"صراط" - مهرداد بذرپاش معاون سابق رئیس جمهور و کاندیدای فعلی ورود به مجلس نهم در یادداشتی که یک نسخه از آن در اختیار صراط نیوز قرار گرفته است به مواردی پیرامون اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها پرداخت . وی در این نوشته آورد:
آنطور که از اخبار فهمیده میشود دولت در انتظار فرصتی است تا فاز دوم هدفمندی یارانهها را به مرحله اجرا درآورد. در 3- 2 ماه گذشته اظهارنظرهای فراوانی در این زمینه شنیده شده است. از طرفی مسؤولان اجرایی تلاش کردهاند افکار عمومی را برای آغاز فاز دوم آماده کنند و از سوی دیگر نمایندگان مجلس نسبت به این اقدام بدون گرفتن مصوبه از مجلس هشدار دادهاند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند آغاز فاز دوم هدفمندی یارانهها در شرایط کنونی و بدون برطرف کردن نقایص اجرایی فاز نخست آن به مصلحت نیست. در این زمینه شایسته است نکات زیر مورد تامل کافی قرار گیرد:
1ـ اجرای طرح بزرگ هدفمندی یارانهها از پيش از آغاز، مورد تایید قریب به اتفاق کارشناسان اقتصادی و حتی مسؤولان دولتهای پیشین قرار گرفت. حجم زیاد یارانه پرداختی در حوزههای گوناگون نظیر انرژی و نان همیشه از بیماریهای اقتصاد ایران محسوب میشده و دولتها همواره به دنبال راهی برای خلاصی از این مساله بودهاند و البته تا پیش از دولت دهم هیچ کدام جرات ورود به اجرای آن را پیدا نکردند. این جراحی بزرگ اقتصادی ملاحظات و مخاطرات فراوانی داشته و دارد که در صورت عدم محاسبات دقیق کارشناسی، مسائل جدیدی را با خود به همراه خواهد داشت. بیان این مساله به این معنا نیست که دولت نسبت به این ملاحظات یکسره بیاعتنا بوده، بلکه از ابتدای اجرای طرح دولت نسبت به بسیاری از مسائل پیشبینی شده برنامهریزی داشت و معتقدم اجرای طرح را نیز به شیوه قابل قبولی آغاز کرد اما در ادامه مسائلی پیش آمد که بررسی کارشناسی بسیار عمیقتر و برنامهریزی دقیقتر را ضروری کرد. اکنون نیز که برخی نمایندگان مجلس و کارشناسان نسبت به زمان و نحوه فاز دوم به دولت انذار میدهند، به این معنی نیست که اصل ضرورت ادامه راه هدفمندی را انکار کنند، بلکه معتقدند (و اینجانب نیز با آنان هم عقیدهام) با توجه به تجربیات به دست آمده از اجرای فاز نخست و نیز تهدیداتی که از جانب دشمنان متوجه اقتصاد کشور شده است، ادامه مسیر را با اصلاح نقایص و کوتاهیها و ملاحظه تمام ظرافتها به شیوهای طی کنیم که آسیب کمتری متوجه کشور شده و مردم در زمینه معیشت خود فشار کمتری را متحمل شوند. فراموش نکنیم شتابزدگی میتواند این طرح بزرگ را با آسیبهای فراوانی مواجه کند.
2- ـ با وجود نظارت اولیهای که دولت تلاش داشت در گام نخست اجرای طرح هدفمندی یارانهها اعمال کند و در ماههای نخست تا حدودی نیز موفقیتآمیز بود اما متاسفانه در ماههای اخیر افزایش قیمت کالاهای گوناگون مصرفی مردم مشهود بوده و در بسیاری موارد غیرقابل تحمل شده است. بخشی از این افزایش قیمتها پیامد افزایش قیمت دلار در بازار ایران است. بسیاری از کالاهایی که وارداتی بودند یا مواد اولیه ضروری برای تولید آنها از خارج وارد میشد با جهش قیمت مواجه شدند و با وجود اینکه دولت اعلام کرد ارز مورد نیاز برای کالاهای اساسی را با نرخ مرجع در اختیار واردکنندگان قرار میدهد اما عملا بازار این کالاها تورم مشهودی داشت که حتی در برخی موارد افزایش 2 برابری قیمت کالاها مشاهده شد. در این دوره مردم کالاهای تولید داخل را نیز با قیمتهای به مراتب بالاتر خریداری کردند. این مساله عمدتا به این دلیل صورت گرفت که صنایع و تولیدکنندگان داخلی پس از هدفمندی یارانهها به علت افزایش هزینه انرژی و نیز افزایش قیمت مواد اولیه نیاز به حمایت ویژه دولت داشتند که متاسفانه این مساله به درستی تحقق نیافت. طبیعتا فشار ناشی از افزایش قیمت تمام شده تولید کالا خود را در قیمت نهایی عرضه کالا نمایان میکند. به نظر میرسد با توجه به تورم احساس شده در گام نخست اجرای طرح، لازم است پیش از آغاز گام بعدی همه ابزارهای موجود برای کنترل سطح قیمتها و نیز جلوگیری از شوک تورمی به کار گرفته شود. به عقیده اینجانب برای جلوگیری از وارد آمدن فشار معیشتی بر مردم حتی میتوان مسیر باقیمانده طرح هدفمندی یارانهها را با شیب بسیار کمتری ادامه داد. همکاری دولت و مجلس در این زمینه میتواند مشکلات اجرایی و قانونی این طرح را به کمترین سطح تقلیل دهد.
