محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در گفتگویی درباره انتقادات به دولت در مواجهه با بیماری کرونا، گفت: اگر فاصله‌گذاری اجتماعی را راهبرد اصلی ایران برای مقابله با کرونا فرض کنیم، مرحله اول این راهبرد، از همان ابتدای بیماری آغاز شد و از قضا این مرحله به اذعان متخصصان بهداشت و درمان، نقش بسیار مهمی در مقابله با اپیدمی در کشور ما داشته است.
وی افزود: دانش‌آموزان و دانشجویان اگرچه مواجهه نسبتاً آسان‌تری با کرونا دارند اما می‌توانند یکی از خطرناک‌ترین ناقل‌ها باشند و به همین دلیل تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها روند شیوع بیماری را به شکل قابل توجهی محدود کرد.
رئیس دفتر رئیس جمهور در رابطه با این انتقاد که دولت فرصت طلایی مهار بیماری را با تعلل از دست داده و سختگیری‌ها با تأخیر اعمال شده است، اظهار داشت: این نقد منصفانه‌ای نیست. از لحظه‌ای که در خصوص ورود بیماری به کشور به قطعیت رسیدیم، ستاد ملی کرونا را تشکیل دادیم.
واعظی با بیان اینکه رئیس‌جمهور شخصاً فرماندهی مدیریت بحران را به‌عهده گرفته و اقدامات کنترلی را سریعاً آغاز کردیم، افزود: مرحله اول طرح فاصله‌گذاری از همان ابتدای کار با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و مراکز تجمع آغاز و قدم به قدم با توجه به نظر متخصصان امر و مصوبات ستاد ملی کرونا، تکمیل یا تشدید شد.
وی طرح «بسیج ملی مقابله با کرونا» را یکی از عظیم‌ترین کارها در سطح جهان برای مقابله با کرونا از سوی یک کشور دانست و گفت: ده‌ها میلیون نفر در جریان این طرح غربالگری شدند.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه به جای رویکرد انفعالی با رویکرد فعالانه سراغ بیماری رفتیم، اظهار داشت: تشخیص زودهنگام و جداسازی بیماران کرونایی اگرچه در مقاطعی آمار مبتلایان ما را بیشتر کرد، اما در فرآیند مراقبت و کاهش آمار مرگ و میر بسیار مؤثر بود.
تاخیر و تعللی در کار نبود؛ هر آنچه متخصصان تشخیص دادند اجرایی شد
واعظی با بیان اینکه سیاست عملیاتی ما در مقابله با کرونا کاملاً با محوریت متخصصان طراحی و تکمیل و اجرایی شد، افزود: تأخیر و تعللی در کار نبود، هر آنچه متخصصان تشخیص دادند، سریعاً اجرایی شد؛ از تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها گرفته تا تعطیلی اماکن مقدسه‌ای که کمتر کسی گمان می‌کرد، تعطیل شوند.
وی تاکید کرد: معتقدم توفیق نسبی ایران در مدیریت بیماری در مقایسه با بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا نیز از همین تخصص‌محوری و هوشمندی در انتخاب روش درست نشأت گرفته است.
رئیس دفتر رئیس جمهور در رابطه با اینکه چرا قم همان ابتدای ورود بیماری قرنطینه نشد، یا فراتر از آن چرا ایران به سمت قرنطینه کامل نرفت؟ خاطرنشان کرد: این پیش‌فرض که استفاده از قرنطینه کامل، منجر به کنترل سریع‌تر بیماری می‌شد، با توجه به تجربه کشورهای دیگر و آمارهای سازمان بهداشت جهانی، امروز مخدوش شده است.
قرنطینه کامل کارساز نبود
واعظی گفت: متخصصان ما در نظام سلامت، از همان ابتدا نگاهشان این بود که قرنطینه کامل- چه در خصوص قم و چه در خصوص شهرهای دیگر- کارساز نخواهد بود و به جای آن الگویی خاص جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با بیماری طراحی و پیشنهاد کردند که در هفته‌های گذشته به صورت گام به گام اجرایی شده است.
وی ادامه داد: گذشته از این، عجیب این است که امروز کسانی منتقد قرنطینه نشدن قم شده‌اند که در زمان اعلام موضوع بیماری در کشور، آن را پروژه سیاسی دولت برای تأثیرگذاشتن در انتخابات و غیره می‌دانستند.
رئیس دفتر رئیس جمهور در خصوص تأثیر تحریم‌ها در مقابله با کرونا، تصریح کرد: ما به جرأت، تنها کشوری هستیم که به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم از تمام ظرفیت خود برای مهار کرونا استفاده کنیم. حتماً اگر تحریم‌ها وجود نداشت و به همه منابع و ظرفیت‌های خودمان دسترسی داشتیم، خصوصاً در مدیریت پیامدهای اقتصادی کرونا، دستمان بازتر بود.
