عصر روز دوشنبه، غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران به همراه تعدادی از فعالان اقتصادی، با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری دیدار کردند تا مشکلات اقتصادی را به طور مستقیم با رئیس قوه مجریه در میان بگذارند.
در ابتدای این نشست رئیس پارلمان بخش خصوصی عنوان کرد: در ماه‌های پایانی عمر دولت دوازدهم و در شرایطی که در چند سال اخیر، کشور آماج شدیدترین تحریم‌های اقتصادی تجربه شده بشری برعلیه یک کشور بود و همزمان در بیش از یک‌سال پایانی با پدیده غریب همه‌گیر شدن یک بیماری ناشناخته و سرسخت دست‌وپنجه نرم کرد، جای گله‌گذاری و پند و اندرز و درخواست‌های بلندپروازنه نیست. شایسته است به رغم همه ناملایمات به نمایندگی از بخش خصوصی، به رئیس جمهور، اعضای کابینه و تمامی مدیران ارشد خسته نباشید عرض کنم.
غلامحسین شافعی در ادامه به ارائه پیشنهاداتی در زمینه خشکسالی سال جاری و وضعیت بورس پرداخت.
ستاد مدیریت خشکسالی تشکیل شود
غلامحسین شافعی اولین بخش از صحبت‌های خود با رئیس‌جمهور را به پدیده خشکسالی اختصاص داد. او گفت: اولین نکته وضعیت کشور به لحاظ خشکسالی در سال جاری و مخاطرات جدی پیش‌روی آن است؛ میزان بارندگی تا اول اردیبهشت‌ماه سال جاری تنها 113 میلی‌متر بوده که نسبت به میانگین 199 میلی‌متری سال گذشته، 43 درصد کاهش داشته است؛ از طرفی هیچ استانی تا این تاریخ بیشتر از میانگین، بارندگی نداشته است.
شافعی افزود: میزان کاهش بارندگی در بسیاری از استان‌های کشور بسیار زیاد است. به‌عنوان‌مثال در استان خراسان رضوی 58 درصد، استان فارس 50 درصد، استان کرمان 70 درصد، کرمانشاه 47 درصد و هرمزگان 90 درصد کاهش بارندگی داشته است. حتی در استان گلستان 42 درصد و گیلان و مازندران 20 درصد کاهش بارندگی داشته است. براساس پیش‌بینی‌ها سال زراعی 1399-1400 را می‌توان خشک‌ترین سال در چهل سال اخیر نامید. در چنین شرایطی دسترسی و تأمین آب و فعالیت‌های اقتصادی با مشکلاتی جدی روبروست و فعالان اقتصادی وضعیت سختی پیش رو دارند که در صورت عدم تدبیر، شرایط سخت‌تر هم خواهد شد.
شافعی تبعات این کاهش بارندگی را به شرح زیر دسته‌بندی کرد:
- تولید محصولات دیم مانند گندم، جو و حبوبات در مناطق با بارندگی کمتر از 220-250 میلی‌متر با خسارت جدی مواجه خواهد شد و بعضاً در مناطقی نظیر خراسان رضوی، خراسان شمالی، زنجان، قزوین، مرکزی، بوشهر، آذربایجان شرقی، اردبیل، گلستان و فارس در کل یا قسمت‌های اعظم قابل‌برداشت نخواهد بود.
- وقوع سرمای ناگهانی در بسیاری مناطق، موجب خسارات به مزارع و باغات شده است.
-کاهش شدید بارندگی، موجب عدم رشد کافی گیاهان مرتعی و تولید علوفه برای اغلب دام‌های کشور به‌استثنای دام‌های اصیل و دورگه شده است و این امر موجب فشار به دامداران و تهدیدی برای چرای مزارع گندم و جو خواهد بود.
-کمبود علوفه موجب افزایش غیرقابل‌پیش‌بینی قیمت مواد علوفه‌ای موجود شده؛ به‌عنوان‌مثال قیمت جو در ابتدای سال جاری در برخی از مناطق به کیلویی بیش از 6 هزار تومان رسیده و یا قیمت کاه در مواردی به بیش از 4 هزار تومان رسیده است.
-با افزایش شدت خشکی، در عرصه‌های طبیعی، پدیده‌های آتش‌سوزی جنگل‌ها، تشدید پدیده ریزگردها و طغیان آفات و بیماری‌ها به وقوع می‌پیوندند.
