اخیرا خبرگزاری‌ها گزارش داد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در حال برنامه‌ریزی برای افزایش شمار نیروهای خود در عراق است. بر این اساس وزرای دفاع عضو ناتو در نظر دارند تا به محض فروکش کردن اپیدمی کرونا، دامنه فعالیت آموزشی این سازمان در عراق را توسعه دهند.
به گزارش تسنیم «ینس استولتنبرگ» دبیر کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پنج‌شنبه (18 فوریه)، گفت که این سازمان به دنبال افزایش نیروهای خود در عراق به میزان هشت برابر است و می‌خواهد تعداد نیروهای خود را از 500 نفر به چهار هزار نفر افزایش دهد.
واکنش مقامات و دولت عراق به افزایش نیروهای ناتو
این تصمیم ناتو با واکنش مقامات و شخصیت‌های عراقی مواجه شد و بسیاری آن را محکوم کردند. همچنین در حالی که برخی از مقامات دولتی عراق اعلام کردند حضور نیروهای ناتو برای آموزش و مشاوره است برخی دیگر از نمایندگان از بازی جدید ناتو برای تداوم حضور آمریکا در عراق سخن می‌گویند.
در این چارچوب «تحسین الخفاجی» سخنگوی عملیات مشترک عراق گفت که فعالیت‌های ائتلاف بین المللی ضد داعش و سازمان ناتو در عراق با هم تفاوت دارند و ائتلاف بین المللی همچنان با بمباران هوایی مواضع داعش، ارائه داده‌های اطلاعاتی، پشتیبانی لجستیک و فراهم آوری تجهیزات به حمایت‌های خود از نیروهای مسلح عراق ادامه می‌دهد اما نقش نیروهای سازمان ناتو صرفا آموزشی است.
«قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق در صفحه توئیتر خود عنوان کرد که فعالیت‌های نیروهای ناتو در کشور با موافقت و هماهنگی دولت ما انجام می‌شود
اما از طرف دیگر «عزیز شریف المیاحی » عضو سابق پارلمان عراق اظهار داشت که هرگونه حضور نیروهای خارجی در عراق از جمله نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به معنای یک اشغالگری جدید در کشور است؛ ضمن اینکه اوضاع عراق در حال حاضر پایدار بوده و ما نیازی به نیروهای خارجی از جمله ناتو نداریم.
«مهدی تقی» عضو کمیته امنیت و دفاع پارلمان عراق درباره تشدید تنش‌ها در این کشور بر اثر افزایش شمار نیروهای ناتو هشدار داده و تاکید کرد که عراق به حضور نیروهای خارجی در خاک خود احتیاج ندارد ، چرا که دارای نیروهای امنیتی و ارتش و حشد شعبی است که قادر به کنترل امنیت و ثبات کشور و مقابله با تروریسم هستند.
«نعیم العبودی» نماینده پارلمان عراق از ائتلاف الفتح نیز، در سخنانی با اشاره به اینکه افزایش نیروهای ناتو در عراق بهانه‌ای برای افزایش نقش نیروهای آمریکایی در این کشور است تاکید کرد، نیروهای ناتو وارد عراق نخواهند شد و پارلمان اجازه ورود این نیروها به کشور را نخواهد داد.
اتحادیه علمای استان دیالی عراق نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «افزایش نیروهای ناتو در عراق قابل پذیرش نیست و هیچ توجیهی برای آن وجود ندارد. کشورمان نیروهای نظامی بسیاری دارد که می‌توانند هرگونه تهدید تروریستی علیه امنیت شهروندان را دفع کنند.»
هشدار درباره اهداف پنهان ناتو در عراق
مرکز مطالعات «القرار السیاسی» عراق نیز طی بیانیه‌ای درباره اهداف مبهم و پنهان قصد پیمان آتلانیتک شمالی مبنی بر افزایش شمار نیروهایش در سراسر عراق طی مرحله آتی هشدار داد و اعلام کرد که این امر مغایر با اصل حاکمیت کشور است و موجب بروز اختلافات داخلی زیادی می‌شود.
این مرکز مطالعاتی اعلام کرد که به شدت نگران این تصمیم در مرحله حساس کنونی است. در پی افزایش تنش در منطقه شرایط ناپایداری وجود دارد و پرونده‌های حل نشده باقی هستند و این امر مستلزم احتیاط بیشتر است.
ناتو که از سال 2004 برای آموزش نیروهای امنیتی در عراق بوده است، از اکتبر 2018 تاکنون یک نقش غیرجنگی در عراق داشته و ماموریت ناتو در این کشور به ماموریت‌های آموزشی و مستشاری تبدیل شده است. برنامه‌های ناتو برای تمدید و گسترش برنامه آموزش نیروهای عراقی به خاطر شیوع ویروس کرونا و همین طور نگرانی‌ها درباره ثبات منطقه به خصوص پس از اقدام تروریستی آمریکا در ترور سردار شهید «قاسم سلیمانی» ، به تاخیر افتاده است.
