بدون شک کسانی که اخبار دنیا را طی ده سال اخیر دنبال کردهاند، نام «آندرس برویک» را بارها شنیدهاند! همان تروریست معروف نروژی که با کشتار دسته جمعی ۷۷ نفر در حمایت از نژادپرستی، نامش بر سر زبانها افتاد.
به گزارش میزان آندرس برویک در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۱ (تیر ۱۳۹۰) ابتدا یک خودروی بمبگذاری شده در نزدیکی ادارات اسلو منفجر کرد که منجر به کشته شدن ۸ نفر شد و سپس به جزیرهٔ «اوت اویا» محل برگزاری اردوی نوجوانان حزب کارگر نروژ رفت و در یک تیراندازی گسترده ۶۹ تن از شرکتکنندگان را به قتل رساند.
او عقاید خود را که شامل ضد جامعهٔ چندفرهنگی، ضد مسلمانان و گرایش به راست افراطی بود را در یک بیانیهٔ ۱۵۱۶ صفحهای تحت نام مستعار «اندرو برویک» قبل از انجام حمله منتشر کرد. سلام نازیستی وی در دادگاه اسلو، مورد توجه بسیاری از رسانههای دنیا قرار گرفت. برویک در ساختار عادلانه قضایی نروژ!، بابت کشتار دهها نفر تنها به ۲۱ سال زندان محکوم شد. مقامات نروژی اعلام کردهاند این نهایت مجازات در این کشور محسوب میشود! صدور این حکم، منجر به بروز اعتراضات شدید شهروندان نروژی خصوصا خانواده قربانیان شد. اما سوال اصلی اینجاست که آندرس برویک اکنون چه میکند؟
روزهای آرام نژادپرست قاتل
گزارشهای اخیر نشان میدهد آندرس برویک همچنان روزهای آرام و بی دردسری را در زندان سپری میکند. چنانچه منابع نروژی گزارش دادهاند، آندرس برویک که در زندانی در حوالی شهر اسلو-پایتخت نروژ- نگهداری میشود در یک سلول سه اتاقه زندگی میکند که مجهز به تلویزیون، توالت و حمام اختصاصی، تجهیزات ورزشی و بازی (پلی استیشن) است. وی در زندان به کتابخانه و سالن ورزشی و دیگر تفریحاتی که مایل به انجام آن باشد نیز دسترسی دارد و به وی حق ادامه تحصیل در دانشگاه (بصورت غیرحضوری) نیز داده شده است.
برویک تنها از انجام چند امر منع شده که شامل ارتباط با سایر زندانیان، ارتباط با خارج از زندان بدون نظارت است! از سال ۲۰۱۱ (زمان وقوع حملات تروریستی در اسلو و اوت اویا توسط برویک) تاکنون، بارها خانوادههای قربانیان در رسانههای نروژی اعتراض خود را نسبت به این موضوع (زندگی آرام و بدون دغدغه تروریست نروژی) اعلام کردهاند، اما این اعتراضات مورد پذیرش قرار نگرفته است.
شکایت برویک از دولت نروژ
ماجرا به این نقطه ختم نمیشود! آندرس برویک که در جلسات دادگاه، از آرزوی خود برای ایجاد یک شبکه گسترده متشکل از سایر نژادپرستان در نروژ سخن گفته بود، از دولت نروژ بابت جلوگیری از دسترسی آزادانه خود به شبکههای مجازی شکایت کرده است! در سال ۲۰۱۷، در پی شکایت این مجرم نئونازی از «شرایط غیرانسانی» خود در زندان و به ویژه جدا بودن وی از دیگران و عدم دسترسی آزادانه به فضای مجازی، دادگاهی در نروژ دولت این کشور را محکوم کرد. حتی او مسئولین زندان را تهدید کرده است که در صورت عدم داغ بودن قهوهاش (به اندازهای که میخواهد)، از آنها رسما شکایت خواهد کرد!
