مضرات استفاده از تلفن همراه و راهکارهای مناسب

"صراط" - سرویس اجتماعی/ امروز بيشتر ما تلفن همراه را ابزاري ضروري در زندگي روزمره مي دانيم و در كمتر شرايطي از آن شكايت مي كنيم.
اين دستگاه كوچك باعث شده در هر زمان و مكاني در دسترس باشيم. استفاده از تلفن همراه هر روز بيش از پيش در جوامع رواج مي يابد و امروزه بسياري از افراد از اين پديده نوين ارتباطي به طور مؤثر استفاده مي كنند و انواع گوشي هاي همراه با جديدترين فناوري ها در بازار عرضه مي شود. دنياي امروز عصر تلويزيون، ماهواره، كامپيوتر، اينترنت و تلفن همراه است. موارد فوق چنان با سرعت وارد زندگي بشر شده و راه نفوذ خود را ادامه مي دهند كه نمي توان از كنار آنها با بي تفاوتي گذشت؛ بلكه بايد با آنها به روش صحيح برخورد نمود تا بيشترين سود و استفاده حاصل آيد.
نكته قابل ذكر آن است كه گرچه اثرات مثبت تكنولوژي در كيفيت زندگي ما قابل انكار نيست ولي در صورت عدم مديريت صحيح نيز ممكن است اثرات مضر آن بر زندگي كودكان و نوجوانان ما غيرقابل جبران باشد. تلفن همراه امروز تبديل به يك اسباب بازي جديد براي بچه ها شده كه كارشناسان از آن به عنوان اسباب بازي خطرناك ياد مي كنند.
اكثر والدين به فرزندان خود مي آموزند كه با افراد غريبه صحبت نكنند، اگر در منزل تنها هستند در را به روي كساني كه نمي شناسند باز نكنند و اگر فرد ناشناسي تلفن زد به او اطلاعات ندهند. همچنين آنها روي اين موضوع كنترل و نظارت دارند كه فرزندشان با چه كسي حرف مي زند؟ با چه كسي دوست است؟ كجا مي رود؟ چه كتاب و روزنامه اي مي خواند؟ و... اما نمي دانند كه همين نظارت، كنترل و راهنمايي را بايد هنگام استفاده از تلفن همراه نيز اعمال كنند. بسياري از والدين در مورد رايانه و بازيهاي رايانه اي فرزندشان نظارت دارند ولي نسبت به تلفن همراه بي تفاوتند. با وجودي كه اين وسيله اگر تحت كنترل نباشد مي تواند بسيار خطرناك تر از رايانه، اينترنت، تلويزيون و... باشد.

آسيب جسماني: امواج الكترومغناطيس اين دستگاه براي كودكان كمتر از 10 تا 12 سال خطرناك است. هر چند كه هنوز ارتباطي بين استفاده از اين وسيله و ابتلا به سرطان ثابت نشده ولي تحقيقات بعضي از دانشمندان نشان داده كه ارتباط احتمالي در مورد استفاده از تلفن همراه و ابتلا به برخي سرطان هاي مغز وجود دارد.
-مشكلات خواب: كودكان و نوجواناني كه از اين وسيله استفاده مي كنند در بسياري اوقات به علت دريافت پيامك در انتهاي شب بدخواب مي شوند. خيلي از اوقات براي پاسخ دادن به اين پيامك ها لازم است كه ذهن هوشيار شده كه همين امر موجب اختلال خواب مي شود. همين بدخوابي و بي خوابي در عملكرد روزانه آنها تأثيرگذار خواهد بود.
-كاهش تمركز و توجه و افت عملكرد تحصيلي: با توجه به اينكه بسياري از دانش آموزاني كه تلفن همراه دارند، آن را با خود به مدرسه نيز مي برند و در سر كلاس درس غالباً در حال ارسال پيامك هستند از توجه به درس باز مي مانند، نمرات درسي آنها كاهش مي يابد و دچار افت تحصيلي مي شوند. همچنين اين بچه ها به علت استفاده مكرر از دكمه هاي گوشي از درد مفاصل و انگشتان نيز شكايت دارند.
-اضطراب و نگراني: بسياري از كودكان و نوجوانان هميشه نگران اين موضوع هستند كه مبادا والدينشان از اطلاعات گوشي آنها باخبر شوند. همين نگراني و دلهره باعث مي شود تا در مورد پيامك ها به پدر و مادر دروغ بگويند.
-اتلاف وقت زياد: از آنجا كه گوشي هاي تلفن همراه قابليت دارا بودن بازي هاي مختلف را در خود دارد، كودك يا نوجوان مدت زمان زيادي را سرگرم بازي مي شود و از ديگر كارهاي ضروريش باز مي ماند.
-در ارتباط قرار گرفتن با اطلاعات نامتناسب با سن و روحيات بچه ها: در بسياري از مواقع محتويات درون پيامك ها و بلوتوث ها مسائل و اطلاعات نامناسبي دارد كه ذهن كودك و نوجوان را درگير مي كند، مشغله فكري براي او ايجاد مي شود و به علاوه غالباً به خاطر ترس از اطلاع والدين دچار تشويق و نگراني مي شود.
-كاهش خلاقيت: استفاده از تلفن همراه بر روي خلاقيت و شكوفايي ذهن و انديشه آنها تأثير منفي مي گذارد.
-عدم امكان كنترل مخاطبان: كنترل و نظارت بر افرادي كه كودك و نوجوان با آنها مراوده دارد امكان پذير نيست.

