در اولین دیدار محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با نمایندگان و رئیس جدید مجلس یازدهم، کشمکش‌هایی درباره محتوا و مدیریت فضای مجازی به ویژه شبکه اجتماعی اینستاگرام به وجود آمد؛ جدالی که اولین دیدار وزیر جوان دولت دوازدهم با محمد باقر قالیباف و دیگر نمایندگان مردم را به حاشیه فیلترینگ اینستاگرام برد و پس از جلسه‌ای چند ساعته خبرهای فیلتر شدن اینستاگرام زودتر از هر خبر دیگری بین اخبار مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جای خود را باز کرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران اولین روز تیرماه، در حاشیه برگزاری جلسه مجلس شورای اسلامی، مطالبی مبنی بر تولید محتوای سالم و در دسترس بودن آن برای مردم در شبکه‌های اجتماعی پر رنگ‌تر از هر مطلبی خودنمایی کرد، چراکه پیش از این هم حجت الاسلام والمسلمین محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در مجلس بر تولید محتوا و نظارت بیش از پیش وزارت ارتباطات و روی کار آمدن بستر امن شبکه ملی اطلاعات تاکید کرده بود. در واقع تمام این اتفاقات برای یک تغییر است؛ تغییری که هم می‌تواند باعث فیلتر شدن شبکه اینستاگرام شود و هم می‌تواند با مدیریتی دقیق‌تر و مهارت‌آموزی به مردم فضای دسترسی را برای ما تمیزتر کند.
محمدجواد آذری جهرمی، در بخش کوتاهی از صحبت‌های خود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی گفت: «اگر سردار دل‌های ما، حاج قاسم عزیز را در بغداد به شهادت رساندند، آیا جمهوری اسلامی منطقه را خالی کرد؟ چرا با اقدام تروریستی آن‌ها در حذف تصاویر سردار سلیمانی باید فضای اینستاگرام و سایر رسانه‌های بین‌المللی را خالی کنیم؟ خود شما نماینده‌های مجلس، امروز چگونه با مردم در ارتباط هستید؟ جز فضای مجازی!».
برداشت اظهارات آذری جهرمی و رئیس مجلس نیز همه باعث شد تا افکار عمومی به سمت جناح‌بندی و فیتلر کردن اینستاگرام برود، اما اصل قضیه چیز دیگری است که خبرنگار ما از دو دستگاه وزارت ارتباطات و مجلس شورای اسلامی پیگیر شده است.
رد ادعای فیلترینگ اینستاگرام از سوی مجلس
خبرنگار ما برای دریافت پاسخی از مجلس شورای اسلامی، با سید محمود رضوی مشاور فرهنگی و هنری رئیس مجلس تماس گرفت که متأسفانه رضوی پاسخگو نبود و در جواب مخاطبان را به مطلبی که حساب توئیتری خود منتشر کرده بود ارجاع داد.
روز گذشته نیز، مشاور فرهنگی و هنری محمد باقر قالیباف در واکنش به حواشی اخیر حضور محمد جواد آذری جهرمی در مجلس و توضیحات او درباره پیام‌رسان‌های خارجی، مطلبی را در حساب توئیتری خود منتشر کرد و موضع مجلس شورای اسلامی را چنین بیان کرد: «در بحث دکتر قالیباف در جلسه یکشنبه مجلس، محور شبکه ملی اطلاعات، پیام رسان‌ها، موتور جستجوی ملی و سهم غیرمعقول پلتفرم‌های خارجی از پهنای باند بین‌الملل بود. کلمه‌ای در مورد فیلترینگ اینستاگرام بیان نشد. دروغ بزرگ گوبلزی، راه حل برخی آقایان به جای پاسخ به اشکالات و ناکارآمدی‌ها است!».
