کدام فیلم مهم‌ترین جایزه سینمایی سال را از آن خود می‌کند؟ «ایرلندی»، «انگل» یا «روزی روزگاری در هالیوود»؟ پیش‌بینی دشواری است.
اسکار ۲۰۲۰ رقابتی شلوغ و داغ، و پیش‌بینی برندگان جایزه در رشته‌های گوناگون آن دشوار است. فهرست مدعیان از فیلم‌های پرسر و صدا و تحسین‌شده پر است. از فیلمسازان مطرحی چون مارتین اسکورسیزی، کوئنتین تارانتینو، سم مندس، نوا بامبک، بونگ جون هو، تاد فیلیپس و گرتا گرویگ.
کوئنتین تارانتینو
اسم فیلم‌ها هم برای سینِمادوستان به همان اندازه آشنا است. از «ایرلندی»، «روزی روزگاری در هالیوود» و «۱۹۱۷» بگیر تا «داستان ازدواج»، «انگل»، «جوکر» و «زنان کوچک».
مارتین اسکورسیزی
دیروز فهرست ۳۴۴ فیلم واجد شرایط برای اسکار بهترین فیلم؛ بر اساس قوانین آکادمی علوم و هنرهای سینِما، منتشر شد. روز پیش از آن نیز فهرست کوتاه فیلم‌های منتخب در برخی رشته‌ها از جمله اسکار بهترین فیلم بین‌المللی و بهترین مستند بلند شده بود. فهرست‌هایی که مشخص کرد فیلم «در جستجوی فریده» از ایران باید خیلی زود میدان رقابت اسکار را ترک کند.
سم مندس
در هیاهوی انتشار این فهرست‌ها که بحث اسکار دوباره بالا گرفته است. از حالا تا روز اعلام نامزدهای نهایی اسکار و پس از آن شب معرفی برندگان، بازار گمانه‌زنی‌ها و البته کمپین‌های تبلیغاتی برای اسکار داغ داغ است. از این رو بد ندیدیم برخی از مهم‌ترین فیلم‌های مدعی در این دوره از اسکار را معرفی کنیم.
برخی معیارهای پیش‌بینی
یکی از معیارهای پیش‌بینی برندگان اسکار، بررسی فیلم‌های برگزیده و پرسروصدای جشنواره‌های مهم سینمای جهان به ویژه کن و بیش از آن ونیز است. برندگان این جشنواره‌ها اغلب شانس بالایی برای دیده شدن در اسکار دارند. در سال‌های اخیر این جشنواره ونیز است که نقش سکوی پرتاب به سوی جایزه اسکار را بازی کرده است.
در دو سال گذشته فیلم‌های «رُما» ساخته آلفونسو کوارون و «شکل آب» ساخته گیرمو دل‌تورو برندگان شیر طلایی ونیز شدند. این دو فیلم در مراسم اسکار هم موفق بودند. «شکل آب» که در نهایت اسکار بهترین فیلم را گرفت، «رُما» هم گرچه به اسکار بهترین فیلم نرسید اما اسکارهای دیگری از جمله بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.
از جشنواره‌ها مهم‌تر جوایز سینمایی هستند که پیش از اسکار یکی پس از دیگری از فیلم‌های برگزیده سال تقدیر می‌کنند.
معمولاً می‌توان با نگاه به برندگان جوایزی مثل جایزه انجمن‌های بازیگران، کارگردانان، تهیه‌کنندگان برنده اسکار مرتبط را تا حدودی حدس زد. جوایز انجمن ملی نقد و بنیاد ملی فیلم آمریکا هم اهمیت به سزایی دارند.
البته که جایزه گلدن گلوب هم بعد از اسکار مهم‌ترین جایزه سینمایی است، معیار مناسبی برای این کار است. نامزدهای جایزه گلدن گلوب همین چند وقت پیش اعلام شد. می‌توان برای شناخت مدعیان اسکار بهترین فیلم به نامزدهای گلدن گلوب نگاهی انداخت. تفاوت گلدن گلوب با اسکار این است که این جایزه برای بهترین فیلم در دو رشته بهترین درام و بهترین کمدی یا موزیکال اهدا می‌شود، پس شانس برنده شدن بیشتر است.
با این توضیحات بهتر است از فیلمی شروع کنیم که شیر طلایی ونیز را برد، نامش هم در فهرست نامزدهای گلدن‌گلوب است.
فیلمی از تاد فیلیپس درباره خاستگاه «جوکر»
یکی از پر سر و صداترین فیلم‌های سال ۲۰۱۹ «جوکر» است. روایتی از پیدایش کاراکتر جوکر در دنیای ابرقهرمانی بتمن، با بازی خیره‌کننده واکین فینیکس نخستین بار در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و برنده جایزه اصلی یا همان شیر طلایی ونیز شد.
