«محمد ابراهیم زکزاکی» یکی از فرزندان شیخ «ابراهیم زکزاکی» رهبر جنبش اسلامی نیجریه در گفت‌وگویی که به صورت آنلاین با روزنامه «پانچ» انجام گرفته به جنایاتی اشاره کرد که رژیم نیجریه علیه خانواده‌اش و جنبش اسلامی نیجریه مرتکب شده است.
وی در این مصاحبه تصریح کرد که دولت نیجریه 6 تن از فرزندان زکزاکی را کشته است و هم‌اکنون تنها سه فرزند او هم‌اکنون زنده هستند.
*ارتباط معنوی میان شیخ زکزاکی با ایران وجود دارد
محمد ابراهیم با تأکید بر پیوند معنوی پدرش با ایران که یک کشور شیعه است گفت: « او (شیخ زکزاکی) بعنوان یک شیعه در واقع بخشی از جامعه مذهبی است که در همه کشورهای جهان وجود دارد. یکی از 12 امام شیعیان (امام رضا (ع)) در مشهد واقع در ایران دفن شده است. آنجا یک مکان زیارتی مهم است. بنابراین پدر من به ایران سفر کرده است. تمامی شیعیان دوست دارند به ایران سفر کنند. پیوندهای معنوی، جمعی و ایدئولوژیک با ایران وجود دارد».
وی سپس توضیح داد: «تمامی یهودیان، مسیحیان و مسلمانان با بیت‌المقدس ارتباط دارند، شهری که برای همه مهم است. کاتولیک‌ها با رم ایتالیا ارتباط دارند. پروتستان‌ها با برن سوئیس ارتباط دارند و انگلیک‌ها با کانتربری انگلیس ارتباط دارند. بعنوان یک مسلمان با آنچه که هم‌اکنون در عربستان سعودی، اردن، عراق، سوریه، فلسطین و ایران است، ارتباط دارم. شیعیان پیوندهای معنوی متعددی با مکان‌ها و جوامع سراسر جهان دارند. این جرم نیست و هرگز جرم نبوده است. موضوع این است که تلاش‌های هماهنگی در پشت پرده صورت گرفته تا به هرقیمتی پدرم را بعنوان یک فرد برجسته در سیاست خارجی ایران ترسیم کنند».
محمد ابراهیم درباره ادعای یکی از عموهای ناتنی خود مبنی بر اینکه شیخ زکزاکی با دریافت پول از ایران، فریب خورده تا شیعه شود، گفت: «اسم وی "مالام ثانی یعقوب" و برادر ناتنی پدرم است. اصلا از چنین حرفی تعجب نمی‌کنم. از او برای مطرح کردن چنین اتهامی بهره‌برداری می‌شود. اما از آنجایی که او عموی من است، از قرار دادن وی در جایگاهی که مورد تمسخر قرار گیرد، خودداری می‌کنم. پدرم هنوز چهار برادر و چهار خواهر دیگر دارد. تمامی آنها بهتر می‌توانند درباره او اظهارنظر کنند».
شیخ زکزاکی از آذرماه ۱۳۹۴ و به دنبال یورش وحشیانه نیروهای ارتش و پلیس به اقامتگاه وی در ایالت «کادونا» در شمال نیجریه بازداشت و محبوس شد؛ یورشی که در نتیجه آن تعداد زیادی شهید و زخمی شدند. نیروهای امنیتی و نظامی، «زینت ابراهیم» همسر شیخ زکزاکی را هم دستگیر کردند.
محمد ابراهیم در ارتباط با روند پرونده پدرش توضیح داد: «سال گذشته (2019) قاضی پرونده، به دلیل انجام مسئولیت رسیدگی به مسائل انتخاباتی در دادگاه، از پرونده (شیخ زکزاکی) دور شد. در همین دوران تیم حقوقی (پدرم) درخواست مرخصی پزشکی برای هند را ارائه کردند. بعد از بازگشت والدینم از هند، قاضی «گیدئون کوراده» قاضی پرونده مجدداً مسئول رسیدگی پرونده شد».
