگیری قرار گرفت بالاخره در سازمان میراث فرهنگی ثبت رسمی شد اما به نام وزارت ورزش!
به گزارش مهر راه اندازی موزه «ورزش، المپیک و پارالمپیک» پروژه‌ای بود که بخش زیادی از فعالیت‌های کمیته ملی المپیک در نیمه دوم سال گذشته را به خود اختصاص داد. البته سال‌ها از طرح ابتدایی آن در کمیته می‌گذشت. طی این مدت بارها برای افتتاح موزه اقدامات متعددی انجام شد اما هر بار پیشروی کار در یک مرحله متوقف می‌شد. به همین دلیل سید امیر حسینی که در زمان حضور او و هاشمی طبا در کمیته ملی المپیک به عنوان دبیرکل و رئیس، موضوع جمع آوری یادبود المپیکی ورزشکاران و نمایش آنها در یک موزه به تصویب هیأت اجرایی ر سید، در یکی از ملاقات‌هایش با سیدرضا صالحی امیری به وی پیشنهاد داد با توجه به تحصیلات و نگاه ویژه اش به مقوله فرهنگ، موضوع افتتاح موزه را به سرانجام برساند.
اینگونه شد که صالحی امیری برای تشکیل شورای راهبری به منظور پیگیری راه اندازی موزه اقدام کرد. این شورا مصوب کرد که موزه مورد نظر در دو فاز افتتاح شود. ساختمان مشترک کمیته المپیک و پارالمپیک هم برای افتتاح فاز نخست آن در نظر گرفته شد، ورزشکاران زیادی که بسیاری از آنها جزو چهره‌های المپیکی هستند، یادبودهای خود را به تقدیم موزه کردند. در این میان از ظرفیت عضویت کمیته ملی المپیک در کمیته بین المللی المپیک به عنوان عضو شبکه‌های موزه المپیک هم استفاده شد. در نهایت اما همه چیز به نام وزارت ورزش تمام شد!
ثبت رسمی موزه؛ به نام کمیته، به کام وزارت ورزش
بعد از گذشت بیش از ۲۰ سال از طرح ابتدایی برای تشکیل موزه و نمایش یادبودهای ورزشکاران المپیکی در آن، این موزه سال گذشته در تاریخ ۱۲/۱۲/۹۷ توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت رسمی شد. این ثبت اما به نام وزارت ورزش انجام شده در حالی که عمده طرح‌ها و پیگیری‌ها و حتی پیشنهاد اولیه برای داشتن چنین موزه‌ای در ورزش ایران، در کمیته ملی المپیک انجام شد چرا که توصیه کمیته بین المللی المپیک (IOC) به کشورهای عضو این بود که برای مستندسازی وقایع و افتخارات المپیکی و توسعه ارزش‌های آن، نسبت به تشکیل موزه اقدام کنند.
در واقع موزه معروف المپیک در لوزان سوئیس که مقر کمیته بین المللی المپیک است نیز در همین راستا تشکیل شد. این موزه به نام IOC ثبت شده و تحت نظر مستقیم این نهاد بین المللی به عنوان محلی برای برگزاری نمایشگاه‌های دائمی و موقت در زمینه ورزش و جنبش المپیک فعالیت دارد. به همین دلیل بود که سال گذشته و در راستای اقدامات انجام شده برای افتتاح فاز نخست موزه ورزش ایران، نمایندگان کمیته ملی المپیک عازم لوزان سوئیس شدند تا از موزه المپیک بازدید و الگوبرداری کرده و مذاکراتی هم با مسئولانش داشته باشند
فرصت این بازدید و مذاکرات ویژه به خاطر عضویت کمیته ملی المپیک در شبکه‌های موزه المپیک IOC ایجاد شد با این حال سند موزه ورزش ایران به نام وزارت ورزش خورده است.
تاریخچه موزه ورزش ایران؛ از سال ۱۳۷۵ تا به امروز
به گزارش خبرنگار مهر، سال ۱۳۷۵ یعنی زمانی که مصطفی هاشمی طبا و سیدامیر حسینی رئیس و دبیرکل کمیته ملی المپیک بودند، هیأت اجرایی این کمیته مقرر کرد که آثار المپیکی ورزشکاران جمع آوری و در ساختمان موزه به نمایش گذاشته شود. این اولین طرح جدی برای داشتن موزه ویژه آثار المپین ها در ایران بود.
