جلسه بررسی صلاحیت محمدمهدی اسماعیلی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم، بعدازظهر امروز، سه‌شنبه دوم شهریور ۱۴۰۰، در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
در آغاز، مجید نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس، از موافقت این کمیسیون با وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم خبر داد.
او در سخنان خود، تاکید کرد: «۵۶ درصد برنامه‌های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی با اسناد بالا دستی منطبق و ۳۳ درصد موارد همسو بوده و مورد مغایری در برنامه‌های پیشنهادی او یافت نشده است.»
اسماعیلی، ارتباطی با بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد
به گزارش خبرآنلاین در ادامه، نوبت به مخالفان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم، رسید. نخستین مخالف، علی‌اصغر خانی، نماینده شاهرود و میامی بود که به عنوان مخالف صحبت کرد. او گفت: «اگر به اهداف و وظایف این وزارتخانه نگاهی کنید، خواهید دید نیازمند چه افرادی است. در حالی که اسماعیلی، دانش‌آموخته علوم سیاسی است و شاید بتواند به‌سختی تنها یکی از وظایف را به صورت تخصصی اداره کند.»
خانی ادامه داد: «سوابق وزیر پیشنهادی نشان می‌دهد که او ارتباط چندانی با بدنه وزارت ارشاد ندارد. در یک پژوهشگاه، کار پژوهشی انجام دادن و سپس در مرکز اسناد انقلاب کار کردنِ او موجب شده است از دل سوابقش، ۲۰۰ اثر تاریخی بیرون بیاید که با هیچ‌کدام از شرح وظایف وزارتخانه مذکور مطابق نیست. او با کدام پشتوانه قادر به تعامل با موسیقی‌دانان، نویسندگان، سینماگران و غیره خواهد بود؟ او با کدام رویکرد قادر به برگرداندن اعتماد به رسانه‌های داخلی است؟»
نماینده شاهرود و میامی تاکید کرد: «اکثر ادارات این وزارتخانه بی‌اثرند و بعضا بدیهی‌ترین امورات را هم نمی‌توانند اجرایی کنند و خارج‌کردن‌شان از حالت انفعال نیازمند حضور فردی است که تسلط کافی داشته باشد؛ امری که با توجه به عدم سابقه قابل توجه ایشان، اجرایی شدنش بعید است.»
بی انضباطی مالی وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی
سیدعلی یزدی‌خواه، نماینده مردم تهران، دومین مخالف وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که از باقی‌مانده وقت نماینده شاهرود استفاده کرد و گفت: «مخالفت بنده با شخص جناب اسماعیلی، مسئله فردی و شخصی نیست. در دو مورد عرایضم را تقدیم می‌کنم که در راستای کمک به ایشان است. در قانون مصارف بودجه بخشی از بودجه تابع محاسبات عمومی است و بخشی خارج از شمول که رئیس دستگاه می‌تواند روی کاغذ بنویسد. سوالم از ایشان که در کارنامه اجرایی‌شان، معاونت سیاسی‌امنیتی استانداری اصفهان دیده می‌شود، این است که چرا در استانداری اصفهان که از نظر بودجه خارج از شمول، رقمی در حد چند صد میلیون تومان را دربرمی‌گیرد شاهد عدم انضباط مالی در هنگام حضور ایشان بودیم؟ الان که وزارتخانه می‌آیند، وزارتخانهای با بیش از ۸۵ درصد بودجه خارج از شمول چه خواهند کرد؟»
او ادامه داد: «آقای اسماعیلی، در مدت محدود مدیریت در استانداری اصفهان، چند پرونده داشتند که شاید نوعا ختم به خیر شدند جز یکی دو مورد مفتوح که نشان از عدم انضباط مالی ایشان دارد. حال با حوزه‌ای با دو هزار و پانصد میلیارد تومان بودجه که ۸۵ درصد آن خارج از شمول است، چگونه رفتار خواهد کرد؟ در چند صد میلیون تومان، چندین پرونده، در دو هزار و پانصد میلیون تومان، چند پرونده؟! اگر عملکرد ایشان شفاف بود و پرونده نداشت ما نگران نبودیم اما الان که دو هزار و پانصد میلیون تومان با ۸۵ درصد خارج از شمول در اختیارشان قرار می‌گیرد، نگرانیم.»
