محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور شب گذشته در برنامه تلویزیونی نگاه یک در ارزیابی از سفر رئیس‌جمهور به نیویورک گفت: آمریکا با توجه به شرایط منطقه و با اعمال فشارهای اقتصادی حداکثری علیه ایران تلاش کرد تا از فرصت مجمع عمومی سازمان ملل استفاده و مسائل برجام، آرامکو و سایر مسائل را به‌هم گره زده و علیه کشورمان تبلیغات کند. ما برای مقابله با این تبلیغات، طراحی‌هایی را از قبل آماده کرده بودیم و در چنین شرایطی وارد نیویورک شدیم.
به گزارش تسنیم وی افزود: آمریکایی‌ها برای هیئت ایرانی محدودیت‌هایی را در نیویورک به‌وجود آورده بودند و می‌خواستند شرایطی ایجاد کنند که ما به این سفر و به مجمع عمومی سازمان ملل نرویم؛ به همین علت محدودیت‌هایی را ایجاد کردند و به همه تیم خبری و مطبوعاتی ویزا ندادند. هدف آنها از این کار این بود تا سفر ما انجام نشود چون کشورها معمولاً از شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل حداکثر بهره‌برداری را می‌کنند تا هم بتوانند با رهبران کشورهای مختلف دیدارهای دوجانبه داشته و هم با افکار عمومی جهان صحبت کنند و آمریکا نمی‌خواست این موقعیت برای ما ایجاد شود، مخصوصاً با توجه به اینکه در آمریکا علیه کشورمان تبلیغات منفی زیادی انجام می‌شود و حضور در سازمان ملل فرصت بسیار خوبی است تا این تبلیغات را خنثی کنیم. با نخبگان آمریکایی از جمله رؤسای مؤسسات مطالعاتی جلسات بسیار خوب و سازنده‌ای داشتیم و با سران رسانه‌های بزرگ آمریکا هم درباره موضوعات مختلف دیدار خصوصی تحلیلی داشتیم و این به‌معنای مصاحبه نیست بلکه تحلیل و گفتگو درباره موضوعات مهم ما، آمریکا و منطقه است.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور گفت: امسال با فاکس نیوز که آقای ترامپ معمولاً از طریق این شبکه با طرفدارانش صحبت می‌کند مصاحبه کردیم و همچنین با شبکه سراسری آمریکا ABC مصاحبه داشتیم و همچنین در جلسه‌ای با حضور خبرگزاری‌های مهم آمریکا مصاحبه صورت گرفت تا با فضاسازی و شبهه‌افکنی آنها مقابله کنیم. تلاش کردیم حقانیت جمهوری اسلامی و فشارهایی را که بر مردم ما وجود دارد بیان و جنگ تبلیغاتی آمریکا را خنثی کنیم.
واعظی با بیان اینکه "اگر بخواهیم در شرایط عادی با رؤسای کشورها مذاکره کنیم، به وقت و تدارکات نیاز دارد"، تصریح کرد: حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل فرصت استثنایی است که می‌توانیم به‌راحتی این دیدارهای دوجانبه را انجام دهیم. تمام مدت اقامت ما در نیویورک سه شبانه‌روز بود و در این مدت 15 ملاقات دوجانبه با رؤسای کشورهای مختلف انجام دادیم، همچنین به‌جز مصاحبه‌ها و دیدارهای عمومی در طول روز تمام‌وقت مشغول بودیم. همچنین نتوانستیم به بسیاری از درخواست ملاقات‌ها پاسخ مثبت داده و سعی کردیم دیدارهایمان را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم تا جایگاه کشورهای اسلامی، همسایه، آسیایی، آفریقایی و اروپایی را در نظر بگیریم. سعی داشتیم در برخی ملاقات‌های سطح بالا با اروپایی‌ها، ابهام‌زدایی کنیم و این فرصت بسیار خوبی بود که درباره برجام و مسائل و آینده آن بیشتر گفتگو کنیم.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤالی درباره علت دیدار رئیس‌جمهور با سران انگلیس، فرانسه و آلمان با توجه به اتهام این سه کشور به ایران درباره حمله به آرامکو، تصریح کرد: قرار نیست رابطه کشورمان را با کشورهای دیگر به‌خاطر اتفاقی که پیش می‌آید برهم بزنیم. این فرمایش مقام معظم که فرمودند "در مذاکره به‌جز با 2 کشور برای بقیه کشورها را باز گذاشتیم"، یعنی بتوانیم در دیپلماسی و مذاکره به اهدافمان برسیم و همه مسائل را از طریق گفتگو حل کنیم. ما با این کشورها هم روابط اقتصادی گسترده و هم درباره موضوعات متعدد از جمله برجام مذاکرات متعدد داریم و این مذاکرات می‌تواند به‌نوعی مسائل ما را روان کند.
