سال گذشته یکی از نمایندگان مجلس در تذکری سفرهای خارجی را هزینه‌بر دانست و گفت سفرهای خارجی به یک رویکرد مسابقه‌ای تبدیل شده است و هیئت رئیسه مجلس باید به این موضوع ورود پیدا کند.
«حسینعلی حاجی‌دلیگانی»، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی هم گفته بود: «اینکه برخی از نمایندگان به کشوری سفر کنند، نتیجه چندانی هم در برنداشته باشد و در عمل بیشتر حالت گردشگری داشته باشد، اقدام درستی نیست. این سفرها باید دستاورد محسوسی برای مردم داشته باشد. بنابراین ما خواستار این هستیم که هر سفری که گروه‌های دوستی پارلمانی انجام می‌دهند در پایان به نمایندگان گزارشی دهند که چه نتیجه‌ای از این سفر برای مردم و کشور حاصل شده است.»
جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به افزایش سفرهای خارجی نمایندگان در مجلس دهم گفته بود: «متاسفانه در مجلس دهم نه تنها سفرهای خارجی نمایندگان کاهش نیافته بلکه افزایش هم یافته و جالب تر اینکه این سفرها به همراه خانواده های نمایندگان هم صورت می گیرد..... در مجلس دهم بیش از سایر مجالس شاهد سفرهای خارجی نمایندگان هستیم که بیشتر نمایندگان به همراه خانواده های خود به این سفرها می روند."
درخواست تحقیق و تفحص از این سفرها نیز اقدام انتقادی برخی دیگر از وکلای ملت بود که معتقد بودند برخی از این سفرها بعضا با هزینه‌های بسیار و بدون دستاورد و نتیجه مهمی صورت می‌گیرد و باید نظارت بیشتری بر آنها انجام شود.این سفرها حتی موجب انتقاد خود نمایندگان هم شده است.
سازوکار مجلس برای سفرهای خارجی
البته مجلس از دوره‌های قبل سازوکار مشخصی برای انجام این سفرها مشخص کرده بود. به صورتی که یک کمیته در مجالس مختلف متشکل از برخی نمایندگان بر سفرهای خارجی مجلس نظارت می‌کند.
به گزارش تسنیم این کمیته برای تنظیم برنامه سفرهای خارجی نمایندگان، کنترل و نظارت بر کارکرد و نتیجه سفرها تشکیل شده است و ضرورت سفرهای خارجی مانند سفر گروه‌های دوستی-پارلمانی و رفت و آمدهای متعاقب پارلمانی و مأموریت‌هایی که کمیسیونهای تخصصی به عناوین مختلف به نمایندگان می‌دهند، را بررسی می‌کند.
همچنین نمایندگان موظفند پس از هر سفر گزارش سفر خود و دستاوردهای آن به صورت مکتوب تقدیم این کمیته کنند و در اخر نیز این گزارش در اختیار رئیس مجلس قرار می‌گیرد.
نمایندگان در چه قالبی به سفر خارجی می‌روند؟
سفرهای خارجی نمایندگان چند نوع است؛ یک نوع از این سفرها، سفرهایی است که نمایندگان همراه با دولتمردان انجام می‌دهند. برای این سفرها، وزرا درخواست خود را به کمیسیونهای تخصصی مجلس ارسال می‌کنند و کمیسیونهای تخصصی هم نهایتاً این موضوع را به کمیته سفرهای خارجی مجلس ارجاع می‌کنند تا برای این موضوع تصمیم‌گیری شود. در هر سفر نیز حداقل 2 نماینده مجلس وزیر مربوطه را همراهی می‌کنند.
نوع دوم سفرهای نمایندگان، سفرهایی است که فراکسیون‌های مجلس در قالب گروه‌های دوستی- پارلمانی انجام می‌دهند. این گروه‌ها بر اساس مراوداتی که ایران با برخی از کشور‌ها دارد، مقوله دیپلماسی پارلمانی را پیگیری می‌کنند.
