امروزه نه تنها اعتراضات مالی، بلکه بحرانها و کشمکشهای اجتماعی، به بخش غیرقابل اجتنابی از تعاملات انسانی تبدیل شدهاند. با افزایش توان چانهزنی گروهها و احزاب سیاسی و قدرت ثانیهای تبادل اطلاعات و اخبار از طریق شبکههای اجتماعی و فضای مجازی، توسل به شیوههایی چون سرکوب با سرپوش نهادن به بحرانها نیز تقریباً غیرممکن شده است. از این رو مسأله مهم پیشگیری از این بحرانها نیست بلکه نحوه درست مدیریت کردن و پاسخگویی به اعتراضات قانونمند و به ساحل رساندن امواج خروشان بحرانهای اجتماعی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
به گزارش فارس یکی از راههای کمهزینه گذار از بحرانها بهرهگیری از ظرفیتهایی است که از قدرت آرامشبخشی، امیددهی و اعتمادسازی بالایی برخوردارند. به باور صاحبنظران در دنیای کنونی رسانهها به دلیل توانایی و ظرفیت بالا در جذب مخاطب انبوه و قدرت شکل دادن به افکار عمومی، نقش تعیینکنندهای در مدیریت بحرانهای اجتماعی و کشمکشهای سیاسی دارند.
این نقشآفرینی مثبت رسانهها مستلزم وقوف کامل مدیران و برنامهسازان از چگونگی درک بحران از سوی شهروندان و به ویژه معترضان، شناخت دقیق عوامل و متغیرهای درونی و بیرونی درگیر، مداخلهکننده و تأثیرگذار بر بحران و ماهیت متغیر و تضاد و ناهمخوانی میان عوامل یاد شده است. در این صورت است که رسانهها میتوانند با شناخت دقیق از مطالبات بحق و قانونی معترضین، صف آنها را از آشوبگران و فرصتطلبان جدا کرده و ضمن قرار گرفتن در کنار مردم و افشای چهره اغتشاشگران، به دولت برای پاسخگویی به مطالبات همگانی و جلب اعتماد عمومی به نظام و کارآمدی آن کمک کنند.
رسانهها در شرایط بروز بحرانهای اجتماعی لازم است به جای اجتناب از انعکاس اعتراضات و تمرکز صرف بر اخبار و تحلیلهای مثبت و بعضاً غلوآمیز، به زبان مردم برای طرح مسائل مبتلا به جامعه نزدیک شده و به پرسشگری از برنامههای دولت برای رفع نارساییها و نقاط ضعفها بپردازند، رسیدن به شرایط آرامشبخش تا حد زیادی نیازمند پرسشگری و پاسخطلبی از سوی رسانههاست. در این صورت است که مردم متوجه تفاوت خود با آشوبطلبان میشوند. البته باید توجه داشت که پرسشگری با گزارشدهی متفاوت است.
عنصر فعال در پاسخطلبی مردم هستند که رسانهها میتوانند به نمایندگی از آنها این نقش را ایفا کنند، اما عنصر فعال در گزارشدهی مسؤولان بوده و رسانهها منفعل هستند.
در گزارشدهی عمدتاً به نکات مثبت اشاره میشود و بر نارساییها، سرپوش گذاشته میشود، این در حالی است که پاسخطلبی به دلیل ماهیت انتقادی خود میتواند آرامشبخشی، امیدآفرینی و اعتمادسازی را به دنبال داشته باشد. رسانهها در شرایط بروز بحرانها و آشوبهای اجتماعی باید در رویکردی تلفیقی، هم به نمایش بگذارند و هم با هدف اصلاح امور، رفع نارساییها و بازگشت آرامش، امید و امنیت، انتقاد سازنده، اعتمادزا و به دور از اغراض سیاسی نسبت به عملکرد دستگاههای اجرایی داشته باشند. اقناع عمومی در شرایط بحرانی کار دشواری است که عملکرد هوشمندانه رسانهها یکی از راههای تحقق آن است.