واعظی اظهار داشت: عربستان و آمریکا پیش از ورود ما به نیویورک با این کشورهای اروپایی رایزنی کرده و اطلاعات غلطی به آنها داده بودند و آنها آن بیانیه را صادر کردند، البته هیچ کجای بیانیه نگفته ایران اقدام کرده است؛ آنها در بیانیه می‌گویند اگر حمایت ایران نبود یمنی‌ها قادر نبودند هدفی به این مهمی مانند آرامکو را بزنند. آقای رئیس‌جمهور از سران کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه خواست که مدرک مورد ادعایشان را ارائه کنند. آنها پرسیدند "یمنی‌ها چگونه می‌توانند به این دقت این حمله را انجام دهند؟". پاسخ آنها روشن است، وقتی ملتی 5 سال زیر بمباران است خودش را آماده عکس‌العمل می‌کند و این‌گونه نیست که اگر این ملت یمن در سال‌های اول و دوم جنگ، دست‌بسته بود برای همیشه دستش بسته باشد. اکنون منطقه در جنگ یمن وارد فاز جدیدی شده است و بر این اساس لازم بود در این جلسات شرایط جدید منطقه را تشریح کنیم و این سه کشور اروپایی تحت تأثیر القائات و اطلاعاتی که آمریکایی‌ها به آنها داده بودند قرار گرفتند.
وی درباره ممانعت آمریکا از عیادت ظریف از تخت‌روانچی و مشروط کردن آن به آزادی یکی از تبعه‌های آنها در ایران، از این اقدام ابراز تأسف و تصریح کرد: اقدامات دولت آمریکا در بیش از 2 سال اخیر پس از روی کار آمدن آقای ترامپ، بدون هیچ منطقی است. اقدامات دولت آمریکا از جمله تحریم دارو به این معناست که آنها مردم ایران را هدف قرار داده‌اند و بسیاری از نخبگان آمریکا نیز از رفتار دولتشان ناراحت هستند.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور درباره مواضع سیاسی کشورها برای همکاری با کشورمان تصریح کرد: در همه جلسات، اروپایی‌ها و آسیایی‌ها گفتند به‌طور جدی می‌خواهند روابط خوبشان با کشورمان حفظ شود؛ از جمله آقای اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه که صراحتاً گفت علاقمند است با ایران روابط تجاری داشته باشد. خوشبختانه آنها در این ملاقات‌ها خروج آمریکا از برجام و سیاست فشار حداکثری علیه ایران را غیر قابل قبول دانسته و خواهان روابط با کشورمان هستند.
واعظی ادامه داد: آنها علاقمندند مسائل و مشکلات هسته‌ای حل شود تا راحت‌تر با ایران همکاری اقتصادی داشته باشند و به همین علت نیز فشارهای آمریکا را محکوم می‌کنند. کشورهای اروپایی اکنون با توجه به خروج آمریکا از برجام متوجه شدند اقتصاد آنها چقدر به آمریکا وابسته است و به‌فکر افتاده‌اند چگونه می‌توانند استقلال اقتصاد خود را به دست بیاورند.
وی در ادامه درخصوص مطرح شدن احتمال دیدار روحانی و ترامپ در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل و اینکه "آیا آمریکایی‌ها برای این دیدار پیام داده بودند؟" تصریح کرد: هم خود آقای ترامپ در مصاحبه‌های مختلف برای این دیدار ابراز تمایل کرده بود و هم رؤسای برخی از کشورها اعلام کردند که آقای ترامپ علاقمند است با آقای روحانی دیدار کند. موضع ما کاملاً روشن است و آقای رئیس‌جمهور قبل از ترک تهران هم مواضع خود را اعلام کرد که "به‌هیچ‌وجه ملاقات دوجانبه با آقای ترامپ در برنامه نیست. از طرف دیگر اگر آنها تعهدات برجامی خود را انجام دهند و فشار حداکثری را بر مردم ایران بردارند، این آمادگی وجود دارد در قالب 1+5 مسائل‌مان را حل کنیم". آقای ترامپ اکنون در نظرسنجی‌ها وضعیت خوبی برای انتخابات سال بعد ریاست جمهوری آمریکا ندارد. آقای ترامپ دستاورد خارجی نداشته و همه طرح‌هایش در منطقه ما به شکست انجامید و آنچه در تبلیغات انتخاباتی خود درباره منطقه گفته بود عملی نشد.
