عملیات مهار حریق در جنگل‌های ترکیه در حالی وارد هشتمین روز خود شده است که علی رغم تلاش دولت ترکیه و کمک رسانی دیگر کشورها برای اطفای حریق، همچنان شعله‌های آتش در حال زبانه کشیدن است.
طبق آخرین گزارش، در ۳۲ استان ۱۵۲ آتش سوزی به وقوع پیوسته که ۱۴۱ بخش از آن خاموش و عملیات برای مهار آتش در ۱۱ بخش در ۶ استان کماکان ادامه دارد. این آتش سوزی‌ها تا به لحظه نگارش این گزارش هشت قربانی داشته است.
از روزهای آغاز این آتش سوزی در کنار کشورهای اوکراین، روسیه، آذربایجان، اسپانیا و کرواسی، از ایران هم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مستقیم وارد عملیات اطفای حریق شده است. بنا به درخواست دولت آنکارا، ایران در ۳۱ جولای یک هواپیمای آبپاش ایلوشین ۷۶ و دو فروند بالگرد ام آی ۱۷۱ به این کشور ارسال کرد که از روز یکشنبه عملیات خود را از جنگل‌های «موغلا» آغاز کرده است.
نکته قابل توجه در حجم و میزان ظرفیت مخزن آب هواپیمای اعزامی ایران است؛ به طوری که هواپیمای ایران برخلاف هواپیماهایی که از سوی اتحادیه اروپا فرستاده شده ظرفیت حمل آب و آبپاشی تا ۴۰ تن را دارد. بر اساس برخی گزارش‌ها ظرفیت مخزن آب هواپیماهای اروپا چیزی حدود یک چهارم ظرفیت هواپیمایی اعزامی ایران است که ظرفیت بالای هواپیمای ایرانی تأثیر خوبی بر سرعت بخشیدن به خاموشی شعله‌های آتش جنگل‌های ترکیه داشته است.
ردپای آمریکا در جنگل‌های ترکیه
این روزها موجی از ناامیدی و انتقاد بخاطر نبود مدیریت صحیح دولت «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، برای خاموشی شعله‌های آتش، این کشور را فرا گرفته اما از سویی شُبهه هایی از ردپای گروه پ-ک-ک و آمریکا در آتش سوزی این کشور مطرح شده است.
هر چند برخی از رسانه‌های وابسته به حزب عدالت و توسعه و حزب ملی گرای این کشور، حزب کارگران کردستان (پ- ک- ک) و نهادهای اقماری آمریکا را مسئول آتش سوزی عمدی می‌دانند اما هنوز مقامات دولتی این کشور موضع رسمی در این خصوص اتخاذ نکرده اند.
دولت ترکیه که سال‌ها در تلاش بوده تا خود را قربانی پ. ک. ک نشان دهد، در یک سال اخیر ادعاهایی در خصوص آتش زدن جنگل‌ها در بخش‌های مختلف ترکیه را مطرح کرده است. همچنین تنش‌های سیاسی موجود میان ترکیه و آمریکا و حمایت تمام قد دولت واشنگتن از گروه پ- ک- ک ادعاهایی مبنی بر دست داشتن دولت آمریکا در حوادث اخیر ترکیه را به میان آورده است به طوری که «دوغو پرینچک» رهبر حزب وطن ترکیه، طی گفتگویی آمریکا را به واسطه همراهی با پ-ک-ک- مقصر اصلی این حادثه دانسته و گفته است آتش سوزی اخیر صرفاً یک بلای طبیعی نبوده و دولت جو بایدن مقصر این حادثه است.
«جوشکون باشبوغ» کارشناس نظامی مطرح ترکیه‌ای نیز طی سخنانی، عمدی بودن این آتش سوزی را مورد تائید قرار داده و گفته است: آتش سوزی در جنگل‌های ترکیه بسیار حساب شده انجام شده است. آغاز آتش سوزی در فصل تابستان و قسمت‌هایی از جنگل که در طول سال وزش باد شدیدی را تجربه می‌کنند و آغاز همزمان حریق در هشت استان نشان می‌دهد که از مدت‌ها پیش محاسباتی بر سر این موضوع انجام شده است.