واعظی تاکید کرد: با وجود این، دولت اجازه نداده تا این لحظه، محدودیت‌های تحریمی، به انفعال و امتناع در تصمیم‌سازی منجر شود. ما امروز در تولید اقلام بهداشتی پیشگیری از کرونا تقریباً بازار را به ثبات رسانده‌ایم، نیازمندی‌های عمده بیمارستانی، از جمله در زمینه لوازمی همچون «ونتیلاتورها» به همت شرکت‌های دانش‌بنیان در درون کشور تأمین شده است و از لحاظ تأمین مایحتاج عمومی، ذخیره بسیار خوبی داریم.
وی با بیان اینکه مقابله ما با کرونا، نبرد نابرابر است، گفت: چون علاوه بر کرونا، توأمان با تحریم و تروریسم اقتصادی آمریکا نیز در حال جنگیم. با این حال به همت زحمت‌کشان نظام سلامت، تولیدکنندگان، همراهی مردم و تلاش دولت، تا این لحظه در این نبرد نابرابر سربلند بوده‌ایم.
رئیس دفتر رئیس جمهور اظهار داشت: هزاران نفر چه در بخش‌های مختلف حاکمیتی و چه در بخش خصوصی، از جان‌شان مایه گذاشتند تا از جان و سلامت مردم حفاظت شود.
واعظی بیان کرد: بخش عمده کشورهایی که درگیر این بیماری‌اند به گواه سازمان بهداشت جهانی، از ما در مدیریت بیماری عقب‌ترند. آمار و ارقام اعلامی بعضی کشورها هم که از غلبه کامل بر کرونا یا کنترل آن پیش از شیوع خبر می‌دهند، محل بحث متخصصان و کارشناسان است.
وی افزود: ما طبق آمار و ارقام سازمان بهداشت جهانی و در مقایسه با کشورهای دیگر، توفیق نسبی در مدیریت بیماری داشته‌ایم و این نشانه کارآمدی سیاست‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا و همراهی اکثریت مردم است.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه آنچه وزیر بهداشت بیان کرده‌اند ناظر به ارزیابی عملکرد نیست، ناظر به این است که مبادا مردم و مسئولان در ادامه اجرای سیاست‌های کنترلی و راهبرد فاصله‌گذاری دچار تردید و تزلزل شوند، تصریح کرد: ما در حال حاضر عملکرد خوبی داشته‌ایم اما مثل اغلب کشورهای دنیا هنوز به مرحله مهار بیماری نرسیده‌ایم.
واعظی گفت: هر گونه بی‌توجهی و کم‌دقتی در هفته‌های آتی ممکن است هر چه تا کنون رشتیم را پنبه کند. بنابراین لازم است با دقت و تمرکز بالا، همچنان توصیه‌های متخصصان را مد نظر قرار دهیم.
وی همچنین در رابطه با دایره اختیارات دولت برای مبارزه با کرونا، اظهار داشت: ستاد ملی مبارزه با کرونا در واقع یک ستاد فراقوه‌ای است و خوشبختانه از اختیاراتی در حد شورای عالی امنیت ملی برخوردار شده است.
رئیس دفتر رئیس جمهور خاطرنشان کرد: آنچه از قول وزیر محترم بهداشت نقل شده، ناظر به دیدگاه‌های مختلف در فرآیند مشاوره است نه اعمال فشار به دولت یا وزارت بهداشت.
اطلاع رسانی دولت درباره «کرونا» بر مبنای صداقت و شفافیت بود
واعظی می گوید: در این خصوص، از همان ۳۰ بهمن که بحث شناسایی دو مورد مبتلا به کرونا به قطعیت مطرح شد، رئیس‌جمهور به وزیر بهداشت مأموریت داد که همان روز موضوع به مردم اعلام و با شفافیت کامل در این باره رفتار شود. از آن روز تا کنون صداقت و شفافیت مبنای رویکرد دولت در حوزه اطلاع‌رسانی در خصوص کرونا بوده است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که اگر یکپارچگی وجود داشته، چرا شما چندباری از برخی انتقادات و فضاسازی‌ها گلایه کردید نیز گفت: گلایه من البته مربوط به ساختارهای حاکمیتی نبود، در رابطه برخی نیروهای سیاسی منتقد دولت بود.
رئیس دفتر رئیس جمهور تاکید کرد: البته در میان نیروهای سیاسی هم شاهد همراهی حداکثری بودیم با این حال در شرایطی که نیازمند وحدت و یکپارچگی کامل هستیم، همان حداقل فضاسازی و تخریب هم واقعاً زیاد است.