*تأخیر در پیشبرد پرونده شیخ زکزاکی به واسطه شیوع کرونا
وی ادامه داد: «در حین تشکیل اولین جلسه دادگاه، تیم حقوقی وی (زکزاکی) به قاضی اعتراض کردند که دسترسی آنها به موکلانشان محدود شده است.
به همین دلیل، قاضی به سرویس امنیت نیجریه (DSS) دستور داد تا والدین مرا تحویل مسئولان زندان دهند و این دستور به سرعت اجرا شد. در حال حاضر، به واسطه شیوع کووید-19، دادگاه تمامی درخواست‌های رسمی را که قاضی می‌بایست در این پرونده پیش می‌برد، نادیده گرفت».
*به واسطه شیوع کرونا، رفت و آمد شیخ زکزاکی به بیمارستان محدود شده است
محمد ابراهیم در پاسخ به سؤالی درباره مجوز دیوان عالی «کادونا» به زکزاکی و همسرش زینت برای دسترسی به پزشک شخصی‌شان گفت: «گرچه در چند ماه اول، بازرسان زندان در این ایالت، موانعی را ایجاد کردند اما ما در نهایت موفق شدیم که شرایط ملاقات پزشک با آنها را فراهم کنیم و و زمانیکه پزشکان درخواست کردند که آنها به بیمارستان منقل شوند، این اقدام انجام شد با اینحال، با شیوع کرونا، پزشکان توصیه کردند دیگر برای مدتی رفت و آمد به بیمارستان متوقف شود».
محمد ابراهیم درباره آخرین باری که پدرش را دیده گفت: «من چند هفته پیش او را در زندان کادونا ملاقات کردم».
* شیخ زکزاکی هیچ دسترسی به اطلاعات جهان بیرون ندارد
وی در خصوص محور گفت‌وگوهای خود با پدرش، گفت: «به او درباره تحولات فعلی اطلاعاتی دادم زیرا او هیچ دسترسی به اخبار جهان بیرونی ندارد و او نیز در خصوص نیازهای شخصی و بهداشتی و درمانی خود گفت. به او درباره تولدها و مرگ و میرهای جدید در خانواده و عزیزان گفتم. آنها به من اجازه ندادند که به طور همزمان با او و مادرم ملاقات کنم».
*شیخ زاکزاکی دو بار سکته کرده است
محمد ابراهیم درباره وضعیت سلامت والدینش در آخرین باری که آنها را ملاقات کرد، گفت: «وقتی ارتش نیجریه در دسامبر 2015 به ما حمله کرد، پدر و مادرم متحمل جراحات مختلفی ناشی از اصابت گلوله شدند. پدرم یک چشم خود را از دست داد و چشم دیگرش نیز به شدت آسیب دید و بینایی وی را تا حدی تحت تأثیر قرار داد که در حال حاضر به عینکی با ضخامت لنز بیش از 10 و همچنین ذره‌بین برای مطالعه نیاز دارد. او همچنین زمانیکه در اختیار سازمان امنیتی نیجریه بود، دو بار سکته کرد و طبق گفته پزشکانی که آزمایشاتی را بر روی وی انجام داده‌اند، آثاری از مسمومیت با سرب و کادمیوم در خون وی مشاهده شده است. این‌ها نتیجه ترکش‌هایی است که در سر و دست چپ وی قرار دارد».