راهكارهاي مناسب در جهت كنترل و نظارت صحيح
متأسفانه دانش ضعيف اغلب والدين نسبت به ظرفيت هاي فني گوشي، قيمت پايين سيم كارت ها، وجود سيم كارت هاي اعتباري و... همه نكاتي هستند كه مي تواند بچه ها را به قربانيان تلفن همراه تبديل كند. اولين و مهم ترين راهكار براي مصون ماندن كودكان و نوجوانان از آسيب هاي تلفن همراه اين است كه ازابتدا زيربار خريد اين وسيله نرويد. وعده خريد را به پايان دوره نوجواني يعني بعد از 18 سالگي بدهيد و از فرزندتان بخواهيد تا وسيله ديگري را به جاي آن ازشما بخواهد.
گاه والدين بنا به دلايلي نظير اين كه فرزندشان به كلاسهاي مختلف مي رود و نگران او مي شوند تصميم به خريد تلفن همراه مي گيرند. اگر به هر علت قصد چنين كاري داريد حتما توصيه هاي زير را مدنظر داشته باشيد:
1- مدت زمان استفاده را محدود كنيد و بر سر ساعاتي از روز كه مي تواند گوشي را در اختيار داشته باشد با فرزندتان قرارداد ببنديد.
2- از او بخواهيد تا به هيچ عنوان تلفن را به مدرسه نبرد و در زمان انجام تكاليف نيز آن را خاموش كنيد.
3- به فرزند خود بياموزيد كه هر پيامك يا موضوعي كه در تلفن دارد حتما درست و واقعي نيست.
4- نسبت به افرادي كه با كودك يا نوجوان رابطه تلفني دارد حتما كنترل و نظارت داشته باشيد.
5- سعي كنيد با امكانات و اطلاعات گوشي آشنا شويد و دراين حوزه ها آموزش ببينيد.
دورماندن والدين از پيشرفت هاي جديد باعث ايجاد شكاف نسلي بين آنها با فرزندانشان مي شود.
6-از مطالب درون گوشي اطلاع داشته باشيد. زمان هايي را برنامه ريزي كنيد تا بتوانيد در كنار فرزندتان از پيامك ها آگاهي يابيد و نسبت به محتواي آنها به بحث و مذاكره بنشينيد.
7-بازي ها و سرگرمي هايي را با فرزندتان ترتيب دهيد. داشتن فعاليت هاي مشترك اين امكان را به والد مي دهد كه عملكردهاي كودك و نوجوان را زيرنظر داشته باشد و فرصتي پيش مي آيد تا فرزند بسياري از مطالب را به پدر يا مادر انتقال دهد. به علاوه مي تواند نكاتي را به فرزند خود بياموزد و از او اطلاعاتي ياد بگيرد.
8- به فرزند خود بياموزيد كه دريافت و ارسال پيامك يا بلوتوث درست مانند صحبت كردن با يك غريبه است و بايد همان احتياط هايي را كه در اين زمينه به كار مي رود باز هم رعايت شود.
9- به او بگوييد كه هيچ گاه نبايد اطلاعات شخصي و خانوادگي را ازطريق پيامك به ديگران انتقال دهد.
10- هرگز بدون اطلاع شما با كسي كه از طريق پيامك آشنا شده ملاقات واقعي ترتيب ندهد.
11- به بچه ها آموزش دهيد كه همان قوانيني كه در ارتباطات واقعي رعايت مي كنيم مانند فحش ندادن، استفاده نكردن از كلمات ركيك و طنزها و مطالب مبتذل و .... بايد در مورد تلفن همراه نيز به كار گرفته شود.
12- به او يادآوري كنيد كه ارتباط از طريق پيامك جاي دوستي هاي واقعي بين افراد را نمي گيرد.
سخن آخر اينكه...
ثابت شده است كه هرچه استفاده از اين وسيله كمتر باشد، استرس و نگراني فرد كمتر خواهدبود و بچه ها شرايط رواني بهتري خواهندداشت. كودكان و نوجواناني كه در طول روز 3 تا 4 بار از تلفن همراه استفاده مي كنند نسبت به كساني كه 15 تا 20 بار آن را به كار مي گيرند شرايط روحي رواني مطلوب تري دارند، شبها بهتر مي خوابند، نگراني و استرس كمتري دارند، روند تحصيلي آنها خوب است و افراد با نشاط و با روحيه بالاتري در جامعه هستند.
مريم سادات كاظمي