سازمان تأمین اجتماعی در راستای رسالت اجتماعی دایر بر توزیع عادلانه و کارآمد منابع که از مهمترین دستاوردهای این سازمان است در سه حوزه اقدامات عملیاتی انجام داد.
حفاظت از مستمری بگیران در برابر مخاطرات، بهبود معیشت متناسب با نرخ تورم و حفظ قدرت خرید این اقشار شریف جامعه در دورانی که اعمال تحریم‌ها بیش از بیش رفاه اجتماعی بخش مستمری بگیران سازمان را دستخوش تغییرات گسترده قرار داده و همواره یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان در این ادوار بوده است، در همین راستا و به موجب اجرای بند (ب) ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور و نیز در اجرای ماده ۹۶ و ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی در آغازین روزهای سال جاری و در ادامه مرحله اول متناسب سازی سال گذشته، به رغم محدودیت‌های مالی، با صدور بخشنامه ۷۸ و ۱/۶۷ حوزه مستمری نسبت به متناسب سازی مرحله دوم پرداختی مستمری بگیران و ترمیم نسبی کف مستمری‌ها اقدام کرد که از نتایج آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-نتایج ماده ۹۶ و ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی (بخشنامه ۷۸)
-افزایش ۳۹ درصد مستمری برای دریافت کنندگان حداقل مستمری و سایر افرادی که مستمری آنان به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه برقرار شده است.
-افزایش ۲۶ درصد مستمری در پایان اسفندماه سال ۱۳۹۹ برای سایر سطوح بالاتر از حداقل مستمری به علاوه پرداخت مبلغ ثابت ۲،۴۸۳،۵۵۰ ریال
-افزایش ۱۳۳ درصد حق مسکن برای کلیه سطوح مستمری بگیران
-افزایش ۱۰۰ درصد بن مستمری نسبت به سال گذشته برای کلیه مستمری بگیران
-نتایج بند (ب) ماده ۱۲ برنامه ششم توسعه (بخشنامه ۱/۷۶)
-افزایش ۴۸ درصد میانگین پرداختی ماهانه مستمری مرحله اول متناسب سازی نسبت به اسفند ۹۸
-افزایش ۷۴ درصد میانگین پرداختی ماهانه مستمری مرحله دوم متناسب سازی نسبت به مستمری سال ۱۳۹۹
-افزایش ۱۵۸ درصد میانگین هزینه پرداختی مستمری ۱۴۰۰ به ۱۳۹۸
حمایت از بیکاران و توانمند سازی و صیانت از گروه هدف در طول دوره بیکاری
وقوع بلایای طبیعی نظیر زلزله و سیل از یکسو؛ تشدید مخاطرات اقتصادی از سوی دیگر و تقارن این رخدادها با بیماری ناشناخته‌ای بنام بیماری کرونا در اواخر سال ۱۳۹۸ منجر به آن شد که بخش قابل توجه‌ای از بنگاه‌های تولیدی تعدیل نیرو کرده و سازمان تأمین اجتماعی بر اساس تکالیف مقرر در قانون بیمه بیکاری، بمنظور توانمند سازی نیروی کار اقدام به پرداخت مقرری بیمه بیکاری کرده تا دغدغه مالی، روحی و روانی نیروی کار از مشکلات مادی را مرتفع کند در همین راستا نتایج زیر در جمع بندی انجام شده در فروردین ماه سال ۱۴۰۰ از وضعیت مالی و اقتصادی صندوق در پایان ۱۳۹۹ گویای موارد زیر است:
- در سال ۱۳۹۹ ماهانه به طور متوسط به ۲۲۰،۳۳۲ نفر از مشمولین بیمه بیکاری مقرری پرداخت شد
- میزان مصارف صندوق بیمه بیکاری در پایان اسفند ۱۳۹۹ به عدد ۷۹،۸۵۰ میلیارد ریال رسیده است.
ضمناً ً سایر اطلاعات مرتبط با مقرری پرداخت با ایام بیماری کرونا نیز بشرح زیر است و اعتبار پیش بینی شده در مصوبه ستاد ملی کرونا ۳،۰۳۶ میلیارد تومان است که تاکنون ۱،۷۲۰ میلیارد تومان تخصیص یافته است.
سایر اقدامات این محور در راستای حفظ کرامت شرکای اجتماعی:
- ابلاغ افزایش مدت مرخصی زایمان بیمه شدگان مشمول از ۶ ماه به ۹ ماه
- برقراری مستمری بازماندگان ناشی از فوت بیمه شدگان بدلیل بیماری کرونا جهت ۳۸۱۳ نفر و به میزان بار مالی ۹۱ میلیارد ریال از اسفند ۹۸ لغایت فروردین ۱۴۰۰
- فراهم کردن امکان بازنشستگی همسران و فرزندان معظم شهدا در راستای مفاد بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه و صدور بخشنامه ۷۷
- افزایش تعرفه‌های اروتز و پروتز (افزایش ۱۰ برابری تعرفه یک دست دندان کامل، ۸ برابر شدن تعرفه عینک طبی و افزایش تعرفه سایر اقلام بطور متوسط به میزان ۱۰ برابر)
- اضافه شدن اقلامی نظیر تشک مواج، کپسول اکسیژن، پروتز کره چشم، لنز داخل چشم و جدول وسایل کمک پزشکی
- صدور ۱،۲۳۷،۷۶۸ سند تعهد کوتاه مدت تا پایان سال ۱۳۹۹ و پرداخت ۱۹,۳۹۰ میلیارد ریال به بیمه شدگان و مستمری بگیران.
