یحیی ضیایی در نشست خبری در خصوص سوخت کم سولفور کشتی‌ها گفت: از یکم ژانویه ۲۰۲۰ یعنی تا سه روز آینده دستورالعمل سازمان جهانی دریانوردی (آیمو) مبنی بر حفظ محیط زیست دریا با استفاده از سوخت کم سولفور (نیم درصد) به جای استفاده از سوخت سولفور ۳.۵ درصد برای شناورهای تجاری اجرایی می‌شود در حالی که هنوز نتوانسته ایم مشکل کمبود تولید این سوخت را حل کنیم.
به گزارش مهر وی افزود: در تمام ۱۰ سال اخیر که آیمو استفاده از سوخت نیم درصد را از ابتدای سال ۲۰۲۰ اجباری کرده بود با سازمان بنادر شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و کمیسیون انرژی مجلس مکاتباتی داشتیم اما آن را جدی نگرفتند. از همین رو در چند ماه اخیر با هیئت رئیسه مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون اول رئیس جمهور مکاتبه کرده و موضوع نبود سوخت کم سولفور را به آنها یادآور شده ایم که در نتیجه اخیراً یکی از نمایندگان مجلس از وزیر نفت در خصوص عدم اجرایی شدن مصوبه آیمو طرح سوال کرد.
دبیرکل اتحادیه مالکان کشتی ایران با بیان اینکه شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی پیشتر اعلام کرده بود می‌توانیم میزان سوخت مورد نیاز را تولید کنیم، ادامه داد: علیرغم وعده وزارت نفت، قرار بود پالایشگاه شازند در استان مرکزی ماهانه ۴۵ هزار تن سوخت سولفور نیم درصد تولید کند، این وعده تاکنون عملیاتی نشده و در حال حاضر تنها ۱۵۰۰ تن سوخت نیم درصد تحویل شرکت‌های کشتیرانی شده است.
وی یادآور شد: از سوی دیگر شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده شرکت‌های کشتیرانی می‌بایست خودشان سوخت را از پالایشگاه شازند تحویل بگیرند. این در حالی است که شرکت‌های کشتیرانی به حمل و نقل زمینی اشراف ندارند. ضمن آنکه با توجه به اینکه در فصل زمستان گاز مصرفی نیروگاه‌ها به بخش خانگی منتقل شده و وزارت نفت مجبور است به نیروگاه‌ها سوخت مازوت تحویل بدهد، لذا ناوگان جاده‌ای حمل فرآورده‌های نفتی به شدت کمیاب شده است و عمدتاً در حال حمل سوخت مازوت برای مصارف صنعتی و نیروگاهی هستند.
ضیایی تصریح کرد: مصرف ناوگان کشتیرانی ایران سالانه ۱.۵ میلیون تن سوخت کم سولفور است که در حال حاضر به هیچ عنوان این میزان قابل تأمین از تولید داخل نیست.
وی خاطرنشان کرد: سوخت ۳.۵ درصد سولفور بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ دلار در هر تن برای شرکت‌های کشتیرانی هزینه در بر دارد. این در حالی است که سوخت نیم درصد سولفور در سنگاپور بین ۷۰۰ تا ۷۵۰ دلار در هر تن قیمت گذاری شده است؛ از آنجایی که ۵۵ درصد هزینه کشتی‌ها به سوخت اختصاص دارد اگر بخواهیم سوخت نیم درصد سولفور خریداری کنیم، بین ۶۰ تا ۷۰ درصد دیگر به هزینه‌های کشتی‌ها افزوده خواهد شد.
این فعال صنعت حمل و نقل دریایی مشکل دیگر شرکت‌های کشتیرانی برای خرید خارجی سوخت نیم درصد سولفور را مشکل تحریم‌های بانکی و امکان انتقال ارز عنوان و اظهار کرد: برای رفع این مشکل مجبوریم هزینه خرید سوخت را از طریق صرافی‌ها به تولید کننده و پالایشگاه‌های خارجی بپردازیم که در این صورت ۲.۵ تا ۳ درصد دیگر به هزینه‌های شرکت‌های کشتیرانی افزوده خواهد شد.
