نیروی هوایی ارتش از پیروزی انقلاب اسلامی تا آغاز دفاع مقدس نقش پر رنگی در دفاع از کشورمان به خصوص در مقابله با ضد انقلاب در کردستان و مناطق عملیاتی غرب داشته است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، نیروی هوایی ارتش در هنگام تهاجم رژیم بعث به ایران اسلامی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ نیز به عنوان یک نیروی واکنش سریع وارد عمل شد و امیر سرلشکر خلبان شهید فکوری فرمانده وقت این نیرو با طراحی عملیات ۱۴۰ فروندی نخستین پاسخ به تجاوز ارتش بعثی را به صدام داد.
اگر بخواهیم نقش نیروی هوایی ارتش را در دوران دفاع مقدس بیان کنیم باید بگوییم که اگر خلبانان نیروی هوایی و پشتیبانی‌های آنان نبود شاید بسیاری از عملیات‌های دریایی و زمینی مانند عملیات مروارید و والفجر ۸ نیز به پیروزی نمی‌رسید. این نیرو از پایان دفاع مقدس تا کنون هم در عرصه‌های خودکفایی، ساخت و تولید تجهیزات جدید و به روز هم از نیرو‌های پیشگام در نیرو‌های مسلح به شمار می‌رود.
این نیرو از نخستین روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی و بعد‌ها در طول دفاع مقدس علاوه بر عملیات‌های مهمی، چون حمله به الولید یا اچ ۳، حمله به اوسیراک، کمان ۹۹، بمباران شهر کوت و بسیاری دیگر از عملیات‌ها نقش مهمی در نابودی توان نظامی ارتش بعثی داشت و در این راه شهدای بسیاری را هم به انقلاب و کشورمان تقدیم کرده است. نخبگان نیروی هوایی ارتش توانستند عملیات‌های بسیاری را علیه دشمن بعثی طراحی و اجرا کنند که تا آن زمان شاید نظیر آن در دنیا وجود نداشت. این نوابغ و نخبگان نه تنها با این عملیات‌ها توانستند دشمن بعثی را مجبور به پذیرش شکست کنند، بلکه کارشناسان نظامی جهان را هم به حیرت واداشتند.
خلبانان جنگنده‌های اف۴ و اف۵ نیز از شجاع‌ترین و بهترین خلبانان ایران هستند؛ خلبانانی از جمله شهید فریدون ذوالفقاری، شهید علیرضا یاسینی، شهید حسین خلعتبری، فرج‌الله براتپور، شهید مصطفی اردستانی و هوشنگ آغاسی بیگ. اف ۵ها و اف۴های ایرانی نیز ستون‌های زرهی رژیم بعث را در دشت خوزستان به گونه‌ای مورد هدف قرار دادند که دشمن نتوانست به هدف خود برای تصرف جنوب خوزستان و دزفول دست پیداکند. باید توجه کنیم که خلبانان ایرانی باعث شدند تا صادرات نفت عراق تحت از حدود دو میلیون بشکه به ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.
نبرد‌های هوایی خلبانان ایران اسلامی علیه رژیم بعثی عراق نیز بخشی جذاب از جنگ است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. اف۱۴های ایران در دست خلبانان بزرگی، چون یدالله خلیلی، اسدالله عادلی، حسین خلیلی، جلیل زندی، فضل‌اله جاویدنیا و ده‌ها مرد بزرگ دیگر نه تنها هشت سال مانع تسلط هوایی دشمن بر آسمان ایران شدند، بلکه حدود ۱۳۰ (پیروزی هوایی ثبت شده) تا ۱۹۰ (پیروزی غیررسمی) را کسب کردند. در حالی که دشمن تنها توانست پنج فروند اف۱۴ ایران را ساقط کند.