*وضعیت بینایی شیخ زکزاکی رو به وخامت است
فرزند رهبر جنبش اسلامی نیجریه در خصوص بدتر شدن وضعیت بینیایی پدرش گفت: «در حقیقت می‌توان او را نابینا دانست. بعد از عمل جراحی نهایی بر روی چشم دیگرش، بینایی‌اش بدتر شد. آن موقع، سازمان امنیتی نیجریه به ما اجازه دسترسی به نتایج پزشکی آنها را نداد و این در حالی بود که علیرغم تلاش‌های چندماهه، آنها به پدرم اجازه ملاقات با پزشک را ندادند و در نهایت یک چشم‌پزشک موفق شد پدرم را ویزیت کند و نتایج بررسی‌ها نشان داد که چشم دیگر وی نیز آب سیاه آورده است. فشار چشم وی نیز به طور نامنظمی در حال نوسان بود. هر دو شرایط (فشار بالای چشم و آب سیاه)، خطرات بالایی را به همراه داشت که می‌توانست آسیب جبران‌ناپذیری را وارد کند و در نهایت به نابینایی پدرم منجر شود. وی در حال حاضر تحت درمان است تا اوضاع جسمانی وی به ثبات برسد اما بهبودی در بینایی وی حاصل نشده است».
محمد ابراهیم در خصوص مادرش نیز توضیح داد: «مادرم دستکم پنج بار مورد اصابت گلوله قرار گرفته است و به واسطه وجود ترکش‌های بزرگی از گلوله در ناحیه شکم وی که باید مدت‌ها پیش برداشته می‌شد، هر از گاهی دچار دردهای شدیدی در ناحیه شکم خود می‌شود».
*زانوان مادرم در زندان از کار افتاده است
وی ادامه داد: «او همچنین از درد شدید مفاصل رنج می‌برد و حداقل سه سال پیش باید تحت عمل جراحی تعویض زانو قرار می‌گرفت. امتناع سرویس امنیتی نیجریه از انجام این عمل باعث شده است که کارایی زانوهای مادرم تقریباً از بین برود. اینکه هنوز هم می‌تواند بایستد، یک معجزه است البته او تقریباً به استفاده از ویلچر محدود شده است».
*علت امتناع شیخ زکزاکی برای ادامه درمان در هند
محمد ابراهیم در بخش بعدی به امتناع پدرش از ادامه درمان در هندوستان اشاره کرد و گفت: «قبل از درخواست ما برای مرخصی پزشکی، تیمی از پزشکان خارجی به نیجریه آمدند و معاینات کاملی بر روی والدین من انجام دادند و بعد از تکمیل بررسی‌ها و معاینات، گزارش کاملی به همراه توصیه‌هایی نوشتند. از آنجایی که سه پزشک از چهار پزشک هندی بودند، آنها هند را برای انجام روندهای پزشکی توصیه کردند. آنها همچنین شماری از بیمارستانهای هند را پیشنهاد دادند».
وی سپس ادامه داد: «گزارش‌ها و توصیه‌های پزشکی به دادگاه ارائه شد و به پدر و مادرم اجازه مرخصی پزشکی داده شد و قید شد که دولت باید نمایندگانی را بعنوان ناظر با آنها اعزام کند با اینحال، پس از ورود به هند، پذیرش و استقبال از آنها بسیار خصمانه بود. اول اینکه آنها تحت محافظت مسلحانه پلیس هند به بیمارستان منتقل شدند. پزشکان آنها که برای نظارت بر روند درمان به دهلی نو سفر کرده بودند، اجازه دسترسی به پدر و مادرم را پیدا نکردند. آنها (شیخ زکزاکی و همسرش) حتی از ابتدایی‌ترین اشکال حریم خصوصی محروم شدند به طوریکه هرکسی به راحتی می‌توانست وارد اتاق آنها شود و قفل سرویس‌های بهداشتی آنها همگی برداشته شده بود».
محمد ابراهیم در خصوص بی‌اعتنایی کادر درمان بیمارستان هند به پدر و مادرش گفت: «همچنین کادر درمان ظاهراً تمایل داشتند بدون حتی معاینه، داروهایی را برای آنها تجویز کنند و طبیعتاً والدینم مشکوک شدند».
