روزهای گذشته خبر تغییر سیستم قیمت گذاری خودرو در درب کارخانه منتشر شد. خبری که بر اساس آن قیمت خودرو در کارخانه با فرمول قیمت تمام شده محصول به علاوه ۵ درصد سود محاسبه خواهد شد.
این به معنای آن است که در هر صورت قیمت خودرو افزایش پیدا خواهد کرد و همین موضوع کافی بود تا بازار بی ثبات خودرو در کشور ما تحت تاثیر قرار بگیرد.
فرمول قیمت گذاری خودرو مشخص شد
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، از تعیین سیستم قیمت گذاری خودرو خبر داد و گفت: در جلسه ویژه ستاد تنظیم بازار، سازمان حمایت با شورای رقابت برای تعیین فرمول جدید قیمت گذاری خودرو به توافق رسیدند. بنا بر تصمیم گیری‌های انجام شده قیمت مصرف‌کننده هر خودرو با توجه به فرمول «قیمت تمام‌شده به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده» محاسبه خواهد شد. البته سود حداکثری زمانی لحاظ خواهد شد که واحد تولید بهره‌وری ۷۰ درصدی در خطوط تولید داشته باشد.
او گفت: در سیستم قیمت گذاری جدید هم سازمان حمایت و شورای رقابت قیمت تمام شده محصولات را تعیین کرده و حداکثر ۵ درصد سود به آن اضافه می‌کنند.
این منبع آگاه با تاکید بر این که قیمت نهایی محصولات هنوز مشخص نشده است تصریح کرد: ابتدا سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان قیمت تمام شده محصولات را استخراج کرده و در کمیته تخصصی خودرو اعلام می‌کند تا بعد از رای گیری در جلسه ستاد تنظیم بازار ارائه شده و درباره آن تصمیم گیری شود.
او بیان کرد: گزارشی از جمله تیراژ خودرو، ارتقای کیفیت، عمل تعهدات مشتری، داخلی‌سازی و مواردی از این قبیل هر ماه به ستاد تنظیم بازار ارائه خواهد شد تا از بروز مشکل در بازار و تولید خودرو جلوگیری شود.
کافی بود روز گذشته سری به مراکز عرضه خودرو و فروشندگان بزنید تا تاثیرات این اتفاق را از نزدیک ببینید. تمامی خودروها رکورد جدیدی در قیمت را شکستند و جایگاه بالاتری کسب کردند، حتی برخی رسانه‌های تخصصی حوزه خودرو ادعای ورود پراید به کانال ۸۵ میلیون و ۹۰ میلیون تومان را هم داشتند.
با این وجود چه چیزی در انتظار آینده بازار خواهد بود؟ بازاری که در شرایط فعلی هم با مشکل کمبود عرضه مواجه است و هر از چند گاهی با نوسانات قیمتی شدید دست و پنجه نرم می‌کند، این تغییرات قیمتی چقدر تغییر نرخ را به همراه خواهد داشت.
۳ عامل افزایش بی سابقه قیمت خودرو در بازار
امیر حسن کاکایی کارشناس حوزه خودرو با اشاره به افزایش قیمت اخیر خودرو بیان کرد: عواملی از جمله تعیین تکلیف نشدن قیمت خودرو، کاهش تولید در سال گذشته، محدود شدن واردات و کاهش ارزش ریال افزایش قیمت در بازار را به همراه داشت.
او بیان کرد: این تجربه به دولت ثابت کرد که ثبات قیمت در کارخانه مانع افزایش قیمت در بازار نخواهد شد و صرفا ضرر ۳۰ هزار میلیاردی خودروسازی ها را به همراه داشت. ادامه این روند تقریبا غیر ممکن است پس باید فکری به حال این موضوع کرد. یکی از راه هایی که می تواند موثر باشد فروش با قیمت ۵ درصد کم تر از حاشیه بازار و ۵ درصد سود بر روی قیمت تمام شده محصول است.
کاکایی تصریح کرد: تعلل در این موضوع ادامه رشد جهش گونه قیمت ها را به همراه خواهد داشت اما حداقل اتفاقی که می افتد آن است که خودروسازها در این شرایط سخت نفس کشیده و دیگر زیان نخواهند کرد.
این کارشناس خودرو تاکید کرد: تحت هر شرایطی در چند مدت آینده افزایش قیمت را تجربه خواهیم کرد چرا که این اقدام یعنی کنترل بازار دیر انجام شد؛ در شرایط فعلی تولید بسیار ضعیف است اما پیش بینی می شود در بلند مدت یعنی حداقل ۶ ماه آینده خودروسازی روند تولید مناسب تری به خود گرفته و توان کنترل بازار را داشته باشیم.
