یک روز بعد از آنکه شبکه خبری بلومبرگ از تصمیم آمریکا برای تحریم علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و این سازمان به نقل از دو مقام آگاه خبر داد، وزارت خزانه‌داری آمریکا شامگاه پنجشنبه دهم بهمن ماه به وقت تهران با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد «علی‌اکبر صالحی»، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران را در فهرست تحریم‌های موسوم به SDN (فهرست ویژه اشخاص و نهادهای مشخص‌شده) قرار داده است.
به گزارش فارس وزارت خزانه‌داری آمریکا همچنین تغییراتی را در برچسب تحریمی سازمان انرژی اتمی ایران که از قبل در فهرست تحریم‌ها قرار داشته اعمال کرد. این وزارتخانه دو برچسب تحریمی [NPWMD] و [IFSR] را به برچسب قبلی تحریم این سازمان اضافه کرد. برچسب نخست، مخفف عبارت «مقررات تحریمی اشاعه‌گران سلاح‌های کشتار جمعی» و برچسب دوم مخفف عبارت «مقررات تحریمی مبادلات مالی ایران» است. (اینجا بخوانید)
در همین خصوص نیز «ریچارد گلدبرگ»، از اعضای سابق شورای امنیت ملی آمریکا در توئیترش نوشت: «اعمال تحریم‌های مربوط به سلاح‌های کشتار جمعی علیه سازمان انرژی اتمی و رئیس آن، معادل اعمال تحریم‌های تروریسم علیه بانک مرکزی ایران است. امروز دولت، به این افسانه که ایران برنامه‌ای برای مصارف صلح‌آمیز هسته‌ای دارد پایان داد.»
گفتنی است، وزارت خزانه داری آمریکا ۱۰ مرداد ماه سال جاری نیز محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ را در فهرست تحریم‌های این کشور قرار داد و تحریم صالحی عضو دیگر این تیم به فاصله ۶ ماه بعد از تحریم ظریف صورت گرفت. علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا اسفند ماه ۱۳۹۳ به مذاکرات هسته‌ای پیوستند.
لازم به ذکر است علی‌اکبر صالحی در زمانی که ریاست سازمان انرژی اتمی را پیش از انتصابش به وزارت خارجه عهده دار بود، در فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار داشت و زمانی به عنوان وزیر امور خارجه در آذر ماه ۱۳۸۹ منصوب شد، این تحریم‌ها نیز لغو شد و این اولین باری است که صالحی در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار می‌گیرد. البته سازمان انرژی اتمی پیش از این در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار داشت و این بار تغییراتی در برچسب‌های تحریم صورت گرفت.
بعد از اعلام خزانه داری آمریکا، «برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در نشستی خبری در این زمینه گفت: «سازمان انرژی اتمی نقش بزرگی در نقش تعهدات کلیدی ایران ایفا کرده است و از شورای امنیت سازمان ملل می‌خواهیم که مانع از آن شود که ایران به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد.»
البته هوک اعلام کرد واشنگتن معافیت از تحریم‌ها برای ادامه همکاری‌های هسته‌ای با ایران را برای یک دوره ۶۰ روزه دیگر تمدید کرده است.
پس از اعلام این تحریم، «بهروز کمالوندی» معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، قرار دادن افراد در لیست به اصطلاح تحریم، از جمله علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی را نوعی بازی سیاسی از طرف آمریکایی‌ها و از روی استیصال خواند که هیچگونه ارزشی ندارد.
کمالوندی اعلام افزایش تحریم‌ها علیه سازمان انرژی اتمی را نیز اقدامی بچگانه و فاقد هر گونه ارزش و اعتباری برشمرد و تأکید کرد که برنامه‌های هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران براساس نیازهای کشور با قوت هر چه بیشتر ادامه خواهد یافت و این تلاش‌های بی ثمر تاثیری در عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت.
وی در واکنش به اظهارات «برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که عنوان کرده بود ایران تخلفات جدیدی از تعهدات هسته‌ای را شروع کرده و به همین دلیل تحریم سازمان انرژی اتمی ایران و علی اکبر صالحی توسط ایالات متحده اعمال شد، خاطرنشان کرد: آمریکا با خروج از برجام و نقض عهدی که صورت داد به هیچ وجه در جایگاهی نیست که بخواهد نسبت به نحوه اجرای تعهدات ایران اظهارنظر کند.
«سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز صبح جمعه یازدهم بهمن ماه به این اقدام دولت ترامپ واکنش نشان داد و گفت: این اولین بار نیست که صالحی در فهرست تحریم‌های یکجانبه و غیر قانونی قرار می‌گیرد؛ همانطور که بار اول نیست دانشمندان هسته ای ایران هدف کینه توزی‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرند.
وی صالحی را شخصیت برجسته علمی و سیاسی کشور خواند و افزود: تحریم ایشان که تنها از سر استیصال صورت می‌گیرد، هیچ تاثیری بر پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه با محکومیت این اقدام نابخردانه این تحرکات ناشیانه و پوچ را در راستای انحراف افکار عمومی از تحولات داخلی آمریکا در پی استیضاح ترامپ و شکست زودهنگام طرح معامله قرن برشمرد.
وی همچنین به مطالب تکراری پامپئو در لندن در پی دیدارش با همتای انگلیسی هم اشاره کرد و گفت که سیاست فشار حداکثری مدت هاست به بن بست رسیده و حرکت پوینده ایران به سمت استقلال و خودکفایی با چنین اقدامات سخیفی متوقف نخواهد شد.
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه نیز جمعه یازدهم بهمن ماه به تحریم صالحی واکنش نشان داد و در صفحه اینستاگرامش در این باره نوشت: دکتر صالحی شخصیت برجسته سیاسی و دانشمند تراز اول هسته ای ایران است و دانش هسته‌ای کشورمان امروز تحت مدیریت ایشان عالی ترین مدارج علمی و عملی را طی می کند. اقدامات اخیر در کاهش تعهدات هسته‌ای نشان داد بر خلاف آنچه برخی ادعا می‌کردند، نه تنها تمامی ظرفیت های هسته ای (از جمله غنی سازی و آب سنگین) دست نخورده باقی مانده اند، بلکه امروز توانمندی‌های ایران در حوزه فناوری صلح آمیز هسته‌ای اصولا قابل مقایسه با قبل از برجام نیست.تحریم دکتر صالحی تنها عصبانیت و استیصال آمریکا از به بن بست رسیدن سیاست فشار حداکثری را اثبات میکند.
*اقدام نابخردانه ترامپ خللی در فعالیت‌ها و سیاست‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ایجاد نمیکند
علاوه بر این، سازمان انرژی اتمی نیز در صفحه توئیترش اعلام کرد که اقدام نابخردانه ترامپ در تحریم صالحی و این سازمان خللی در فعالیت‌ها و سیاست های صلح آمیز هسته‌ای ایران ایجاد نمیکند و انگیزه دانشمندان هسته‌ای را بیشتر میکند.
«حسین امیرعبداللهیان» دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین الملل نیز در این باره عنوان کرد: دکتر صالحی از بزرگ‌ترین دانشمندان هسته‌ای جهان است که توسعه دانش و فناوری صلح آمیز هسته‌ای را در ایران و جهان اسلام با شایستگی پیگیری میکند. ترامپ تروریست، با تحریم وی علم را تحریم میکند. بی تردید پیشرفت هسته‌ای ایران با قدرت ادامه می یابد.
* تحریم صالحی باعث رسوایی دولت آمریکا و بی آبرویی بیشتر ترامپ در سطح بین‌المللی است
در همین خصوص «حسن بهشتی‌پور» کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار فارس در ارزیابی از اقدام جدید دولت ترامپ در تحریم رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: دولت ترامپ یک دولت بی خرد و نادان است که خودش در عرض کمتر از سه سال ۵۴ شخصیت کلیدی خود از جمله وزرای دفاع، خارجه، رئیس سازمان سیا و ... را تغییر داده است.
وی عنوان کرد: بر خلاف برخی که اصرار دارند در آمریکا سیستم کار میکند نه رئیس دولت، ولی به اعتقاد من رئیس دولت خیلی تأثیر دارد و در حال حاضر شاهد تأثیرات آن هستیم.
