نشست خبری مجازی حسین انتظامی (رییس سازمان سینمایی) برگزار شد. او در این نشست گفت: معمول این جلسات به این صورت است که ابتدا صحبتهای کلی مطرح میشود ولی من ترجیح میدهم که با سوالات خبرنگاران جلسه را شروع کنیم.
به گزارش ایلنا وی درباره وضعیت برگزاری آنلاین جشنواره فیلم کوتاه تهران و سینما حقیقت بیان کرد: جلساتی را با ۵ دبیران جشنوارههای سازمان سینمایی داشتیم و سناریوهای مختلف را بررسی کردیم. یکی از این سناریوها برگزاری به صورت آنلاین بود ولی بررسیها روی مدلهای مختلف ادامه دارد و باید ببینیم که بخشهای مختلف جشنواره را به چه صورت میتوانیم برگزار کنیم. اما درباره این دو جشنواره که بیشتر سازندگان آن در پی دیده شدن آثار هستند باید بستر مجازی فعال باشد اما برای جشنوارههایی که آثار تجاریتر در آنها حضور دارد که بیم دزدیده شدن آثار میرود باید رویکرد دیگری غیر از مجازی را در نظر بگیریم.
رئیس سازمان امور سینمایی درباره اینکه آیا این جلسه مصداق صوت و تصویر فراگیر که مجوز آن به صداوسیما داده شده نیست و اینکه چرا سازمان تلاشی در جهت حفظ مجوز در ارشاد نکرد، گفت: بله این جلسه مصداق صوت و تصویر فراگیر است اما درباره مجوز این موضوع باید بگویم که همچنان منتظر تصمیمگیری دستگاههای مسئول همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی هستیم.
رییس سازمان سینمایی در پاسخ به این پرسش که با توجه به بحث شفافیت که در دستور کار سازمان سینمایی قرار گرفته، چرا این شفافیت درباره خانه سینما انجام نشده است، اظهار داشت: اصرار من بر شفافیت برای این بوده که پیشبینی پذیری را فراهم میکند و همه اعضا میتوانند به وسیله آن پیشبینی از شرایط آینده داشته باشند. شورای صنفی نمایش مطابق نظامنامه اکران تشکیل شد. این شورا همانطور که از اسمش پیداست یک شورای صنفی بوده که همه ذینفعان در آن حضور دارند. این موضوع مطابق تبصرهای بوده که در نظامنامه اکران است. جدا از این موضوع باتوجه به شرایط کرونا برای اینکه اکران لنگ نمانند، وضعیت اکران در ستاد کرونا بررسی میشود.
وی همچنین درباره امکان اکران آنلاین فیلم رستاخیز در محرم امسال نیز توضیح داد: مجوز عرضه این فیلم در نمایش خانگی در سال ۹۸ صادر شده است. بنابراین عرضه آن به صورت آنلاین منعی ندارد و این به تصمیم مالکان فیلمها بر میگردد. البته فارابی هم یکی از مالکان فیلم است و برای اکران باید توافقی حاصل شود.
انتظامی درباره جشنواره فیلم فجر گفت: برنامه ما فعلا برگزاری آن است. طبیعتا یکی از ملزومات لازم برای برگزاری حضور اندازه آثار است. پیشبینی ما این است که فیلم به اندازه لازم برای برگزاری جشنواره نیز داشته باشیم. البته اگر تعداد کافی فیلم نداشته باشیم درباره برگزاری یا عدم برگزاری جشنواره فجر باید تصمیمگیری کنیم.
رییس سازمان سینمایی درباره سیاستهای تولید فیلم برای تولیدات فرهنگی اظهار داشت: اگر سازمان سینمایی ادعا میکند که توجه به فیلمهای فرهنگی و اجتماعی دارد باید ببینیم که این موضوع در مصداقهای مختلف چطور خودش را نشان میدهد. بر همین اساس در مرکز گسترش چندی پیش بحث فیلمهای کم بودجه با مضامین فرهنگی مطرح شد که بر اساس آن به ۱۰ فیلم بودجه ۳۰۰ میلیونی اعطا میشود. علاوه بر این کارهایی در فارابی در حال انجام است که نمود آن در فراخوانهایی برای فیلمنامه شاهد هستیم.
