دور ششم مذاکرات وین با دستاوردهای مهمی همراه بوده است، جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیان داشت که در جریان دیدار با رئیس جمهوری آمریکا در اجلاس بروکسل می گوید مذاکرات وین درباره احیای توافق هسته‌ای ایران به توافق نزدیک شده است.
چرا مذاکرات وین به بعد از انتخابات موکول شد؟
به گزارش خبرآنلاین همزمان جو بایدن در ملاقات با وزیر امور خارجه سوئیس، مدعی حمایت از کانال مالی کمک های بشردوستانه در قبال ایران شده است. این در حالی است که سیدعباس عراقچی رییس هیات مذاکره کننده ایران در هفته جاری در باره آخرین وضعیت مذاکرات وین گفت: نیازمند بحث و رایزنی‌های زیاد سیاسی، فنی و قانونی هستیم و تا هر زمان که لازم باشد به این گفت‌وگوها ادامه خواهیم داد. هم اکنون نیز علی رغم توافق های صورت گرفته سرنوشت احیای برجام و راستی آزمایی به پس از انتخابات ریاست جمهوری موکول شده است.
عبدالرضا فرجی راد استاد ژئوپلتیک در همین راست اظهار داشت: مساله برجام و رفع تحریم های اقتصادی ایران تقریبا تمام و مسائلی چون مبادلات مالی، رفع تحریم بانک مرکزی، فروش نفت و برگشت پول حل و فصل شده است. مساله راستی آزمایی نیز از نظر ایران مهم به شمار می رود و در حال حاضر تلاش ها برای پیدا کردن راه حل و فرمول در رابطه با آن ادامه دارد، از همین رو راه حل آن نیز پیدا خواهد شد.
وی همچنین تاکید کرد که نزدیک شدن به انتخابات ایران مسائل فرمی سیاسی به خود گرفته است. این کارشناس راه حل تحریم ها و مشکلات اقتصادی را سهیم شدن آمریکا در تجارت ایران عنوان کرد و اظهار داشت: وقتی آمریکا مانند دیگر کشورها با ایران مبادلات اقتصادی داشته باشد مانند تبادلات مالی و بانکی، صنعتی، صادرات نفت و غیره، نگرانی بنگاه های اقتصادی خارجی برای مبادلات با ایران رفع خواهد شد و خروج آمریکا از برجام در دولت های تندرو نیز با این حساب بی دلیل خواهد بود.
علیرضا سلطانی استاد دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه اقتصاد سیاسی بین الملل نیز در همین رابطه گفت: تجربه برجام و هزینه های خروج آمریکا از برجام ایران به درجه ای از عقلانیت رسانده که باید دور جدید مذاکرات را با قدرت و اراده متمایزی دنبال کند. به همین دلیل تصور می کنم اراده کنونی حاکمیت سیاسی برای رسیدن به نتیجه در برجام بالاست چرا که تجربه گذشته برجام هزینه های بسیار سنگینی را برای حاکمیت به همراه دارد و زمینه آن را فراهم کرده که آسیبهای ایران از قبل عدم اجرای برجام به شدت افزایش یابد.
نمونه آن کاهش ارزش پول ملی و صدمات اقتصادی است که به دلیل تحریمهای دوره ترامپ متحمل شده ایم. این کارشناس ادامه داد: اگر به این اعتقاد برسیم که ایران به دنبال گام گذاشتن در یک دوره آرامش سیاسی و اقتصادی است قطعا مذاکرات برجامی که حتی ممکن است به برجامهای ۲ و ۳ منتهی شود برای این شرایط مهم است. این اراده در ایران شکل گرفته که فارغ از اینکه چه دولتی در ایران باشد، این اتفاق بیفتد.
اما در ادامه رضا نصری کارشناس سیاست خارجی و حقوقدان بین الملل به پیامدهای برنده شدن جناح مخالف برجام اشاره می کند و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار می دهد وی معتقد است اگر دولت بعدی نتواند مشکل تحریم‌ها را حل کند - یا اگر نتواند از دستاوردهای مذاکره‌کنندگان در وین به خوبی محافظت کند - احتمال اینکه روابط اقتصادی معناداری با کشوری مثل چین داشته باشد یا حتی بتواند روابط راهبردی متعادلی با آنها برقرار کند هم به حداقل می‌رسد. ایضاً اگر نتواند یا نخواهد معضل FATF را در داخل کشور حل و فصل کند، احتمال اینکه موفق شود همکاری بلندمدتی با شرق سامان‌دهی کنید بسیار دور از ذهن است.
مگر اینکه باور کنیم راه توسعه یک کشور هشتاد میلیونی از تهاتر و تبادل کالا می‌گذرد. وی افزود: طبیعتاً، اولین پرسش این است که دولت اصولگرای بعدی با کدام رویکرد، کدام افراد و مجهز به چه سطحی از دانش فنی و حقوقی وارد میدان خواهد شد؛ و سپس، سیاستمداران اروپایی و آمریکایی تا چه حد حاضر خواهند شد از سرمایه سیاسی خود برای نشست و برخاست با آنها هزینه کنند؟
اما دیاکو حسینی کارشناس ارشد سیاست خارجی معتقد است که نظام ایران تابعی از سیاست های کلی و تعیین شده توسط نهادهای سیاستگذاری است که چنین روندی با روی کار آمدن دولت های جدید در ایران تغییر نمی کند. این کارشناس گفت:از نگاه آمریکا احیای برجام و اجرای توافق ۲۰۱۵ مقدمه برای رسیدگی به سه انتقاد کلیدی درباره برجام در آمریکا است و موجب توقف اجرای برجام شد.
اول برنامه موشکی ایران و دوم حمایت ایران از گروه های مقاومت و سوم محدودیتهای ایران در فعالیتهای هسته ای ایران. دولت بایدن قصد رسیدگی به این موضوعات را دارد. ترامپ فکر می کرد با خروج از برجام می تواند به این سه موضوع رسیدگی کند. دولت بایدن می گوید بدون توافق رسیدگی به این سه موضوع ممکن نیست. از نگاه بایدن اگر دولت بعدی ایران تندرو قلمداد شود یا آماده مذاکره درباره این سه موضوع نباشد، دولت بایدن در معرض انتقاد جمهوریخواهان قرار می گیرد که ایران به دارایی های بیشتر دست پیدا کرده و سیاستهای منطقه ای خودش را علیه آمریکا ادامه می دهد.
چنین فشاری ممکن است روی دولت بایدن بیاید. اگر دولتی در ایران به سر کار بیاید، دو راه حل در مقابل آمریکا است. یکی تحریمهای غیرهسته ای است و دوم فشار سیاسی با کشورهای دیگر برای منصرف کردن آنها از تجارت با ایران تا تهران را وادار به مذاکره درباره آن سه موضوع کند.