کمک به ایجاد اشتغال پایدار و حمایت از توسعه کارآفرینی را می‌توان از دیگر اقدامات مهم معاونت بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی دریکسال گذشته برشمرد. این سازمان بعنوان یکی از بازیگران چرخه اقتصاد کشور نقش مثبتی در توسعه اشتغال پایدار داشته، بطوری که با بهبود گردش این چرخه، موجبات تعمیق پایداری منابع مالی سازمان را ترسیم می‌کند در همین راستا و بمنظور پیاده سازی سیاست‌های کلان نظام و با هدف حمایت از پیشرانان حوزه تولید و در ادامه اقدامات سال گذشته برنامه‌ها و طرح‌های عملیاتی را دنبال می‌کند که از مهمترین این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای طرح مشوق بیمه‌ای سهم کارفرما جهت اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی (ماده ۷۱ برنامه ششم)
- اجرای طرح مهارت آموزی در محیط کار واقعی با هدف حمایت از مهارت آموزان و کمک به توسعه کارفرما
تسهیل و بهبود فضای کسب و کار و کمک به رونق تولید از دیگر اقدامات مهم معاونت بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی است که در این حوزه برنامه‌های مختلفی اجرا شده است.
اصول و مبانی بیمه‌های نظام بیمه‌های اجتماعی به گونه‌ای تنظیم شده که بین اهداف اصلی آن با اهداف کلان نظام اقتصادی کشور، همسویی کامل وجود دارد. از یک سو رونق فعالیت‌های تولیدی و صنعتی موجب افزایش جمعیت تحت پوشش بیمه و تقویت منابع مالی این سازمان می‌شود و از سوی دیگر پوشش بیمه‌ای کارگران به افزایش اطمینان خاطر، ایجاد امنیت روحی و سلامت جسمی و در نهایت ارتقای بهره وری نیروی کار منجر می‌شود. همچنین همه عواملی که فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بر منابع و مصارف سازمان تأمین اجتماعی نیز اثر می‌گذارند. معاونت بیمه‌ای این سازمان در راستای حمایت از نیروی کار و پشتیبانی از بنگاه‌های تولیدی، فنی و خدماتی در مواجهه با همه گیری بیماری کرونا، در راستای ایجاد تعامل دو سویه بین اهداف خود و اهداف بازار کار نسبت به تهیه بسته حمایتی از نیروهای مؤثر در بازار کار اقدام کرده است تا ضمن تأمین منابع مالی مورد نیاز جهت اجرای تعهدات قانونی شرکای اجتماعی خویش دغدغه بازیگران بازار کار را مرتفع کند که در زیر به برخی از این اقدامات اشاره خواهیم کرد:
- اجرای قانون بخشودگی جرایم کارفرمایان بدهکار واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی، خدماتی و اصناف
- تمدید اجرای تصویب نامه مورخ ۳۱/۴/۱۳۹۶ ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مبنی بر بازرسی از دفاتر قانونی کارفرمایان بخش خصوصی صرفاً در آخرین سال مالی با لحاظ مستثنیات آن.
- تداوم اجرای بخشنامه ۱۷ بندی مقام عالی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با موضوع بسته حمایتی سازمان تأمین اجتماعی در راستای رونق تولید
- محاسبه حق بیمه قرارداد پیمان طبق ماده (۴۱) قانون تأمین اجتماعی منحصراً بر اساس آخرین صورت وضعیت قطعی پیمانکار در قراردادهای طرح‌های عمرانی و ممانعت از محاسبه جرایم تأخیر پرداخت حق بیمه
- عدم اعمال ضریب در قراردادهای پیمانکاری بنگاه‌های تولیدی فنی و صنعتی بر اساس لیست و بازرسی
- اصلاح و بازنگری دستورالعمل اجرایی آئیننامه هیأت‌های تشخیص مطالبات
- اصلاح فرایندهای رسیدگی به پروندهای هیأت‌های تشخیص مطالبات و کاهش زمان رسیدگی پرونده‌های ارسالی از شعب به حدود یک ماه.
