به گزارش صراط به نقل از تابناک نگاهی گذرا به زندگی نسل‌های گذشته، در می‌یابیم که علی‌رغم پیشرفت بهداشت و سلامت فردی و اجتماعی در عصر جدید، اختلالات ذهنی و ژنتیکی، بروز رفتارهای ناملایم و تنش‌های عصبی، شیوع بیماریهایی نظیر سرطان‌ها، برونشیت و حساسیت‌ها، حمله قلبی و نهایتاً کاهش عمر و مرگ و میر، در قیاس با گذشته نه چندان دور، رشد بسیاری داشته است.
بحران آلودگی هوا در تهران و شش شهر آلوده دیگر کشور - شامل: تبریز، مشهد، اراک، اصفهان، شیراز و اهواز - مسئولین ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا را بر آن داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، از سال ۱۳۷۴ روز ۲۹ دی ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک اعلام نمایند. به گزارش «تابناک»، شرکت کنترل کیفیت هوای تهران چند روز پیش و در آستانه روز هوای پاک (۲۹ دی ماه) گزارشی ارائه کرد که اگر حقیقت داشته باشد، جا دارد که شدید‌ترین تدابیر برای مقابله با آلودگی هوا را دستور کار قرار دهیم؛ «در ۲۷۵ روز ۹ ماهه ابتدایی سال ۹۰، شهروندان تهرانی فقط ۲ روز هوای پاک تنفس کردند و شاخص کیفیت هوای تهران طی این مدت، به دلیل تعداد زیادتر روزهای آلوده در مقایسه با مدت مشابه دو سال گذشته، در وضعیت بسیار نامطلوب‌تری قرار داشته است.»
این در حالی است که بر پایه آمار، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در جهان (یک پنجم ساکنین کره خاکی) در معرض آلودگی هوا قرار دارند و سالانه ۳ میلیون نفر از این افراد، جانشان را به دلیل عوارض مستقیم یا غیرمستقیم این آلودگی از دست می‌دهند. آماری که جایگاه چهارم مرگ و میر در دنیا را برای این عامل تثبیت کرده است و دو و نیم برابر تعداد کشته‌های سالانه حوادث جاده‌ای دنیا و بیش از چهار برابر نرخ مرگ ناشی از ایدز است.
از عمده‌ترین شاخصهای آلودگی هوا می‌توان به وجود ذرات معلق، گازهای CO۲، CO، SOx، NOx، ترکیبات آلی فرار و پایدار، ترکیبات مخرب لایه ازن و فلزات سنگین اشاره کرد. برخی از ترکیبات فوق به تنهایی و مستقیما عامل آسیب رسانی به افراد بوده و برخی دیگر بطور غیرمستقیم و به واسطه اثرات متقابل ذرات و ترکیب با یکدیگر، بر سلامتی جوامع بشری تأثیر گذار خواهند بود؛ از آن جمله می‌توان به تشکیل مه دود فتو شیمیائی ناشی از فعل و انفعالات حلال‌ها، مواد شیمیایی و ذرات معلق با نور خورشید در سطوح بالای جو اشاره کرد. آلاینده‌هایی که عمدتاً حاصل احتراق سوختهای فسیلی در صنایع و خودروها بوده و برخی نیز به واسطه نشت یا عدم کنترل مؤثر مواد و ترکیبات شیمیائی مورد استفاده در صنایع و کالاهای مصرفی وارد هوا شده‌اند.قابل توجه اینکه۹۰ درصد جان باختگان آلودگی هوا را مردمان کشورهای توسعه یافته تشکیل می‌دهند. اینجاست که بر اساس آمارهای جهانی، تنها در تهران، سالانه ۴۰۰۰ نفر بر اثر آلودگی هوا جانشان را از دست می‌دهند که علاوه بر این، تعداد مشابهی مبتلای به سرطان ریه گزارش شده که در معرض اکسیدهای نیتروژن بوده‌اند. آماری که توسط مسئولین امر از بیخ و بن تکذیب می‌شود اما از سوی دیگر، با ارزیابی‌هایی مواجه هستیم که از پخش شدن روزانه ۱۲۰۰ تن آلاینده در هوای تهران خبر می‌دهند و رشد سالانه انتشار دی اکسید کربن در کشور را ۲۵ درصد می‌دانند و بر این اساس، در می‌یابیم که آمار مرگ و میر آلودگی هوا چندان هم بیراه نیست.
ظاهرا مشکل به حدی بزرگ شده است که اگر قرار باشد ذره‌ای از حقیقت را هم بپذیریم، به ناچار باید وضعیت قرمز اعلام کنیم و این معنای خوشی به همراه نخواهد داشت!
