مهدی حیدری، مدیرکل دفتر جذب سرمایه و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی در خصوص ساخت آزادراه‌ها اظهار داشت: در چارچوب قانون احداث پروژه‌های عمرانی حوزه راه و ترابری، وزارت راه و شهرسازی از طریق مشارکت با بخش خصوصی نسبت به احداث و توسعه شبکه آزادراه‌ها اقدام کرده است.
وی گفت: بر اساس مفاد مندرج در تبصره (۲) ماده‌واحده قانون فوق‌الذکر و ماده (۳۴) آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور وزارت راه و شهرسازی نسبت به محاسبه و تعیین نرخ عوارض جدید آزادراه‌های احداثی توسط بخش خصوصی اقدام و پس از تصویب وزیر راه و شهرسازی نرخ‌های مصوب که طی ۱۵ ماه گذشته و از قبل از آغاز تحریم‌های ظالمانه اخیر بدون تغییر مانده بود، برای اجرا از تاریخ اول شهریورماه امسال به شرکت‌های آزادراهی ابلاغ‌شده است.
مدیرکل دفتر جذب سرمایه و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی با اشاره به هزینه نگهداری آزادراه‌ها گفت: بر اساس محاسبات انجام‌شده میزان هزینه نگهداری از آزادراه‌ها در سال ۹۸ با فرض حداقل هزینه ضروری نگهداری (سالانه ۲ درصد هزینه احداث) برابر با ۴۰۰ میلیارد تومان است. درحالی‌که درآمد کل آزادراه‌ها از محل عوارض فعلی که صرف نگهداری از آن‌ها می‌شود برابر با ۱۲۰ میلیارد تومان یعنی کمتر از یک‌سوم حداقل میزان مورد نیاز است.
وی ادامه داد: به‌عبارت‌دیگر برای تأمین حداقل بودجه هزینه نگهداری راه‌ها، عوارض فعلی تردد خودرو‌ها باید به میزان ۳۰۰ درصد رشد کند، درحالی‌که میانگین رشد عوارض در سال ۹۸ فقط ۲۱ درصد تعیین‌شده است.
سهم مبلغ عوارض آزادراه‌ها در قیمت حمل‌ونقل کمتر از یک درصد است
حیدری تصریح کرد: بر اساس محاسبات صورت گرفته مبنی بر داده‌های آماری بارنامه‌های صادره، نسبت متوسط کل عوارض دریافتی از خودروهای سنگین شامل تریلی، کامیون دو محور و سه محور به میزان دریافتی آن‌ها بابت کرایه حمل بار برای چند نمونه مورد بررسی برای کل مسیر بین ۲ تا ۶ درصد است. در نتیجه میزان افزایش صورت گرفته برای سال ۹۸ حداکثر ۲ هزارم تا یک درصد میزان کرایه دریافتی است و مطلقاً سهم قابل محاسبه‌ای در سبد قیمت حمل‌ونقل ندارد.
وی افزود: این در حالی است که استفاده از آزادراه‌ها که بخش عمده‌ای از هزینه نگهداری آن ناشی از استهلاک وسایل نقلیه سنگین روی آن است، حداقل موجب کاهش ۴۶۷ کیلومتری مسیر نسبت به راه‌های موجود و صرفه‌جویی ۱۶۶ میلیارد تومانی سالیانه در مصرف سوخت آن‌هم باقیمت سوخت یارانه‌ای انواع وسایل نقلیه می‌شود.
وی ادامه داد:با توجه به یارانه ۸۰۰ درصدی قیمت انواع سوخت و نیز یارانه فوق‌الذکر در هزینه عوارض، عملاً نیمی از جمعیت کشور، فاقد خودروی شخصی بوده و از این یارانه محروم هستند. به‌این‌ترتیب بهره‌وری مجموع هزینه‌های حمل‌ونقل کشور به‌ویژه با توجه به تشویق انجام سفر‌های غیرضروری، به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
بر اساس این گزارش پیش از این به‌منظور انجام مساعدت با کاربران دائمی در شبکه آزادراهی و همچنین تحقق اهداف عدالت اجتماعی و رفاه عمومی به‌موازات تأمین هزینه‌های سرمایه‌گذاری و سودبخشی بخش خصوصی در احداث و توسعه پروژه‌های زیرساختی دستورالعمل نحوه اعمال تخفیف برای کاربران دائمی در شبکه آزادراهی اعلام شده است.
تخفیف ۵۰ درصدی در پرداخت عوارض برای تردد مستمر با پلاک عمومی
براین اساس و طبق این دستورالعمل کاربران دائمی در شبکه آزادراهی کشور (خودرو‌هایی با تردد بیش از ۴۰ بار در ماه از گیت‌های عوارضی) مشمول تخفیف ۳۰ درصدی در نرخ عوارض برابر سازوکاری می‌شوند توسط شرکت‌های طرف قرارداد تعیین می‌شود.
همچنین خودروهای با پلاک عمومی مشمول تخفیف ۲۰ درصدی در نرخ عوارض هستند و خودروهای امدادی از این پرداخت معاف شده‌اند.
