مهدی شرفی، رییس مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات این وزارتخانه می‌گوید: «تاکنون ۹میلیون نفر در این برنامه ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد ۷.۵میلیون نفر کاربر فعال هستند. همچنین بیش از ۵۰۰هزار معلم در برنامه شاد عضو شده‌اند و تا این لحظه یک میلیون و ۷۰۰هزار کلاس آنلاین در «شاد» برگزار شده است.» اما آن روی سکه خانواده‌هایی هستند که به‌دلیل مشکلات فراوان این پلتفرم، زندگی‌شان دچار چالش‌های جدیدی شده است.
به گزارش صبح نو سال۹۸ را به‌گونه‌ای به پایان رساندیم که بیش از نیمی از سال تحصیلی۹۹-۹۸ گذشته بود و دانش‌آموزان نیمه دوم سال تحصیلی و دانشجویان ترم دوم خود را آغاز کرده بودند اما ویروس منحوس کرونا به ناگهان زندگی روزمره مردم ایران را مختل کرد و به تبع آن فعالیت‌های آموزشی در هفته اول اسفند تعطیل شدند. پس از ناامیدی از بازگشایی مدارس به‌دنبال شیوع کرونا ویروس، معلمان یکی پس از دیگری شروع به ارائه آموزش‌های پراکنده کردند.
هر معلمی پیام‌رسانی را برای برگزاری کلاس‌های خود انتخاب کرد و دانش آموزان خود را در آنجا ساماندهی کرد. اگرچه این ارتباط در اوایل با مشکلات زیادی همراه بود اما کمی بعد از برگزاری کلاس‌ها کم‌کم نحوه استفاده از این پیام‌رسان‌ها برایشان جا افتاد. عدم تسلط برخی معلمان به استفاده از این نرم‌افزارها در روزهای ابتدایی کار را برای هر دو طرف مشکل کرده بود اما با همکاری و همدلی هر دو طرف این کلاس‌ها از اواسط اسفندماه آغازشدند.
با این حال مدیریت کلاس مجازی در شبکه‌های اجتماعی، آسان نبود. گفت‌وگوهای خارج از کلاس و استیکر باران شدن گروه‌های درسی، داد معلمان را درآورده بود تا اینکه وزارت آموزش‌وپرورش اقدام به طراحی برنامه «شبکه آموزش دانش‌آموزان» کرد. برنامه‌ای که همه اطلاعات آموزشی در آن بارگذاری شده و اطلاعات کاملی از کلاس‌ها و مدارس در آن باشد.
ایده اولیه این نرم‌افزار درست و قابل تحسین بود چراکه اقدام امکان آموزش منسجم را در برنامه‌ای مختص دانش‌آموزان، فراهم می‌کرد، اما تنها چند روز بعد از رسمی شدن آن، یکی پس از دیگری مشکلات آن پیدا شد.
استقبال از «شاد» چقدر بوده است؟
آقای مهدی شرفی، رییس مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات آموزش‌وپرورش درباره میزان استقبال از این برنامه می‌گوید: «تاکنون (روز یکشنبه) بیش از ۹میلیون نفر عضو این برنامه شده‌اند و ۵/۷میلیون از آن‌ها کاربر فعال اپلیکیشن «شاد» هستند. همچنین ۱۱۲هزار مدیر مدرسه و بیش از ۵۰۰هزار معلم در برنامه شاد عضو شده‌اند و تا این لحظه یک میلیون و ۷۰۰هزار کلاس آنلاین در «شاد» برگزار شده است.»
شرفی می‌افزاید: «به‌دنبال نرم افزاری بودیم که کاملاً اختصاصی بوده و مستقل باشد و چیزی جز درس و یادگیری در آن فضا رخ ندهد.»
وی همچنین تصریح کرد: «این برنامه مختص به دانش‌آموزان ایرانی نبوده و دانش‌آموزان اتباع خارجی هم می‌توانند مانند سایر دانش‌آموزان در این اپلیکیشن ثبت‌نام کنند. این دانش‌آموزان می‌توانند با همان کدی که با آن در مدارس ثبت‌نام می‌کنند در اپلیکیشن شاد ثبت‌نام کنند.»