نظر منتقدان سینمایی درباره «جوکر» نوسان دارد و نمی‌توان با قطعیت درباره‌اش نظر داد. در حالی که یک سر طیف منتقدان شاهکار توصیفش می‌کنند، هستند منتقدانی که آن سوی ماجرا ایستاده‌اند و این همه هیاهو درباره فیلم را هیچ می‌پندارند. به هر روی «جوکر» در جلب نظر سینما دوستان موفق عمل کرده است و علاوه بر بردن شیر طلایی ونیز و نامزد شدن برای جایزه گلدن گلوب با فروش رویایی بالاتر از یک میلیارد دلار رکوردشکنی هم کرده است. «جوکر» پرفروش‌ترین فیلم با رده‌بندی مثبت ۱۷ در تاریخ سینمای جهان است.
مدعی اصلی اسکورسیزی است
بر خلاف «جوکر» اغلب منتقدان درباره «ایرلندی» نظر یکسانی دارند. از نظر آن‌ها و البته بسیاری از بزرگان سینما چون گیرمو دل‌تورو اثر سینمایی تازه اسکورسیزی شاهکار است. در «ایرلندی» نقش اصلی را رابرت دنیرویی بازی می‌کند که نقش‌آفرینی‌اش در مهم‌ترین جوایز سینمایی مثل گلدن گلوب و انجمن بازیگران آمریکا نادیده گرفته شد. دنیرو تنها ستاره «ایرلندی» نیست و نقش‌های مکمل را آل پاچینو و جو پشی بازی می‌کنند.
نتفلیکس برای ساخت «ایرلندی» بیش از ۱۵۰ میلیون دلار هزینه کرده که بخش عمده‌ای از آن صرف جوان‌سازی رابرت دنیرو و آل پاچینو با استفاده از فناوری‌های پیشرفته شده است.
کره‌ای شگفتی‌ساز
امسال برنده نخل طلایی جشنواره کن یکی از مدعیان شگفتی‌ساز جوایز سینمایی است. «انگل» به کارگردانی بونگ جون‌هو که نخستین بار در جشنواره کن روی پرده رفت، یکی از مدعیان اصلی جوایز مهم سینمایی از جمله اسکار است.
«انگل» فقط در جشنواره‌ها و جوایز سینمایی موفق نبود، در گیشه هم خوش درخشید. بسیاری باور دارند که «انگل» مسیری را می‌رود که سال گذشته «رُما» به کارگردانی آلفونسو کوارون رفت. این فیلم تا اینجای فصل جوایز سینمایی نظر انجمن منتقدان نیویورک، انجمن منتقدان لس‌آنجلس و حتی بنیاد ملی فیلم آمریکا را به خود جلب کرده است و رقیبی مهم برای «ایرلندی» به شمار می‌رود.
«روزی روزگاری در هالیوود»
کوئنتین تارانتینو فیلم جدیدش را با بازی لئوناردو دی‌کاپریو، برد پیت و مارگو رابی در فضای لس‌آنجلس دهه ۶۰ میلادی ساخت، در جشنواره کن از آن رونمایی کرد. داستان فیلم در دورانی می‌گذرد که رومن پولانسکی و همسرش شارون تیت ساکن هالیوود هستند.
فیلم تارانتینو هر چند جشنواره فیلم کن را دست خالی ترک کرد، اما از مدعیان فصل جوایز سینمایی است و نامش در میان نامزدهای گلدن گلوب هم دیده می‌شود. با این حال نمی‌توان در حضور آثاری مثل «ایرلندی» به اسکار گرفتن «روزی روزگاری در هالیوود» خوشبین بود.
فیلمی آرام و مدعی
«داستان ازدواج» فیلمی به کارگردانی نوآ بامباک با بازی آدام درایور و اسکارلت جوهانسون است. این فیلم هم مثل «جوکر» در جشنواره فیلم ونیز حضور داشت، و هر چند جایزه نگرفت اما جزو فیلم‌های محبوب منتقدان سینما بود.
این فیلم در ۶ رشته از جمله بهترین فیلم نامزد دریافت جایزه گلدن گلوب است. «داستان ازدواج» در فهرست فیلم‌های منتخب بنیاد ملی فیلم و هیات ملی نقد فیلم آمریکا جای دارد. اسکارلت جوهانسون برای بازی در این فیلم از شانس‌های دریافت جوایز بازیگری است.
سالی پر از فیلم‌های خوب
امسال تعداد فیلم‌های خوب یا حداقل فیلم‌هایی که تحسین سینمادوستان را برانگیختند، زیاد است. فیلم‌هایی که هر چند در این گزارش کوتاه به آن‌ها اشاره نشد اما برای اسکار کمپین راه می‌اندازند. «۱۹۱۷» به کارگردانی سم مندس یکی از آن‌ها است. «جوجو ربیت» به کارگردانی تایکا وایتیتی را هم باید در زمره فیلم‌های مهم سال دانست. از «دو پاپ» به کارگردانی فرناندو میرلس هم نباید غافل شد.