جنگنده بومی کوثر ۳۰ مردادماه سال ۹۷ با حضور امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع، امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش، امیر سرتیپ نصیرزاده فرمانده نیروی هوایی ارتش و امیر سرتیپ بنی‌طرفی رئیس سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع رونمایی شد.
طراحی و ساخت این جنگنده برای ایران بسیار مهم بود؛ چراکه نشان می‌داد تحریم‌ها علیه ایران بی اثر بوده و کشورمان با قدرت در مسیر اعتلا و پیشرفت قرار دارد.
مشخصات فنی
اویونیک
بنا به گزارش باشگاه خبرنگاران، در ساخت یک هواپیما چندین بخش اهمیت دارد. نخست اویونیک و یا سامانه‌های ناوبری است؛ چراکه اویونیک در کنار سازه و موتور، یکی از سه جزء اصلی جنگنده و یا هواپیما‌ها هستند.. در جنگنده بومی کوثر، این سامانه‌ها به طور کاملا بومی طراحی شده. در این جنگنده از سیستم هدایت و ناوبری مختص هواپیما‌های جنگی، TACAN و ترکیبی GPS/INS استفاده شده است. این سیستم که نسخه پیشرفته‌تر سیستم‌های VOR و DME می‌باشد، فاصله هواپیما را از زمین و یا پایگاه دریایی با دقت بیشتر محاسبه می‌کند. سیستم‌های VOR و DME تکنولوژی‌های بر پایه ترانسپوندر رادیویی می‌باشند که از محاسبه تاخیر زمانی ایجاد شده در فرستادن امواج VHF و UHF فاصله را تخمین می‌زنند.
HUD (نمایشگر بالای سر)
نمایشگر‌های HUD پنجره‌ی شیشه‌ای روبروی دید خلبان است که اطلاعات حیاتی پرواز را به صورت مداوم به خلبان نشان می‌دهد. کاربرد اصلی این نمایشگر نشان دادن اطلاعات مهم به خلبان بدون تکان دادن سر می‌باشد. این امر به کیفیت کنترل هواپیما به وسیله خلبان کمک می‌کند و تصمیم گیری و واکنش خلبان به موقعیت‌های مختلف را بهبود می‌بخشد.
اطلاعات نشان داده شده در این نمایشگر ارتفاع هواپیما، سرعت پرواز، اطلاعات ناوبری، اطلاعات تسلیحات و ... است. این اطلاعات به وسیله CRT، که در زیر شیشه HUD کار گذاشته شده است، از پایین به بالا روی شیشه HUD ساطع می‌شود. شیشه HUD هیچ تراشه الکترونیکی در آن به کار برده نشده و صرفا یک شیشه عادی است. در مانیتور HUD اطلاعات بسیار زیادی در یک فضای کمی به صورت کاملا منظم چیده شده است.
کامپیوتر بالستیک
استفاده از کامپیوتر بالستیک در محاسبه موقعیت یابی هدف، نقش مهمی دارد و جنگنده کوثر می‌تواند تا با استفاده از سامانه کنترل آتش دقیق، هدف‌های مورد نظر با دقت بیشتری تخریب کند. سیستم کامپیوتر بالستیک با استفاده از اطلاعات شرایط جوی و محیطی، و کیفیت سیستم تسلیحات هواپیما، اصلاحاتی در سیستم نشانه گیری جنگنده اعمال می‌کند و موقعیت هدف را با دقت بیشتری محاسبه می‌کند. از این سیستم در وسایل نظامی دیگری همچون تانک و بعضی از اسلحه‌های اسنایپر برای بهبود هدف زنی استفاده می‌شود.
تسلیحات
جنگنده کوثر که در واقع نمونه مهندسی معکوس شده جنگنده اف ۵ تایگر بود در بُعد تسلیحات نیز از همان تسلیحات مشابه یعنی انواع موشک هوا به هوا، سلاح هوا به سطح و مسلسل ۲۰ میلی متری استفاده می‌کند. این جنگنده همچنین می‌تواند به عنوان یک بمب افکن نیز در صحنه‌های نبرد حاضر شده و با استفاده از بمب‌های هدایت لیزری و نوری امنیت نیرو‌های خودی را تامین کند.
در این جنگنده از مسیریاب‌های لیزری و نوری، که جدیدترین تکنولوژی‌های موقعیت یابی در حال حاضر می‌باشند، برای پیدا کردن مسیر و انتقال این اطلاعات به کامپیوتر محاسبه گر موشک، استفاده شده است.
