«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (شنبه) با حضور در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما به تشریح آخرین تحولات در خصوص برجام و همچنین توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در پنجم اسفند ماه در راستای اجرای ماده ششم قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران پرداخت.
* هنوز دولت جدید آمریکا نتوانسته به سیاست جایگزین فشار حداکثری برسد/ هنوز نتوانستند به تنش‌های داخلی خود غلبه پیدا کنند
به گزارش فارس، عراقچی در این گفت‌وگو در خصوص بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام عنوان کرد: بایدن و تیم ایشان قبل از انتخاب شدن یکی از شعارهای انتخاباتی‌شان این بود به بسیاری از توافقات بین‌المللی از جمله برجام برخواهند گشت.
وی با بیان اینکه برجام یکی از دستاوردهای دموکرات‌هاست، اظهار داشت: طبیعی است انگیزه بازگشت به برجام در آنها وجود داشته باشد. به خصوص این دیدگاه که سیاست فشار حداکثری ترامپ موفق نبوده و نتوانسته به اهدافش دست یابد.
معاون وزیر خارجه با ذکر این نکته که دولت جدید آمریکا با این شعار و منطق جلو آمد و انتخابات را برنده و مستقر شدند، یادآور شد: ولی تصور می‌کنم بعد از ورود آنها به کاخ سفید مشخص شد کار به آسانی که فکر می‌کردند، نیست.
عراقچی خاطرنشان کرد: برجام دارای مخالفان جدی در کنگره، داخل آمریکا و منطقه است. نیروهای مختلف بعد از ۲۰ ژانویه و استقرار بایدن در کاخ سفید شروع به کار کردن کردند و معلوم بود یک بحث داخلی در بین آنها می‌گذرد و بعضا در رسانه‌ها انعکاس یافت که یک بحثی در داخل تیم بایدن وجود دارد که آیا از ابزارهایی که ترامپ علیه ایران ایجاد کرده باید کماکان استفاده کنند یا خیر.
وی خاطرنشان کرد: مجموعه شواهد نشان می‌دهد نتوانستند به یک جمع بندی کامل برسند. هنوز نتوانستند به سیاست جایگزین فشار حداکثری برسند.شب گذشته جو بایدن برای مذاکره با ایران در قالب ۱+۵ اعلام آمادگی کرد و حرف‌های گذشته را مطرح کرد. به نظر می‌رسد هنوز نتوانستند به تنش‌های داخلی خود غالب شده و به سیاست واحد برای چگونگی بازگشت به برجام برسند.
* هیچ کسی نمی‌تواند حسن نیت ایران را در موضوع برجام زیر سؤال ببرد
* هنوز دولت جدید آمریکا نتوانسته به سیاست جایگزین فشار حداکثری برسد/ هنوز نتوانستند به تنش‌های داخلی خود غلبه پیدا کنند
به گزارش فارس، عراقچی در این گفت‌وگو در خصوص بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام عنوان کرد: بایدن و تیم ایشان قبل از انتخاب شدن یکی از شعارهای انتخاباتی‌شان این بود به بسیاری از توافقات بین‌المللی از جمله برجام برخواهند گشت.
وی با بیان اینکه برجام یکی از دستاوردهای دموکرات‌هاست، اظهار داشت: طبیعی است انگیزه بازگشت به برجام در آنها وجود داشته باشد. به خصوص این دیدگاه که سیاست فشار حداکثری ترامپ موفق نبوده و نتوانسته به اهدافش دست یابد.
معاون وزیر خارجه با ذکر این نکته که دولت جدید آمریکا با این شعار و منطق جلو آمد و انتخابات را برنده و مستقر شدند، یادآور شد: ولی تصور می‌کنم بعد از ورود آنها به کاخ سفید مشخص شد کار به آسانی که فکر می‌کردند، نیست.
عراقچی خاطرنشان کرد: برجام دارای مخالفان جدی در کنگره، داخل آمریکا و منطقه است. نیروهای مختلف بعد از ۲۰ ژانویه و استقرار بایدن در کاخ سفید شروع به کار کردن کردند و معلوم بود یک بحث داخلی در بین آنها می‌گذرد و بعضا در رسانه‌ها انعکاس یافت که یک بحثی در داخل تیم بایدن وجود دارد که آیا از ابزارهایی که ترامپ علیه ایران ایجاد کرده باید کماکان استفاده کنند یا خیر.
وی خاطرنشان کرد: مجموعه شواهد نشان می‌دهد نتوانستند به یک جمع بندی کامل برسند. هنوز نتوانستند به سیاست جایگزین فشار حداکثری برسند.شب گذشته جو بایدن برای مذاکره با ایران در قالب ۱+۵ اعلام آمادگی کرد و حرف‌های گذشته را مطرح کرد. به نظر می‌رسد هنوز نتوانستند به تنش‌های داخلی خود غالب شده و به سیاست واحد برای چگونگی بازگشت به برجام برسند.
* هیچ کسی نمی‌تواند حسن نیت ایران را در موضوع برجام زیر سؤال ببرد
عراقچی در ادامه این گفت‌وگو درباره گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران نیز بیان کرد: هیچ کسی نمی‌تواند حسن نیت ایران را در موضوع برجام زیر سؤال ببرد. ایران به صورت کامل به تعهداتش پایبند بود و به این تعهدات عمل کرد. حتی بعد از خروج آمریکا از برجام یک سال در برجام باقی ماندیم و هنوز هم باقی مانده‌ایم.