غبارآلودگی چهره فرهنگ
در ادامه، مسلم صالحی، نماینده مردم اقلید، در مخالفت با محمدمهدی اسماعیلی، گفت: «آقای اسماعیلی، ضعف برنامه شما این است که برنامه‌ای کلی و فاقد راهبردها برای رسیدن به نقطه مطلوب در ۴ سال آتی است. برنامه شما چیزی ندارد که آن را از برنامه‌های قبلی متمایز کند. در برنامه شما تناقض‌گویی‌های بسیاری وجود دارد.»
او تاکید کرد: «چهره فرهنگ به اندازه کافی غبارآلود شده است و امیدواریم در دولت سیزدهم غبار دیگری بر آن ننشیند.»
کم کردن تعدد حوزه‌های تصمیم‌گیری فرهنگ
ادامه این جلسه، به سخنان موافقان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی اختصاص یافت.
عفت شریعتی کوهبنانی، نماینده زرند، به عنوان نخستین موافق محمد مهدی اسماعیلی گفت: «برای رسیدن به اهداف انقلابی باید برنامه‌های فرهنگی عظیمی را دنبال کرد. در این برهه از زمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نقشی تعیین کننده در کشور خواهد داشت. تعیین تکلیف وضعیت فرهنگی کشور یکی از موضوعاتی است که وزیر پیشنهادی توانایی پرداختن به آن را دارد. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که ایشان به آن اشاره کردند، تعدد حوزه‌های تصمیم‌گیر در زمینه فرهنگی است که از جمله برنامه‌های اسماعیلی، کم کردن تعدد حوزه‌ها است.»
وزیری آزاداندیش معرفی شده است
در ادامه، سیدرضا تقوی، نماینده تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس، به عنوان دومین موافقِ وزیر پیشنهادی، با بهره‌گیری از وقت عفت شریعتی کوهبنانی، درباره جایگاه فرهنگ و هنر گفت: «آقای اسماعیلی برای فرهنگ عمومی پیشنهاد شدند نه فرهنگ کلاسیک. فرهنگ کلاسیک برعهده وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. فرهنگ هر جامعه، مایه هویت و موجودیت آن جامعه است. انسان مجموعه‌ای از بینش‌ها و باورهای افرادی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.»
این نماینده در ادامه گفت: «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید آزاداندیش، متحول و پویا باشد و زایش فرهنگی را در نظر داشته باشد. که آقای اسماعیلی نه تنها این موارد را داراست بلکه به مشارکت‌پذیری افراد نیز باور دارد. گرایش فرهنگی باید جوشش درونی داشته باشد تا بتوان با اصحاب هنر ارتباط برقرار کرد.»
اسماعیلی کارآمد است و با تمام توان آمده
سیدمحمد موحد، نماینده کهگیلویه، چرام، لنده و بهمئی هم به عنوان سومین موافق با وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پشت تریبون مجلس رفت و گفت: «فرهنگ و هنر از اساسی‌ترین عناصر هویتی و استقلال هر کشور است. امام فرهنگ را کارخانه انسان ساز می‌داند. بنابراین در این دوران سخت و هجمه‌های همه جانبه به هویت، باورها و اعتقادات، وظیفه ماست که در انتخاب وزیر درست انتخاب درست داشته باشیم.»
او ادامه داد: «در گفت‌وگو با جناب اسماعیلی به این نتیجه رسیدم که ایشان آمده است تا تمام توان خود را در همه ظرفیت‌های فرهنگی به کار گیرد.»
