شبکه تلویزیونی سی ان ان در بازتاب گام جدید ایران در ارتباط با کاهش تعهدات برجامی گزارش داد: پیام مهمی که از این نشست از سوی تهران دریافت می شود، باز بودن مسیر دیپلماسی است.
این شبکه خبری آمریکایی روز یکشنبه پس از نشست خبری مشترک سخنگویان دولت و سازمان انرژی اتمی در باره گامهای جدید ایران در برجام افزود: ایران سطح غنی سازی اورانیوم خود را افزایش میدهد، بنابر توافق هستهای ۲۰۱۵ حد مجاز غنی سازی ۳.۶۷ درصد برای ایران بود، اما ایران میگوید مسیر دیپلماسی همچنان باز است.
"سام کیلی" (Sam Kiley) خبرنگاری سی ان ان از مسکو درباره این نشست خبری گفت: بله! مسیر دیپلماسی باز است و این پیام بسیار مهمی است که از طرف تهران میآید.
خبرنگار سی ان ان ادامه داد: ایران "بی میل" به کاهش تعهدات در برجام خود را نشان داد، توافقی که دولت ترامپ در ماه مه سال گذشته میلادی آن را ترک کرد، مساله انتقاد آمیز هم در برجام همین است.
این شبکه خبری آمریکایی افزود: ایران بار دیگر مهلتی ۶۰ روزه بخصوص به طرف اروپایی داد تا نتیجه منسجمی در خصوص اینکه ایران قادر به مبادلات نفتی داشته باشد، اعلام کرد.
کیلی در ادامه گفت: آمریکا نه تنها تحریمهای یکجانبه را بر ایران اعمال کرده بلکه تحریمهای چند جانبه ای بر کشورهایی که قصد تجارت و خرید نفت از این کشور را داشته باشند، اعمال کرده و تهران خواستار نتیجه ملموسی از تلاشهای دیپلماتیک اروپاییها در تسهیل این تحریمها است، ایران میخواهد تا حاصل فروش نفت خود را مستقیماً وارد سیستم مالی و اقتصادی کشور کند.
وی افزود: این تنش نخست بر سر این توافق است و این یک فشار دیپلماتیک ایران بخصوص به طرف اروپایی است چرا که هیچ پیشرفت (نفع) اقتصادی از توافق هستهای عاید ایران نشده است.
این رسانه تصویری آمریکایی افزود: باید بخاطر داشته باشیم که این آمریکا بود که ابتدا از توافق خارج شد، آلمان، فرانسه، انگلیس، چین و روسیه تلاش به حفظ این توافق دارند.
خبرنگار سی ان ان ادامه داد: ایران طرفهای دیگر امضا کننده توافق بخصوص اروپایی ها را متهم به قصور در اجرای تعهدات خود بنابراین توافق میداند.
این شبکه تلویزیونی آمریکایی گزارش داد: تهران تا امروز به طرفهای امضا کننده توافق هستهای ۲۰۱۵ مهلت داده بود تا تأثیر تحریمهای آمریکا را تسهیل کنند.
سی ان ان ادامه داد: امانوئل مکرون رییس جمهوری فرانسه با همتای ایرانی خود روز شنبه (روز گذشته) تماسی تلفنی داشت و تلاش کرد تا این توافق را نگه دارد؛ دفتر ریاست جمهوری فرانسه در این باره اعلام کرد که مکرون تلاش دارد تا مذاکرات بین المللی را تا اواسط ماه جولای آغاز کند.
«سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران پیش از ظهر امروز در نشست خبری مشترک با سخنگوی دولت و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی گفت: ما امروز در موعد ۶۰ روز گام اول کاهش تعهدات برجامی خودمان هستیم و از آنجایی که خواستههای ما در باره برجام تحقق نیافت، گام دوم خود را بر میداریم.
وی ادامه داد: در گام اول اعلام کردیم نسبت به ذخایر پایبندی به تعهد خود نداریم تعهد خود را نسبت به غلظت اعلام میکنیم. امروز نامهای از سوی آقای ظریف به خانم موگرینی تهیه و نوشته شده است و بندهایی که در برجام در باره غلظت غنیسازی آمده است را اعلام کردیم که دیگر رعایت نمیکنیم و غلظت غنیسازی را افزایش خواهیم داد.
وی تصریح کرد با این حال، حرکت ما به گونهای است که فرصت برای گفتوگو، دیپلماسی و تعامل در این مدت فراهم شود و اگر از این فرصت استفاده نشود، نباید کسی در تصمیم ایران تردید کند که کاهش روند تعهدات ادامه مییابد.
مهلت ۶۰ روزه جمهوری اسلامی ایران به طرفهای حاضر در برجام امروز - یکشنبه ۱۶ تیرماه ۹۸ - به پایان رسید و اقدام تازه ایران در کاستن از تعهدات برجامی اعلام شد.
کاهش تعهدات برجامی ایران در پی خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های ظالمانه از سوی این کشور علیه ایران و عدم انجام تعهدات از سوی دولت های اروپایی و بقیه کشورهای امضا کننده توافق هسته ای صورت می گیرد.
طبق توافق هسته ای که بین ایران و شش کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در سال ۱۳۹۴ صورت گرفت، مقرر شد که ایران با رفع تحریم های بین المللی از مزایایی اقتصادی برجام برخوردار شود، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ با خروج از این توافق اعلام کرد که تحریم های خود را برگردانده و با اعمال فشارحداکثری تلاش می کند تا فروش نفت ایران را به صفر برساند.
در مقابل این اقدامات، ایران از کشورهای اروپایی خواست تا طبق توافق نسبت به مقابله با تحریم های آمریکا و انجام تعهدات اقدام کرده و راهکارهایی را برای برخورداری تهران از مزایای اقتصادی برجام پیش بینی کنند. اما با گذشت بیش از یکسال و صبر ایران، اروپا تاکنون این تعهد خود را انجام نداده است.
در پی این اقدام، شورای عالی امنیت ملی روز ۱۸ اردیبهشت ماه امسال (۱۳۹۸) در بیانیه ای از برنامه ایران برای کاهش تعهدات هستهای در توافق یرجام خبر داد.
براساس بیانیه شورای عالی امنیت ملی در صورتی که شرکای اروپایی برجام طی این مدت گامی برای تأمین منافع ایران در توافق برجام برندارند ایران گام دوم کاهش تعهدات هستهای خود را در پایان مهلت ۶۰ روزه برمی دارد.
در همین راستا رئیس جمهوری چهارشنبه هفته گذشته و در جلسه هیأت دولت گفت که ایران دیگر متعهد به رعایت سقف ۳/۶۷ درصد نخواهد بود.
ایران در عین حال اعلام کرده است اقداماتش در کاهش تعهدات هستهای برگشت پذیر است و هر گاه شرکای اروپایی اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده و منافع ایران در توافق هستهای تأمین شود تهران هم سریعاً میتواند کاهش تعهدات خود را متوقف کند.
ایران دوماه قبل اعلام کرده بود که "به کشورهای باقیمانده در برجام شصت روز فرصت داده میشود تا تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی را تامین کنند؛ چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند درمرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیتهای مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرنسازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد."
رئیس جمهوری فرانسه شب گذشته در تماس تلفنی با رئیس جمهوری ایران، با قبول اینکه اقدام های اروپا برای جبران تحریم های آمریکا موفق و کارآمد نبوده، وعده داد که همه تلاش خود را برای جبران این موضوع بکار گیرند.