3ـ با نامگذاری سال 91 به عنوان تولید ملی از سوی
رهبر حکیم انقلاب مشخص شد مهمترین وظیفه دولت در شرایط جاری تقویت بخش تولید است. این مساله همان طور که پیش از این در گفتوگو با رسانهها بر آن تاکید کردم علاوه بر افزایش قدرت اقتصادی کشور و به تبع آن افزایش اقتدار ملی، بر نحوه اجرای طرح هدفمندی یارانهها نیز به نحو آشکاری موثر است. ضمن اینکه باید گفت این نامگذاری از سوی رهبر انقلاب در واقع نوعی ریلگذاری برای دولت محسوب میشود و دولت موظف است برنامههای اقتصادی خود را به گونهای اجرایی کند که به افزایش تولید ملی و تقویت صنایع بزرگ و کوچک تولیدی منجر شود. کوتاهی در این مساله اگر با اجرای شتابزده فاز دوم طرح هدفمندی یارانهها همراه شود میتواند آثار ناگواری بر اقتصاد کشور و معیشت مردم داشته باشد. از سوی دیگر عمل به توصیه رهبر بزرگوار انقلاب در بسترسازی برای تقویت تولید ملی و آغاز فاز بعدی هدفمندی در زمان و با شیب مناسب میتواند نتایج شیرین و ماندگاری را برای مردم به بار آورد.
آنطور که از اخبار فهمیده میشود دولت در انتظار فرصتی است تا فاز دوم هدفمندی یارانهها را به مرحله اجرا درآورد. در 3- 2 ماه گذشته اظهارنظرهای فراوانی در این زمینه شنیده شده است. از طرفی مسؤولان اجرایی تلاش کردهاند افکار عمومی را برای آغاز فاز دوم آماده کنند و از سوی دیگر نمایندگان مجلس نسبت به این اقدام بدون گرفتن مصوبه از مجلس هشدار دادهاند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند آغاز فاز دوم هدفمندی یارانهها در شرایط کنونی و بدون برطرف کردن نقایص اجرایی فاز نخست آن به مصلحت نیست. در این زمینه شایسته است نکات زیر مورد تامل کافی قرار گیرد:
1ـ اجرای طرح بزرگ هدفمندی یارانهها از پيش از آغاز، مورد تایید قریب به اتفاق کارشناسان اقتصادی و حتی مسؤولان دولتهای پیشین قرار گرفت. حجم زیاد یارانه پرداختی در حوزههای گوناگون نظیر انرژی و نان همیشه از بیماریهای اقتصاد ایران محسوب میشده و دولتها همواره به دنبال راهی برای خلاصی از این مساله بودهاند و البته تا پیش از دولت دهم هیچ کدام جرات ورود به اجرای آن را پیدا نکردند. این جراحی بزرگ اقتصادی ملاحظات و مخاطرات فراوانی داشته و دارد که در صورت عدم محاسبات دقیق کارشناسی، مسائل جدیدی را با خود به همراه خواهد داشت. بیان این مساله به این معنا نیست که دولت نسبت به این ملاحظات یکسره بیاعتنا بوده، بلکه از ابتدای اجرای طرح دولت نسبت به بسیاری از مسائل پیشبینی شده برنامهریزی داشت و معتقدم اجرای طرح را نیز به شیوه قابل قبولی آغاز کرد اما در ادامه مسائلی پیش آمد که بررسی کارشناسی بسیار عمیقتر و برنامهریزی دقیقتر را ضروری کرد. اکنون نیز که برخی نمایندگان مجلس و کارشناسان نسبت به زمان و نحوه فاز دوم به دولت انذار میدهند، به این معنی نیست که اصل ضرورت ادامه راه هدفمندی را انکار کنند، بلکه معتقدند (و اینجانب نیز با آنان هم عقیدهام) با توجه به تجربیات به دست آمده از اجرای فاز نخست و نیز تهدیداتی که از جانب دشمنان متوجه اقتصاد کشور شده است، ادامه مسیر را با اصلاح نقایص و کوتاهیها و ملاحظه تمام ظرافتها به شیوهای طی کنیم که آسیب کمتری متوجه کشور شده و مردم در زمینه معیشت خود فشار کمتری را متحمل شوند. فراموش نکنیم شتابزدگی میتواند این طرح بزرگ را با آسیبهای فراوانی مواجه کند.