وی ادامه داد: بنیاد سینمایی فارابی تا اواخر خرداد ماه ۳۰ فیلمنامه را انتخاب و تاکید کردند که تهیهکنندهای باید متقاضی ساخت آن باشد تا از طرف فارابی مورد حمایت قرار گیرد و حتی رایت آن خریده شود. این حمایت به کارگردان حرفهای و ۱۸ تا به کارگردانهای اول است. در سال گذشته در این دوره زمانی که ما ۱۰ جلسه داشتیم، جمعا ۶۶ پروانه ساخت صادر شده است که حدود ۲۶ مجوز برای فیلمهای کارگردانان اول بوده است. این نشان میدهد که حضور کارگردانان جوان و فیلم اولی پررنگتر شده است.
رئیس سازمان سینمایی همچنین گفت: نظامنامه تهیهکنندههای اول که عمدتا جوانان هستند را فراهم کردیم. مثلا در انجمن سینمای جوان در سال ۹۸ نسبت به ۹۷ یک رشد ۷ برابری داشتیم. اینکه به فیلمسازان جوان توجه شود. همراه با این سیاست دیگری اجرا شد که ایران، تهران نیست. سال گذشته ۵ هفتم و امسال ۶ هفتم برای فیلمسازان جوان غیرتهرانی این بودجه صرف میشود. البته نظامات اکران را صرفا این سیاستها تعیین نمیکند، طبیعتا میشود سیاستهای محدودکننده برای فیلمهایی که جنبه فرهنگی آن کمتر است، اجرا کرد.
وی درباره امکان برگزاری آنلاین جشنواره فجر توضیح داد: بخشی از این موضوع به تولید مربوط میشود. اما برای برگزاری اگر ما بخواهیم به صورت آنلاین برگزار کنیم، باتوجه به اینکه امکان سرقت آثار وجود دارد، نمیتوان این کار را انجام داد. مگر اینکه تضمینی از سوی ما صورت گیرد که تا این لحظه چنین اتفاقی رخ نداده است. باید ببینیم که میتوانیم امنیت آثار را تضمین کنیم یا خیر.
انتظامی درباره بدهی سینماهای به صاحبان آثار و اقدامات در جهت حل این مشکل بیان کرد: تعداد قابل توجهی از سینماهای کشور در اختیار حوزه هنری است. بدهی قابل توجه سینماداران به صاحبان آثار از موضوعات مهم بود. به نوعی اگر این پول به صاحبان آثار نرسد ما در چرخه تولید با مشکل مواجه هستیم. بر همین اساس حدود ۱۷ میلیارد تومان برای وام ۴ درصد به سینماها اختصاص داده شده که سینماهای حوزه هنری نیز جز آنهاست. البته سینماها باید تعهد دهند که به محض دریافت وام، بدهی خود به صاحبان آثار پرداخت کنند.
وی درباره حمایت از فیلمهای تجربی گفت: گروه هنر و تجربه که به همین منظور راهاندازی شده است و فیلمهایی که شاید در اکران با استقبال مواجه نشوند، در این گروه اکران شده و درآمد آن نیز به فیلمساز اختصاص داده میشود.
انتظامی درباره حضور فیلمهای سینمایی در بورس توضیح داد: نفس اینکه محصولات فرهنگی وارد بورس شوند، مورد استقبال همه قرار میگیرد، چون رقابت مثبتی ایجاد میکند و ایجاد سرمایه میکند. اینها مربوط به فیلمهایی است که درخواست گواهی مالکیت داشتند و برای آنها صادر شده است. این امکان برای همه فیلمها یا سریالها نیست. چون باید راستی آزمایی در سازمان سینمایی انجام شود. همکاران من اعلام کردند زین پس، مالکیت فیلمها دائمی است و دیگر نیاز نیست که هر دو سال مراجعه کنند.