پسر شیخ زکزاکی سپس به اقدام مشکوک سفارت نیجریه در هند اشاره کرد و گفت: «مسئله جالب اینجاست که سرعت سفارت نیجریه در تصمیم به خرید بلیط برگشت برای والدینم به جای آنکه بلیط‌هایی که ما قبلاً تهیه کرده بودیم را مجدداً رزرو کند، تعجب ما را برانگیخت و در نهایت من معتقدم که دولت از عمد این سفر را طوری طراحی کرده بود که به شکست بیانجامد. معلوم نشد که آنها به مقام‌های هند و بیمارستان چه گفته بودند».
محمد ابراهیم در خصوص وضعیت مشکوک درمان در هند گفت: «در شرایط معمول، وقتی به بیمارستان می‌روید، انتظار ندارید پزشکان بدون آنکه مشکل شما را بپرسند با دارو و سرنگ به سراغتان بیایند. همچنین برخلاف استانداردهای یک بیمارستان است که به پزشکان متخصص اجازه نظارت داده نشود. وقتی آن پزشکان به نیجریه آمدند، به بیمارستانهای محلی رفتند و تحت نظارت پزشکان محلی نیجریه از تجهیزات محلی استفاده کردند اما در بیمارستان هند، پزشکان که هندی هم بودند، حتی اجازه ورود به محوطه بیمارستان را پیدا نکردند چه برسد که بخواهند وارد طبقه‌ای شوند که والدینم در آنجا بستری بودند».
*توطئه دولت نیجریه برای شکنجه شیعیان از طریق تروریستی توصیف کردن آنها
پسر شیخ زکزاکی درباره تلاش دولت نیجریه در تروریستی جلوه دادن جنبش اسلامی این کشور گفت: «این یکی از مجموعه بالابلند رفتارهای بی‌شرمانه این دولت در آزار و شکنجه است....به طور مداوم شیعیان مورد آزار و بازداشت‌های خودسرانه قرار می‌گیرند و علیرغم آنکه دولت در پنج سال گذشته هزاران نفر از اعضای جامعه جنبش اسلامی را بازداشت کرده و غارتگری‌ها و تخریب‌هایی را در جامعه آنها انجام داده، حتی نتوانسته یک مورد جرمی را که یک شیعه یا عضو جنبش اسلامی نیجریه مرتکب شده باشد را اثبات کند».
وی سپس توضیح داد که روایاتی مبنی بر اینکه اعضای جنبش اسلامی نیجریه خطرناک، افراطی، جدایی‌طلب و حتی آنارشیست هستند، ناشی از تمایلات دولت برای توجیه قساوت‌های خود و ادامه آزار و اذیت این جامعه است.
*نقش شیخ زکزاکی در زندگی شخصی فرزندان و خانواده‌اش
وی در توصیف پدر خود گفت: «توصیف پدر در حقیقت بسیار ساده است. او پدر من است. زمانی پیچیده می‌شود که او قربانی تروریسم می‌شود. از زمانیکه من و خواهر و برادرانم جوان بودیم، او همیشه نقش بزرگی در زندگی ما ایفا کرده بود و در تمامی فرایندهای مراقبتی از ما مادرم را همراهی می‌کرد. وی همیشه بر اهمیت پیگیری دانش و تفکر آزادانه تأکید می‌کرد تا حدی که از اشتراک‌گذاری عقاید خود در مورد چیزهایی که می‌دانست در صورت بیان، برنوع عملکرد ما بر اساس آنچه گفته، تأثیر خواهد گذاشت، خودداری می‌کرد».
پسر شیخ زکزاکی در خصوص اهمیت علم و دانش و مطالعات اسلامی برای پدرش گفت: «گرچه همیشه تقریباً پرمشغله بود، اما همیشه برای آموزش مطالعات اسلامی از فقه گرفته تا دین شناسی و تاریخ و موارد دیگر، زمان می‌گذاشت. او حتی کتاب‌های آموزشی، تاریخی و سرگرمی زیادی را که ممکن بود به آن علاقه داشته باشیم، برای ما تهیه می‌کرد و همچنین برنامه‌ها و بازی‌های کامپیوتری آموزشی را برای ما فراهم می‌کرد».
