ماجرای واردات واکسن فایزر مرداد ماه امسال از اظهارات ناصر ریاحی رییس اتحادیه وارد کنندگان دارو آغاز شد، وی در مصاحبه با یکی از خبرگزاریها از تلاش برای واردات واکسن فایزر خبر داد و گفت: «شرکت بایون تک آلمان که با فایزر مشترکا واکسنی بر اساس پروتئین ویروس طراحی کردند نیز در ایران نماینده داشت و امکان واردات از تولیدات در آلمان وجود دارد که در صورت فراهم شدن مقدمات تا آخر ۲۰۲۱ تا ۲۰ میلیون دوز به ایران وارد خواهد شد.
نمایندگی بلژیک شرکت جانسون اند جانسون نیز در ایران نماینده دارند و از این محل نیز میتوان انتظار داشت که ۲۰ میلیون دوز واکسن از طریق ساز و کار کواکس به کشور برسد و میتوان امیدوار بود که تا پیش از پایان سال جاری میلادی این واکسنها در ایران تحویل شده باشند، هر چند یک یا دو ماه جابجایی احتمالی با توجه به زمان ثبت سفارش ما و پرداخت هزینه واکسن نیز امکان رخ دادن دارد».
واردات فایزر شوخی است!
سخنانی که با واکنش کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو مواجه شد و وی در توییتی این موضوع را خالی بندی دانست، جهانپور در صفحه شخصی در فضای مجازی نوشت: «سهمیه ایران از محل سازوکار کووکس ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن کرونا است که سفارشگذاری شده و ۲/۲ میلیون آن تحویل شده است لذا اگر شنیدید ۲۰ میلیون دوز واکسنی خاص از کووکس قابل ارائه است شما با یک خالیبندی مواجه شدهاید، جدی نگیرید».
فایزر بلژیکی وارد میکنیم!
اما هنوز مدتی از سخنان جهانپور نگذشته بود که سید حیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت سوم مهرماه گفت «شش واکسن، از جمله محصول مشترک دو شرکت آمریکایی و آلمانی فایزر/ بایونتک در ایران مجوز مصرف گرفته و ۲ میلیون دوز از آن طی یکی دو ماه آینده از بلژیک وارد میشود».
پس از این صحبتها که با واکنشهای مختلفی در فضای مجازی همراه بود بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت طی سخنانی اعلام کرد «واکسن فایزر به تعداد بسیار محدود و برای تزریق مادران باردار وارد کشور می شود و این واکسن به دیگر افراد نمی رسد و از مردم میخواهیم که سریعا واکسن های مورد تایید وزارت بهداشت که معتبر هستند را تزریق کنند تا سیستم ایمنی بدن آنها مقاوم شود. بیشترین افرادی که امروزه در دنیا مبتلا به کووید۱۹ می شوند و جان خود را از دست می دهند، واکسن کرونا تزریق نکرده اند و تقاضای بنده از مردم این است که سریعا، واکسن های مورد تایید وزارت بهداشت را تزریق کنند» همچنین از سوی دیگر معاون بهداشتی وزارت بهداشت حتی میزان واردات این واکسن را هم اعلام کرده و گفته بود که قرار است ۲میلیون و ۴۰۰هزار دوز واکسن وارد کشور شود.
واردات فایزر منتفی شد!
یک بام و دو هوای وزارت بهداشت برای واردات واکسن فایزر اما با اعلام خبر تزریق واکسن به زنان باردار به پایان نرسید و چند روز پس از اظهارات و وعدهّای وزیر بهداشت برای واردات واکسن بلژیکی مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در بیانیهای نوشت: «با توجه به ارجاع موضوع واکسیناسیون زنان باردار توسط وزیر بهداشت به کمیته علمی کرونا، اعضای کمیته ملی واکسن کووید۱۹ در جلسه اخیر خود با اجماع و تکیه بر شواهد معتبر علمی به این نتیجه رسیدند که واکسیناسیون این افراد کماکان با واکسن سینوفارم که یکی از معتبرترین واکسنهای حال حاضر دنیا و دارای تائیدیه سازمان جهانی بهداشت است، ادامه یابد».
در ادامه بیانیه وزارت بهداشت آمده است «آخرین شواهد علمی معتبر کمیته علمی کرونا واکسیناسیون زنان باردار در مراکز واکسیناسیون با واکسن سینوفارم انجام میشود برنامهای برای واردات واکسن فایزر وجود ندارد».
*نباید روی واکسن خاصی تمرکز شود
انتشار اخبار واردات واکسن فایزر در هفتههای اخیر باعث شد تا بسیاری با امید بستن به تزریق این واکسن، با وجود رسیدن نوبت واکسیناسیونشان، دست نگه دارند و منتظر رسیدن واکسن فایزر بمانند؛ این در حالی است که متخصصان تأکید میکنند باید واکسیناسیون با سرعت انجام شود و به بالای ۷۵درصد برسد.
حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در توضیح این بیانیه گفت: «ممنوعیت ورود فایزر، تصمیم کمیته ملی واکسن بوده، اما در مجموع هیچ اجباری درباره زنان باردار مبنی بر استفاده از یک واکسن با برند خاص نیست. این یک تصور اشتباه بود که تمام زنان باردار الزاما باید با واکسن فایزر واکسینه شوند. این گروه هم مانند دیگر افراد جامعه هستند؛ بنابراین واکسیناسیون آنها با واکسنهای مورد تأیید سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت منعی ندارد».
جماعتی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود چنین دلایلی تمرکز خاصی بر فایزر برای تزریق روی زنان باردار در یک هفته اخیر رخ داده است، توضیح داد: «ما در پاندمی هستیم و نمیتوانیم برای تزریق واکسن حتی یک روز صبر کنیم. فعلا هدف وزارت بهداشت قطع زنجیره کرونا و پایان پاندمی در کشور است و باید هر چه سریعتر جامعه هدف را تحت پوشش واکسیناسیون قرار داد. بعد از دست یافتن به این هدف و تکمیل تزریق 2دوز واکسن، میتوانیم درباره برندهای مختلف برای دوز بوستر بهتر تصمیمگیری کنیم».
درحالی ممنوعیت واردات واکسن فایزر با دستور مستقیم وزیر بهداشت صورت گرفت که اول مهر، بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت خبر واردات واکسن فایزر به کشور را تایید کرده بود. باید توجه داشته داشت این اظهارات ضد و نقیض درباره واردات واکسن کرونا باعث نگرانی مردم جامعه شد و این تصور در اذهان عمومی ایجاد شده بود که ممکن است واکسن فایزر کیفیت بهتری نسبت به واکسن سینوفارم داشته باشد. بهتر است مسوولان وزارت بهداشت قبل از هرگونه اعلام نظر درباره واکسنهای وارداتی موضوع را در کمیتههای تخصصی مربوطه بررسی کرده و پس از اعلام نظر نهایی، آن را در رسانهها منتشر کنند تا شبههای در زمینه تزریق و واردات واکسنها در اذهان عمومی شکل نگیرد. اما حال سوال اساسی اینجاست که چرا وزارت بهداشت قبل از تشکیل کمیته علمی این موضوع را اعلام کرد و چرا به صورت ناگهانی از تصمیم واردات واکسن فایزر بدون هیچگونه توضیحی عقب نشینی کرد؟