تجهیزات مسیریابی و رادار
متخصصان صنایع دفاعی کشورمان با دانش خود و با تکنولوژی روز دنیا، یک رادار با تکنولوژی نوین RWR را طراحی کرده و بر روی کوثر نصب کرده‌اند. نحوه عملکرد این رادار نیز به این صورت است که که امواج ساطع شده از سیستم‌های راداری دیگر را تشخیص می‌دهد. با تشخیص رادار، به خلبان خطر زیر نظر بودن را اعلام می‌کند (به نحوی مانند سیستم تشخیص سرعت پلیس). این اخطار می‌تواند به صورت دستی و یا اتوماتیک هواپیما را از این حالت بیرون آورد.
البته تکنولوژی جدید دیگری نیز در این جنگنده وجود دارد و آن هم رادار IFF برای تشخیص دوست از دشمن است. این سیستم به پایگاه نظامی و کنترل پرواز اجازه تشخیص پرنده را به عنوان دوست می‌دهد تا به آن اجازه پرواز در آن منطقه را بدهند. بر خلاف اسم این وسیله، این رادار فقط قابلیت تشخیص دوست را دارد و در تشخیص دشمن نقشی ندارد.
قابلیت پرتاب چف فلر
جت‌های جنگنده به دلیل اینکه باید در صحنه‌های نبرد حضور داشته باشند و مراکز حساس را نابود کنند باید علاوه بر دارابودن تسلیحات و بمب‌های ویرانگر، تجهیزات دفاع از خود را داشته باشند. چف فلر‌ها یکی از این موارد هستند. مکانیزم عمل این فناوری بدین صورت است که از ترکیب پودر فلزات آلومینیوم و روی ماده‌ای حاصل می‌شود و در هنگام لزوم به صورت قطعات کوچک فیبری اطراف جنگنده‌ها را احاطه می‌کند تا با بازتاب امواج راداری از گزند آسیب در امان بماند.
صندلی پرّان یا اجکت
صندلی پران یا اجکت یکی از تجهیزات مهم در تامین ایمنی خلبانان است، چرا که خلبان باید در صورت آسیب دیدن هواپیما سریعا از آن خارج شده تا زنده بماند. در این جنگنده صندلی پران سریر استفاده شده که تکنولوژی ساخت آن کاملا بومی شده است.
طراحی و ساخت این جنگنده برای ایران بسیار مهم بود؛ چراکه نشان می‌داد تحریم‌ها علیه ایران بی اثر بوده و کشورمان با قدرت در مسیر اعتلا و پیشرفت قرار دارد.
مشخصات فنی
اویونیک
بنا به گزارش باشگاه خبرنگاران، در ساخت یک هواپیما چندین بخش اهمیت دارد. نخست اویونیک و یا سامانه‌های ناوبری است؛ چراکه اویونیک در کنار سازه و موتور، یکی از سه جزء اصلی جنگنده و یا هواپیما‌ها هستند.. در جنگنده بومی کوثر، این سامانه‌ها به طور کاملا بومی طراحی شده. در این جنگنده از سیستم هدایت و ناوبری مختص هواپیما‌های جنگی، TACAN و ترکیبی GPS/INS استفاده شده است. این سیستم که نسخه پیشرفته‌تر سیستم‌های VOR و DME می‌باشد، فاصله هواپیما را از زمین و یا پایگاه دریایی با دقت بیشتر محاسبه می‌کند. سیستم‌های VOR و DME تکنولوژی‌های بر پایه ترانسپوندر رادیویی می‌باشند که از محاسبه تاخیر زمانی ایجاد شده در فرستادن امواج VHF و UHF فاصله را تخمین می‌زنند.
HUD (نمایشگر بالای سر)
نمایشگر‌های HUD پنجره‌ی شیشه‌ای روبروی دید خلبان است که اطلاعات حیاتی پرواز را به صورت مداوم به خلبان نشان می‌دهد. کاربرد اصلی این نمایشگر نشان دادن اطلاعات مهم به خلبان بدون تکان دادن سر می‌باشد. این امر به کیفیت کنترل هواپیما به وسیله خلبان کمک می‌کند و تصمیم گیری و واکنش خلبان به موقعیت‌های مختلف را بهبود می‌بخشد.
