سید صالح هندی مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به کسب رتبه اول اکتشاف میادین نفتی و گازی توسط ایران در دنیا گفت: اکتشاف اولین حلقه زنجیره ارزش در صنعت نفت است که جزو کسب و کارهای خاص با ریسک بالا و سرمایه گذاری کلان محسوب می‌شود. در تمام دنیا وقتی قیمت نفت پایین می‌آید شرکت‌ها با کمبود بودجه مواجه می‌شوند و اولین کاری که انجام می‌دهند تعطیل کردن بخشی از کارهای اکتشاف است، اما در ایران علیرغم کسری بودجه‌ای که داشتیم، اکتشاف کمافی‌السابق ادامه دارد.
وی افزود: سال 2019 تقریبا تمام شرکت‌های بزرگ E&P در دنیا با کاهش هزینه‌کرد در اکتشاف مواجه شدند اما این سال، سال موفقیت ایران بود و بر اساس آمار مؤسسه وود مکنزی ایران رتبه نخست اکتشاف میادین نفتی و گازی را کسب کرد.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت اضافه کرد: طبق این آمار مجموعاً 600 چاه در دنیا حفر شده و 220 میدان جدید طی این عملیات کشف شده‌اند. خیلی از این میادین حجم قابل توجهی ندارند ولی در مجموع معادل 21 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال در سال 2019 کشف شده است که دو برابر میزان کشفیات در سال 2018 است. طبق گزارش مؤسسه وود مکنزی بیشتر اکتشافات در حوزه میادین گازی بوده‌اند و حدود 82 سی‌سی اف گاز کشف شده است.
* رتبه ایران در بزرگ‌ترین اکتشافات نفتی سال قبل
وی تصریح کرد: از 20 اکتشاف در جهان، اکتشاف اول و سوم متعلق به جمهوری اسلامی ایران است که یکی از آنها میدان گازی ارم معادل 2.7 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال است که این میزان معادل 13 درصد کل کشفیات جهان در سال 2019 است. همچنین میدان نفتی نام‌آوران نیز با 2.2 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال در رتبه سوم قرار گرفته است.
هندی تاکید کرد: توجه داشته باشید که ما در حوزه اکتشاف در یک رقابت کاملا ناعادلانه اولین و سومین رتبه را از آن جمهوری اسلامی کردیم. در سال 2019، بالغ بر 24 درصد کل اکتشافات میادین نفتی و گازی متعلق به ایران بوده است که این میزان معادل 4.97 میلیارد بشکه نفت خام است.
وی اضافه کرد: رتبه دوم در حوزه اکتشاف به شرکت گازپروم روسیه رسید که میزان اکتشاف این شرکت معادل 3.18 میلیارد بشکه نفت خام بود. رتبه سوم نیز با اکتشاف معادل 1.4 میلیارد بشکه نفت خام به شرکت بریتیش پترولیوم انگلیس رسید.
وی افزود: رتبه چهارم با کشف 0.9 میلیارد بشکه نفت خام به شرکت اگزومبیل آمریکا رسید و شرکت نفت فلات قاره چین هم با کشف 0.7 میلیارد بشکه نفت حائز رتبه پنجم شد.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت اظهار داشت: من امیدوارم این منابع اکتشافی تبدیل به ثروت برای مردم ایران شود و بتوانیم اقتصادی مبتنی بر نفت و غیرمتکی بر نفت را ایجاد کنیم.
* میادین زیر 500 میلیون بشکه را اصلا اکتشاف جدید محسوب نمی‌کنیم
وی ادامه داد: همچنین غیر از این مواردی که عرض کردم فعالیت‌های دیگری نیز برای اکتشاف میادین جدید در حال انجام است که اکتشاف آنها خیلی دور از دسترس نیست. در حال حاضر 3 تا از چاه‌های نفتی و گازی ما در حال تست هستند که اگر مثبت شود افتخار دیگری برای ایران رقم خواهد خورد.
وی تصریح کرد: نکته جالب توجه این که از 20 اکتشاف بزرگی که در سال 2019 در دنیا اتفاق افتاد، 12 عدد آن زیر500 میلیون بشکه بود. ما میادین زیر 500 میلیون بشکه را اصلاً جزو کشفیات حساب نمی‌کنیم که بخواهیم آن را رسانه‌ای کنیم و یا این که برای آن نشست خبری برگزار کنیم و در آمارهای جهانی بگنجانیم.