وی با بیان اینکه ۱۵ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهداتش را تایید می‌کند، خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا وارد صحنه شدند و از ما خواستند در برجام بمانیم تا آنها نبودن آمریکا را جبران کنند و راه‌حل‌های عملی پیدا کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: آن یک سالی که صبر کردیم، فرصت دادن به اروپا برای عمل به تعهداتشان و همچنین فرصت دادن به دیپلماسی بود. متاسفانه اروپا در عمل به تعهداتشان و ۱۱ تعهدی که به آن متعهد شده بودند، ناتوان بودند. البته برخی دیدگاه‌ها وجود دارد که اساسا اراده نداشتند.
معاون وزیر خارجه بیان کرد: بعد از یک سال فرصت تمام شده بود و امکان ادامه مسیر وجود نداشت و ما براساس حق خود در برجام مندرج در پارگراف‌های ۲۶ و ۳۶ این توافق از حق خود استفاده کردیم.
* تعهداتمان را پله پله کاهش دادیم برای اینکه به دیپلماسی فرصت دهیم
وی افزود: ما تعهدات خود را پله پله کاهش دادیم برای اینکه به دیپلماسی فرصت دهیم و به جایی رسیدیم که تمام تعهدات عملیاتی خود در برجام را کنار گذاشتیم، ولی وارد قسمت نظارت‌ها نشدیم. هدف این بود که تعادلی که در برجام وجود داشت و در اثر خروج آمریکا به هم خورده بود را برقرار کرده و متوازن سازیم.
عراقچی گفت: ما از حق خود در برجام استفاده کردیم و اقدامات ما اقدامات جبرانی در مقابل اقدامات اروپا و آمریکا بود و همواره گفته‌ایم که اقدامات ما برگشت پذیر است.
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه اضافه کرد: اقدامات ایران برای فرصت دادن به دیپلماسی و جبران اقدامات آنها بود و منجر به از بین رفتن برجام نشده است.
* اروپایی‌ها اصلا در جایگاهی نیستند که ادعا کنند/ این ما بودیم که در چهار سال گذشته مدام به دیپلماسی فرصت دادیم
این دیپلمات ارشد ایرانی در خصوص واکنش اروپایی‌ها به اقدامات جبرانی ایران و اینکه گفته‌اند ایران با این اقدامات دیپلماسی را به خطر انداخته است نیز گفت: اروپایی‌ها اصلا در جایگاهی نیستند که از این ادعاها داشته باشند. علیرغم بیانیه‌ها و حرف‌ها در رسانه‌ها، وقتی در جلسات خصوصی با آنها صحبت می‌کنیم، زبانشان بسته است.
عراقچی خاطرنشان کرد: ما یک سال به آنها فرصت دادیم. آنها نتوانستند نبودن آمریکا در برجام را جبران کنند و بعد از آن فرصت‌های مکرر دادیم و آنها در موضعی نیستند که ادعا کنند ایران در اجرای برجام قصوری دارد.
وی گفت: علیرغم خروج آمریکا از برجام هنوز برجام زنده است و آن هم به خاطر سیاست‌های ایران است و اروپایی‌ها سهمی ندارند، الا سهمی که در شورای امنیت سازمان ملل جلوی آمریکا برای اعمال اسنپ بک ایستادند. این ما بودیم که در چهار سال گذشته مدام به دیپلماسی فرصت دادیم.
* این تعبیر که بازرسان آژانس باید از ایران خارج شوند، تعبیر درستی نیست
عراقچی با اشاره به مصوبه مجلس «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» خاطرنشان کرد: زمانی که به معاهده ان.پی.تی ملحق شدیم، موافقتنامه پادمان را امضا کردیم و براساس آن به آژانس دسترسی‌ها را می‌دهیم. در برجام قبول کردیم یکسری نظارت‌های بیشتری بدهیم که از آن جمله قبول اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی بود. براساس مصوبه مجلس این اقدامات فراتر و پروتکل الحاقی باید متوقف شود.
وی یادآور شد: این تعبیر که بازرسان آژانس باید از ایران خارج شوند، تعبیر درستی نیست. میزان بازرسی‌های آنها کاهش می‌یابد.
* اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهیم کرد و این به معنای خروج از برجام نیست
معاون وزیر خارجه با ذکر این نکته که حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد توان نظارتی آژانس در اثر اجرای مصوبه مجلس کاهش می‌یابد، اظهار داشت: علیرغم اختلاف نظر بین دولت و مجلس، دولت مجری قانون است و در اجرای قانون نمی‌تواند تعلل کند. در قدم اول غنی سازی ۲۰ درصد شروع شد و در قدم دوم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراتر که در برجام بوده متوقف میشود.
وی ادامه داد: به نظر نمی‌آید تا پنجم اسفند اقدامی در جهت لغو تحریم‌ها صورت بگیرد. ما اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهیم کرد و این به معنای خروج از برجام نیست.
عراقچی گفت: توقف اجرای پروتکل الحاقی برگشت پذیر است و به محض اینکه خواستههای ما در برجام و خواستههای مجلس تامین شود، ما دوباره بازخواهیم گشت و هم اجرای پروتکل الحاقی و هم نظارت‌ها و هم بقیه تعهدات را انجام می‌دهیم.
مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران بیان کرد: پنجم اسفند از برجام خارج نخواهیم شد و بازرسی‌ها متوقف نخواهد شد و توافق ایران و آژانس سر جایش است. راه برای بازگشت طرف‌های مقابل باز است و راه‌حل مشکل از سوی ما بیان شده است و مقامات ما از جمله مقام معظم رهبری به صراحت فرمودند برای ما عمل مهم است، اگر عمل کرده و ما راستی آزمایی کنیم، ما به تعهداتمان برمی‌گردیم.