هر چند «گروه ابتکار کودکان آتش» که خود را شاخه‌ای از گروه پ- ک -ک معرفی می‌کنند مسئولیت آتش سوزی در جنگل‌های آنتالیا در ترکیه را بر عهده گرفته اند اما «سلیمان سویلو» وزیر کشور ترکیه، مطرح شدن ادعا درباره دست داشتن حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) در آتش سوزی‌های اخیر این کشور را بسیار زود دانست.
انگشت انتقاد به سوی اردوغان
تداوم آتش سوزی در شهرهای بودروم، مارماریس، ماناوگات، آدانا، مرسین، میلاس، دیدیم، قاضی پاشا به عنوان مهم‌ترین بخش‌های گردشگری ترکیه، قطعاً برای دولت این کشور که شاهرگ حیاتی اش به صنعت گردشگری وابسته است تبعات اقتصادی بسیاری خواهد داشت. اما از سویی نبود آمادگی و هماهنگی لازم در میان ارگان‌های مختلف دولت ترکیه برای مقابله با شعله آتش که نه تنها به جنگل‌ها، بلکه خانه‌های مسکونی نیز خسارت بسیاری وارد کرده انتقاد بسیاری از سوی احزاب و مردم این کشور را به همراه داشته است.
مهم‌ترین انتقاد به ناکارآمدی هواپیماهای آتش نشان ترکیه بود که تیم مذکور را مجبور به کرایه هواپیما از روسیه کرد. به طوری که «کمال قلیچدار اوغلو» رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه، در اینباره گفته بود رئیس جمهوری که نمی‌تواند احتمال وقوع آتش سوزی در جنگل‌ها را پیش بینی کند؛ طبیعی است که نتواند افزایش حریق این جنگل‌ها را کنترل کند؛ رئیس جمهوری که صرفاً بخاطر انتقام گرفتن از جمهوریت کشور سازمان هوایی ترکیه را به حالت ناکارآمد در آورده، آن رئیس جمهور نمی‌تواند از جنگل‌ها محافظت کند.
«مرال آکشنر» رهبر حزب نیک ترکیه، نیز در سخنانی از وزارت محیط زیست کشور انتقاد کرده و گفته است که علی رغم هشدارهایی که سال گذشته به این وزارت بی کفایت داده بودم اما باز هم می‌بینیم که هیچ اقدامات مناسبی برای مقابله با این حادثه انجام نشده و همچنان هواپیماها بدون استفاده کنار گذاشته می‌شوند.
«فکرت بیلا» از نویسندگان مطرح ترکیه نیز در قالب یادداشتی نوشته است: اگر حزب حاکم، ایدئولوژی ضد سازمان هوایی ترکیه اش را کنار می‌گذاشت و از هواپیماها به درستی نگهداری می‌کرد امروز بسیاری از آتش سوزی‌ها می‌توانستند قبل از تشدید شعله‌های آن خاموش شوند. برنامه‌های دولت برای نابود کردن این سازمان که توسط مصطفی کمال آتاتورک تشکیل شده بود؛ ترکیه را مجبور کرد که از روسیه هواپیماهایی کرایه کند که اصلاً مناسب شرایط جغرافیایی جنگل‌های در آتش مانده ترکیه‌ای نیست.
در پایان باید گفت هر چند شعله‌های آتشی که همچون فیلم‌های هالیوودی جنگل‌های ترکیه را در خود می بلعد دیر یا زود خاموش خواهد شد؛ اما مهار دیرهنگام آتش تاثیر مثبتی در کاریزمای حزب عدالت و توسعه و رهبر این حزب نخواهد داشت زیرا این امر صرفاً به ناتوانی دولت آنکارا در خاموش کردن آتش جنگل‌های سوخته مربوط نمی‌شود؛ بیکاری، نبود مدیریت در شیوع پاندمی کرونا و کاهش ارزش لیر ترکیه از دیگر عواملی است که صدای جامعه ترکیه را درآورده است و حالا کاربران شبکه‌های اجتماعی با هشتگ helpturkey از جامعه جهانی برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های اخیر درخواست کمک می‌کنند. اما از سویی وجود برخی گمانه زنی‌ها در خصوص عمدی بودن این حادثه، سوالی است که نیاز به تشریح از سوی مقامات دولتی آنکارا دارد.
