به گزارش خبرآنلاین وی ضمن ارزیابی مسائل مهم روز و تنش در منطقه درباره دخالت انگلیسی‌ها نیز می گوید: درباره انتخابات ایران اظهار نظر می‌کنند. مگر ما آمدیم در کشور شما؟ مگر ما آمدیم در کنار خاک شما پایگاه بزنیم؟
خلاصه ای از این گفت و گو را می خوانید:
- مهلت ایران به اروپا در خصوص گام دوم کاهش تعهدات رو به پایان است و به آغاز گام سوم نزدیک می‌شویم. ارزیابی شما از تأثیر کاهش تعهدات در وصول مطالبات برجامی ایران چیست؟ آیا این کاهش تعهدات باعث خواهد شد که اروپا به تعهدات خود جامه عمل بپوشاند؟
اول باید ببینیم برجام چه بود. برجام را می‌توان یک سری تعهدات یک طرفه از سوی ایران دانست که از بین رفتنش نیز دستاورد قابل توجهی برای هیچ یک از طرفین نیست.
پایه و اساس گفتگوها در برجام نادرست بود
معتقدم پایه و اساس گفت‌وگوهایی که به برجام ختم شد، نادرست بود. در همه دنیا هم همین شرایط حاکم است؛ هرگاه پایه و اساس گفت‌وگوها درست انتخاب شود، نتیجه خوبی به دست می‌آید. گفت‌وگوها، توافق‌ها و قراردادها باید بر مبنای عدالت، احترام و شناسایی حقوق رسمی دو طرف باشد. هر قراردادی که فاقد این شرایط باشد، شاید در کوتاه مدت اجرایی شود اما قطعا در بلندمدت شکست خواهد خورد.
- در دوره‌ای شاهد همگرایی همه کشورها علیه ایران و صدور قطعنامه‌های زیادی بودیم.
معنی قطعنامه، اجماع جهانی نیست. باید ببینیم محتوای آن قطعنامه‌ها چه بود. امروز آمریکا تصمیمات خود را به همه تحمیل می‌کند. تحریم‌های آمریکا که تحریم جهانی نیست، اما چون آنها بر روی بانک‌ها، مراکز امنیتی، مراکز مالی و دلار سیطره دارند، تصمیم خود را به دیگران تحمیل می‌کنند. امروز سازمان ملل ایران را تحریم نکرده، بلکه آمریکا تحریم کرده. تا زمانی که این شرایط در دنیا وجود دارد مشکلات حل نمی‌شوند. این شرایط باید تغییر کند.
اگر من بودم هرگز برجام را امضا نمی کردم
- چرا برجام در دوره شما امضا نشد؟
چون اگر من بودم هرگز این توافق را امضا نمی‌کردم. من هرگز زیر بار امضای چنین چیزی نمی‌رفتم، اما خب شرایط متفاوت است.
از این شرایط فعلی عبور خواهیم کرد
- به هر حال امروز توافق امضا شده و دو طرف تعهداتی را پذیرفته‌اند و در نهایت با خروج آمریکا بن بست فعلی پدید آمد. شما چه راهکاری برای خروج از این بن بست دارید؟
آیا فکر می‌کنید برای یک ملت بن بست وجود دارد؟ ندارد. آن هم ملت ایران. ملت ایران چند هزار سال قدمت دارد و همواره بوده. هر اتفاق کوچک و بزرگی در دنیا افتاده باز هم ملت ایران مانده؛ یعنی از شرایط سخت عبور کرده. در نتیجه معتقدم ملت ایران باز هم از شرایط فعلی عبور خواهد کرد اما راهش آن است که اراده مردم در بخش‌های گوناگون به خصوص در بخش اقتصادی به کار گرفته شود. ایران دارای ثروت کم نظیری است؛ هم ثروت انسانی هم ثروت مادی و طبیعی. خب اگر این پتانسیل ها فعال شود که دیگر تحریم معنا نخواهد یافت اما یک ضعفی وجود دارد. ضعف آنجاست که مسئولان مربوطه نتوانسته‌اند آن طور که باید و شاید از توانمندی‌های داخل استفاده کنند.
پیشنهاد مذاکره با ترامپ را ندادم اما ...