طرح‌های اولیه برای گسترش ماموریت ناتو در عراق با درخواست دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا بوده است.
نقش ناتو در حمله آمریکا به عراق و پیامدهای تداوم حضور آن
پس از جنگ جهانی دوم تاکنون آمریکا یکی از مهمترین بازیگران مداخله گر در منطقه بوده و نقش تعیین کننده ای در تحولات امنیتی آن داشته است. همچنین اگرچه ناتو مقابله با تهدیدات بین المللی را سرلوحه کار خود قرار داده و از این نظر حضور ناتو در خاورمیانه در مهار تهدیدها آثار مثبتی دارد، اما با توجه به اینکه ناتو سازمانی غربگرا و در خدمت منافع امنیتی غرب است، می‌توان گفت که حضور ناتو در خاورمیانه بر منافع امنیتی کشورهای منطقه آثار منفی خواهد داشت. به ویژه اینکه ناتو با خواست و اراده واشنگتن وارد خاورمیانه شده است.
ایالات متحده با طرح و مدیریت ایده گسترش ناتو در خاورمیانه و به شکل خاص عراق در تلاش برای محافظت از منافع خود در این کشور به ویژه پس از فشارهای دولتی و ملی عراق برای خروج نظامیان ایالات متحده است.
حمله آمریکا علیه عراق در سال 2003 و اشغال این کشور اصلی ترین عامل ورود نیروهای ناتو به خاک عراق بود. با نگاهی به ائتلاف تحت هدایت آمریکا در جنگ عراق می‌توان دریافت که شانزده عضو ناتو در این مورد با واشنگتن همکاری کردند. اگرچه حضور برخی از آنها قابل ملاحظه نبود؛ اما مطمئنا در آماده سازی سیاستمداران و افکار عمومی مردم آنها برای ورود کشورشان به خاورمیانه نقش قابل ملاحظه‌ای داشته است.
در جنگ عراق سه عضو از اعضای ناتو نیز به طور مستقیم ایالات متحده را همراهی می‌کردند: انگلیس، دانمارک و لهستان. اما همراهی آنها به عنوان همراهی ناتو با ایالات متحده نبود، بلکه همراهی خود این کشورها به صورت فردی تلقی می‌شد.
افزایش نیروهای ناتو یا نظامیان آمریکایی؟
«هادی قبیسی» تحلیلگر عرب زبان اعلام کرد که ائتلاف ناتو از زمان تأسیس آن برای تجزیه منطقه تلاش می‌کند و ناتو یک ائتلاف خصمانه علیه کشورهای عربی به شمار می‌رود که در برابر پروژه‌های آمریکا در منطقه ایستاده‌اند.
«علی الصطوف» عضو پارلمان سوریه نیز اعلام کرد، ناتو بعد از جنگ جهانی دوم برای تسلط بر ثروت‌های ملت‌های مختلف تلاش می‌کند.
اما اینکه تصمیم فرماندهی ناتو برای افزایش 8 برابری شمار نیروهای خود در عراق همزمان با اعلام آمریکا مبنی بر کاهش و یا خروج نظامیان این کشور از خاک عراق مطرح می‌شود، سوال برانگیز است.
در همین زمینه «عباس العرداوی» تحلیلگر مسائل سیاسی عراق اظهار داشت: هدف اصلی و اساسی ناتو از افزایش تعداد نیروهای نظامی خود در عراق، اشغال این کشور است. اعلام ناتو مبنی بر تصمیم آن برای افزایش 8 برابری نیروهای نظامی خود در خاک عراق یک اشغالگری محسوب می‌شود. در واقع، نیروهای ناتو همان نیروهای آمریکایی هستند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی عراق همچنین یادآور شد: بر این اساس، کاملاً واضح است که افزایش نیروهای ناتو در عراق بازی جدید واشنگتن در این کشور است. واشنگتن تصمیم گرفته است از مسیر دیگری مصوبه پارلمان عراق مبنی بر اخراج نیروهای بیگانه را دور بزند. همزمان با اعلام کاهش نیروهای نظامی آمریکا در عراق شاهد آن هستیم که ناتو از افزایش 8 برابری نیروهای خود در این کشور خبر داده است. این مسأله ثابت می‌کند که آمریکایی‌ها به دنبال نوعی اشغالگری جدید در عراق هستند.
دبیرکل ناتو مدعی شده دلیل این افزایش هشت برابری نیروهای ناتو در عراق جلوگیری از قدرت‌یابی مجدد داعش در این کشور است؛ درحالی که این نیروها در مبارزه با تروریسم عملکرد قابل قبولی رقم نزده‌اند، ضمن اینکه نیروهای امنیتی عراق و حشد شعبی توان کافی برای محافظت از امنیت و ثبات این کشور را داشته و در نجات عراق از چنگال تروریسم این موضوع را به اثبات رسانده‌اند.