اطلاعات نشان داده شده در این نمایشگر ارتفاع هواپیما، سرعت پرواز، اطلاعات ناوبری، اطلاعات تسلیحات و ... است. این اطلاعات به وسیله CRT، که در زیر شیشه HUD کار گذاشته شده است، از پایین به بالا روی شیشه HUD ساطع می‌شود. شیشه HUD هیچ تراشه الکترونیکی در آن به کار برده نشده و صرفا یک شیشه عادی است. در مانیتور HUD اطلاعات بسیار زیادی در یک فضای کمی به صورت کاملا منظم چیده شده است.
کامپیوتر بالستیک
استفاده از کامپیوتر بالستیک در محاسبه موقعیت یابی هدف، نقش مهمی دارد و جنگنده کوثر می‌تواند تا با استفاده از سامانه کنترل آتش دقیق، هدف‌های مورد نظر با دقت بیشتری تخریب کند. سیستم کامپیوتر بالستیک با استفاده از اطلاعات شرایط جوی و محیطی، و کیفیت سیستم تسلیحات هواپیما، اصلاحاتی در سیستم نشانه گیری جنگنده اعمال می‌کند و موقعیت هدف را با دقت بیشتری محاسبه می‌کند. از این سیستم در وسایل نظامی دیگری همچون تانک و بعضی از اسلحه‌های اسنایپر برای بهبود هدف زنی استفاده می‌شود.
تسلیحات
جنگنده کوثر که در واقع نمونه مهندسی معکوس شده جنگنده اف ۵ تایگر بود در بُعد تسلیحات نیز از همان تسلیحات مشابه یعنی انواع موشک هوا به هوا، سلاح هوا به سطح و مسلسل ۲۰ میلی متری استفاده می‌کند. این جنگنده همچنین می‌تواند به عنوان یک بمب افکن نیز در صحنه‌های نبرد حاضر شده و با استفاده از بمب‌های هدایت لیزری و نوری امنیت نیرو‌های خودی را تامین کند.
در این جنگنده از مسیریاب‌های لیزری و نوری، که جدیدترین تکنولوژی‌های موقعیت یابی در حال حاضر می‌باشند، برای پیدا کردن مسیر و انتقال این اطلاعات به کامپیوتر محاسبه گر موشک، استفاده شده است.
تجهیزات مسیریابی و رادار
متخصصان صنایع دفاعی کشورمان با دانش خود و با تکنولوژی روز دنیا، یک رادار با تکنولوژی نوین RWR را طراحی کرده و بر روی کوثر نصب کرده‌اند. نحوه عملکرد این رادار نیز به این صورت است که که امواج ساطع شده از سیستم‌های راداری دیگر را تشخیص می‌دهد. با تشخیص رادار، به خلبان خطر زیر نظر بودن را اعلام می‌کند (به نحوی مانند سیستم تشخیص سرعت پلیس). این اخطار می‌تواند به صورت دستی و یا اتوماتیک هواپیما را از این حالت بیرون آورد.
البته تکنولوژی جدید دیگری نیز در این جنگنده وجود دارد و آن هم رادار IFF برای تشخیص دوست از دشمن است. این سیستم به پایگاه نظامی و کنترل پرواز اجازه تشخیص پرنده را به عنوان دوست می‌دهد تا به آن اجازه پرواز در آن منطقه را بدهند. بر خلاف اسم این وسیله، این رادار فقط قابلیت تشخیص دوست را دارد و در تشخیص دشمن نقشی ندارد.
قابلیت پرتاب چف فلر
جت‌های جنگنده به دلیل اینکه باید در صحنه‌های نبرد حضور داشته باشند و مراکز حساس را نابود کنند باید علاوه بر دارابودن تسلیحات و بمب‌های ویرانگر، تجهیزات دفاع از خود را داشته باشند. چف فلر‌ها یکی از این موارد هستند. مکانیزم عمل این فناوری بدین صورت است که از ترکیب پودر فلزات آلومینیوم و روی ماده‌ای حاصل می‌شود و در هنگام لزوم به صورت قطعات کوچک فیبری اطراف جنگنده‌ها را احاطه می‌کند تا با بازتاب امواج راداری از گزند آسیب در امان بماند.
صندلی پرّان یا اجکت
صندلی پران یا اجکت یکی از تجهیزات مهم در تامین ایمنی خلبانان است، چرا که خلبان باید در صورت آسیب دیدن هواپیما سریعا از آن خارج شده تا زنده بماند. در این جنگنده صندلی پران سریر استفاده شده که تکنولوژی ساخت آن کاملا بومی شده است.