آلودگی هوا روز به روز در حال افزایش است و دیگر تنها پایتخت نیست که با این معضل مواجه است، اما دردناک اینجاست که خدشه‌ای بر جایگاه تهران در آلودگی هوا وارد نشده است، بلکه دیگر شهر‌ها هستند که به سرعت به این شهر نزدیک شده‌اند؛ تا جاییکه چندی است که شهر اهواز، با کمک گرد و غبارهای وارداتی از کشور همسایه، از تهران هم جلو زده است.
حدی که از حساسیت گذشته است
اکنون مدتی است که ذرات معلق بنزین که به دلیل نبود کنیستر در خودروها وارد هوا می‌شود، با گرد و غبار برخاسته از «عراق» و آزبست به کار رفته در لنت ترمز خودروها به هم آمیخته شده و در کنار آلودگی‌های ناشی از احتراق سوختهای فسیلی، کار را به جایی رسانده که بحران هوای ناسالم از حد حساسیت (که در نامگذاری این روز مورد تاکید بوده است) فرا‌تر رفته و شاید تبدیل به ترس شده است، اما هنوز هم مسئولین واکنش جدی نشان نداده‌اند. به نظر می‌رسد که ظاهرا به «سالم» شدن هوای روز گذشته تهران دلخوش کرده‌اند؛ فارغ از اینکه میان هوای سالم و پاک، اساسا تفاوتی است به فاصله تهران تا فلان روستای کوهستانی که در به‌مان منطقه خوش آب و هوای کشور واقع شده است!
به تازگی در شهر رم ایتالیا هم طرح زوج و فرد تردد خودروها برای مقابله با آلودگی روز افزون هوا در دستور کار قرار گرفته است. یعنی جدای اینکه راهکار ابداعی مسئولین ما رنگ جهانی شدن به خود گرفته است، این تصمیم می‌تواند موید این نکته باشد که تنها دلیل آلودگی هوا، کیفیت پایین سوخت و خودروهای جاری در سطح شهر نیست. البته با ذکر این نکته که تفاوت آلودگی هوای تهران و رم، به نوعی قیاس مع الفارغ است!این در حالی است که ساکنین دیگر شهرهای آلوده کشور، نه از میزان آلودگی هوای محل زندگیشان اطلاع دقیقی دارند و نه حتی با تدابیری دم دستی مثل زوج و فرد کردن ترافیک و محدوده طرح ترافیک برای کاهش آلودگی محیط زیستشان مواجه شده‌اند تا شصتشان خبر دار شود که هر روز و با هر نفس کشیدن، چه سمی به ریه‌هایشان وارد می‌کنند و چه عواقبی در انتظار فردای خود و خانواده‌شان قرار دارد.
چه بسا که اگر مردم از عمق بحران آگاه شوند، دیگر بحثی بر سر تغییر قانون پنج ساله شدن معاینه فنی خودروها نباشد و طرح این موضوع عاملی شود برای پر رنگ کردن مسئولیت اجتماعی افراد. اینجاست که شاید پاک کردن صورت مساله از طرف مسئولین امر، خیانتی باشد در حق کودکانی که به جفا، میراث دار ناهنجاریهای بجای مانده از ما خواهند بود.
بر اساس نتایج یک نظر سنجی، ۹۱ درصد ساکنان پایتخت، کیفیت پایین «سوخت مصرفی» و «خودروهای داخلی» را عامل اصلی آلودگی هوای تهران می‌دانند.
معاون آموزش سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفت: با توجه به وضعیت هوای بسیاری از کلانشهرهای کشور و تشدید آلودگی هوای پایتخت، امسال به جای برگزاری «جشنواره هوای پاک» بهتر است «سوگواره هوای پاک» برگزار کنیم.آنچه واضح است، در وضع پیش رو، همه مقصر هستیم؛ از مردمانی که با خودروها و موتور سیکلت آلاینده تردد می‌کنند گرفته، تا مسئولانی که وظیفه دارند جلوی کارخانه‌های آلاینده را بگیرند اما تعلل می‌کنند. یکی سهم کمتر دارد و دیگری جور بیشتری می‌رساند.
شاید بهتر است که در آستانه روز هوای پاک، هر کدام به سهم خودمان به رفع مشکلی که یک روزه هم حادث نشده است، کمکی کنیم. به این شکل که صاحبان خودرو و موتور سیکلت، هزینه اندک تنظیم موتور را از فرزندانشان دریغ نکنند و مسئولان هم، شجاعت به خرج داده و آمار واقعی آلودگی را کتمان نکنند تا شاید یارانه‌هایی که لازم است در آینده به بحث درمان مبتلایان به انواع بیماری‌های ناشی از این آلودگی اختصاص بیابد، امروز هزینه شود که گفته‌اند؛
آخرین اخبار و تصاویر اقتصادی را در سرویس اقتصادی صراط بخوانید.