بهشتی‌پور به تحریم ظریف نیز اشاره کرد و افزود: دولت ترامپ پس از وزیر خارجه، این بار اقدام به تحریم رئیس سازمان انرژی اتمی کرد که می‌تواند عنصری کلیدی برای دستیابی به راه‌حل مشکلات باشد.
این کارشناس مسائل هسته‌ای با بیان اینکه صالحی جز خدمت به کشور و تأمین منافع ملی کار دیگری صورت نداده، اظهار داشت: تحریم او باعث رسوایی دولت آمریکا و بی آبرویی بیشتر ترامپ در سطح بین‌المللی است.
وی بهانه‌های مطرح شده از سوی آمریکایی‌ها در خصوص این اقدامشان از جمله افزایش سطح غنی سازی و ... را مضحک خواند و افزود: این اقدامات در پی خروج آمریکا و عدم اجرای تعهداتش در برجام صورت گرفته است. چطور آمریکا از تعهدی خارج می‌شود و طرف مقابل را به خاطر تعهداتش مشمول تحریم میکند؟
بهشتی‌پور بر این باور است که تحریم صالحی و سازمان انرژی اتمی هیچ تأثیری بر روند فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ندارد و خاطرنشان کرد: باعث تأسف است که گرفتار دولتی شده‌ایم که در طول تاریخ آمریکا بی‌سابقه است. ممکن است گفته شود اهداف همه دولت‌ها یکی بوده، ولی معتقدم این دولت بدترین شیوه‌ها را در دستیابی به اهداف دنبال کرده است.
*نظر صالحی درباره همراهی اروپا با آمریکا
علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی فروردین ۱۳۹۷ در اظهاراتی درباره همراهی اروپا با آمریکا عنوان کرد: اگر اروپا بخواهد در این ارتباط با آمریکا همراهی کند این خفت اروپا خواهد بود، چون ما در مذاکرات با ۱+۵ با آمریکا مذاکره می‌کردیم و این آمریکا بود که با بقیه اعضا مذاکره و آنها و به خصوص اتحادیه اروپا را راضی می‌کرد. آمریکا که اتحادیه اروپا را در خصوص برجام راضی کرده بود و گاهی فرانسه در خیلی از موارد رضایتش به سختی حاصل می‌شد، حالا همین آمریکا به اینها می‌گوید از برجام بیرون بیایید.
وی افزود: اگر قرار باشد اروپا با آمریکا همراهی کند، نشان می‌دهد اروپا مجموعه مستقلی نیست و در دایره و مدار سیاسی آمریکا می‌چرخد و هیچ استقلالی از خودش ندارد و این برای اروپا یک خفت سیاسی است.
*نیم نگاهی به سوابق علی‌اکبر صالحی
علی‌اکبر صالحی متولد ۱۳۲۸ در شهر مقدس کربلا در سن ۹ سالگی به ایران بازگشت و در سال ۱۳۴۷ به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و پس از سه سال، مدرک کارشناسی فیزیک خود را از آن دانشگاه دریافت کرد. او در سال ۱۳۵۶ موفق به اخذ مدرک دکترای مهندسی هسته‌ای از دانشگاه MIT آمریکا شد و پس از مراجعت به ایران ابتدا در سازمان انرژی اتمی ایران و سپس در دانشگاه صنعتی شریف مشغول به کار شد.
صالحی علاوه بر دو دوره ریاست دانشگاه صنعتی شریف، پس از تأسیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، به عنوان اولین رئیس این دانشگاه برگزیده شد. وی همچنین دو دوره تصدی معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را در کارنامه علمی‌اش دارد. صالحی همچنین عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف است. وی در سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ نمایندگی دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین را برعهده داشت و سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ هم به عنوان معاون دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی فعالیت کرد. صالحی در تیر ماه سال ۱۳۸۸ به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی منصوب شد و در پی برکناری منوچهر متکی در آذر ماه ۱۳۸۹ به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شد.
با شروع به کار دولت یازدهم از مرداد ۱۳۹۲ نیز به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و برای دومین بار به این سمت منصوب شد که در حال حاضر نیز عهده‌دار همین سمت است. او در سال ۱۳۷۳ نیز به عنوان استاد نمونه کشور در دانشگاه صنعتی شریف انتخاب شد.