* با حفر 4 چاه 25 درصد کل اکتشافات نفت و گاز سال گذشته را رقم زدیم
هندی با بیان اینکه به طور کلی عملکرد مدیریت اکتشاف در سال 98 شامل 18 هزار متر حفاری اکتشاف و 1700 دکل ـ روز بود، افزود: در این راستا 4 چاه تکمیل و نهایی شد؛ توجه کنید که در جهان 600 چاه اکتشافی برای اکتشاف 75 درصد از نفت و گاز جهان زده شده است. ولی ما تنها با حفر 4 چاه به 25 درصد اکتشافات رسیدیم.
* اکتشاف میادین استراتژیک گرگان و مغان
وی ادامه داد: در سال 99 اکتشاف 6 چاه نفتی و گازی نهایی خواهد شد که 3 تا از آنها به اتمام رسیده و در مرحله انجام تست است. همچنین از پاییز نیز ما پروژه اکتشاف 8 چاه دیگر را نیز شروع می‌کنیم، امسال 2 محدوده نفتی و گازی در مناطقی جدید در ایران اکتشاف می‌شود که یکی از آنها میدان گازی گرگان و دیگری میدان نفتی مغان است که این دو چاه جنبه‌های استراتژیک برای کشور دارند.
وی افزود: میدان گازی گرگان از این جهت استراتژیک است که نیاز گاز در مناطق شمالی را تأمین می‌کند و دیگر لازم نیست از عسلویه به شمال کشور گاز را منتقل کنیم. میدان نفتی مغان نیز از این جهت حائز اهمیت است که می‌تواند نفت پالایشگاه تبریز را تأمین کند و دیگر نیازی به انتقال نفت از جنوب به شمال کشور نیست.
* هنوز به اکتشاف میادین غیرمتعارف ورود نکرده‌ایم
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ادامه داد: همچنین اقداماتی در زمینه ژئوفیزیک در مدیریت اکتشاف در حال انجام است. سه پروژه بزرگ لرزه‌نگاری پاریز در دشت آبادان، باشت در منطقه گچساران و درگز در شمال شرق کشور در حال انجام است. در بخش غیر لرزه‌ای نیز ابر پروژه دشت آبادان در هفته آینده به پایان می‌رسد.
وی اضافه کرد: فعال بودن اکتشاف در شرایط فعلی دو پیام مهم را در پی دارد؛ یکی این که صنعت نفت ایران زنده است و دارد فعالیت می‌کند زیرا کار اکتشاف یک کسب و کار دیربازده است و سرمایه گذاری و ریسک بالایی دارد. وقتی ما روی اکتشاف سرمایه گذاری می‌کنیم نشان می‌دهد که برای آینده برنامه ریزی‌های دقیقی داریم. پیام دوم این است که تحریم‌ها نتوانسته است صنعت نفت کشور را از پیشرفت بازدارد و علی رغم تحریم‌هایه ظالمانه ما دستمان را بالا نگرفته‌ایم و ما می‌توانیم را به ما توانستیم تبدیل کردیم.
هندی اظهار داشت: محاسبه قیمت تمام شده اکتشاف‌ها کار دشواری است ولی به طور کلی 15 تا 20 میلیون دلار هزینه هر چاه اکتشافی است. ما در این حوزه به تکنولوژی‌های جهانی دسترسی نداریم و حدود 50-40 درصد از جنبه سخت‌افزاری از تکنولوژی روز عقب هستیم، اما در بخش نرم افزاری، سازمان اکتشاف حدود 120 سال سابقه دارد و به لحاظ کارشناسی فاصله زیادی با دنیا نداریم.
وی افزود: در حال حاضر 6 دکل حفاری در دشت آبادان و خلیج فارس و دزفول جنوبی در حال فعالیت هستند. همچنان نگاه ما به میادین مشترک است و می‌خواهیم این تعداد دکل را به 8 عدد برسانیم. در پروژه اکتشافی گرمسار اقداماتی را چینی‌ها انجام دادند ولی به دلیل تداخل با منطقه ویژه محیط‌زیست این پروژه در حال حاضر فعالیتی ندارد.
وی با بیان اینکه ما در میادین غیرمتعارف عملیاتی را تعریف نکرده‌ایم و فعلا فقط در حد شناسایی و مطالعات فعالیت داریم، گفت: در پی این هستیم که با مشارکت بخش خصوصی با الگوی معدن کار اکتشاف میادین غیرمتعارف را نیز شروع کنیم. البته برای اکتشاف در قانون اساسی ذکر شده است که صنایع بالادستی نفت قابل واگذاری به بخش خصوصی نیست که برای حل این موضوع نیز می‌توان با مجلس وارد گفت و گو شد.
