یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی و کار در دنیای استارت‌آپ‌ها یا همان شرکت‌های نوپا، درس گرفتن از اشتباهات خود و دیگران است. شما به‌راحتی می‌توانید با بررسی تفاوت شرکت‌های نوپا که به موفقیت دست یافتند با آن‌هایی که تلاش‌هایشان به شکست ختم شد، درس‌های مهمی بیاموزید و پیش از آن که خودتان نیز دچار شکست شوید از چنین مواردی دوری کنید. گرچه گاهی تجربه شکست می‌تواند بهترین معلم برای افراد باشد، اما باز هم آگاهی یافتن از تجربیات و دانشی که بر اثر فعالیت در دنیای کسب‌وکار به دست آمده خالی از لطف نخواهد بود.
در ادامه ۲۰ نکته کلیدی حاصل از تجربیات شرکت‌های نوپا برای موفقیت در دنیای کسب‌وکار را مرور خواهیم کرد. هدف از مرور این تجارب علاوه بر بررسی راز‌های موفقیت چنین شرکت‌هایی این است که در این روز‌ها که شرکت‌های نوپای کشور با مشکلات کوچک و بزرگ اقتصادی مواجه هستند میزان خطرپذیری آن‌ها تا حد ممکن کاهش پیدا کند تا زیست‌وبوم کسب‌وکار کشور روز به روز شاهد رشد و بالندگی بیشتر شرکت‌های نوپای موفق در حوزه‌های کاری متنوع باشد.
۱ـ به‌دنبال ارائه راه‌حلی برای مشکل یا رفع نیازی با محصولتان باشید
محصول شما می‌تواند نوعی اختراع یا خلاقیت جدید یا موردی کاملا برخاسته از تخیلات باشد. اما مهم‌ترین ویژگی برای موفقیت یک محصول در بازار این است که به شکل واقعی نیازی از بازار را برطرف کرده باشد. موفق‌ترین شرکت‌ها و تولیدکننده‌ها آن‌هایی هستند که به خوبی نیاز مصرف‌کننده را درک کرده‌اند و متناسب با ذائقه مشتریان محصولات خود را ارتقا می‌دهند.
۲ ـ راهبر تیم باید به معنای واقعی راهبری کند
شروع راهبری و راه‌اندازی کسب‌وکار معمولا از یک ایده و تعیین مسیری برای دست‌یابی به ایده شکل می‌گیرد. اما داشتن ایده خوب ضامن موفقیت نخواهد بود. بلکه مهم‌ترین و تعیین کننده‌ترین ویژگی برای راهبر و مسؤول شرکت نوپا این است که بتواند به خوبی در ادامه مسیر تیم را هدایت کند. ویژگی‌های اخلاقی‌تان، انگیزه و اشتیاقتان برای کار و میزان مصمم بودنتان برای رسیدن به هدف برای کل مجموعه الگو خواهد بود. پس تلاش کنید وظیفه راهبری خود را به بهترین شکل انجام دهید تا مجموعه‌ای پرتلاش و همدل داشته باشید.
۳ ـ تیم خوبی تشکیل دهید
دیدگاهی که برای رسیدن به هدف نهایی خود دارید فقط در ذهن خودتان است، اما رسیدن به این هدف قطعا بدون کمک دیگران امکان‌پذیر نخواهد بود. برای این که بتوانید کسب‌وکار موفقی راه بیندازید باید پیش از هر چیز افراد توانمند و کارآمدی را بر اساس برنامه‌ای که دارید در کنار هم بیاورید و یک تیم کاری قوی و حرفه‌ای تشکیل دهید. این افراد باید علاوه بر توانمندی دیدگاه شما را نیز به خوبی درک کنند و با آن همراه شوند و حاضر شوند در فضای کسب‌وکارتان همراه و همدل شوند.
۴ ـ برای برخی موضوعات از مربیان کسب‌وکار کمک بگیرید
زمانی که بخواهید کسب‌وکارتان را گسترش دهید، نیاز به مشاورانی دارید که بتوانند با توصیه‌های مناسب و به‌جا و راهنمایی‌های مورد نیاز عبور از مسیر پر پیچ‌وخم کارآفرینی را برایتان ساده‌تر کنند. از این که بخواهید از افراد با تجربه درخواست کنید که مربی کسب‌وکارتان باشند، احساس خجالت نکنید. در اغلب موارد افراد با تجربه از ارائه راهنمایی و انتقال تجربیاتشان خوشحال هم می‌شوند، زیرا روزی خودشان نیز از مشاوره‌های مربیانشان برای افزایش دانش کسب‌وکار استفاده کرده بودند و حالا نوبت انتقال تجربیاتشان به نسل جدید است.
۵ ـ فرهنگ سازمانی برای کسب‌وکارتان تعریف کنید
در زمانی که به روشنی مسیر راه مشخص نیست، فرهنگ سازمانی حاکم بر مجموعه است که می‌تواند برای تصمیم‌گیری به کمکتان بیاید و مشخص کند کارکنان باید چه روش‌هایی را به کار گیرند. فرهنگ سازمانی نه تنها باید نشان دهد که شما چه کسی هستید و چه روحیاتی دارید باید به روشنی بیانگر اهداف مجموعه و جایگاهی باشد که به دنبالش هستید.