وی افزود: در تغییرات بعدی، رایتهای مختلف هر اثر در گواهی مالکیت دیده میشود. آنچه که مجوزها و برنامهها و گواهی مالکیتهای جدید سازمان صادر میشود، رمزینه یا بارکد دارند که اطلاعات آن به راحتی قابل راستیآزمایی است. آنجا گفته شده است برای کسانی که در این لیست نیستند، چنانچه تهیهکننده یا یکی از مالکان درخواست گواهی کنند در سایت سازمان سینمایی مورد تایید قرار میگیرند. وقتی کسی درخواست گواهی مالکیت دارد، اگر کسی در آن زمان اعتراض دارد میتواند به سازمان مراجعه کند. زمان یک ماه را در نظر گرفتهاند تا اگر کسی اعتراضی دارد در آن زمان مراجعه کند.
رییس سازمان سینمایی همچنین درباره اکران آنلاین به شکل دائمی و تشکیل شورای اکران آنلاین بیان کرد: چیزی شبیه شورای صنفی نمایش باید به همان ترکیبی که صنوف حضور دارند برای اکران آنلان وجود داشته باشد تا هم ترافیک را کنترل کنند و هم ضوابط و مقررات را با مشارکت هم تدوین کنند. در اکران سنتی 20 فیلم تقاضای اکران دارند و شورای اکران برنامه را مشخص میکنند. همین کار را میشود برای اکران آنلاین هم انجام داد.
رییس سازمان سینمایی درباره بودجه جشنوارههای برگزار نشده و چگونگی تخصیص آنها اظهار داشت: مطابق با روال معمول قانون بخشهای دولتی حق ندارند که اعتباری که در اختیار سازمان سینمایی برای تولید است را برای اکران خرج کنند یا اگر اعتباری برای برگزاری جشنواره استانی هست برای جشنواره ملی خرج کنند. این تغییرات براساس قوانین کشور تخلف محسوب میشود. بنابراین اصل این ماجرا، نیازمند اصلاح نظامنامه است. حتی اگر فرض بر این است که جشنواره یا جشنوارههایی برگزار شود ما قانونا نمیتوانیم بودجه را در جای دیگری خرج کنیم. مگر اینکه سازمان برنامه و بودجه چنین مجوزی به ما بدهد. البته همه تلاش ما این است که جشنوارهها با توجه به نقش مهمشان برای فیلمسازان برگزار شوند.
وی همچنین درباره ادغام جدید بخشهایی در سازمان سینمایی گفت: ما برنامه جدیدی برای ادغام نداریم. توجه به سیاست کلی مثل عدالت فرهنگی، شفافیت و مواردی از این دست در همهی ابعاد سازمان سینمایی مورد توجه است.
انتظامی درباره سامانه سمفا و پایان به انحصارطلبی که به نوعی سمفا تاکنون در آن موفق عمل نکرده است، اظهار داشت: تا سه ماه که از اول مرداد آغاز میشود، تمام درآمد ناشی از فروش فیلم به سینماداران تعلق میگیرد. اما اصولا آن امکان و فرمول در سمفا دیده شده است. نکتهای را انجمن سینماداران در ستاد کرونا مطرح کردند اینکه آن به اصطلاح کلید برای سینماهایی فعال شود که خوش حساب هستند. این امکان دیده شده و هر زمانی که سازمان سینمایی نیاز بداند این امکان را فعال میکند.
رئیس سازمان سینمایی همچنین درباره پروتکلهای بهداشتی برای تولید فیلم در این دوران گفت: ستاد کرونا یک پروتکل تولیدی را اعلام کرده و ما هم تاکید داریم که جریان تولید و نمایش باید کار خود را انجام دهد و با کرونا زندگی کرد. چون همه شما در جریان هستید چنانچه تولید متوقف شود، اکران متوقف میشود. علاوه بر تبعات فرهنگی و اجتماعی، خیلی از سینماگران با مشکل مواجه میشوند. از یک طرف اصل ما ادامه داشتن تولید و اکران است ولی از طرف دیگر حفظ جان انسانها بسیار مهم و قابل تاکید است. ما از کسانی که در این پروژهها فعالیت میکنند، خواهش میکنیم اگر تخلفی دیدند به ما اعلام کنند.