واعظی خاطرنشان کرد: آقای ترامپ مذاکره با کره شمالی را با تبلیغات گسترده آغاز کرد ولی دستاوردی نداشت و کره شمالی کار خود را انجام می‌دهد. آنها در تغییر حکومت ونزوئلا هم شکست خوردند، در نتیجه آنها در پی یک موفقیت در سیاست خارجی هستند. آنها فکر می‌کردند با فشار حداکثری علیه کشورمان در مدت سه ماه، مردم عاصی می‌شوند و حکومت تغییر می‌کند در حالی که هیچ‌کدام محقق نشد. اکنون قیمت ارز و بازار کالا ثبات پیدا کرده است و البته معتقدیم هم قیمت ارز باید پایین‌تر بیاید و هم قیمت کالاها کاهش یابد.
وی در ادامه با ابراز اینکه "در مسیر هسته‌ای هم گام‌هایی برداشته‌ایم که برای آنها خوشایند نیست"، اظهار داشت: اکنون که مقاومت فعال دولت، مردم و حکومت ایران را دیدند به‌نظر می‌رسد چاره‌ای ندارند به‌گونه‌ای موضوع را حل کنند تا بیش از این مفتضح نشوند و بنابراین در پی راه‌حل هستند. ما چون به آنها اعتماد نداریم حتی اگر پیغام بفرستند که "اگر جلسه دیدار تشکیل شود همه تحریم‌ها را برمی‌داریم" نمی‌توانیم به این قول آنها اعتماد کنیم بنابراین ما می‌گوییم با پیش‌شرط مذاکره نمی‌کنیم. موضع ما بحق است و با حمایت قوای سه‌گانه، مردم و هدایت‌های مقام معظم رهبری به‌راحتی می‌توانیم آینده روشنی داشته باشیم.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور با بیان اینکه تحریم‌ها تأثیر اولیه خود را از دست داده‌اند، خاطرنشان کرد: حمایت از تولید داخل، کلید شکستن تحریم‌هاست.
واعظی گفت: رئیس‌جمهور در سخنرانی خود به‌طور روشن بیان کرد که "آنچه در برجام با هم توافق کردیم حداقل‌های دو طرف بود و اگر امتیاز بیشتری بگیریم آمادگی داریم در مقابل آن گام‌های بعدی را برداریم، برای مثال اگر آمریکا لغو همه تحریم‌ها را در کنگره خود تصویب کند ما هم آمادگی داریم پروتکل الحاقی را در مجلس خودمان تصویب کنیم" و این به‌معنی عقب‌نشینی ما از توافقات گذشته نیست.
وی ادامه داد: بسیاری از کشورها از جمله رژیم صهیونیستی و تندروهای آمریکا نمی‌خواهند شرایط تغییر کند و در پی تحریک هستند لذا ما باید بر اصول خود بایستیم و با مردم صادق باشیم و موضع خود را بیان کنیم.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور تصریح کرد: وقتی دیپلمات‌های ما حمایت حاکمیت و مردم را داشته باشند با قوت مذاکره می‌کنند. آمریکایی‌ها آنچه را می‌توانستند درباره تحریم اقتصادی انجام دهند انجام دادند و دوباره تحریم‌های قبلی را تکرار می‌کنند. اکنون گفتند به مقامات ایرانی و بستگان آنها ویزا نمی‌دهند و در حالی است که آنها به هیچ فرد عادی ایرانی هم برای ورود به آمریکا ویزا نمی‌دهند. این نشان می‌دهد آنها در تحریم‌ها به بن‌بست رسیده‌اند. اکنون آنها هر تحریمی را اعلام می‌کنند اثری بر بازار ارز، کالا و بورس ندارد و ما با دنیا در حال تبادل هستیم و نیازمندیهای خود را وارد می‌کنیم و منزوی نشده‌ایم و آنها به هدف خود نرسیده‌اند.
واعظی گفت: آقای ظریف 21 ملاقات با وزرای خارجه، هفت ملاقات با مسئولان سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی، 6 سخنرانی در کمیته‌های مختلف، 8 مصاحبه و 10 دیدار با نخبگان داشته است و اینها نشان می‌دهد آمریکا در اهداف خود شکست خورد و ما منزوی نیستیم. از طرف دیگر راه همکاری خود را از نظر تجارت باز کرده‌ایم و راه‌هایی یافته‌ایم بنابراین اکنون تحریم برای آمریکایی‌ها کارایی ندارد. برای مقابله بهتر با تحریم‌ها باید سازماندهی خود را بر اساس شرایط جدید به‌وجودآمده، تدبیر کرده و بتوانیم چابک عمل نموده و نیازمندی‌هایمان را برآورده کنیم.
وی ادامه داد: در شرایط جدید باید بر تولید داخلی متکی باشیم و این کلید شکستن تحریم‌هاست و همیشه باید این‌گونه باشیم. دولت با تمام وجود از بنگاه‌های داخلی، تولیدکنندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کند تا همه نیازمندیهای کشور را در داخل تولید کنیم.