* هم تعهداتمان را کاهش دادیم و هم برجام را در کلیت خود حفظ کردیم
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: ما در چند سال گذشته هوشمندانه و مدبرانه حرکت کردیم. هم تعهداتمان را کاهش دادیم و هم برجام را در کلیت خود حفظ کردیم. اگر تعهدات را آنقدر کاهش می‌دادیم که برجام اهمیت خود را برای طرف‌ها از دست می‌داد، برجام کلا از بین می‌رفت. برای ما برجام هم ارزش اقتصادی از بعد رفع تحریم‌ها داشته و هم ارزش راهبردی و سیاسی دارد. امکانات سیاسی و راهبردی برای ما کماکان وجود داشته است.
عراقچی بیان کرد: اینکه در برجام مانده بودیم به خاطر مزایای سیاسی و راهبردی آن بود. الان که بایدن آمده فرصتی وجود دارد که برجام را احیا کرد.
* سفر گروسی هیچ ارتباطی به تصمیم ایران ندارد و تصمیم ایران اجرا خواهد شد
وی درباره سفر امروز «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نیز گفت: زمانی پنجم اسفند اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود وضعیت جدیدی در روابط ما با آژانس ایجاد میشود. با توقف این دو قسمت یعنی نظارت‌های بیشتر و پروتکل الحاقی وضعیت جدیدی ایجاد خواهد شد.
وی با بیان اینکه ۱۵ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهداتش را تایید می‌کند، خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا وارد صحنه شدند و از ما خواستند در برجام بمانیم تا آنها نبودن آمریکا را جبران کنند و راه‌حل‌های عملی پیدا کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: آن یک سالی که صبر کردیم، فرصت دادن به اروپا برای عمل به تعهداتشان و همچنین فرصت دادن به دیپلماسی بود. متاسفانه اروپا در عمل به تعهداتشان و ۱۱ تعهدی که به آن متعهد شده بودند، ناتوان بودند. البته برخی دیدگاه‌ها وجود دارد که اساسا اراده نداشتند.
معاون وزیر خارجه بیان کرد: بعد از یک سال فرصت تمام شده بود و امکان ادامه مسیر وجود نداشت و ما براساس حق خود در برجام مندرج در پارگراف‌های ۲۶ و ۳۶ این توافق از حق خود استفاده کردیم.
* تعهداتمان را پله پله کاهش دادیم برای اینکه به دیپلماسی فرصت دهیم
وی افزود: ما تعهدات خود را پله پله کاهش دادیم برای اینکه به دیپلماسی فرصت دهیم و به جایی رسیدیم که تمام تعهدات عملیاتی خود در برجام را کنار گذاشتیم، ولی وارد قسمت نظارت‌ها نشدیم. هدف این بود که تعادلی که در برجام وجود داشت و در اثر خروج آمریکا به هم خورده بود را برقرار کرده و متوازن سازیم.
عراقچی گفت: ما از حق خود در برجام استفاده کردیم و اقدامات ما اقدامات جبرانی در مقابل اقدامات اروپا و آمریکا بود و همواره گفته‌ایم که اقدامات ما برگشت پذیر است.
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه اضافه کرد: اقدامات ایران برای فرصت دادن به دیپلماسی و جبران اقدامات آنها بود و منجر به از بین رفتن برجام نشده است.
* اروپایی‌ها اصلا در جایگاهی نیستند که ادعا کنند/ این ما بودیم که در چهار سال گذشته مدام به دیپلماسی فرصت دادیم
این دیپلمات ارشد ایرانی در خصوص واکنش اروپایی‌ها به اقدامات جبرانی ایران و اینکه گفته‌اند ایران با این اقدامات دیپلماسی را به خطر انداخته است نیز گفت: اروپایی‌ها اصلا در جایگاهی نیستند که از این ادعاها داشته باشند. علیرغم بیانیه‌ها و حرف‌ها در رسانه‌ها، وقتی در جلسات خصوصی با آنها صحبت می‌کنیم، زبانشان بسته است.
عراقچی خاطرنشان کرد: ما یک سال به آنها فرصت دادیم. آنها نتوانستند نبودن آمریکا در برجام را جبران کنند و بعد از آن فرصت‌های مکرر دادیم و آنها در موضعی نیستند که ادعا کنند ایران در اجرای برجام قصوری دارد.
وی گفت: علیرغم خروج آمریکا از برجام هنوز برجام زنده است و آن هم به خاطر سیاست‌های ایران است و اروپایی‌ها سهمی ندارند، الا سهمی که در شورای امنیت سازمان ملل جلوی آمریکا برای اعمال اسنپ بک ایستادند. این ما بودیم که در چهار سال گذشته مدام به دیپلماسی فرصت دادیم.
* این تعبیر که بازرسان آژانس باید از ایران خارج شوند، تعبیر درستی نیست
عراقچی با اشاره به مصوبه مجلس «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» خاطرنشان کرد: زمانی که به معاهده ان.پی.تی ملحق شدیم، موافقتنامه پادمان را امضا کردیم و براساس آن به آژانس دسترسی‌ها را می‌دهیم. در برجام قبول کردیم یکسری نظارت‌های بیشتری بدهیم که از آن جمله قبول اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی بود. براساس مصوبه مجلس این اقدامات فراتر و پروتکل الحاقی باید متوقف شود.
وی یادآور شد: این تعبیر که بازرسان آژانس باید از ایران خارج شوند، تعبیر درستی نیست. میزان بازرسی‌های آنها کاهش می‌یابد.
* اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهیم کرد و این به معنای خروج از برجام نیست
معاون وزیر خارجه با ذکر این نکته که حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد توان نظارتی آژانس در اثر اجرای مصوبه مجلس کاهش می‌یابد، اظهار داشت: علیرغم اختلاف نظر بین دولت و مجلس، دولت مجری قانون است و در اجرای قانون نمی‌تواند تعلل کند. در قدم اول غنی سازی ۲۰ درصد شروع شد و در قدم دوم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراتر که در برجام بوده متوقف میشود.
وی ادامه داد: به نظر نمی‌آید تا پنجم اسفند اقدامی در جهت لغو تحریم‌ها صورت بگیرد. ما اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهیم کرد و این به معنای خروج از برجام نیست.
عراقچی گفت: توقف اجرای پروتکل الحاقی برگشت پذیر است و به محض اینکه خواستههای ما در برجام و خواستههای مجلس تامین شود، ما دوباره بازخواهیم گشت و هم اجرای پروتکل الحاقی و هم نظارت‌ها و هم بقیه تعهدات را انجام می‌دهیم.
مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران بیان کرد: پنجم اسفند از برجام خارج نخواهیم شد و بازرسی‌ها متوقف نخواهد شد و توافق ایران و آژانس سر جایش است. راه برای بازگشت طرف‌های مقابل باز است و راه‌حل مشکل از سوی ما بیان شده است و مقامات ما از جمله مقام معظم رهبری به صراحت فرمودند برای ما عمل مهم است، اگر عمل کرده و ما راستی آزمایی کنیم، ما به تعهداتمان برمی‌گردیم.
* هم تعهداتمان را کاهش دادیم و هم برجام را در کلیت خود حفظ کردیم
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: ما در چند سال گذشته هوشمندانه و مدبرانه حرکت کردیم. هم تعهداتمان را کاهش دادیم و هم برجام را در کلیت خود حفظ کردیم. اگر تعهدات را آنقدر کاهش می‌دادیم که برجام اهمیت خود را برای طرف‌ها از دست می‌داد، برجام کلا از بین می‌رفت. برای ما برجام هم ارزش اقتصادی از بعد رفع تحریم‌ها داشته و هم ارزش راهبردی و سیاسی دارد. امکانات سیاسی و راهبردی برای ما کماکان وجود داشته است.
عراقچی بیان کرد: اینکه در برجام مانده بودیم به خاطر مزایای سیاسی و راهبردی آن بود. الان که بایدن آمده فرصتی وجود دارد که برجام را احیا کرد.
* سفر گروسی هیچ ارتباطی به تصمیم ایران ندارد و تصمیم ایران اجرا خواهد شد
وی درباره سفر امروز «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نیز گفت: زمانی پنجم اسفند اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود وضعیت جدیدی در روابط ما با آژانس ایجاد میشود. با توقف این دو قسمت یعنی نظارت‌های بیشتر و پروتکل الحاقی وضعیت جدیدی ایجاد خواهد شد.
معاون وزیر خارجه بیان کرد: گروسی خودش اظهار علاقه کرد که به ایران بیاید که در این وضعیت جدید نوع جدیدی از همکاری بین ایران و آژانس برقرار شود که همکاری‌های ایران و آژانس کمترین آسیب را ببیند. هم در نامه‌ای که نوشت و هم در توئیتش گفته است که در چارچوب قانون مجلس این کار را صورت دهد و قبول کرده که قانون مجلس اجرا خواهد شد.
عراقچی خاطرنشان کرد: سفر گروسی هیچ ارتباطی به تصمیم ایران ندارد و تصمیم ایران اجرا خواهد شد. او آمده که نظم جدیدی در روابط ایران و آژانس ایجاد شود.
* اقدام آمریکا بیشتر از یک اقدام نمادین است، دارای بعد سیاسی و حقوقی است/ آنچه برای ما ملاک است، رفع تحریم‌هاست
معاون وزیر خارجه همچنین با اشاره به اقدام آمریکا در پس گرفتن ادعای دولت پیشین آمریکا مبنی بر بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران نیز گفت: اقدامی که آمریکا در شورای امنیت انجام داد و نامه‌ای به رئیس شورای امنیت نوشت و تمام نامه‌های قبلی دولت ترامپ را پس گرفت، درست است که آثار عملیاتی در رفع تحریم‌ها ندارد، ولی بیشتر از یک اقدام نمادین است. یک اقدام سیاسی قابل توجه است و هم بعد سیاسی و هم بعد حقوقی دارد.
وی بیان کرد: اینکه آمریکا رسما به اشتباه خود در رابطه با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ اقرار و آن را مکتوب و ارائه کند و به نوعی توبه از اقدامات گذشته کند، ارزش سیاسی و حقوقی خود را دارد. ولی وقتی به بحث تحریم‌ها می‌رسد، ارزشی ندارد. آنچه برای ما ملاک است، رفع تحریم‌هاست.
عراقچی افزود: آمریکا نباید این کار را می‌کرد، ولی زمانی این کار را کرد به نوعی توبه از سیاست غلط گذشته است، ولی برای ما تعهد برجامی آمریکا نیست. برای ما آنچه ملاک است، رفع تحریم‌هاست. اگر آمریکایی‌ها اقدامات نمادین انجام می‌دهند، حداکثر می‌توانند انتظار اقدامات نمادین را داشته باشند. وقتی می‌گوییم عمل در مقابل عمل، عمل آنها لغو تحریم است و عمل ما بازگشت به تعهدات است.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: از نظر ما ملاک لغو تحریم‌هاست و اگر این اتفاق نیفتد که ظاهرا چنین است، اقدام پنجم اسفند انجام و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف میشود.