سفر گروه‌های دوستی-پارلمانی و رفت و آمدهای متعاقب پارلمانی به این شکل است که اگر یک بار هیئت ایرانی به کشوری سفر کرد باید هیئت پارلمانی کشور مقابل پاسخ این سفر را بدهد و به ایران بیاید، چون سفرهای گروه‌های دوستی به صورت رفت و برگشتی است و بنا به ضرورت و دعوت‌های متقابل تنظیم و انجام می‌شود.
نوع سوم سفرهای نمایندگان در قالب سفر کمیسیونهای تخصصی مجلس پیگیری می‌شود. در واقع کمیسیونهای تخصصی بنا به دلایلی از جمله بازدید از بخش‌های صنعتی، بهداشتی، فرهنگی و ... کشورهای مختلف یا کسب تجربه و مشاهده شرایط از نزدیک درخواست چنین سفرهایی را می‌دهند و پس از موافقت کمیته سفرهای خارجی، اعضای این کمیسیون عازم سفر می‌شوند.
به گفته بهروز نعمتی رئیس کمیته ارزیابی سفرهای خارجی نمایندگان مجلس، سقف ماموریت نمایندگان در سفرهای خارجی 4 تا 5 روز است که حق ماموریتی به صورت روزانه به آنها پرداخت می‌شود.
همچنین براساس آخرین بخشنامه دولت در مورد حق ماموریت نمایندگان مجلس معادل وزرا و معاونین رئیس جمهور، روزی 100 تا 130 یورو محاسبه می‌شود.
البته در سفرهای شخصی نمایندگان به کشورهای خارجی نیز در صورتی که وکلای ملت بخواهند از پاسپورت سیاسی و تشریفات و تسهیلات مجلس (مانند پاویون) استفاده کنند، باید با کمیته سفرهای خارجی هماهنگ کنند.
** سفرهای خارجی نمایندگان مجلس دهم
براساس اطلاعات اخذ شده از کمیسیونهای تخصصی در سه سال ابتدایی مجلس دهم در مجموع 358 سفر و بازدید برای نظارت بر اجرای قوانین و پیگیری امور از طریق مشاهدات میدانی صورت پذیرفته است که از این تعداد 18 سفر خارجی انجام شده است.
اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در سال سوم مجلس دهم برای بازدید از مدارس خارج از کشور سفری به ترکیه داشته‌اند.
اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز در سال گذشته به کشور عراق، سوریه و روسیه سفر کرده‌اند.
همچنین اعضای کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس نیز در سال گذشته در سفری به کشور اسپانیا با موضوع بررسی مدیریت واحد شهری و شهرهای هوشمند داشته‌اند.
اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در سال سوم مجلس دهم در سفری به سوریه و لبنان به ارزیابی و بازدید از دفاتر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و دانشگاه مصطفی العالمیه داشتند.
همچنین اعضای این کمیسیون در سال گذشته در سفری به کشور هند عملکرد رایزنی فرهنگی ایران را ارزیابی کردند و و ظرفیت‌های همکاری‌های فرهنگی بین دو کشور را مورد بررسی قرار دادند.
اعضای کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز در سال گذشته سفری به کشور هلند داشتند و از زندان اترخت، دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان بین‌المللی کیفری ICC بازدید کردند.
کمیسیون اقتصادی مجلس در سال دوم مجلس دهم 6 سفر خارجی داشته‌اند. اولین سفر اعضای این کمیسیون در تیرماه 96 به کشورهای یونان، هلند و ترکیه سفر کردند و مردادماه نیز عازم دانمارک شدند. اعضای این کمیسیون همچنین در شهریورماه به کشور چین و در آذر همان سال به ایتالیا سفر کردند.
کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس نیز در شهریورماه 96 یعنی در سال دوم مجلس به بوسنی و هرزگوین و آلمان سفر کردند و اوایل فروردین سال 97 نیز عازم ترکمنستان شدند.
| کشور | اعضای کمیسیون تخصصی |
| ترکیه | کمیسیونهای آموزش و تحقیقات در سال سوم و اقتصادی در سال دوم |
| اسپانیا | کمیسیون شوراها و امورداخلی در سال سوم |
| عراق | کمیسیون امنیت ملی در سال سوم |
| سوریه | کمیسیونهای امنیت ملی و فرهنگی در سال سوم مجلس |
| آلمان | کمیسیون شوراها و امورداخلی در سال دوم مجلس |
| ایتالیا | کمیسیون اقتصادی در سال دوم مجلس |
| روسیه | کمیسیون امنیت ملی در سال سوم |
| لبنان | کمیسیون فرهنگی در سال سوم مجلس |
| هلند | کمیسیونهای قضایی در سال سوم و اقتصادی در سال دوم مجلس |
| یونان | کمیسیون اقتصادی در سال دوم مجلس |
| دانمارک | کمیسیون اقتصادی در سال دوم مجلس |
| چین | کمیسیون اقتصادی در سال دوم مجلس |
| بوسنی و هرزگوین | کمیسیون شوراها و امورداخلی در سال دوم مجلس |
| ترکمنستان | کمیسیون شوراها و امورداخلی در سال دوم مجلس |
وکلای مجلس دهم غیر از این سفرها، سفرهای حاشیه ساز دیگری هم داشته‌اند. مثل سفر جمعی از آنها به برزیل و حضور در یک باشگاه فوتبال برزیلی و عکس گرفتن با لباس این تیم!
انتشار این عکس‌ها حاشیه‌های بسیاری ایجاد کرد و این سئوال را به وجود آورد که نمایندگان برای چه کاری به سفرهای خارجی می‌روند و حضور آنها در این مکان‌ها چه ارتباطی به سفر و وظیفه کاریشان دارد.
سفر پرماجرای دیگر وکلای ملت در مجلس دهم، سفر جمعی از اعضای فراکسیون امید به فرانسه و پرتقال و بازدید از موزه لوور در اواخر شهریور 96 بود.
در واقع انتشار تصویری از بازدید یک هیئت از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از موزه لوور پاریس توجه مخاطبان را به خود جلب کرد و مشخص شد که تعدادی از نمایندگان فراکسیون امید که عمدتا اعضای کمیسیون فرهنگی بودند، سفری چند روزه به چند کشور اروپایی از جمله پرتغال و فرانسه داشتند.
در همین حین، انتشار توئیتی از سردبیر روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد، مساله را پیچیده تر کرد. علیرضا کریمی، سردبیر این روزنامه، به واسطه خبرنگار خود از احمد مازنی نقل کرده بود که بابت سفر «دو روزه» خود به فرانسه، 60 میلیون تومان حق ماموریت گرفته است!
همچنین سفر جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تعطیلات تابستانه تیرماه 97 به اوکراین که گفته می‌شود در قالب «گروه دوستی پارلمانی ایران و اوکراین» بوده است، از دیگر سفرهای پرحاشیه مجلسی‌ها بود.
یکی دیگر از سفرهای پرماجرای مجلس دهم همراهی جمعی از نمایندگان مجلس با علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی به منظور حضور و سخنرانی در صد و سی و هفتمین اجلاس اتحادیه بین‌المجالس بود که 20 مهرماه 96 عازم سن پترزبورگ روسیه شدند. در این سفر کاظم جلالی، یوناتن بت کلیا، مصطفی کواکبیان، علی اسماعیلی، اسدالله عباسی، مهدی فرشادان، کوروش کرم‌پور و سیده فاطمه حسینی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، لاریجانی را همراهی و به عنوان اعضای هیئت پارلمانی در مجمع عمومی و کمیته‌های فرعی اجلاس اتحادیه بین المجالس شرکت کردند.
اینکه این افراد با چه کارویژهایی همراه با رئیس مجلس به روسیه رفته بودند، سؤالی است که به آن پاسخی داده نشد، به عنوان مثال «فاطمه حسینی» دختر صفدر حسینی، در این سفر حضور داشت که معلوم نبود با چه ماموریتی این هیئت را همراهی می‌کرد.