هرگز خیر کثیری را برای یک شرّ قلیل تعطیل نمی‌کنند
سید جمال هادیان رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره حواشی ایجاد شده پس از سخنرانی اخیر محمد جواد آذری جهرمی در مجلس شورای اسلامی و پاره‌ای از توضیحات او در خصوص نظارت و تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی چون اینستاگرام، بیان کرد: هر فناوری جدید کارکردی دو سویه دارد و در کنار محاسن فراوان، معایب اندکی هم ممکن است داشته باشد. امروزه شبکه‌های اجتماعی محفلی برای کسب و کار هزاران جوانی است که از بیکاری رنج می‌برند، آن‌ها توانسته‌اند با ایجاد کسب و کارهای خُرد برای خودشان در شبکه‌های مجازی اشتغالزایی کنند. در واقع مسیر پیش روی ما در کسب و کارهای مجازی، روشن است و ما روزانه از خدمات و کالاهای بسیاری از این کسب و کارها استفاده می‌کنیم.
وی با اشاره به انتقادات اخیر مجلس به نظارت و مدیریت وزارت ارتباطات به روی شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام، یادآور شد: ممکن است از نظر محتوایی ایراداتی هم به شبکه‌های اجتماعی وارد باشد و مورد انتقاد قشر متدین جامعه قرار بگیرد، اما ما می‌توانیم با تولید محتوای غنی توسط نهادهای ذی‌ربط این فضا را مدیریت کنیم که البته مناسب‌ترین راه ممکن برای مدیریت بر شبکه‌های اجتماعی، تولید محتوایی است که بتواند قشر جوان و کاربران این شبکه‌ها را اقناع کند و جایگزین محتواهای نامناسب بیگانه شود.
رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات ادامه داد: اگر ما در تولید محتوای متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی قوی باشیم این محتوا به تدریج جایگزین محتوای نامناسب خواهد شد و کاربر ایرانی می‌تواند جستجوی خودش را بر اساس محتوای داخل کشور تنظیم و مطالب مورد نیازش را مشاهده کند.
وی ادامه داد: پس محدود یا مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی بدون کنکاش عالمانه و بررسی کارشناسی مثل این است که بخواهیم برایجلوگیری از افزایش تصادفات جاده‌ای تمام جاده‌ها و بزرگراه‌های کشور را ببندیم در حالی که می‌توانیم با آموزش و فرهنگ درست رانندگی، این مسئله را برطرف کنیم یا مثل این است که بگوییم آموزش علم شیمی قدغن است چون ممکن است بعضی‌ها مواد مخدر صنعتی بسازند. بر اساس یک اصل عقلی، «هرگز خیر کثیری را برای یک شَّر قلیل تعطیل نمی‌کنند»، بلکه برای تقویت خیر کثیر و رفع شر قلیل اقدام می‌کنند.
وی افزود: این نوع طرز تفکر منطقی نیست. آنچه فعلا به نظر می رسد آن است که نهادهای موظف به تولید محتوا که تعدادشان هم بسیار است برای تولید محتوای ارزشمند ایرانی اسلامی همسو و همدل نشده‌اند و با اینکه وزارت ارتباطات ساختارهای فنی و زیرساختی قوی و گسترده‌ای در سراسر کشور ایجاد کرده و همچنین با آمادگی سکوهای توزیع محتوا، نهادهای متولی تولید محتوا در تولید محتوای غنی ضعیف هستند و همچنان بیش از ۹۰ درصد محتوای رایج در شبکه‌های اجتماعی از بیرون مرزها می‌آید.
هادیان در پایان افزود: بحث در رابطه با نظارت و مدیریت شبکه‌های اجتماعی یک بحث دانش‌محور است و باید درباره آن گفتمان کارشناسی صورت بگیرد نه اینکه یک شخص نظر خودش را بگوید و بر آن پافشاری کند، بلکه مسئولان نهادهای مختلف، کارشناسان و ذی‌نفعان که مردم هستند باید درباره آن گفتمان کنند و وظیفه ایجاد این گفتمان به عهده رسانه‌هاست. چنین گفتمانی است که ما را در تصمیم‌گیری به مسیر درست و دقیق برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی رهنمون می‌کند.