* چه تحریم‌هایی باید لغو شود؟
وی در تشریح تحریم‌هایی که باید لغو شود نیز گفت: منظور تحریم‌هایی است که در برجام ذکر شده و باید برداشته شود و ترامپ دوباره اعمال کرده و همین طور تحریم‌های جدیدی که ترامپ در چهار سال گذشته اعمال کرد و همینطور تحریم‌هایی که در چهار سال برچسب آن را عوض کردند، اینها باید برداشته شود و ما به نقطه‌ای برسیم که بگوییم خواسته ما در برجام تامین شده و به شرایط ۲۰۱۵ برسیم.
* الان چیزی به نام ۱+۵ نداریم
معاون سیاسی وزیر خارجه درباره اینکه آمریکایی‌ها چه زمانی می‌توانند به برجام و جمع ۱+۵ برگردند، اظهار داشت: در روزهای گذشته در ادبیات آمریکایی‌ها بعضا به ۱+۵ اشاره شد و حتی بایدن در صحبت خود گفت ما آماده مذاکره با ایران در قالب ۱+۵ هستیم. آنچه خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه تذکر داد و درست بود این بود که ما الان چیزی به نام ۱+۵ نداریم و از می ۲۰۱۸ که آمریکا از برجام خارج شده، این چارچوب وجود ندارد و الان ۱+۴ است و فعلا آمریکایی‌ها حق ندارند به مفهوم ۱+۵ اشاره کنند، چون چنین قالبی وجود ندارد.
وی ادامه داد: اینکه آیا می‌توانند به این قالب برگردند؟ بله. می‌توانند، به شرطی که تحریم‌ها را بردارند.
معاون وزیر خارجه ایران تصریح کرد: بازگشت آمریکا به برجام بدون برداشتن تحریم‌ها موضوعیت ندارد. از نظر ما وقتی آمریکا دوباره عضو برجام میشود و ۱+۴ وقتی به ۱+۵ تبدیل میشود که آمریکا تحریم‌های خود را برداشته و ما به وضعیت قبل از خروج آمریکا از برجام برگردیم.
* در حال بررسی پیشنهاد بورل هستیم
عراقچی درباره اظهارات «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز بیان کرد: الان آقای بورل اعلام کرده آمادگی دارد از اعضای فعلی برجام یعنی ۱+۴ و ایران برای یک جلسه غیررسمی و از آمریکا به عنوان مهمان برای تدوین نقشه راه آینده دعوت کند. .
وی با بیان اینکه بورل با موضع ایران کاملا آشناست، افزود: ما در حال بررسی این پیشنهاد بورل هستیم و با بقیه دوستان و شرکای خود مثل چین و روسیه در حال مشورت هستیم، ولی علی الاصول تصور می‌کنیم بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهداتش و لغو تحریم‌ها به مذاکره‌ای نیاز ندارد.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: ما به صورت اصولی نیاز به گفت‌وگو نداریم. ممکن است برخی گفت‌وگوهای فنی و ترتیبات عملیاتی نیاز باشد و تشکیلات بورل می‌توانند ترتیبات آن را بدهد. به صورت اصولی احتیاجی به گفت‌وگو نیست. ما در حال بررسی پیشنهاد بورل هستیم و بعد از بررسی اعلام می‌کنیم.
* تا الان اسنپ بک را دو بار فعال کردیم
معاون وزیر خارجه در ادامه این گفت‌وگو و در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: اروپایی‌ها مدعی بودند ما تحریم‌های اتحادیه اروپا و اروپا را برداشتیم و در عمل هم برداشته بودند، ولی ایران نمی‌توانست از امتیازات آن استفاده کند، آن هم به خاطر غلبه سیستم آمریکا. شرکت‌های اروپایی با تحریم‌های اروپا مواجه نبودند، ولی از جریمه آمریکا نگران بودند. بارها به اروپایی‌ها گفته‌ام باید فکری به حال نقض حاکمیت خود توسط آمریکا کنید.
عراقچی اضافه کرد: سیستم مالی آمریکا غلبه‌ای بر سیستم‌های مالی اروپا و سیستم بین‌المللی دارد. این ادعای اروپا پذیرفتنی نیست. تا الان اسنپ بک را دو بار فعال کردیم یک بار علیه آمریکا و یک بار علیه اروپا و این دومی هنوز از نظر ما معتبر و در جریان است.
* زمانی به تعهداتمان برمی‌گردیم که آنها به تعهداتشان برگردند
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره جلوگیری از بدعهدی مکرر آمریکا نیز گفت: تدبیر ما همان است که مقام معظم رهبری فرمودند که ما نگاه به عمل کرده و بعد عمل آنها را راستی آزمایی می‌کنیم. مثلا اگر تحریم نفتی برداشته میشود باید ببینیم نفت ما قابلیت فروش داشته باشد و امکان حمل و نقل آن وجود داشته باشد. باید امکان بیمه کردن آن وجود داشته باشد و امکان بازگشت پول حاصل از صادرات هم وجود داشته باشد و این چرخه کار کند که مطمئن شویم واقعا تحریم نفتی واقعا برداشته شود. اینها را در عمل می‌توان ملاحظه کرد.
عراقچی گفت: از نظر ما عمل و راستی آزمایی و بعد عمل متقابل ایران است. آقای روحانی رئیس جمهور هم به بیان دیگری فرمودند امضا در مقابل امضا، بیانیه در مقابل بیانیه، عمل در مقابل عمل. آمریکا اگر بیانیه صادر کنند ما هم بیانیه صادر می‌کنیم.