وی یکی از راه حل های موجود را استفاده از دستگاه تصفیه سوخت «اسکرابر» دانست و افزود: این دستگاه بر روی کشتی‌ها نصب شده و سوخت ۳.۵ درصد سولفور را به نیم درصد تبدیل می‌کند اما مشکل نصب این دستگاه غیر از گران بودن آن، این است که صرفاً بر روی کشتی‌های مدل ۲۰۱۳ به بعد قابل نصب است و کشتی‌های با سن بالاتر از آن از نظر فنی و الکترونیکی قابلیت نصب اسکرابر را ندارند.
ضیایی یکی دیگر از راه حل های جبران کمبود سوخت نیم درصد سولفور را استفاده از گازوئیل به جای سوخت‌های ۳.۵ درصد دانست و گفت: مشکل گازوئیل این است که برای کشتی‌های دارای سفرهای بین المللی با نرخ فوب (Free On Board) خلیج فارس عرضه می‌شود که در حال حاضر لیتری ۷,۵۰۰ تومان است. همچنین استفاده از گازوئیل در طولانی مدت برای موتور کشتی‌ها ایجاد مشکل می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: پالایشگاه‌های ما امکان تولید سوخت با سولفور نیم درصد را دارند اما به دلیل آنکه تولید سایر سوخت‌ها مانند بنزین یورو ۵ برای پالایشگاه‌ها به صرفه تر است، از تولید سوخت کشتی خودداری می‌کنند.
دبیرکل اتحادیه مالکان کشتی ایران از نامه نگاری این تشکل صنفی با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی خبر داد و گفت: در این نامه از شمخانی درخواست شده تا شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی را ملزم به تولید سوخت کم سولفور در دو پالایشگاه اصفهان و آبادان علاوه بر پالایشگاه شازند کند. همچنین در این نامه درخواست کرده ایم تا به سازمان بنادر و دریانوردی ابلاغ شود که کشتی‌های دارای تردد داخلی میان بنادر ایران (کاپوتاژ داخلی) با یک سال تنفس کنوانسیون آیمو را اجرایی کنند تا سهمیه آنها به کشتی‌های دارای تردد بین المللی منتقل شود.
وی تاکید کرد: بر اساس مصوبه سازمان جهانی دریانوردی (آیمو) اگر کشتی‌ها از سوخت نیم درصد سولفور از زمان مقرر استفاده نکنند علاوه بر آنکه اجازه پهلوگیری در بنادر خارجی را نخواهند داشت احتمال توقیف و جریمه آنها نیز وجود دارد.
ضیایی هشدار داد: از آنجایی که ۸۵ تا ۹۰ درصد واردات ما بر اساس حمل و نقل دریایی است در صورتی که سوخت نیم درصد سولفور برای شناورها و ناوگان کشتیرانی ما تأمین نشود بین ۶۰ تا ۷۰ درصد به قیمت کالاهای اساسی بخصوص کنجاله، سویا، دانه‌های روغنی، برنج و خوراک دام افزوده شده و شرکت‌های کشتیرانی مجبورند این هزینه را به هزینه حمل کالا منتقل کنند که احتمال موج گرانی کالاهای اساسی وجود دارد.
به گفته این مقام مسئول، وزارت نفت در خصوص تولید سوخت کم سولفور تعلل کرده هر چند که بسیاری از کشورهای دیگر مانند روسیه، کشورهای جنوب شرق آسیا، کشورهای آفریقایی و کشورهای آمریکای لاتین هم نتوانستند سوخت کم سولفور را تولید کنند؛ تصویب این کنوانسیون در آیمو به اصرار کشورهای اروپایی بود و خودشان توانسته اند سوخت مورد نیاز را تولید کرده و با فروش آن به سایر کشورها درآمد خوبی به دست بیاورند.
ضیایی یادآور شد: بندر فجیره امارات به عنوان یکی از مراکز اصلی بانکرینگ دنیا در حال تهیه سوخت با سولفور نیم درصد است و ما مجبوریم از آنها خرید کنیم که ارزبری برای کشور به دنبال دارد.
به گفته دبیرکل اتحادیه مالکان کشتی ایران در حال حاضر قرار است بخشی از سوخت مورد نیاز را با گازوئیل جبران و بخشی دیگر را از بازارهای جهانی تأمین کنیم.