واعظی با تشکر از مجلس شورای اسلامی در تصویب تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: این کمک خوبی به دولت برای بهبود صادرات، معیشت مردم و تأمین کالاهای مورد نیاز مردم است. وزیری می‌خواهیم که از مصرف‌کننده و صادرکننده حمایت کند و نقش وزارت بازرگانی این بوده و با این تصمیم مجلس، وضعیت در این زمینه بهتر می‌شود. به‌محض اینکه شورای نگهبان این مصوبه را تأیید کند یک سرپرست برای این وزارتخانه تعیین می‌کنیم و در مهلت قانونی نیز سعی می‌کنیم وزیر مربوط را به مجلس معرفی کنیم.
وی گفت: باید از تولیدکنندگان داخلی حمایت بیشتری داشته باشیم و از مردم نیز می‌خواهیم از کالاهای تولید داخل استفاده کنند، این به رونق تولید داخل کمک می‌کند و با این اقدامات تحریم‌ها بی‌اثر می‌شود. کالاهایی وجود دارند که باید قیمت آنها کاهش یابد و ما باید برای طبقه متوسط و پایین‌تر از آن برنامه‌ریزی کنیم تا دخل‌وخرج و زندگی آنها بچرخد.
وی در این برنامه تلویزیونی به برجام اشاره کرد و گفت: در مذاکرات با اروپایی‌ها فقط درباره برجام بحث نمی‌کردیم بلکه درباره روابط و موضوعات متعدد دوجانبه با اروپایی‌ها بحث کردیم. برجام حاصل بیش از دو سال مذاکره‌ای بود که اروپایی‌ها هم در آن نقش داشتند بنابراین آنها نمی‌خواهند این توافق مهم به‌علت مخالفت یک کشور، لغو شده و از بین برود و ما نیز نمی‌خواهیم برجام از بین برود.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور تصریح کرد: برجام بدون منافع آن برای ما ارزش ندارد و به اروپایی‌ها نیز گفتیم که "برای حفظ این توافق باید به تعهدات خود عمل کنید و شما باید بار آمریکا را هم به‌دوش بکشید". به اروپایی‌ها گفتیم "شما باید دنبال راه‌حل باشید نه ما. برجام زمانی باقی می‌ماند که ما از منافع آن بهره ببریم". اروپایی‌ها از نظر عمل به تعهدات اقتصادی خود در برجام مشکل دارند زیرا بانک‌ها و شرکت‌های خصوصی آنها در روابط خود با آمریکا ملاحظاتی دارند ولی این مسئله ما نیست بلکه مسئله آنهاست و آنها باید راه‌حل پیدا کنند.
واعظی خاطرنشان کرد: به آنها به‌صراحت گفته‌ایم که اگر اقدامی نکنند گام بعدی را برمی‌داریم.
وی اضافه کرد: آقای ماکرون دنبال این بود که جلسه 1+5 را تشکیل دهد تا پیشنهاد اروپایی خود را اجرا کند ولی موفق نشد، آنها برای نقل و انتقال پول مشکل دارند و اروپایی‌ها متوجه شدند که چقدر در مسائل اقتصادی وابسته به آمریکا هستند. اروپایی‌ها در حال تلاش هستند تا برجام را حفظ کنند. هیچ وقت بن‌بستی وجود ندارد و مأموریت دیپلمات‌ها این است منافع کشورشان را از طریق گفتگو محقق کنند.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: در چند روز اخیر درباره موضوعات مهمی که در ارتباط با ایران مطرح بود گشایش‌هایی به‌وجود آمده و این موضوع به ما این امید را می‌دهد که هیچ‌وقت نباید فکر کنیم اگر امروز به توافق نمی‌رسیم در آینده هم به توافق نخواهیم رسید. موضوعات پیچیده به راه‌حل‌های پیچیده نیاز دارند ولی این به‌معنای بن‌بست نیست. خوشبین هستیم که از طریق گفتگو می‌توانیم به بسیاری از اهداف نظام در چارچوب مشخص‌شده از سوی مقام معظم رهبری برسیم.
واعظی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه "با توجه به هشداری که اروپا داده اگر ایران گام بعدی کاهش تعهدات هسته‌ای را بردارد ممکن است از برجام خارج شوند؟" تصریح کرد: چند روز اخیر با رهبران اروپا صحبت کردیم، فضای دیگری بود و چنین هشداری را حس نکردیم. آقای روحانی در ملاقات‌ها طلبکار برجام بود و انتقاد بسیار شدیدی را درباره بیانیه اخیر اروپا داشت. ممکن است برخی دوست داشته باشند اروپایی‌ها را با آمریکایی‌ها همراه کنند ولی این سیاست درستی نیست و حداقل راجع به برجام چنین اتفاقی نیفتاده است.