وی اضافه کرد: ما زمانی به تعهداتمان برمی‌گردیم که آنها به تعهداتشان برگردند، این قسمت هم می‌تواند در چند قسمت صورت بگیرد. اگر آمادگی دارند کل تحریم‌ها را یک جا بردارند، ما هم آمادگی داریم کل تعهدات را یک جا اجرا کنیم. در حد و اندازه و متناسب اقدام آنها ما هم چنین خواهیم کرد.
* وقتی تحریم‌ها لغو میشود بازگشت به حالت عادی زمانبر است
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه همچنین درباره اظهارات ولی الله سیف مدیرکل پیشین بانک مرکزی بیان کرد: برجام در ۲۶ دی ۱۳۹۴ اجرایی شد و گفته آقای سیف به فرودین ۱۳۹۵ مربوط میشود و ایشان در صحبتی که در بانک جهانی داشت در حاشیه آنجا خطاب به آمریکایی‌ها گفته بود در طول سه ماه گذشته منفعت ما از برجام در حوزه بانکی تقریبا هیچ بوده است. در آن مقطع به خاطر اینکه تحریم طولانی را طی کرده بودیم بازگشت امورات بانکی ما به حالت معمولی خود به آسانی صورت نمی‌گرفت و اینکه بانک‌ها روابط کارگزاری ایجاد کنند، زمانبر است.
وی ادامه داد: طبیعی است وقتی تحریم‌ها لغو میشود بازگشت به حالت عادی زمانبر است. اینها مشکلاتی است که بعد از رفع تحریم‌ها در عمل پدید می‌آید و باید تدبیر کنیم که با سهولت بیشتری انجام شود. باید دید وقتی تحریم‌های مربوط به سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران برداشته میشود باید فاصله معقولی وجود داشته باشد که شرکت‌ها بررسی‌های خود را انجام دهند. مهم این است که مانعی بر سر راه اینها وجود نداشته باشد.
عراقچی اضافه کرد: اینکه شرکت‌ها چه زمانی می‌خواهند وارد شود و مذاکراتشان چه زمانی انجام میشود، بحث دیگری است. ولی ما باید مشاهده کنیم که در عمل مانعی وجود ندارد و اگر چنین باشد می‌توانیم بگوییم راستی آزمایی کردیم که تحریم‌ها برداشته شود.
* از دی ۱۳۹۴ تا دی و بهمن ۱۳۹۵ گشایش‌های قابل توجهی در حوزه اقتصادی ایران پدید آمد
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها به میزان زیادی به تحریم‌ها معتاد شده‌اند و دست برداشتن از این ابزارها برایشان سخت است. در دوران اوباما با مشکلات زیادی مواجه بودیم ولی در یک سالی که برجام اجرا شد از دی ۱۳۹۴ تا دی و بهمن ۱۳۹۵ که دولت جدید در آمریکا سر کار آمد گشایش‌های قابل توجهی در حوزه اقتصادی ایران پدید آمد. البته در حد انتظارت ما نبود و بعد هم مواجه شد با خروج آمریکا از برجام و سر و صداهایی که ایجاد شد.
* تا زمانی آمریکا تحریم‌هایش را برنداشته نمی‌تواند عضو برجام شود
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سؤال که برای اینکه مکانیسم ماشه دوباره از سوی آمریکا استفاده نشود چه تدابیری اندیشیده شده؟ گفت: آمریکا در برجام تعهداتی دارد که مربوط به رفع تحریم‌ها میشود و یک امتیازی دارد که به اسنپ بک معروف است و تا زمانی آمریکا تحریم‌هایش را برنداشته نمی‌تواند عضو برجام شود و از آن امتیاز در برجام استفاده کند. ما به طرف‌های مقابل گفتیم سوء استفاده آمریکا از مکانیسم اسنپ بک در دوران ترامپ موضوعی است که صلاحیت آمریکا را در برجام زیر سؤال برده و باید در مذاکرات بعدی مورد گفت‌وگو قرار بگیرد.
وی گفت: خسارت‌های ما در چهار سال گذشته موضوعی است که از آن نخواهیم گذشت. حتی با بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم‌ها موضوع ما با آمریکا تمام نشده است.
* موضوع خسارات ایران در دستورکار باقی خواهد ماند و آن را کنار نخواهیم گذاشت
عراقچی در ادامه گفت‌وگو با برنامه نگاه یک شبکه اول سیما درباره خسارت‌های خروج آمریکا از برجام و برنامه وزارت خارجه برای پیگیری این خسارت‌ها گفت: در طول چهار سال گذشته و در سه سال گذشته خسارت‌هایی هم ما و هم شرکت‌ها و کشورهای دیگر دیده‌ایم و این خسارت‌ها در دستورکار ماست. آمریکا تحریم‌ها را بردارد و عضو برجام شود، ولی این موضوع در دستورکار ما و کمیسیون مشترک برجام خواهد بود. ما خسارات مستقیم و غیرمستقیم دیدیم. محاسباتی انجام شده و رقم‌هایی هم بعضا اشاره میشود، ولی کامل‌تر خواهیم کرد و موضوع خسارات ایران در دستورکار باقی خواهد ماند و آن را کنار نخواهیم گذاشت.
* اگر می‌خواستیم به این خواستههای غیرقانونی و غیرمشروع آمریکا تن دهیم، در دوران ترامپ چنین می‌کردیم/ ترامپ آرزو داشت فقط یک عکس با آقای روحانی بگیرد و آماده بود توافق جدیدتری با دو کلمه با ما امضا کند
وی در پاسخ به سؤالی درباره مباحث موشکی و منطقه و اظهارات وزیر خارجه آمریکا در این خصوص نیز گفت: در اهداف دولت‌های دموکرات و جمهوری خواه هیچ فرقی ندارند. در مهار قدرت ایران هیچ تفاوتی با هم ندارند و دعوا سر شیوه‌های انجام این کار است. دولت فعلی آمریکا معتقد است شیوه آقای ترامپ و فشار حداکثری کاری نکرده و نتوانسته آمریکا را به اهدافش در مقابل ایران برساند، ولی در آن طرف تکرار می‌کنند تمدید دوره‌های برجام، منطقه و موشک و ...