وی همچنین درباره وضعیت فیلمهای توقیفی همچون گزارش یک جشن، ارادتمند بهاره و تینا و... بیان کرد: این موضوع به شورای پروانه نمایش مربوط میشود. بر این اساس برخی فیلمها ممکن است امکان اکران پیدا کنند و برخی نه.
رییس سازمان سینمایی درباره مالکیت فیلمهای مطرح و جنجالی سینما که در لیست منتشر شده از سازمان حضور نداشته است، گفت: همانطور که گفتم لیست مطرح شده برای فیلمهایی است که درخواست گواهی مالکیت داشتهاند. اگر اسم فیلمی نیست دلیل این است که یا در خواست گواهی مالکیت نداشتهاند یا هنوز راستی آزمایی نشدهاند.
انتظامی همچنین درباره نتایج طولانی مدت اکران نداشتن سینماها و ایجاد صف طویل فیلمهای متقاضی اکران بیان کرد: باید بر آثار درازمدت نبود اکران فیلم توجه داشته باشیم. این نکته مورد توجه دوستان ما در شورای پروانه ساخت بوده و بر همین اساس ریتم خودشان را تنظیم میکنند. البته ظرفیت تکمیلی مثل اکران آنلاین وجود دارد.
وی در ادامه بیان کرد: اکران آنلاین یک ظرفیت تکمیلی است. اصراری که دوستان ما در انجمن سینماداران دارند قابل درک است. چنانچه اکران به صورت کامل متوقف شود، آسیب جدی در پیش داریم. ضمن اینکه مطابق مصوبه ستاد کرونا، بازگشایی سینماها یک امر داوطلبانه است. ما باید سیاستهایی در زمینه اکران داشته باشیم که تاکنون هم اعلام شدند.
رییس سازمان سینمایی همچنین درباره بخش خصوصی و بیکاری بخشی از شاغلان سینما توضیح داد: دو سامانه وجود داشت که کسانی که شاغل در صنوف سینمایی هستند چنانچه اعلام نیاز میکردند، ثبت میشد. به خانه سینما نامهای داده شد که عضویت آن شخص را تایید کند. اعتباری در اختیار خانه سینما قرار گرفت که در حساب کسانی که اعلام نیاز کرده بودند، واریز شد. گمان میکنم بخشی از آن هم اکنون واریز شده یا در حال واریز است.
وی همچنین درباره نقش صنوف در مدیریت سینما گفت: یکی از سیاستهای دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عقبنشینی به نفع صنوف است. به عنوان مثال، شورای صنفی نمایش یکی از ترکیباتی است که نوع مقررات گذاری میکند و وظایفی دارد، ولی در صنوف تعریف میشود. این اثر بخشی و جامعیت و همراهی و مشارکت بیشتری دارد و حتما به دوام کار کمک میکند. دستگاهها موظف هستند که سازوکارهایی برای مشارکت تعریف کنند. به عنوان مثال در تفاهمنامههایی که سازمان سینمایی و خانه سینما باهم دارند.
انتظامی همچنین در بخش دیگری از این نشست درباره سمفا بیان کرد: سمفا هماهنگکننده سامانههای فروش بلیت سینما به شکل آنلاین است. قبلا این انتقاد وجود داشت که فروش آنلاین بلیتها در انحصار است. تنوع در این بخش به نفع سینما است. این یک وجه سمفاست. شما از هر کدام از این سرویس فروش آنلاین بلیت بخرید آن صندلی قفل میشود. رقابتی بین خود سامانههای فروش بلیت وجود دارد. بخش دیگر سمفا عملا زبان اجرایی نظامنامه سازمان سینمایی است. بنابراین این بخش هم در سمفا اجرا میشود.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که سینمای ایران تا چه اندازه دولتی است؟ بیان کرد: سهم دستگاههای دولتی در تولید و اکران نسبت به دهه های گذشته روز به روز کمتر شده است. مشارکت ما در سال 98 که حدود 100 فیلم تولید شدند، حداکثر 20 تا 25 درصد است. دو دهه قبل، این نسبت خیلی بیشتر بود. طبیعی است دستگاه سیاستگذاری مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، زمینهای ایجاد میکند که مورد توجه قرار میگیرد که این بسته کامل شود.