- شما پیشنهاد مذاکره با ترامپ را مطرح کردید. نامه هم نوشتید. هدف شما از چنین مذاکره‌ای چه بود؟
من پیشنهاد مذاکره ندادم. خبرنگار پرسید که شما مذاکره می‌کنید. گفتم بله. من نفس مذاکره را تأیید کردم. امروز هم معتقدم باید با گفت‌وگو مسائل را حل کرد. خدا انسان را خلق کرده و به آنها عقل و سخن داده که مسائل خود را با گفت‌وگو حل کنند، نه با اسلحه. زبان اسلحه زبان انسانی نیست. مسأله‌ای که با اسلحه حل شود، ظاهرش حل شده. اصل مشکل هنوز باقی است.
- یعنی هیچ محدودیتی برای مذاکره نباید وجود داشته باشد؟ حتی مذاکره با آمریکا؟
نه، مذاکره هیچ اشکالی ندارد. منتهی مذاکره برای چه؟ اگر مشخص باشد که مذاکره برای چیست خب اشکالی ندارد، مذاکره هم می‌کنیم. همان طور که مذاکره هم کردیم و نتیجه اش شد برجام. خب برجام مگر موفق بوده؟ نه. اگر مذاکره برای اجرای عدالت، تقویت دوستی‌ها، احترام به یکدیگر، زمینه سازی برای امنیت جهانی و صلح جهانی باشد که خب خیلی چیز خوبی است و اشکالی هم ندارد. اما گفت‌وگو در شرایطی که یکی به دنبال له کردن دیگری باشد و بخواهیم همان جنگ نظامی را بیاوریم پشت میزها ادامه دهیم که خب فایده‌ای ندارد. به درد نمی‌خورد. حالا فکر کنیم یکی هم بر دیگری غلبه کرد. چه ارزشی دارد؟ ارزش آنجاست که ما به انسان‌ها و حقوقشان احترام بگذاریم. اگر گفت‌وگو می‌کنیم محصول گفت‌وگو دوستی و نفی سیطره و جنگ باشد. آقای ترامپ هم باید گفت‌وگو کند. ایران هم باید گفت‌وگو کند، منتهی در شرایطی که عدالت و احترام وجود داشته باشد. باید دنبال حل مسأله باشیم. اگر در مذاکره هم به دنبال حل مسأله نباشیم، فرقی با جنگ ندارد. من با جنگ در هر نوعی مخالفم؛ چه جنگ در گفت‌وگو و چه جنگ نظامی. هفت و نیم میلیارد انسان در دنیا همین را می‌خواهند. اگر در دنیا امروز همین موضوع را به رفراندوم بگذاریم که آیا شما صلح و دوستی را می‌خواهید یا سیطره و غلبه و غارت را مردم به شما می‌گویند چه چیز را می‌خواهند.
- سالهاست در ایران از آمریکا به عنوان شیطان بزرگ و مستبد نام برده می شود. اگر نظام به این نتیجه برسد که با آمریکا مذاکره صلح آمیز داشته باشد، افکار عمومی را چطور می شود قانع کرد؟
مردم آمریکا که همین صلح را می خواهند. می ماند سیاستمداران. مشکل ما با آمریکا سیاستگذاران است. رفتار آنها اگر قطع شود و دنبال سیطره نباشد خیلی هم خوب است دوست باشیم باهم.
نظام با چگونگی مذاکره با آمریکا مساله دارد
- شما در دوران ریاست جمهوری هم به مذاکره با آمریکا معتقد بودید؟
من بارها اعلام کردم.
- چرا مذاکره با آمریکا در ایران تابو است؟
نظام با چگونگی مذاکره مساله دارد. تحت شرایطی طبیعی است وقتی کسی بگوید مذاکره، موضوع و شرایط را من تعیین می کنم، نتیجه را هم مشخص کردم بیا امضا کن برو، اینکه مذاکره نمی شود.
انتقاد از طرح فرانسه برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا
- فرانسه با ارائه طرح فریز در برابر فریز به دنبال کاهش تنش‌هاست. چرا ایران این طرح را نمی‌پذیرد؟
چه چیزی را فریز کنیم. همه چیز را از دست داده‌اند و از آن طرف چیزی نگرفته‌اند. این طرح‌ها مثل طرح‌های آتش بس در زمان جنگ است. متجاوزی به خاک یک کشور حمله می‌کند، تا کشور مورد تهاجم می‌خواهد پاسخ دهد می‌گویند آتش بس. در زمان جنگ تحمیلی هم همین اتفاق افتاد. زمانی که صدام هنوز بخش هایی از خاک ایران را در اشغال داشت، غربی‌ها می‌گفتند آتش بس. این که نشد صلح. زرنگی در دنیا خوب نیست، رعایت عدالت خوب است. شما انرژی هسته ای دارید ما هم می‌خواهیم داشته باشیم. چه اشکالی دارد؟ این روش همیشگی غربی‌هاست. تحریم می‌کنند و بعد برای برداشتن تحریم‌ها امتیاز می‌گیرند. اگر به دنبال صلح جهانی هستند، راه آن به رسمیت شناختن حقوق ملت‌هاست. تفکر سلطه تفکر شیطانی است؛ از سوی هر که هم باشد تفاوتی ندارد، حتی یک شخصیت مذهبی.