۶ ـ با ثبت رسمی از کسب‌وکارتان محافظت کنید
شاید در روز‌های ابتدایی شکل‌گیری کسب‌وکار کاغذبازی‌های ثبت خیلی ضروری به نظر نرسد، اما اگر بخواهید همه‌چیز را بدون مکتوب و ثبت کردن ادامه دهید، خیلی زود دارایی‌تان در معرض خطر قرار خواهد گرفت. اگر نمی‌خواهید موفقیت کسب‌وکارتان را در معرض خطر قرار دهید بهتر است با فردی مجرب در زمینه مسائل حقوقی، کلیه موارد کسب‌وکارتان را به صورت رسمی ثبت و مکتوب کنید تا خود و اعضای مجموعه را از خطر از دست رفتن هر آنچه به دست آوردید محافظت کنید.
۷ ـ قرارداد امضا کنید
این مورد نیز مانند مورد قبلی شاید به‌نظرتان کاغذبازی اضافی باشد، اما وقتی بخشی از کارتان را به فرد یا مجموعه دیگر می‌سپارید این امکان وجود دارد که بخواهند ضربه‌ای به شما وارد کنند یا به نوعی دچار ضرر و زیان شوید؛ بنابراین هر توافقی که با فرد یا مجموعه‌ای دارید را به قراردادی مکتوب تبدیل کنید. قرارداد رسمی کمک می‌کند همه موارد به روشنی مشخص باشد و اجحافی در حق و حقوقتان وارد نشود و هیچ وقت پایان کارتان به شکایت و دعوا نرسد که هم از لحاظ مالی و هم زمانی هزینه زیادی تحمیل خواهد کرد.
۸ ـ مراقب ایده‌هایتان باشید
شاید بیان نکردن ایده‌هایی که در سر دارید به دیگران بهترین روش برای پیشگیری از دزدیده شدن ایده‌ها باشد. اما اگر بخواهید کسب‌وکارتان را توسعه دهید و ایده‌های خود را عملی کنید، چاره‌ای جز بازگوکردن آن‌ها برای دیگران نخواهید داشت.
بهترین روش برای حفظ امنیت ایده‌ها این است که با اعضای تیم کاریتان پیمان‌نامه عدم‌افشا (non-disclosure agreement) داشته باشید تا بتوانید از اطلاعات مهم کسب‌وکاری محافظت کنید.
۹ ـ از مالکیت فکری‌تان محافظت کنید
مهم‌ترین بخش موفقیت و بقای هر کسب‌وکاری مربوط به مالکیت فکری است که کسب‌وکار را ایجاد کرده است؛ بنابراین برای تضمین موفقیت لازم است به‌خوبی این سرمایه‌های فکری را که در کارتان وجود دارد بشناسید و از آن‌ها در برابر دیگران محافظت کنید.
۱۰ ـ برای موفقیت برنامه‌ریزی داشته باشید و براساس آن پیش بروید
هر هدف نهایی را که برای کسب‌وکارتان متصور هستید همواره در ذهن داشته باشید و بر اساس این هدف کسب‌وکارتان را شروع کنید و پیش ببرید. در طول مسیر بسیاری از موارد تغییر می‌کنند یا اتفاقات ناخواسته‌ای ایجاد می‌شود، اما زمانی که هدفتان را همیشه در ذهن داشته باشید، در هر شرایطی می‌توانید به درستی تصمیم بگیرید و برنامه را به بهترین شکل برای رسیدن به این هدف نهایی تنظیم کنید و به آن دست یابید.
۱۱ ـ از رقابت نترسید
شاید احساس کنید اگر تولیدکننده انحصاری محصولی در بازار باشید، موفقیت کسب‌وکارتان حتمی است. اما باید بدانید گاهی این که هیچ مجموعه دیگری به‌دنبال چنین محصولی نبوده به‌خاطر این است که کشش زیادی برای آن در بازار مشاهده نشده است؛ بنابراین گاهی داشتن رقیب نه‌تن‌ها بد نیست، بلکه نشانه هدف‌گذاری صحیح است. اما باید همواره مراقب باشید که از گردونه رقابت بیرون نیفتید. رقابت سالم کمک می‌کند تلاش مضاعفی را برای بهبود و توسعه محصول به کار ببرید و ضامن موفقیت است.
۱۲ ـ نقشه راه کسب‌وکارتان را مشخص کنید
مشخص‌کردن قسمت‌های اصلی در مسیری که کسب‌وکارتان حرکت خواهد کرد، کمک می‌کند تا ساده‌تر طرح‌های خود را به هدف‌های دست‌یافتنی تبدیل کنید. همچنین در طول مسیر مانع از آشفتگی ذهنی و ازبین‌رفتن تمرکزتان خواهد شد. شاید مشخص‌کردن نقشه راه و مسیر اصلی برای کسب‌وکار سخت باشد، اما موفقیتتان بیش از این سختی‌ها ارزش خواهد داشت.