وظایف نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس و جنگ تحمیلی
نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس به طور کلی چهار وظیفه اصلی را انجام می‌داد که عبارتند از؛ شناسایی هوایی، ترابری هوایی تاکتیکی، انهدام زیرساخت‌های اقتصادی و نظامی رژیم بعث عراق و دفاع از تاسیسات زیربنایی کشور. در این بین، اما یکی از مهم‌ترین وظایف این نیرو در دفاع مقدس انهدام و نابودی مقر‌های دشمن بعثی بود. یعنی همان نقاطی که باید منهدم می‌شدند تا در موج حملات دشمن بعثی علیه کشورمان وقفه ایجاد شود. در این میان نقش جنگنده‌های فانتوم و خلبانان آن در اجرای این وظیفه بسیار مهمی و حیاتی بود.
امیر سرلشکر خلبان شهید محمد حاجی یکی از خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که ۱۴ تیرماه سال ۱۳۲۵ در شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز دیده به جهان گشود. محمد در سال ۱۳۴۶ به استخدام نیروی هوایی درآمد و برای طی دوره‌های مقدماتی پرواز وارد دانشکده خلبانی شد. دوره مقدماتی پرواز با هواپیما‌های «پاپیر» و «اف -۳۳» را در ایران گذراند و جهت تکمیل تحصیلات عالی پروازی به آمریکا رفت.
دوره‌های تکمیلی پرواز را با هواپیما‌های آموزشی تی-۴۱، تی - ۳۷ و جت مافوق صوت تی-۳۸ با موفقیت به پایان رساند و نشان خلبانی را دریافت کرد. بهمن ماه ۱۳۴۸ بود که به ایران بازگشت و پس از طی یک دوره کوتاه زمینی و پروازی مربوط به جنگنده فانتوم اف ۴ به جمع خلبانان گردان شکاری پیوست.
دوستانش می‌گویند که محمد انسانی مهربان، بی‌ریا و دلی به وسعت آسمان داشت. فردی مذهبی، پایبند به اعتقادات دینی، اهل نماز، روزه و زکات بود و دستگیری از محرومین و بی‌بضاعت‌های مستمند را وظیفه خود می‌دانست. در اکثر تظاهرات‌ها و راهپیمایی قبل و بعد از انقلاب شرکت داشت و همگام با سایر نیرو‌های مردمی در حفظ نظام جمهوری اسلامی و نیرو‌های انقلابی ارتش فعالیت می‌کرد.
با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی او نیز همچون سایر همرزمانش لباس رزم را بر تن کرد و آماده نبرد با دژخیمان بعثی شد. در زمان حمله بعثی‌ها به ایران اسلامی در منزل مادرش در کرج حضور داشت و به اتفاق خانواده برای گردش به جاده چالوس رفته بود که جریان حمله هوایی را از رادیو شنیده و سریعاً به کرج بلازگشت و با شتاب برای دفاع از خاک وطن و نوامیس هموطنانش به پایگاه شکاری بوشهر که در آنجا مستقر بود، رفت. به گفته همرزمانش او از زمانی که قدم به پایگاه گذاشت انجام مأموریت‌های جنگی را به عهده گرفت.
روز هجدهم مهرماه سال ۱۳۵۹ بود که خلبان محمد ماموریت پیداکرد تا در یک عملیات برون مرزی تاسیسات دشمن بعثی را منهدم کند، خلبان محمد پس از انجام مأموریت برون مرزی و هنگام بازگشت به ایران در آسمان عراق متوجه یک هواپیمای میگ بعثی شد که به تعقیب آن پرداخت و به سه فروند هواپیمای دیگر دستور داد تا به راهشان به طرف ایران ادامه دهند تا او هواپیمای دشمن را مشغول کند. این آخرین پیام رادیویی او بود و دیگر هیچ ....
اما جنگنده‌اش در این ماموریت مورد اصابت موشک ضد هوایی دشمن قرار گرفت و پس از سقوط مفقودالاثر شد. محمد که از آن روز هیچ اطلاعی از وی در دسترس نبود بالاخره پس از ۳۲ سال در سوم آبان ماه سال ۱۳۹۱ از مرز شلمچه به خانه‌اش بازگشت و پس از تشریفات به مشهد مقدس جهت طواف حرم امام رضا (علیه السلام) اعزام و در ششم بهمن ماه ۹۱ در قطعه ۵۰ شهدای نیروی هوایی ارتش بهشت زهرا تهران به خاک سپرده شد.