نکته جالب توجه آنجاست که این تصمیم بدون هماهنگی با شورای رقابت گرفته شده است؛ از طرفی در سیستم قیمت گذاری جدید سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان مسئولیت تعیین قیمت تمام شده خودروها را بر عهده دارد بنا بر این، این سازمان یکه تاز قیمت گذاری جدید خودروها شده است.
تاثیر حذف پراید و ۴۰۵ از بازار خودرو
رضا شیوا رئیس شورای رقابت درباره مصوبه جدید ستاد تنظیم بازار اظهار کرد: برخی از خبرگزاری ها مصوبه جدید را نتیجه توافق شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار دانسته اند در حالی که چنین توافقی برای قیمت گذاری انجام نشده است.
او بیان کرد: بر اساس قانون ما باید دستورالعمل تنظیم قیمت را برای تایید یا تکذیب به ستاد تنظیم بازار ارسال کنیم که این کار انجام شده است؛ طبق ماده ۳ مصوبه سران قوا، اگر ستاد مشکلی با این قیمت گذاری ها داشته باشد باید آن را به ما بازگردانده و ویرایش توسط شورای رقابت انجام شود.
شیوا با اشاره به اختلافات شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار برای میزان تغییر قسمت تصریح کرد: ستاد تنظیم بازار قیمت تمام شده را مبنی بر تعیین قیمت می داند در حالی که ما روش سقف قیمتی را مناسب تر می دانیم چرا که برخی از هزینه های خودروسازها را نامربوط می دانیم.
این عامل را در کنار توقف تولید پراید و ۴۰۵ بگذارید، در چند مدت کوتاه آینده دو خودرو ۴۰۵ و پراید برای همیشه از خطوط تولید خارج خواهند شد. این در حالی است که سال گذشته با تمام تلاش‌های انجام شده تنها ۸۰۰ هزار خودرو در کشور تولید شد، این مقدار تنها دو سوم از نیاز بازار را پاسخگو بود و همین متناسب نبودن میزان عرضه و تقاضا یکی از بنیان‌های آشفته بازار خودرو در کشورمان است.
حذف پراید و ۴۰۵ در چنین شرایطی بدون شک باعث افت شدید تولید خواهد شد و در نهایت هیزمی برای آتش بازار آشفته کشور می‌شود.
هم اکنون زمان مناسبی برای حذف پراید نیست
میلاد بیگی کارشناس حوزه خودرو درباره حذف دو خودرو پراید و پژو ۴۰۵ از خطوط تولید کشور بیان کرد: خودرو پراید یکی از پر تیراژ ترین و ارزان قیمت ترین خودروهایی است که در کشور تولید می شود. عوامل بسیاری از جمله ایمنی و آلایندگی باعث می شود که همه موافق حذف آن از روند تولید باشند اما هم اکنون شرایط مناسبی برای تحقق این کار نیست.
او با تاکید بر اهمیت متعادل بودن بازار هنگام از رده خارج کردن چنین خودرویی بیان کرد: جایگزین کردن خودرو جدید و آماده سازی خطوط تولید فرآیندی بسیار زمان بر است و در نهایت باعث خواهد شد تا تیراژ خودروها به شدت کاهش پیدا کند.
بیگی گفت: بازارهای موازی هم از جمله اتفاقات بسیار مهمی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند؛ قیمت سازی ها باید کنترل شده و فضای بازار خودرو در کشور باید به سمت حفظ ثبات حرکت کند.
تمام این عوامل می‌توانند تحدیدی برای بازار خودرو کشورمان باشند و همین موضوع باعث شده تا جای خالی سازوکار کنترل بازار بیشتر از گذشته حس شود؛ سازو کاری که مدت‌هاست سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان وعده آن را به ما می‌دهد اما هنوز خبری از تحقق آن نیست.
آخرین بار روز ۱۸ فروردین بود که عباس تابش، رئیس سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان در جمع خبرنگاران اظهار کرد: میزان خرید و فروش خودرو در چند مدت اخیر حدوداً به صفر رسیده است و نمی‌توان درباره قیمت‌ها اظهار نظر کرد؛ برخی به دنبال سودجویی از طریق فضای مجازی به دنبال تغییرات قیمتی هستند و نمی‌توان بر این اساس برای بازار خودرو نظر داد.
رئیس سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان گفت: «قیمت خودروها در مبدا تغییری نکرده و تغییرات قیمتی به بازار آزاد مربوط است؛ برای کنترل بازار هم تا پایان فروردین برنامه‌ای ارائه خواهیم کرد.»
اما روزها از پایان فروردین گذشت و هنوز راهکاری از طرف این سازمان برای کنترل بازار ارائه نشده است، گذر زمان مشخص خواهد کرد چه آینده‌ای در انتظار بازار خودرو خواهد بود.