- تنظیم لیست مشترک فی مابین مالیات بر درآمد حقوق و حق بیمه متعلقه، با ایجاد پایگاه مشترک فی مابین بیمه و مالیات، مشخص نمودن اطلاعات مربوط به سازمان و اطلاعات مربوط به مالیات و مشخص نمودن اطلاعات مشترک در اجرای ماده ۳۵ قانون تأمین اجتماعی موضوع تعیین دستمزد مقطوع برای سایر کارگاه‌های مشمول سایر سطوح دستمزدی
- استعلام پرداخت حق بیمه و تاریخ اعتبار کارت هوشمند رانندگان حمل و نقل عمومی بین شهری از طریق تبادل اطلاعات با پایانه‌ها
- اخذ استعلام نقل و انتقال و صدور پاسخ موضوع ماده ۳۷ قانون تأمین اجتماعی
از دیگر اقدامات معاونت بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی در یکسال گذشته می‌توان به تهیه بسته حمایت و پشتیبانی از مشاغل رسمی، بنگاه‌های تولیدی، کارفرمایان و کارگران در مقابله با ویروس کرونا اشاره کرد.
در اجرای تصمیمات متخذه در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، سازمان تأمین اجتماعی در راستای حمایت از نیروی کار و پشتیبانی از بنگاه‌های تولیدی، فنی و خدماتی در مواجهه با همه گیری بیماری کرونا و علیرغم محدودیت منابع نقدی که بخش اعظم آن از ناحیه وصول حق بیمه تأمین می‌شود، نسبت به «امهال حق بیمه سهم کارفرمایی» اسفند ماه سال ۱۳۹۸ برای فعالیت کارگاه‌های مشمول عناوین چهارده گانه اقدام کرد.
- امهال حق بیمه سهم کارفرما (۲۰ درصد) بدون اخذ جریمه
- حمایت از کارفرمایان، اشتغال و تولید با تقسیط بدهی‌های معوقه در صورت ارائه درخواست
- اخذ مصوبه از هیأت امنا و هیأت مدیره سازمان در خصوص افزایش مهلت پرداخت حق بیمۀ بیمه شدگان با ماهیت اختیاری
- لغو فرآیند معاینات پزشکی بدو بیمه پردازی برای متقاضیان انعقاد قرارداد بیمه با ماهیت غیر اجباری از جمله بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد، ادامه بیمه به طور اختیاری، رانندگان، کارگران ساختمانی و...
- توقف انجام بازرسی از کارگاه‌ها بجز در موارد خاص و همچنین تعلیق بازرسی بیمه بیکاری، احراز اشتغال قالیبافان، کارگران ساختمانی و...
- اخذ صورت مزد و حقوق افراد شاغل در اجرای پروژه‌های مربوط به پیمانکاران طرح‌های عمرانی بدون مراجعه مقاطعه‌کار به شعب سازمان.
- مساعدت با بیمه شدگان قالی باف در جهت تداوم بیمه پردازی در مواقعی که خارج از مهلت نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام می‌نمایند.
- تسهیل شرایط معافیت از معاینات پزشکی اولیه متقاضیان بیمه با ماهیت غیر اجباری
- پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری به مبتلایان به بیماری کرونا و احتساب دوره مزبور بعنوان سابقه پرداخت حق بیمه.
- پرداخت کمک هزینه کفن و دفن به فوت شدگان ناشی از بیماری کرونا.
- برقراری مستمری برای بازماندگان بیمه شدگان فوت شده بر اثر بیماری کرونا
- تسهیل در تمدید اعتبار دفاتر درمانی بیمه شدگان
- عدم الزام به معرفی بیمه شدگانی که دفاتر درمانی آنها زودتر از ۴ ماه به اتمام رسیده است، به شورای پزشکی
- تداوم ارائه خدمات درمانی به فرزندان ذکور دانشجو بدون نیاز به گواهی اشتغال به تحصیل با توجه به تعطیلی مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها
تعمیم و گسترش تأمین اجتماعی فراگیر (دسترسی به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی برای گروه‌های کم درآمد) از مهمترین برنامه‌های معاونت بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی است که پیگیری شد. در راستای ایجاد بستر لازم برای جلب مشارکت اقشار مختلف جامعه که فاقد رابطه استخدامی و مزد بگیری با مؤسسات وکارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی هستند و با هدف دسترسی به بیمه اجتماعی و بازنشستگی برای گروه‌های کم درآمد در سال‌های گذشته برای ۲۵ گروه شغلی بسته‌های سیاستی مناسب بیمه‌ای را همسو با ملحوظ نظر داشتن تغییر بطئی ماهیت شغلی بازار کار ایجاد کرد که این هدف در سال ۱۳۹۹ با دو گروه جدید زیر پیگیری شد:
- اعضای کانون انجمن صنفی کارگری آشپزان و سرآشپزان استان تهران
- اعضای کانون انجمن‌های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری سراسر کشور
- انعقاد تفاهم نامه فی مابین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تأمین اجتماعی در خصوص بیمه دانشجویان دانشگاه / دانشکده‌های علوم پزشکی.
هوشمند سازی اداری و استقرار نظام الکترونیک و تسهیل و سرعت در خدمات غیرحضوری با اجرای طرح موسوم به طرح تحول دیجیتال (۳۰۷۰) از دیگر فعالیت‌های مهم معاونت بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی است که به صورت ویژه در دستور کار قرار گرفت.