عراقچی ادامه داد: باید به آقای بلینکن گفت که آیا فکر می‌کند چیزهایی که ایران زیر فشار حداکثری قبول نکرد، با سیاست مذاکراتی آقایان قبول می‌کند؟ آقای بایدن دیشب گفت ما با مذاکره با ایران از طریق ۱+۵ برمی‌گردیم، آیا تصور می‌کنند ما چیزهایی که تحت فشار حداکثری قبول نکردیم حالا با مذاکره قبول می‌کنیم؟
وی گفت:ما اگر می‌خواستیم به این خواستههای غیرقانونی و غیرمشروع آمریکا تن دهیم، در دوران ترامپ چنین می‌کردیم. ترامپ آرزو داشت فقط یک عکس با آقای روحانی بگیرد و آماده بود توافق جدیدتری با دو کلمه با ما امضا کند. ما زیر بار آنها نرفتیم و الان هم زیر بار این مسائل نخواهیم رفت. ما یک توافقی را با آمریکایی‌ها منعقد کردیم به نام برجام و اگر آمریکایی‌ها می‌خواهند همین برجام، نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد، نه یک جمله کم، نه یک جمله زیاد، همین را باید بچسبند و اجرا کنند و قطعا چیزی فراتر از این نخواهند گرفت. کما اینکه آقای ترامپ با فشار حداکثری نتوانست بگیرد.
* موضوع توانمندی‌های دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست، چه برسد به اینکه قابل مصالحه باشد
عراقچی در پاسخ به این سؤال که اگر تأکید کنند باید در این زمینه مذاکره کنیم موضع ما چیست؟ افزود: ما حتما قبول نخواهیم کرد و موضع ما کاملا روشن است. تنها تفاوت اینجاست که آقای ترامپ می‌گفت برجام را کنار می‌گذاریم و درباره توافق جدید که منطقه، موشک و دوره‌های طولانی برای محدودیت‌های ایران داشته باشد مذاکره کنیم که خوب به آن نرسید. آقایان می‌گویند اول برجام را اجرا کنیم و بعد به آن مسائل بپردازیم. موضع ما کاملا روشن است و صراحتا به آنها گفته‌ایم، نه الان و نه بعدا به این مسائل نخواهیم پرداخت. موضوع توانمندی‌های دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست، چه برسد به اینکه قابل مصالحه باشد.
وی گفت: مسائل منطقه‌ای ما نیز همین طور منطق خودش را دارد. اصلا ابزاری برای مذاکره نخواهد بود. بنابراین موضع ما کاملا صریح است و به صورت روشن بیان کردیم و اینگونه نیست که مخفی باشد. ما فقط برجام موجود را بدون هیچ کم و زیادی آمادگی داریم که به اجرای کامل برگردیم، به شرط اینکه آنها اول به اجرای کامل برگردند و اگر مذاکره‌ای باشد، مذاکره درباره نحوه اجرای همین برجام است، نه چیزی فراتر از آن.
* درباره فراتر از برجام و موضوعات دیگر، تمدید برجام و برجام پلاس و ... هیچ مذاکره‌ای نخواهیم کرد
عراقچی تصریح کرد: اگر قرار باشد که در جلسات رسمی یا غیررسمی با ۱+۵ با حضور آمریکا و یا بدون حضور آمریکا در مورد موضوعی گفت‌وگو کنیم آن موضوع فقط نحوه اجرای همین برجام است. درباره فراتر از برجام و موضوعات دیگر، تمدید برجام و برجام پلاس و ... هیچ مذاکره‌ای نخواهیم کرد. بله گفت‌وگو می‌کنیم که این را چگونه اجرا و چگونه بهتر اجرا شود. آنها چگونه به تعهداتشان برگردند و ما چگونه برگردیم و چه جدول زمانبندی باشد و نقشه راه چیست برای اجرای همین برجام و غیر از این نخواهد بود.
* اروپا، در عمل ناتوان و در گفتار الی ماشاءالله ادعا
معاون وزیر خارجه درباره اظهارات «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه و رفتار این کشور که به نظر می‌رسد دوباره درصدد است نقش پلیس بد را اجرا کند نیز بیان کرد: راجع اروپایی‌ها باید بگویم توانمندی بسیار پایین ادعاهای بسیار بالا. شاید در این دو جمله بتوان اروپا را توصیف کرد. در جلسات خصوصی نیز روشن‌تر و صریح‌تر از این بیان کرده‌ایم.اروپایی‌ها علیرغم همه ادعاها و حرف‌هایشان حالا برخی مثل فرانسه بیشتر و برخی کمتر، ادعا زیاد دارند، ولی در صحنه عمل توانمندی ندارند. نمی‌توانند به تعهداتشان عمل کنند.
وی افزود: اروپایی‌ها خیلی روشن در این مدت به ما می‌گفتند ما تحریمی نداریم، ولی مجبوریم به تحریم‌های آمریکا تن دهیم. در عمل ناتوان و در گفتار الی ماشاءالله ادعا.