واعظی با بیان اینکه ما با انتقاد مشکلی نداریم، شاید وسیع‌ترین نگاه در مواجهه با انتقادات نیز در این دولت بوده است، افزود: با این حال زمانی هست که مردم عمیقاً نگران و مضطربند و افکار عمومی ملتهب است.
منتقدان دولت در شرایط کرونا فهم درستی ندارند
رئیس دفتر رئیس جمهور تصریح کرد: وقتی چشم امید مردم برای کنترل بحران به دولت است و رئیس‌جمهور برای مدیریت بحران شخصاً در وسط میدان است و از قضا برنامه کاری او هم منتشر شده. اینکه دوباره فردی می‌آید و می‌گوید کرونا با جلسات هفته‌ای یک بار کنترل نمی‌شود، معنایش نوعی عدم فهم نسبت به شرایط کشور و واقعاً فراتر از رقابت‌های مرسوم سیاسی و بگومگوهای طبیعی است.
واعظی گفت: الان که وقت تسویه حساب سیاسی نیست، دیگر چه بحرانی باید رخ دهد که بعضی از دوستان ما عملیات روانی و تخریب را متوقف کنند؟ من عرضم این بود که در شرایطی که مسأله جان مردم در میان است، هر اقدامی که تمرکز دستگاه‌های مسئول را از اصل به حاشیه ببرد، کنشی غیرمسئولانه است.
وی تاکید کرد: مشکلات زیادی برای مدیریت بحران کرونا پیش کشور وجود داشته و دارد اما این مشکلات خوشبختانه با همت و تلاش قهرمانان مبارزه با کرونا، نتوانسته باعث توقف ما شود.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه ما در ایام مبارزه با کرونا، در بخش‌های مختلف قهرمانان زیادی داشته‌ایم، گفت: اگر بخواهم اولویت‌بندی کنم، کماکان مهم‌ترین مشکل ما تحریم است. ما باید بتوانیم برای مقابه با کرونا از تمام ظرفیت و امکانات خود استفاده کنیم.
واعظی با بیان اینکه تداوم تحریم در شرایط همه‌گیری کرونا، نه فقط اقدامی علیه مردم ایران که جنایت علیه بشریت است، افزود: کرونا امروز یک مسأله جهانی است و اینکه ایران نتواند با تمام ظرفیت و منابع خود به جنگ این بیماری برود، عواقبی دارد که دامن همه کشورها را می‌گیرد.
وی تاکید کرد: جهان باید در مقابل این سیاست جنایت‌گونه بایستد یا حداقل تبعیت از تحریم‌های یک‌جانبه امریکا را متوقف کند. هرگونه طرفداری از تحریم ایران از سوی هر فرد و گروه و کشوری امروز تجارت با جان ایرانیان است و آنها که به این تجارت اشتغال دارند، بدانند که این لکه ننگین از پیشانی‌شان پاک‌شدنی نیست.
رئیس دفتر رئیس جمهور درباره کیفیت حکمرانی‌ها در پسا کرونا و تأثیرات قابل تأمل این بیماری در حوزه‌های حکمرانی در ایران، عنوان کرد: حالا البته در میانه بحران کرونا قرار داریم و برای صحبت درباره جهان پساکرونا کمی زود است.
وی افزود: اما معتقدم نه فقط در ایران بلکه در سطح جهان، از آنجا که شیوع کرونا برخی از پیش‌فرض‌های قطعی در حوزه حکمرانی را با چالش مواجه کرد، به طور حتم شاهد تغییراتی خواهیم بود.
رئیس دفتر رئیس جمهور با اشاره به اینکه چه در حوزه شاخص‌های حکمرانی خوب و چه در حوزه سیاست‌گذاری‌ها، احتیاج به برخی تجدیدنظرها خواهیم داشت، اظهار داشت: این تجدیدنظرها هم در حوزه‌های شناختی و هم در حوزه‌های کارکردی خواهد بود. نظریات غالب در خصوص نظامات اقتصادی و سطح مداخله دولت‌ها احتمالاً دستخوش تغییراتی خواهد شد.
واعظی با بیان اینکه به هر حال سیاست‌ها و دستگاه‌های فکری، تا زمانی کارآمدند که توان حل مسائل را داشته باشند، افزود: امروز در مواجهه با مسأله کرونا عملاً فرقی بین جهان اول و جهان سوم نیست. اتفاقاً آنهایی که همیشه از نسخه‌های با درجه شمول جهانی برای مشکلات سخن می‌گفتند، امروز مواجهه سخت‌تری با کرونا دارند.
وی گفت: نشانه‌های این شیفت در پارادایم از همین حالا مشهود است و به نظرم همه گروه‌های سیاسی و دستگاه‌های اندیشه‌ورزی در کشور، باید روی این تغییرات تمرکز و برای جهان پساکرونا ادبیات‌سازی کنند.