محمد ابراهیم درباره تعداد افراد خانواده‌اش گفت: «اگر منظورتان همسر و فرزندانش است، باید بگویم که او با زینت ابراهیم (مادرمان) که با او در یک زندان است، ازدواج کرد. او 15 فرزند دارد. 9 نفر از آنها فرزندان خونی وی هستند و باقی فرزندان دوستان و اقوام هستند که سرپرستی آنها را برعهده گرفته و آنها را بزرگ کرده است».
وی تاکید کرد، شیخ زکزاکی مردی است که به حرف‌های خود اعتقاد و باور دارد.
*قتل فرزندان زکزاکی توسط ارتش نیجریه
وی در خصوص اقدام دولت نیجریه در به قتل رساندن خواهر و برادرانش گفت: «در سال 2014، کاروانی از پشت به راهپیمایی مسالمت آمیز در بزرگداشت روز جهانی قدس در حمایت از آرمان‌های فلسطینیان حمله کرد...این کاروان به رهبری فردی که آن زمان سرهنگ دوم بود، پشت سرهم شروع به تیراندازی کرد. یکی از برادرانم به نام محمود در میان آنهایی بود که در صحنه کشته شد. سه تن از برادرانم به نام‌های احمد، حمید و علی که وارد صحنه شدند و تلاش کردند به سربازان نزدیک شوند تا اوضاع را آرام کنند، فوراً به همراه دیگران مورد اصابت گلوله قرار گرفتند و سربازان سپس آنها را در خودروهایشان گذاشتند و به پادگان‌های بازاوا منتقل کردند و در آنجا، حمید با سرنیزه مورد حمله قرار گرفت و احمد نیز دچار خونریزی شد و بعد از چند ساعت، آنها این دو نفر را که جانشان را از دست داده بودند به همراه بازماندگان از جمله علی، مقابل بیمارستان آموزشی دانشگاه «احمدی بلو» در «شیخه» زاریا رها کردند».
*تلاش هماهنگ ارتش نیجریه برای قتل خانواده زکزاکی
محمد ابراهیم در ادامه به دستگیری پدرش و رفتارهای وحشیانه رژیم نیجریه اشاره کرد و گفت: «می‌توانم بگویم که این یک مورد تهاجمی و یک مورد قتل جمعی از پیش تعیین شده بود. این رژیم جان 6 برادر مرا گرفت. حتی علیرغم آنکه ارتش نیجریه احمد، حمید و محمود را کشت، حداقل توانستیم آنها را دفن کنیم و قول بازجویی منصفانه‌ای به ما داده شد. این قبل از آن بود که ارتش نیجریه در دسامبر 2015 کشتار راه انداخت و خانه‌های ما را غارت کرد و به آتش کشید. ارتش قبرهای آنها را ویران کرد و کتابخانه و اسناد ما از جمله مجموعه‌‌ای نفیس از نسخه‌های خطی ما را از بین برد. ارزشمندترین این مجموعه قرآنی به خط جد ما بود. جان آنها (بردرانم) برای من بسیار باارزش است و این کتاب‌ها برای جهان بسیار پرارزش بود. ارزش آنها غیرقابل محاسبه است».
پسر شیخ زکزاکی درباره تأمین معاش خانواده‌اش بعد از بازداشت پدر و مادرش گفت: «در حال حاضر تنها سه نفر از 9 فرزند شیخ زکزاکی از قتل عام جان به در برده‌اند. من به محض آنکه در سال 2012 به نیجریه بازگشتم شروع به کار کردم و هرگز نیاز به مراقبت نداشتم. خواهرم که دو سال از من کوچکتر است یک پزشک است و در دو کشور کار کرده است. تنها فرزندی که کار نمی‌کند، خواهر کوچکتر ما است که در دانشگاه درس می‌خواند».