* نگران موشک‌های ایران هستند در حالی که می‌دانند این موشک‌ها صرفا برای دفاع است و حالت بازدارندگی دارد
عراقچی همچنین درباره واکنش محمدجواد ظریف درباره توسعه تاسیسأت اتمی دیمونای رژیم صهیونیستی نیز گفت: اروپایی‌ها و غربی‌ها کلا گرفتار استانداردهای دوگانه هستند و نمی‌توانند از آن فرار کنند. اگر صداقت دارند و راست می‌گویند که نگران اشاع سلاح‌های هسته‌ای هستند متحد و دوست خودشان رژیم صهیونیستی این سلاح‌ها را دارد و تولید کرده و همه دنیا را در ابهام نگهداشته و عضو معاهده ان.پی.تی هم نشده و هیچ بازرسی هم صورت نمی‌گیرد و تاسیساتی دارند که سلاح‌های هسته‌ای در آن وجود دارد و اقدام به تولید آنها می‌کنند.
وی پرسید: آیا نگران رژیم عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و نگران اشاعه سلاح‌های هسته‌ای هستند؟ آنجا باید رسیدگی کنند. چطور آنجا چیزی آنها را نگران نمی‌کند، ولی در مقابل یک مقدار افزایش غنی سازی آن هم تحت بازرسی‌های آژانس و با ذکر اینکه اینها برگشت پذیر است و خودشان هم می‌دانند در مقابل بی عملی آنها انجام شده، شروع می‌کنند به شلوغ کردن و سر و صدا کردن.
عراقچی بیان کرد: این برخوردهای دوگانه یک امر شناخته‌ای شده‌ای است در سیاست‌های غربی‌ها و اروپایی‌ها و گریزی از این هم ندارند و نمی‌توانند بسیاری از اعمال خود را توجیه کنند.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: نگران موشک‌های ایران هستند در حالی که می‌دانند این موشک‌ها صرفا برای دفاع است و حالت بازدارندگی دارد، ولی در عمل خودشان بالای ۱۰۰ میلیارد دلار در سال به کشورهای دیگر منطقه سلاح می‌فروشند. چطور از اینها نگران نمی‌شوند و چطور از یک رقابت تسلیحاتی در منطقه نگران نیستند؟ ولی از موشک‌های ایران که فقط برای دفاع از این سرزمین است ابراز نگرانی می‌کنند.
وی گفت: کاملا روشن است که اهداف سیاسی پشت این است و اینها ترفندهای شناخته شده‌ای است. آقای ظریف خیلی روشن این موضوع را به رخ آنها کشید که اگر نگران اجرای پروتکل الحاقی در ایران هستید نگران برنامه هسته‌ای متحد خودتان که اصلا ان.پی.تی و آژانس و ... را کنار گذاشته نیستید و می‌دانید سلاح هسته‌ای دارد و در عمل دیدید چه بر سر مردم فلسطین آورده است.
* نگران موشک‌های ایران هستند در حالی که می‌دانند این موشک‌ها صرفا برای دفاع است و حالت بازدارندگی دارد
عراقچی همچنین درباره واکنش محمدجواد ظریف درباره توسعه تاسیسأت اتمی دیمونای رژیم صهیونیستی نیز گفت: اروپایی‌ها و غربی‌ها کلا گرفتار استانداردهای دوگانه هستند و نمی‌توانند از آن فرار کنند. اگر صداقت دارند و راست می‌گویند که نگران اشاع سلاح‌های هسته‌ای هستند متحد و دوست خودشان رژیم صهیونیستی این سلاح‌ها را دارد و تولید کرده و همه دنیا را در ابهام نگهداشته و عضو معاهده ان.پی.تی هم نشده و هیچ بازرسی هم صورت نمی‌گیرد و تاسیساتی دارند که سلاح‌های هسته‌ای در آن وجود دارد و اقدام به تولید آنها می‌کنند.
وی پرسید: آیا نگران رژیم عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و نگران اشاعه سلاح‌های هسته‌ای هستند؟ آنجا باید رسیدگی کنند. چطور آنجا چیزی آنها را نگران نمی‌کند، ولی در مقابل یک مقدار افزایش غنی سازی آن هم تحت بازرسی‌های آژانس و با ذکر اینکه اینها برگشت پذیر است و خودشان هم می‌دانند در مقابل بی عملی آنها انجام شده، شروع می‌کنند به شلوغ کردن و سر و صدا کردن.
عراقچی بیان کرد: این برخوردهای دوگانه یک امر شناخته‌ای شده‌ای است در سیاست‌های غربی‌ها و اروپایی‌ها و گریزی از این هم ندارند و نمی‌توانند بسیاری از اعمال خود را توجیه کنند.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: نگران موشک‌های ایران هستند در حالی که می‌دانند این موشک‌ها صرفا برای دفاع است و حالت بازدارندگی دارد، ولی در عمل خودشان بالای ۱۰۰ میلیارد دلار در سال به کشورهای دیگر منطقه سلاح می‌فروشند. چطور از اینها نگران نمی‌شوند و چطور از یک رقابت تسلیحاتی در منطقه نگران نیستند؟ ولی از موشک‌های ایران که فقط برای دفاع از این سرزمین است ابراز نگرانی می‌کنند.
وی گفت: کاملا روشن است که اهداف سیاسی پشت این است و اینها ترفندهای شناخته شده‌ای است. آقای ظریف خیلی روشن این موضوع را به رخ آنها کشید که اگر نگران اجرای پروتکل الحاقی در ایران هستید نگران برنامه هسته‌ای متحد خودتان که اصلا ان.پی.تی و آژانس و ... را کنار گذاشته نیستید و می‌دانید سلاح هسته‌ای دارد و در عمل دیدید چه بر سر مردم فلسطین آورده است.
