سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه روز دوشنبه درباره همکاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ایران به اظهار نظر پرداخت.
به گزارش فارس وی که در کنفرانس خبری صحبت میکرد، در پاسخ به سوال خبرنگاری در این باره که "آیا پس از نشست اخیر شورای حکام در ماه ژوئن، پاسخ ایران به خواستههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کافی میدانید" گفت: «فرانسه به همراه شرکای اروپایی خود، از اقدامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی تحت پادمانها با ایران حمایت میکند».
از تلاش غیرمغرضانه و حرفهای آژانس درباره ایران حمایت میکنیم
این دیپلمات فرانسوی اضافه کرد: «پاریس همچنین از تلاشهای منصفانه و حرفهای مدیر کل آژانس و تیم وی برای شفاف کردن سؤالات بخصوصی درباره وضعیت برنامه هستهای ایران پشتیبانی میکند».
وی گفت:«ایران باید بلافاصله، توضیحات معتبر، فنی و کافی ضروری درباره سوالاتی که آژانس درباره وجود مواد هستهای اعلام نشده در ایران مطرح کرده را ارائه دهد».
ایران و آژانس اتمی اسفندماه سال گذشته به توافقی برای ارائه دسترسیهای داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیتهای راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق، یک بار قبل از منقضی شدن به مدت یک ماه و تا تاریخ سوم تیرماه تمدید شد اما ایران بعد از آن تاریخ، توافق مذکور را تمدید نکرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید پروتکل الحاقی به این نهاد بینالمللی اجازه دسترسی گستردهتر به اطلاعات و اماکن موجود در ایران را میدهد. سال گذشته مجلس شورای اسلامی ایران قانونی را به تصویب رساند که دولت را ملزم میکند در صورت عدم رفع تحریمها علیه ایران بازرسیهای آژانس اتمی در ایران را معلق کند.
این در حالی است که دیپلماتها در وین به خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ گفتهاند آژانس بینالمللی انرژی اتمی اکنون میتواند توافق جداگانه خود با ایران را که در آن دفعات بازدید از سایتهای محل فرآوری اورانیوم مشخص شدهاند را بهروزرسانی کند.
توافق مورد اشاره بلومبرگ «توافق جامعپادمانی» نام دارد. این رسانه مدعی شده که توافق مذکور کشورها را ملزم میکند در صورت عبور از برخی مرزهای مشخص در فعالیتهای هستهای، دسترسیهای بیشتری به بازرسان آژانس اعطا کنند.
دو مقام مطلع در گفتوگو با بلومبرگ مدعی شدهاند تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازی از محدودههای مشخصشده در توافق جامع پادمانی فراتر رفته است.
از اقدام یکجانبه ایران در تعلیق پروتکل الحاقی متاسف هستیم
سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در ادامه کنفرانس خبری خود گفت: «علاوه بر آن، ما به همراه شرکای برجامی وآمریکا، از اقدام یکجانبه ایران در تعلیق اجرای پروتکل الحاقی و اقدامات راستی آزمایی توافق وین، ابراز تاسف میکنیم».
این دیپلمات اضافه کرد: «ما از ایران میخواهیم که برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، امکان ادامه اجرای اقدامات موقت را با توجه به تفاهم فنی بین خودشان فراهم کند. هرگونه وقفه میتواند دانش آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در مورد فعالیتهای هستهای ایران با مشکل مواجه کند و ایران باید فورا همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از سر بگیرد».
نشست بعدی شورای حکام 22 تا 26 شهریور برگزار میشود
بر اساس گزارشها، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، وضعیت همکاری ایران با این نهاد را در نشست بعدی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که بین روزهای 13 تا 17 سپتامبر (22 تا 26 شهریور) برگزار خواهد شد، ارائه دهد.
پیشتر شبکه آمریکایی «بلومبرگ» به نقل از چند مقام گزارش داد که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به دنبال ملاقات با «محمد اسلامی» رئیس جدید سازمان انرژی اتمی ایران پیش از کنفرانس وین است.
طبق این گزارش، این دو مقام گفتند «او میخواهد تمایل تهران برای بازگرداندن دسترسی گسترده به ناظران آژانس-که در اعتراض به تحریمهای آمریکا متوقف شده است -و همکاری ایران با بازرسان بینالمللی را بسنجد.»
اروپا منتظر رایزنی آژانس و ایران
به ادعای مقاماتی که با بلومبرگ در وین صحبت کردند، دیپلماتهای اتحادیه اروپا منتظر نتیجه رایزنیهای بین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران قبل از تصمیمگیری در این خصوص هستند که به تدوین پیشنویس قطعنامهای که ایران را به دلیل عدم همکاری محکوم میکند، بپردازند یا خیر.
به ادعای بلومبرگ، در حالی که چنین سندی در نهایت میتواند منجر به ارجاع مجدد ایران به سازمان ملل شود، این مقامها گفتند بعید است تهران با اقدامات اضافی شورای امنیت روبرو شود زیرا چین و روسیه به طور قطع تلاش برای اعمال تحریمهای جدید را مسدود خواهند کرد.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هستهای برجام صورت میگرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.
توقف مذاکرات وین
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقامهای دولت آمریکا پیش از این تصریح کردهاند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقهای استفاده کنند.
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریمها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستیآزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجلهای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.