*رئیس‌جمهور نیجریه چیزی جز یأس و فقر و ناامیدی با خود به همراه نیاورده است
وی در پاسخ به این سؤال که در صورتیکه در حال حاضر «محمد بوهاری» رئیس‌جمهور نیجریه را ملاقات کند، چه درخواستی از او خواهد داشت، گفت: «در این مرحله، مطمئن نیستم که چیزی باشد که بتوان آن را بیان کرد. رئیس‌جمهور به واسطه حسن نیت و تلاش‌های بیکران بخش متحدی از جمعیت نیجریه که از حق رأی خود استفاده کردند، روی کار آمد. از آغاز دوران ریاست‌جمهوری‌اش، چیزی جز یأس، فقر، ویرانی و مرگ برای افرادی که وی را به قدرت رساندند، به همراه نیاورد. ایالاتی با بدترین موارد فقر رو به رشد، ناامنی و گرسنگی همان ایالاتی هستند که بوهاری بیشترین رأی را در آنجا به دست آورد».
وی توضیح داد: «تمامی وعده‌های انتخاباتی وی در سال 2015 جزء اولین مواردی بود که زیرپا گذاشت. این خیانت فاجعه‌بار بعد از پیروزی بحث‌برانگیز وی در انتخابات 2019 برای دور دوم، بدتر شد. اوضاع به قدری بد شده است که حتی کسانی که با جدیت مخالف انتخاب مجدد «گودلاک جاناتان» با شعار انتخاباتی «تغییر بودند»، از آن زمان، یا پشیمان شده‌اند یا اینکه سکوت پیشه کرده‌اند».
*شیخ زکزاکی قانون اساسی را نقض نکرده است
خبرنگار پانچ در سوالی پرسید که آیا پدر شما حاضر است برای تضمین آزادی خود تحت شرایطی مصالحه کند که پسر زکزاکی پاسخ داد: «اگر درباره پدرم صحبت می‌کنید، سؤالی که مطمئنم می‌پرسد این است که «تحت چه شرایطی؟» پدر من هیچ‌یک از قوانین موجود در قانون اساسی نیجریه را نقض نکرده است و آزادی بیان انجمن‌ها و ارتباطاتش، حقوقی است که او بعنوان شهروند این کشور از آن برخوردار است، حق مالکیت اموال و زندگی نیز تضمین شده است».
محمد ابراهیم ضمن تأکید بر اینکه ارتش و دولت نیجریه در حال نقض قوانین اساسی هستند، گفت: «ما قربانی قتل عام ارتش نیجریه هستیم...دولت مرتکب نقض قانون اساسی شده است...بوهاری حاضر به اطاعت از دستگاه قضایی نیست...حاکمیت قانون که بخش کلیدی حاکمیت اجتماعی و اساس و پایه نیجریه است توسط دولتی که ارتش را کنترل می‌کند و پلیس و سرویس امنیتی نیجریه و تعداد زیادی از افراد مسلح که مردم نیجریه را تهدید، مرعوب، آدم ربایی و قتل می‌کنند، نقض می‌شود. بوهاری و حلقه درونی و تمامی افرادی که در دولت وی نقش دارند، از ناقضان قانون اساسی هستند».
*بوهاری به دنبال از بین بردن قانون اساسی نیجریه است
وی اینگونه توضیح داد: «به نظر می‌رسد که رژیم بوهاری به دنبال پاره کردن قانون اساسی نیجریه و جایگزین کردن آن با نسخه مدون از نیجریه‌ای است که امروز در آن زندگی می‌کنیم».
علیرغم آنکه دادگاه عالی نیجریه سال ۲۰۱۶ حکم آزادی فوری شیخ زکزاکی را صادر کرد اما دولت این کشور تاکنون از پذیرش این مساله سرباز زده است. از آن زمان به بعد، مناطق مختلف نیجریه صحنه اعتراض‌های مردمی در حمایت از شیخ زکزاکی بوده است.