چرا امکان رابطه دوستی بین ایران و آمریکا وجود ندارد؟
- یعنی امکان دارد رابطه دوستی بین ایران و آمریکا به وجود آید؟
چرا امکان ندارد؟ اصل بر این است همه دوست باشند. زمانی که کسی بخواهد بر دیگران مسلط باشند دشمنی ایجاد می شود. آمریکا هم از این دشمنی آسیب می بیند. امیدوارم مقامات ایران و آمریکا، هر کس که دست اندرکار است روی این موضوع کار کنند و همه در مدیریت جهان نقش داشته باشند همه در رفاه باشند.
- شما موافق حضور ایران در سوریه بودید؟
حضور یعنی چه؟ من یک اصلی را می دانم و آن، این است که هر ملتی خود باید سرنوشتش را تعیین کند. چرا برای اینکه به ضرر همه است. فرصت می دهد دیگران از دور دخالت کند. دولتمردان آمریکایی سود می برند از وضع منطقه. عراق، سوریه، یمن و افغانستان خراب شد. من فکر می کنم آنها به دنبال جنگ جدیدی در منطقه هستند تا امارات، قطر، بحرین، عربستان و ایران خراب شود. چرا که هر خرابی به بار بیاید باید پول بدهند به آمریکا تا بیاید درست کند. اسلحه می فروشند برای خراب کردن و بعد پول می گیرند برای درست کردن. من می گویم ما باید متوجه این مساله باشیم. همه بنشینیم دور هم، البته ایران و عربستان در منطقه باید پیش قدم باشند. اگر یکی پیش قدم شد آن یکی نگوید من بردم. باید در خدمت و به فکر مردم بود. به فکر دوستی های دراز مدت باشیم و بعد این دوستی را به نفع جهان قرار دهیم نه در جهت دشمنی با جهان. ما برای مردم آمریکا هم صلح و رفاه می خواهیم.
- اخیرا در خلیج فارس شاهد تنش‌های بسیاری بودیم. شما سال ۲۰۱۸ اظهاراتی داشتید مبنی بر دخالت انگلیسی‌ها در سیاست داخلی ایران، با توجه به توقیف نفتکش ایرانی و بالعکس از سوی دو کشور، در حال حاضر در این رابطه چه نظری دارید؟
این بحث تاریخی است و باید جداگانه حل شود. من وارد این مساله روز و توقیف کشتی‌ها وارد نمی شوم. نباید در مساله داخلی دخالت کنند. اجازه دهند ملتها خودشان تصمیم بگیرند. هر کس خودش را تحمیل کند، اشتباه است.
چرا انگلیس درباره انتخابات ایران اظهارنظر می کند
یعنی شما معتقدید در این دوره هم در مسائل داخلی ایران دخالت می‌کنند؟
اظهار نظر مستقیم می کنند. وقتی می گویند فشار می آوریم، یعنی چه؟ درباره انتخابات اظهار نظر می کنند. بدترین کار ممکن است. مگر ما آمدیم در کشور شما؟ مگر ما آمدیم در کنار خاک شما پایگاه زدیم؟
مساله خلیج فارس حائز اهمیت بسیاری است. این تنش‌ها بر اساس یک سناریو است یا واقعا یک اتفاق است؟
اقتصاد کارخانه‌های اسلحه سازی از جنگ می چرخد. ما نباید در این دام بیفتیم.
آقای ترامپ تاجر است و باید حساب کتاب کند. منافع آمریکا را دراز مدت ببیند. منافع را مادی نبیند، انسانی ببیند. ایران هم همینطور، باید بنشینیم و قضیه را جمع کنیم و کار سختی نیست. به نظرم جنگ ایجاد کردن سخت از صلح ایجاد کردن است.
- آیا برنامه‌ای برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دارید؟
نه، ما از نظرات مردم تبعیت می کنیم.