حاشیه امن دولت نروژ برای نژادپرستان
نوع مواجهه دولت نروژ با «آندرس برویک» به خوبی نشان میدهد حتی نژادپرستان و نئونازیستها در صورت ارتکاب سختترین جنایات ممکن، از زندگی نسبتا آرامی برخوردار خواهند بود و میتوانند در یک سوئیت مناسب و بزرگ، ۲۱ سال از عمر خود را در زندانی شبیه هتل سپری کنند و از انتقام خانوادههای قربانیان نیز مصون باشند! این به معنای ایجاد حاشیهای امن برای نژادپرستان است. به همین تناسب، کسانی که دست به حملات محدودتر علیه مهاجرین و پناهجویان میزنند نیز حاشیه امن زیادی خواهند داشت، زیرا با اغماض هدفمند نهادهای امنیتی و قضایی کشورشان روبرو میشوند.
امروز، حدود ۹ سال پس از بروز حوادث تروریستی در «اسلو» و «اوت اویا»، نژادپرستان قدرت مانور زیادی در نروژ دارند. روزنامه سوئدی «آفتن بلادت» در تشریح آنچه امروز در نروژ میگذرد مینویسد: «سیاستمداران نروژی خودخواه و نژادپرست هستند. آنها با مردمان فقیر اروپا مثل «حیوان» رفتار میکنند. فضای اجتماعی نروژ (تحت تاثیر تقویت رویکردهای نژادپرستانه) فاسد شده است. دادستان و مقامات قضایی نروژ به گونهای با آندرس برویک رفتار میکنند که گویا اصلا اتفاقی از سوی او نیافتاده و جرمی رخ نداده است»!
نژادپرستی هدفمند در نروژ
موضوع به اینجا ختم نمیشود! حزب «پیشرفت» در نروژ که یکی از احزاب رسمی این کشور محسوب میشود، طی سالهای اخیر به یکی از مروجین نژادپرستی هدفمند در نروژ و کل اسکاندیناوی تبدیل شده است. «سیو ینسون» رهبر حزب پیشرفت نروژ بارها جملاتی را علیه مهاجرین مسلمان و غیر مسلمان به کار برده و اعضای این حزب نیز نسبت به طرفداری از «آندرس برویک» ندارند.
در این میان، هر از گاهی شاهد بروز اتفاقاتی هستیم که اگرچه مقامات نروژی اصرار به تصادفی و اتفاقی بودن آنها دارند، اما خروجی آنها چیزی جز تقویت گروههای نژادپرست نبوده است. شبکه «یورو نیوز» در سال ۲۰۱۸ میلادی، در یکی از گزارشهای خبری خود در این خصوص نوشت: «نقش بستن نشان یک گروه نئونازی نروژی بر روی پیراهنهای تیم ملی اسکی این کشور دردسر ساز شد. گروه نئونازی «جنبش مقاومت شمالی» مدتهاست نشان موسوم به «تیر» (TYR) را روی پرچم خود دارد، اما نخستین بار است که این نشان، که یک فلش رو به بالاست، روی ژاکتهای بافتنی اعضای تیم ملی نروژ ظاهر میشود. تولید و فروش ژاکتهای پشمی تیم ملی در نروژ سنتی قدیمی است. این پیراهنهای پشمی را هر سال یک طراح معروف طراحی میکند و این کار اهمیتی نمادین برای پشتیبانی از ورزشکاران دارد».
روزنامه گاردین نیز در گزارش خود از آنچه در نروژ، آن هم سالها پس از حملات آندرس برویک میگذرد مینویسد: «نروژ در رسانههای بین المللی به عنوان پناهگاه صلح و آرامش شناخته میشد، اما طی دو دهه اخیر نژادپرستی در آن رخنه کرده است. موسسات وابسته به جریان راست افراطی نیز این موضوع را به جامعه پمپاژ میکنند. حتی «فیلیپ مانشاس» یک جوان ۲۱ ساله نژادپرست نروژی در سال ۲۰۱۷ با اسلحه به مسجدی در این کشور آتش گشود. او اعلام کرد که در این حمله، از آندرس برویک الهام گرفته است»!
در نهایت اینکه نوع مواجهه دولت نروژ با خطرناکترین تروریست تاریخ این کشور و اسکاندیناوی (آندرس برویک) از یک سو و آزادی عمل گروههای نژادپرست افراطی در نروژ، زنگ خطر را برای مهاجرین، رنگین پوستان و سایر اقلیتهای مذهبی و نژادی در این کشور به صدا در آورده است.