- کمبود بارندگی قطعاً بر میزان آب ذخیره مخازن سدها اثر چشمگیری گذاشته و با توجه به‌ضرورت اولویت تأمین آب شرب و صنعت، کشت محصولات تابستانه با تهدیدهای جدی مواجه است. کاهش آب تابستانه باعث مخاطراتی برای کسب‌وکارها می‌شود.
دولت در فرصت باقیمانده شفاف‌سازی کند
دومین موضوعی که رئیس اتاق ایران خطاب به حسن روحانی مطرح کرد، به موضوع بورس اختصاص داشت. غلامحسین شافعی گفت: اکنون بحث من این نیست که اوج گرفتن شاخص بورس در کشور در دوره‌ای که کشور با رکود عمیقی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، روند تشکیل سرمایه ثابت ناخالص طی یک دوره 10 ساله نزولی بود و حجم فروش اکثر شرکت‌ها و صادرات‌شان به دلیل اپیدمی کرونا کاهشی بود، نمی‌توانست ناشی از بهبود عملکرد بخش واقعی اقتصاد و بنگاه‌های کشور باشد. به نظر ما آنچه اکنون مهم است اعتبار نهاد دولت و حاکمیت در ایران و بازسازی اعتماد ازدست‌رفته مردم به بورس و به‌عنوان یک‌نهاد تأمین مالی سالم است.
وی ادامه داد: چه بخواهیم و چه نخواهیم اکنون این تحلیل وجود دارد که دولت برای تأمین کسری بودجه خود یا هر انگیزه دیگری به دارایی‌های مردم دست‌درازی کرده است و یا به عبارت دقیق‌تر خود می‌دانسته که چه اتفاقی خواهد افتاد و مسامحه کرده است. پیشنهاد می‌کنم دولت در فرصت باقیمانده با ارائه گزارش‌هایی مستند این شائبه را از بین ببرد. این گزارش حتماً برندگان و بازندگان را مشخص کند و میزان تأمین مالی دولت را هم در برداشته باشد تا بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند.
ارائه پیشنهادها در زمینه خشکسالی به رئیس‌جمهور
در پایان شافعی راهکارهای پیشنهادی بخش خصوصی برای حل بحران خشکسالی را به‌صورت کتبی به رئیس جمهور ارائه کرد که به شرح زیر است:
-تدارک سریع مواد علوفه‌ای نظیر واردات حداقل سه میلیون تن جو به‌نحوی‌که در فصل بهار در اختیار دامداران، عشایر و کشاورزان قرار گیرد.
-تدارک واردات حداقل 4-5 میلیون تن گندم چه تحت عنوان افزایش ذخیره استراتژیک، چه اطمینان جامعه از کفایت عرضه نان.
- اولویت کشت تابستانه در مناطق به محصولات اساسی موردنیاز غذای مردم و علوفه جهت تأمین مواد پروتئینی اختصاص یابد.
-تشکیل ستادهای مدیریت خشکسالی در سطح ملی و استانی با مشارکت نمایندگان بخش خصوصی و تشکل‌های بخش‌های مصرفی.
-در این شرایط لازم است آب شهری با دقت و براساس نظم، حداقل نیاز را تأمین و تنظیم کرده و با مصرف‌کنندگان خارج از مقدار تعیین‌شده اطلاع‌رسانی، ارشاد و نهایتاً برخورد شود.
-آب بخش صنعت و معدن براساس حداقل نیاز تأمین شود و بازچرخانی آب در کنار تخصیص و اجازه استفاده از تصفیه پساب‌های شهری برای بخش صنعت و معدن مورد حمایت قرار گیرد.
-از تخصیص آب شرب برای فضای سبز خودداری شود و شهرداری‌های موظف شوند که نسبت به استفاده از آب تصفیه‌شده پساب‌های شهری برای فضای سبز استفاده کنند.
-با اطلاع‌رسانی مناسب به فعالان اقتصادی، مشارکت آن‌ها در حل مشکلات تأمین آب برای فعالیت خود جلب شود.
- در شرایط بحران خشکسالی هرگونه تصمیم‌گیری برای تعدیل و کنترل برداشت آب از چاه‌ها برای یک‌فصل زراعی بایستی نادیده گرفته شود.
