سیونهمین جشنواره ملی فیلم فجر، میزبان ۴ فیلم از آثار تولیدشده در سازمان هنری-رسانهای «اوج» خواهد بود؛ ۴ فیلمی که هر یک با مختصات متفاوتی ساخته شده، اما بررسی دقیق آنها، نشان از وجود سیاستگذاریهای کلان حاکم بر تولیدات این مرکز دارد. گزارش پیش رو، به تحلیل رویکردهای فیلمسازی در سازمان اوج، با تأکید بر این آثار میپردازد.
تنوع آثار در ژانر و مضمون
به گزارش فارس محصولات سازمان هنری-رسانهای اوج در جشنواره پیش رو، واجد تنوع قابل توجهی است. «کارو» در ژانر ملودرام ساخته شده و «مصلحت نظام» در همکاری مشترک با حوزه هنری، یک تریلر است. همچنین «پسر دلفینی» در قالب پویانمایی تولید شده و به نظر میرسد «منصور» (با نام قبلی «اوج ۱۱۰») بیش از هر چیز از قواعد ژانر زندگینامه پیروی کرده باشد.
اگرچه از مضمون آثار یادشده اطلاعات قطعی چندانی در دست نیست، اما به نظر میرسد مضامین این فیلمها نیز دارای تنوع نسبی باشد، چرا که سوژه «منصور» دستاوردهای علمی و نظامی شهید منصور ستاری است و از «پسر دلفینی» به عنوان پویانمایی مناسب مخاطب کودک نام برده شده است. «کارو» در حوزه دفاع مقدس ساخته شده و به رابطه یک مادر و پسر میپردازد و در مقابل «مصلحت نظام» فیلمی مردانه با درونمایه جاسوسی و امنیتی است.
* اعتماد به فیلماولیها
در این دوره از جشنواره که حضور کارگردانان فیلماولی چشمگیر است، کارگردانی ۳ عنوان از ۴ فیلم محصول سازمان هنری-رسانهای اوج نیز به عهده کارگردانان فیلماولی بوده و به نوعی این سازمان در فراهمسازی عرصه کارگردانی برای چهرههای تازه، پیشرو است.
سیاوش سرمدی پیشتر سابقه کارگردانی فیلم مستند و دستیاری کارگردان را دارد که برای نخستین بار کارگردان فیلم بلند را در «منصور» تجربه کرده است. حسین دارابی که در گذشته با تیزرهای فرهنگی و فیلمهای کوتاه شناخته شده است، در «مصلحت نظام» برای اولین بار روی صندلی کارگردانی فیلم بلند سینمایی، نشسته است. همین اتفاق برای محمد خیراندیش کارگردان «پسر دلفینی» نیز افتاده است، چراکه وی در تجربه قبلی این تیم سازنده در عرصه پویانمایی بلند سینمایی، طراحی کاراکترها را بر عهده داشته است.
تردیدی نیست که یکی از کارویژههای اصلی مراکز حاکمیتی تولید فیلم و سریال همچون سازمان اوج، حمایت از حضور چهرههای تازه در عرصه تولید و معرفی آنها به سینمای حرفهای است. این امر، علاوه بر کشف استعدادهای درخشان، زمینه را برای ورود نگاههای جدید فراهم میکند که حتی ممکن است در مواردی به گشایش مسیرهای تازهای برای سینما منجر شود.
پرهیز از همکاری با ستارههای نجومی
با نگاهی به فهرست بازیگران فیلمهای سازمان هنری-رسانهای اوج در جشنواره ۳۹ فجر، مشخص میشود که آثار یادشده به هیچ وجه پرستاره نیستند و از حضور ستارههای گرانقیمت سینمای تجاری بهره نبردهاند.
این در حالی است که روند افزایش دستمزدهای بازیگران در سالهای اخیر سرعت گرفته و گاه ۶۰ یا ۷۰ درصد هزینههای فیلم، به پرداخت دستمزد ۲ یا ۳ ستاره پرطرفدار اختصاص مییابد. منتقدان از این اقدام، به عنوان شیوهای برای پوشاندن نقاط ضعف فیلمنامه و خلاء جذابیتهای روایی قصه یاد میکنند.
در چنین شرایطی همانگونه که از سازمان اوج به عنوان یک نهاد حاکمیتی انتظار میرود، دستمزدهای نجومی پرداخت نکرده و اغلب آنچه را که هزینه کرده، در بخشهای دیگر همچون فیلمنامه، پروداکشن و... صرف کرده است.