«شاد» غم دانش‌آموزان را زیاد کرد
اگر چه اپلیکیشن «شاد» چشم‌انداز خوبی برای آموزش از راه دور دانش‌آموزان دارد اما مشکلاتی را برای خانواده‌ها و همچنین معلمان ایجاد کرده است. نداشتن گوشی‌های هوشمند، عدم بهره‌مندی از اینترنت مناسب و پرسرعت در شهرستان‌ها و روستاها تنها بخشی از دغدغه این روزهای خانواده‌ها برای پیوستن به شبکه «شاد» است، از طرف دیگر اختلال در نصب و عضو شدن در این شبکه هم یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی است که خانواده‌ها و دانش‌آموزان با آن مواجه هستند. فقط کافی است که سری به شبکه‌های اجتماعی بزنید و نام این اپلیکیشن را در آن جست‌وجو کنید.
اغلب صحبت‌هایی که درباره آن شده مشکلات و انتقاداتی است که خانواده‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
یکی از دانش‌آموزان با انتشار عکسی از این نرم‌افزار نوشته است: «سرعت برنامه شاد آنقدر پایین است که حتی بعد از اتمام وقت امتحان هم تصویر سوال‌ها دانلود نشد و معلم مجدد ناچار شد از همان پیام‌رسان قبلی استفاده کند.»
یکی دیگر از کاربران در توییتی نوشته است: « خیلی از دانش‌آموزان مدرسه ما از قشر ضعیف جامعه هستند و مشکلات مالی و اجتماعی فراوانی دارند و همین مشکلات مانع از دسترسی آن‌ها به این سامانه برای دریافت آموزش‌ها شده است.» اما شرفی درباره مشکلات این نرم‌افزار می‌گوید: «ما کارشناسانی را مستقر کردیم که به مشکلات دانش‌آموزان و معلمان در این اپلیکیشن رسیدگی کنند.
این کارشناسان انتقادات را دریافت می‌کنند و برای رفع آن‌ها به بخش فنی ارجاع می‌دهند.» همچنین میزان ساعات آموزش در «شاد» نیز بحث برانگیز بوده و به گفته والدین، بسیاری از دانش‌آموزان از گوشی پدر و مادران شاغل‌شان استفاده می‌کنند و والدین امکان تعطیلی کار و اختصاص تلفن همراه‌شان به بچه‌ها را ندارند. علاوه بر این؛ تعدادی از دانش‌آموزان به‌ویژه دانش‌آموزان دوره متوسطه، معتقدند برگزاری کلاس‌های مجازی در این شبکه برابر با مدت زمان حضور در مدرسه، امکان‌پذیر نیست.
آن‌ها بیان می‌کنند: «اگر از مشکلات نرم‌افزاری و هزینه اینترنت نیز بگذریم، خراب شدن و داغ کردن گوشی موبایل را نمی‌شود، جبران کرد، ضمن اینکه کیفیت آموزش در فضای مجازی، آن هم طولانی‌مدت، پایین می‌آید.»
رییس مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات آموزش‌وپرورش درباره مصرف اینترنت مورد نیاز برای اتصال به برنامه «شاد» می‌افزاید: «فعلاً این برنامه اینترنت مصرف می‌کند و حجم اینترنت مصرفی به میزانی است که کلاس‌ها طول بکشد و دانش‌آموز یا معلم در آن مشغول به فعالیت باشند. البته با دستور ستاد ملی کرونا قرار است اینترنت مورد استفاده رایگان باشد اما برای این کار باید زیرساخت‌های آن فراهم شود.»
دانش‌آموزان همیشه محروم!
سیستان‌وبلوچستان، جنوب کرمان، ایلام و بخش‌هایی از لرستان؛ ازجمله مناطقی هستند که دانش‌آموزان آن نسبت به دیگر مناطق کشور محروم‌ترند. مدارس کپری؛ کمبود معلم، نبود اینترنت مناسب و از همه مهم‌تر وضع مالی نامناسب خانواده‌ها؛ دانش‌آموزان را از دسترسی به این نرم‌افزار محروم کرده است. به‌طوری که برخی خانواده‌ها در استان سیستان‌وبلوچستان نه تلویزیون دارند که از کلاس‌های آموزشی در شبکه‌های صداوسیما استفاده کنند و نه گوشی هوشمند دارند تا شبکه «شاد» را نصب کنند.
اما شرفی، رییس مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات آموزش‌وپرورش می‌گوید: «برای دانش‌آموزانی که دسترسی به اینترنت ندارند نیز تدابیری اندیشیده شده است. مثلاً راهبران آموزشی ما بسته‌های آموزشی را برای دانش‌آموزان مناطق محروم و عشایری آماده می‌کنند و به دست آن‌ها می‌رسانند. صداوسیما نیز در تمام این روزها در امر آموزشی همراه آموزش‌وپرورش بوده است.»