نماینده کهگیلویه در ادامه با اشاره به برنامه‌های اسماعیلی گفت: «ارتقا نقش و جایگاه فرهنگ و هنر در تصمیم گیری‌ها، افزایش بودجه فرهنگ و هنر، توجه جدی به هنرمندان و اصحاب رسانه و حمایت از تولید محصولات فرهنگی از برنامه‌های ایشان است. از دیگر برنامه‌های ایشان باید به حمایت مادی از اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه جهت عرضه در جامعه جهانی و برطرف کردن مسئله بیمه هنرمندان اشاره کرد.»
کمال حسین‌پور، نماینده مردم پیرانشهر و سردشت هم در موافقت با وزارت محمدمهدی اسماعیلی گفت: «زیربنای توسعه پایدار انقلاب و خاستگاه آن، فرهنگ بود و ما در حوزه فرهنگ دشمن کم نداریم و رییس‌جمهور، بدین منظور، وزیری کارآمد را معرفی کرده است. دکتر اسماعیلی، چهره فرهنگی و نخبه انقلاب است و کارش را از سردبیری جراید در دهه ۷۰ آغاز کرد. او فردی تحول‌گرا و راهبردی است و در صداوسیما به‌عنوان مدیر مرکز سنجش افکار و در رادیو و تلویزیون کار کرده است. دارای مدیریت میدانی، روحیه جهادی با برنامه و آشنا با بدنه وزاتخانه است. در تدوین برنامه بر فرهنگ عمومی تاکید کرده است و به آسیب‌شناسی پرداخته و راهکار ارائه کرده است.»
عرصه فرهنگ، عرصه نبرد است
پس از صحبت‌های موافقان محمدمهدی اسماعیلی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی، خود او پشت تریبون آمد و در دفاع از برنامه‌هایش گفت: «فرهنگ، مقوله‌ای با تعاریف متعدد است اما آن‌چه به دل ما ، تمثیل رهبری از فرهنگ است که فرمودند فرهنگ مثل هوا است. فرهنگ فضای تنفسی جامعه است که وقتی پاک و پاکیزه باشد، جامعه با نشاط و پویا است اما وجود آلودگی در هوا بسیار خاموش و بی‌سر و صدا کار خود را انجام می‌دهد. فرهنگ ریشه اصلی انقلاب است. اصل انقلاب ما امری فرهنگی بود.»
او ادامه داد: «امروز جنگ اصلی در دنیا، جنگ شناخت‌ها و تبلیغاتی و رسانه‌ای است. تمدن شیطانی با موسیقی، ادبیات و سینما تلاش می‌کند اراده و رفتار انسان‌ها را به نفع اهداف استعماری و سلطه خواهانه خود دستکاری کنند. همچنین به زور پول و تزویر و رسانه‌های جهنمی‌شان، ملت‌ها را از فرهنگ و هویت خود خالی، منصرف و حتی منزجر کنند. پس این عرصه عرصه نبرد است. لذا شاعر، نویسنده، نوازنده، خواننده، فیلمساز، بازیگر و ناشر که با کم‌ترین امکانات در مبارزه با تمدن تفصیل یافته دست و پنجه نرم کرده و ریش و گیس سفید می‌کنند، برای من در حکم مجاهدان سخت انقلاب در این کارزار تمدنی بوده و حمایت و پشتیبانی از آن‌ها وظیفه من است.»
چالش‌هایی که امروز در حوزه فرهنگ داریم
وزیر پینشهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره چالش‌های حوزه فرهنگ گفت: «مشکلات معیشتی بخش عمده‌ای از اصحاب فرهنگ و هنر را به خود مشغول کرده است. شیوع کرونا ضربه‌های سختی را به فرهنگ و هنر و کسانی که در این عرصه امرار معاش می‌کنند، وارد کرده است. ما در اولین اقدام به رفع مشکل این عزیزان اقدام خواهیم کرد. رکورد اقتصادی باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است و می‌دانیم که با این اتفاق نخست محصولات فرهنگی از سبد خانوار حذف می‌شوند. ما در دولت سیزدهم برای آن چاره‌اندیشی کرده‌ام.»
او در ادامه به ماجرای تولید غیرقانونی محصولات فرهنگی با نقص حق مولف هم اشاره کرد: «به محض اینکه کتاب خوبی به فروش می‌رسد، سریع نسخه غیرقانونی چاپ و به بازار داده می‌شود. این از جمله چیزهایی است که در دولت مردمی باید برایش تدبیر کنیم.»