البته داشتن موزه‌ای کلی برای ورزش موضوعی بود که بعد از انقلاب اسلامی مورد توجه رؤسای وقت سازمان تربیت بدنی هم بود. این مسئله در زمان ریاست احمد درگاهی تا حدی تقویت شد. در زمان ریاست غفوری فرد هم طرحِ شکل گیری موزه در مجموعه ورزشی آزادی (بخش ورودیه) برای نمایش کاپ و مدال‌های ورزشکاران مطرح شد اما هرگز به جایی نرسید.
حتی در دوره دوم ریاست جمهوری محمد خاتمی و در راستای تأکیدی که دولت برای مستندات سازی وقایع در وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف داشت، امیرحسینی طرحی برای تشکیل موزه به سازمان تربیت بدنی ارائه کرد اما پیشنهادات او در همان حدِ طرح باقی ماند و به جایی نرسید. این در حالی بود که پیش از آن و زمانی که امیرحسینی رئیس آکادمی ملی المپیک بود - آکادمی زیر نظر مستقیم کمیته المپیک فعالیت دارد - طرحی برای شکل گیری موزه در ورودیه هتل المپیک ارائه داده بود که به نتیجه هم رسید.
با پایان ریاست هاشمی طبا در سازمان تربیت بدنی و آغاز مدیریتش در کمیته ملی المپیک، موضوع موزه و بهره برداری گسترده از آن خیلی جدی تر در این کمیته پیگیری شد. همان زمان بود که هایده صیرفی - مسئول فعلی موزه - به عنوان کارشناس موزه در کمیته ملی المپیک و آکادمی ملی المپیک استخدام شد. با همت وی و دکتر ریاضی کتاب «نگاره های ورزشی ایران» با هدف جمع آوری آمار و مستندات ورزشی برای استفاده در موزه تهیه شد. همچنین سمیناری تحت عنوان «تاریخ نامه ورزش ایران» برگزار شد تا از خروجی آن برای تقویت موزه بهره گرفته شود.
در زمان ریاست محمد علی آبادی در کمیته ملی المپیک، وی بر خلاف ساخت و سازها هیچ توجهی به مسائل فرهنگی نداشت. به همین دلیل مقوله موزه مسکوت ماند اما در دوره مدیریت کیومرث هاشمی دوباره این موضوع مورد توجه قرار گرفت. مطالعات جامعی برای آن انجام شد و حتی همان زمان بود که رایزنی‌های لازم انجام شد تا کمیته ملی المپیک ایران عضو شبکه‌های موزه IOC شود طوری که حتی از نماینده ایران برای حضور در اجلاس کانادا هم دعوت شد.
در واقع عمده اقدامات برای تشکیل موزه از طرف کمیته ملی المپیک انجام شد تا نمایشگاهی برای ارائه یادبودهای المپیکی ورزشکاران ایجاد شود در نهایت اما موزه‌ای ثبت رسمی شده که محتوای آن با طرح اولیه تفاوت دارد.
تغییر نام و محتوای موزه؛ امتیازی که کمیته ملی المپیک از دست داد
به گزارش خبرنگار مهر، از ابتدا هم قرار بود موزه مورد نظر کمیته ملی المپیک صرفاً برای نمایش مدال‌ها و یادبودهای المپیکی‌ها باشد اما بعد از مطرح شدن دوباره موضوع در دوره فعلی مدیریت این کمیته و طی نشست‌هایی که میان رضا صالحی امیری و مسعود سلطانی فر برگزار شد، موزه المپیک به موزه ملی ورزش، المپیک و پارالمپیک تغییر نام داد و قرار بر این شد تا در این موزه یادگارهای ورزشکاران از تمام میادین - نه صرفاً المپیک - نمایش داده شود.
قطعاً همین موضوع بهانه‌ای شد برای اینکه موزه مورد نظر به نام وزارت ورزش ثبت شود چرا که به هر حال این وزاتخانه متولی ورزش در ایران است و می‌تواند از کمک‌های دولتی برای کمک به موزه استفاده کند اما به هر حال این امتیازی بود که از دست کمیته ملی المپیک رفت در حالی که برای آن تلاش زیادی هم داشت. قطعاً مفهوم و محتوای چنین موزه‌ای حتی اگر خیلی اصولی ساخته و افتتاح شود، با موزه‌ای که ویژه المپیک است، تفاوت‌های زیادی خواهد داشت.
شاید بهتر بود طبق طرحی که کمیته ملی المپیک از سال‌ها پیش پیگیر آن بود، موزه‌ای ویژه المپین ها و یادبودهای آنها افتتاح می‌شد و امتیاز آن به خود کمیته ملی المپیک داده می‌شد و وزارت ورزش هم موزه‌ای برای نمایش موفقیت‌ها و افتخارات ورزشکاران از دیگر میادین راه اندازی می‌کرد.