2- ـ با وجود نظارت اولیهای که دولت تلاش داشت در گام نخست اجرای طرح هدفمندی یارانهها اعمال کند و در ماههای نخست تا حدودی نیز موفقیتآمیز بود اما متاسفانه در ماههای اخیر افزایش قیمت کالاهای گوناگون مصرفی مردم مشهود بوده و در بسیاری موارد غیرقابل تحمل شده است. بخشی از این افزایش قیمتها پیامد افزایش قیمت دلار در بازار ایران است. بسیاری از کالاهایی که وارداتی بودند یا مواد اولیه ضروری برای تولید آنها از خارج وارد میشد با جهش قیمت مواجه شدند و با وجود اینکه دولت اعلام کرد ارز مورد نیاز برای کالاهای اساسی را با نرخ مرجع در اختیار واردکنندگان قرار میدهد اما عملا بازار این کالاها تورم مشهودی داشت که حتی در برخی موارد افزایش 2 برابری قیمت کالاها مشاهده شد. در این دوره مردم کالاهای تولید داخل را نیز با قیمتهای به مراتب بالاتر خریداری کردند. این مساله عمدتا به این دلیل صورت گرفت که صنایع و تولیدکنندگان داخلی پس از هدفمندی یارانهها به علت افزایش هزینه انرژی و نیز افزایش قیمت مواد اولیه نیاز به حمایت ویژه دولت داشتند که متاسفانه این مساله به درستی تحقق نیافت. طبیعتا فشار ناشی از افزایش قیمت تمام شده تولید کالا خود را در قیمت نهایی عرضه کالا نمایان میکند. به نظر میرسد با توجه به تورم احساس شده در گام نخست اجرای طرح، لازم است پیش از آغاز گام بعدی همه ابزارهای موجود برای کنترل سطح قیمتها و نیز جلوگیری از شوک تورمی به کار گرفته شود. به عقیده اینجانب برای جلوگیری از وارد آمدن فشار معیشتی بر مردم حتی میتوان مسیر باقیمانده طرح هدفمندی یارانهها را با شیب بسیار کمتری ادامه داد. همکاری دولت و مجلس در این زمینه میتواند مشکلات اجرایی و قانونی این طرح را به کمترین سطح تقلیل دهد.
3ـ با نامگذاری سال 91 به عنوان تولید ملی از سوی
رهبر حکیم انقلاب مشخص شد مهمترین وظیفه دولت در شرایط جاری تقویت بخش تولید است. این مساله همان طور که پیش از این در گفتوگو با رسانهها بر آن تاکید کردم علاوه بر افزایش قدرت اقتصادی کشور و به تبع آن افزایش اقتدار ملی، بر نحوه اجرای طرح هدفمندی یارانهها نیز به نحو آشکاری موثر است. ضمن اینکه باید گفت این نامگذاری از سوی رهبر انقلاب در واقع نوعی ریلگذاری برای دولت محسوب میشود و دولت موظف است برنامههای اقتصادی خود را به گونهای اجرایی کند که به افزایش تولید ملی و تقویت صنایع بزرگ و کوچک تولیدی منجر شود. کوتاهی در این مساله اگر با اجرای شتابزده فاز دوم طرح هدفمندی یارانهها همراه شود میتواند آثار ناگواری بر اقتصاد کشور و معیشت مردم داشته باشد. از سوی دیگر عمل به توصیه رهبر بزرگوار انقلاب در بسترسازی برای تقویت تولید ملی و آغاز فاز بعدی هدفمندی در زمان و با شیب مناسب میتواند نتایج شیرین و ماندگاری را برای مردم به بار آورد.
درج چنین مطالبی در راستای تبلیغات است و نداشتن عقد اخوت با هیچ بنی بشری