۱۳ ـ مهارت خود را اثبات کنید
بخشی از موفقیت کسب‌وکار شما به شهرتی که در حوزه کاریتان دارید، بستگی خواهد داشت. طبیعی است که هیچ‌کس دوست ندارد محصولی را از کسی بخرد که سررشته‌ای در آن ندارد. نوشتن و ارائه سخنرانی در زمینه مهارت و دانشی که دارید کمک می‌کند به چهره شناخته‌شده‌ای در زمینه کاری خود تبدیل شوید و قابلیت‌هایتان را اثبات کنید.
۱۴ ـ تولید محتوا کنید
در عصر فناوری و اینترنت، تولید محتوا از ضروری‌ترین و کارآمدترین روش‌های جذب مخاطب است. در حال حاضر روش‌های متعددی برای تولید محتوا مانند بلاگ‌نویسی، تولید فایل‌های ویدئویی، پادکست و... وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها بیش از پیش خود را در معرض دید مخاطبان و مشتریان هدفتان قرار دهید. میزان بازدیدها، نظرات و شرکت مخاطبان در محتوا‌های تولید، بازخورد مناسبی از جایگاهتان به‌عنوان یکی از صاحبان تفکر در حوزه کاریتان ایجاد می‌کند.
۱۵ ـ روابط خود را گسترش دهید
همان اندازه که کاری که می‌کنید در میزان موفقیتتان مؤثر است، روابطی که با دیگران دارید نیز می‌تواند موفقیتتان را تحت تأثیر قرار دهد. اما نکته کلیدی که در گسترش روابط باید به آن توجه کنید، این است که رابطه یک طرفه ایجاد نکنید و اجازه دهید هر دو طرف از رابطه با هم سود ببرند. همان‌قدر که از کمک دیگران استفاده می‌کنید، باید در مواردی که می‌توانید به آن‌ها کمک کنید. به این ترتیب می‌توانید شبکه گسترده‌ای از افرادی که می‌توانید رویشان حساب کنید، دور خود ایجاد کنید.
۱۶ ـ به‌دنبال کشف موارد جدید باشید
خروج از وضع موجود و ذهنیت مرسوم در اغلب موارد کمی ترسناک به نظر می‌رسد، اما اگر می‌خواهید در کارتان موفق باشید باید همواره به فکر پیدا کردن راهی جدید و دیدگاهی نو باشید. از این که خلاف جریان حرکت کنید نهراسید و هر جا که احساس می‌کنید لازم است نه بگویید.
۱۷ ـ به آرامی کسب‌وکارتان را آغاز کنید
شور و اشتیاق اولیه برای راه‌اندازی کسب‌وکار جدید گاهی به قدری زیاد است که قابل کنترل نیست، اما بهتر است برای شروعی محکم، قدم‌های ابتدایی را با اطمینان و آرامش بیشتری بردارید. بهتر است اولین حضور شما به عنوان برندی جدید در بازار بسیار حساب شده و با برنامه باشد تا این که به سرعت وارد بازار شوید در حالی که وبگاهتان پر از ایراد باشد یا محصولتان نقطه ضعف‌هایی داشته باشد.
۱۸ ـ برای جذب سرمایه صبور باشید
زمانی که به فکر توسعه منابع مالی و جذب سرمایه برای کسب‌وکارتان هستید، باید بدانید این امر موضوعی زمانبر خواهد بود. شاید وسوسه شوید با دریافت اولین پیشنهاد سرمایه‌گذاری آن را بپذیرید؛ اما پیش از قبول هر پیشنهادی باید مطمئن شوید این پیشنهاد، در ذات خود پیشنهاد مناسبی است و همراه با ورود این سرمایه، کسب‌وکارتان از وجوه مختلف توسعه خواهد یافت.
۱۹ ـ از کاری که می‌کنید لذت ببرید
هر تلاشی که برای کسب‌وکارتان انجام دهید در صورتی که به زور و بدون علاقه باشد مطمئن باشید بی‌نتیجه خواهد بود. همچنین اگر محیط کار به دور از موارد انگیزشی و لذتبخش باشد، به همان اندازه فروش محصول نیز سخت‌تر خواهد بود، زیرا زمانی که کارمندانتان بخواهند محصول را ارائه کنند، حس مثبت و پرانگیزه‌ای نمی‌توانند به مخاطبان انتقال دهند.
۲۰ ـ زندگی را فدای کسب‌وکار نکنید
گرچه موفقیت در هر کاری نیاز به تلاش بی‌وقفه و تمرکز کافی خواهد داشت، اما باید در نظر داشته باشید زندگی فقط محدود به دنیای کاری نیست و بخش‌های دیگر آن نیز به همان اندازه مهم و ضروری هستند. شاید در زمان راه‌اندازی کسب‌وکار ایجاد تعادل بین بخش‌های مختلف زندگی، مانند خانواده، دوستان، تفریحات و علاقه‌های شخصی و کار کمی دشوار به نظر برسد، اما باید تمام تلاش خود را در این زمینه به کار ببرید.
