گروه تروریستی - تکفیری داعش در حال بازیابی خود در عراق است. در حالی که از دید برخی از ناظران مسائل منطقه این گروه مخوف بعد از مرگ ابوبکر بغدادی سرکرده آن دچار فروپاشی شده و موضوع خلافت اسلامی داعش به تاریخ پیوسته بود با این حال از آغاز سال ۲۰۲۰ به این سو شاهد ظهور دوباره داعش هستیم و حملات با این گروه افزایش چشمگیری داشته است. استان‌های کرکوک، صلاح‌الدین، دیاله، الانبار و نینوای عراق و مناطق مرزی این کشور با سوریه طی ماه‌های گذشته شاهد حملات داعش علیه نظامیان و غیرنظامیان بوده است.
به گزارش ایرنا داعش از اواسط فروردین امسال حدود ۲۰ عملیات در استان های دیالی، صلاح الدین و کرکوک انجام داده است که در نتیجه آنها شماری از رزمندگان حشد الشعبی و نیروهای امنیتی و ارتش عراق به شهادت رسیده‌اند.
منابع امنیتی عراق شامگاه یکشنبه ۷ اردیبهشت از حمله داعش به روستایی در استان انبار و کشته شدن یکی از شیوخ قبایل و ربودن فرزندش توسط این گروه تروریستی خبر دادند.
نیروهای مشترک الحشد الشعبی، ارتش و مرزبانی عراق در پاسخ به تحرکات اخیر داعش در مرزهای عراق و سوریه در غرب الانبار، عملیات «رمضان یک» را از روز دوشنبه ۸ اردیبهشت در منطقه عکاشات آغاز کردند. احمد نصرالله، معاون فرمانده عملیات الانبار در تشکیلات الحشد الشعبی در بیانیه‌ای اعلام کرد که این عملیات مناطق بیابانی عکاشات به سمت مرزهای عراق با سوریه را در غرب الانبار در بر می گیرد.
نصر الله افزود که به دنبال دریافت اطلاعاتی از فعال شدن هسته‌های خفته گروه تروریستی داعش در مناطق غربی الانبار، این عملیات تازه تعقیب و جست و جو امنیتی آغاز شده است.
منابع خبری پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت گزارش دادند که نیروهای الحشدالشعبی «زیاد مزعل العبیدی» مسؤول حمایت لجستیکی داعش در عملیات مشترک ستاد فرماندهی عملیات صلاح‌الدین و تیپ ۵۱ الحشدالشعبی دستگیر کردند.
جعفر شیخ مصطفی، معاون اول رئیس اداره اقلیم کرد شمال عراق در اواخر فروردین ماه امسال از حملات مجدد داعش ابراز نگرانی کرد و گفت: داعش در حدفاصل مناطق کنترل دولت مرکزی و پیشمرگه‌ها بسیار قوی شده است. تنها راه مبارزه با تروریسم داعش ایجاد مرکز عملیاتی مشترک است. وی با بیان اینکه داعش مسئولیت حملاتی را که در این مناطق انجام شده، برعهده گرفته است، اظهارداشت: این گروه تروریستی با سوءاستفاده جدی از شرایط کنونی مجددا قدرت یافته و از تاکتیک حمله و فرار استفاده می‌کند.
اخیرا نیز داعش چندین حمله به منطقه زراعی کلاجو، از توابع اداری استان سلیمانیه و در مجاورت با استان دیالی داشته است که به گفته تحلیل‌گران، این حملات تلاشی برای ایجاد شکاف در منطقه مرزهای امن است که داعش در طول سال‌های قدرت خود نتوانسته بود خللی را در امنیت آن ایجاد کند. این حملات داعش، مسئولان را واداشته است تا خواهان احیای همکاری امنیتی مشترک میان کردستان و استان دیالی برای دور کردن خطر شوند.
عوامل بازگشت داعش
عواملی مانند بن بست سیاسی در عراق و عدم وجود اقتدار مرکزی در عراق و سوریه، تنش‌های ایجاد شده توسط آمریکا و وجود اختلاف بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان عراق از عوامل مهم فعال شدن مجدد گروه تروریستی داعش به شمار می رود.
عده ای از کارشناسان معتقدند که مطرح شدن موضوع خروج نیروهای نظامی خارجی از عراق و به طور خاص نیروهای نظامی آمریکا، در ماه‌های اخیر به ویژه از سوی برخی گروه‌های سیاسی و نظامی شیعی باعث نگرانی و نارضایتی واشنگتن شده است. چرا که آنها تمایلی به خالی کردن میدان به سود ایران و قدرت گیری بیشتر گروه‌های نظامی شیعی در عراق ندارند. به همین دلیل آمریکا با فعال کردن دوباره داعش و ایجاد ناامنی قصد دارد دلیل و توجیهی برای ادامه حضورش در عراق پیدا کند.
شبکه خبری المیادین در گزارشی عنوان کرد که نیروهای آمریکایی با انتقال تروریست‌های مسلح داعش از سوریه به عراق، در صدد استقرار مجدد آنها در این کشور هستند. «حسن سالم» عضو فراکسیون صادقون در عراق نیز روز ۴ اردیبهشت، گفت که آمریکا سعی دارد از طریق سوریه عناصر داعش را وارد عراق کند.
از سوی دیگر شرایط سیاسی و اجتماعی عراق از مهرماه سال گذشته تاکنون بحرانی بوده است. استعفای نخست وزیر، بحران سیاسی ناشی از اختلافات سیاسی میان گروه‌ها بر سر توافق روی یک گزینه و کناره‌گیری دو نخست‌وزیر مکلف بحران‌هایی است که بغداد درگیر آن بوده است. این فضای سیاسی و فقدان یک دولت مستقر می‌تواند باعث شکاف امنیتی و ظهور مجدد داعش باشد.
نکته قابل تامل اینکه اغلب حملات هم در عراق و هم در سوریه در مناطق مورد مناقشه بین حکومت‌های مرکزی و گروه‌های کرد صورت گرفته است. از این موضوع نیز چنین برمی‌آید که گروه تروریستی می‌تواند از اختلافات موجود به نفع خود استفاده کرده و به موازات افزایش تنش بین بازیگران صحنه سیاست، فعالیت‌های میدانی خود را تقویت کند.