اسماعیلی ادامه داد: «امروز گسترش فناوری بسیاری از موضوعات حوزه فرهنگ و وزارت ارشاد را تغییر داده باید برای این تدبیر کنیم. باید فناوری‌های نوین را به رسمیت بشناسیم و در ساختار وزارتخانه به آن‌ها وزن دهیم. وزارت ارشاد امروز ما وزارتخانهای منفعل و کم اثر شده است. دوستان عزیز نماینده گله می‌کردند که وضعیت ادارات ارشاد ما باعث تأسف است. در اکثر شهرستان ادارات ارشاد با حداقل نیرو امکانات فعالیت می‌کنند. وزارت از حوزه سیاست‌گذاری خارج شده است که باید اصلاح شود.»
صادرات فرهنگی، جایگزن نفت خواهد شد
تمرکززدایی از دیگر صحبت‌های وزیر پیشنهادی بود: «امروز حوزه تولید آثار فرهنگی عمدتا در تهران متمرکز است. آیا مناطق مختلف ما استعداد ندارند آیا تاریخ فرهنگ کهنی ندارند. ایران رنگین‌کمانی از قومیت‌ها است. فرهنگ یعنی به رسمیت شناختن اقوام. ما در حوزه فرهنگ باید عرضه داشته باشیم این فضای تعالی را برای این کشور بزرگ و هفت هزار ساله فراهم کنیم. فرهنگ ما غنی است. ما در دولت مردمی تلاش خواهیم کرد همه این ظرفیت‌ها را به فعلیت برسانیم.»
او در ادامه گفت: «در حوزه نظارت و محتوا نیازمند قدرتمندی بیشتری هستیم. من بیشترین سابقه را در نهادهای خارج از دولت داشتم. ۲۳ سال در عرصه فرهنگ کشور کار کرده‌ام. تجربه دارم در این حوزه. شورای فرهنگ عمومی ظرفیت بزرگی برای ماست. نماینده امام جامعه رئیس این شورا است. دستگاه‌های اجرایی در این شورا هستند. حتماً باید شورای فرهنگ عمومی ارتقا پیدا کند. در برخی استان‌ها دو سه سال است که شورا تشکیل نشده است. این را باید دید و برایش تدبیر کرد.»
بازطراحی آرایش رسانه‌ای کشور ادامه صحبت‌های اسماعیلی بود: «رهبر معظم انقلاب در مراسم تنفیذ رییس‌جمهور اشاره کردند که آرایش رسانه‌ای در کشور نیاز به تقویت دارد. ما باید از موضع پدافندی به موضع آفندی برویم و این شدنی است.ایران عزیز آنقدر استعداد دارد که اگر در حوزه محصولات و صادرات فرهنگی به درستی سرمایه‌گذاری کنیم دیگر نیاز به صادرات نفت نداریم.»
واردات ۹۰ درصد کاغذ، جوهر، فیلم، زینک، دستگاه‌های تکثیر و انتشار کشور نکته‌ای بود که وزیر پیشنهادی اعلام کرد و با اشاره به ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به این عرضه گفت: «اگر ما در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کنیم کارهای بزرگی در حوزه نشر می‌توانیم انجام دهیم.»
اسماعیلی در پایان صحبت‌هایش اهالی فرهنگ را «مردمانی از قبیله باران» خواند و اعلام کرد: «نمایندگان عزیز مردم بزرگ ایران من در این جایگاه به عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش خواهم کرد تا بیانیه گام دوم انقلاب را به عنوان منشوری برای آگاهی ملت ایران و راهبردی برای نهادینه سازی انقلاب و نقشه راه فرهنگی کشور در صدربرنامه‌ریزی‌ها قرار دهم.»
او سخنانش را با شعری از نادر ابراهیمی به پایان برد: «ما برای آنکه ایران گوهری تابان شود خون دلها خورده‌ایم.»
