به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از فارس، یکی از راه‌های کاهش هزینه حج تمتع، افزایش ظرفیت کاروان‌ها و کاهش تعداد کاروان‌های حج تمتع است. همان طور که برخی از کشورها همچون اندونزی و ترکیه نیز با این اقدام بر هزینه‌های تحمیل شده به زائران کاسته‌اند.
با توجه به پیش‌بینی هزینه حج تمتع و افزایش آن نسبت به سال‌های گذشته به دلیل بالا رفتن نرخ دلار، خبرگزاری فارس در سلسله گزارش‌هایی به ارائه راهکارهایی برای کاهش این هزینه‌ها می‌پردازد.
در گزارش‌های قبلی به لزوم کاهش نیروهای ستادی و اجرایی و حتی بکارگیری نیروهای کارگزار اشاره کردیم که در این بخش به یکی دیگر از راه‌های کاهش هزینه‌های حج تمتع می‌پردازیم.
ظرفیت کاروان‌های حج برخی از کشورها ۵۰۰ نفره است/ ایران با ۳۰۰ کاروان و ترکیه با ۷۰ کاروان عازم سرزمین وحی شد
با توجه به سهمیه کشورمان در حج تمتع که بر اساس جمعیت بین ۸۰ تا ۸۵ هزار نفر است، مسؤولان کشورمان به منظور ساماندهی زائران، کاروان‌هایی تشکیل می‌دهند که هر کاروان مدیر، روحانی، معین یا معینه نیز دارد. این کاروان‌ها نیز ۸۵ نفره، ۱۱۵ نفره ، ۱۳۵ نفره و ۱۶۰ نفره است. در یک کاروان که ۸۵ نفره است، یک مدیر، معاون و روحانی حضور دارد. کاروان ۱۳۵ نفره یک مدیر، یک معاون، یک خدمه و معین یا معینه و همچنین کاروان‌های ۱۱۶ نفره نیز یک مدیر، یک معاون، ۲ خدمه و یک روحانی و یک معین یا معینه دارد. بر همین اساس، اگر ظرفیت کاروان را به طور متوسط ۱۲۰ نفر در نظر بگیریم، چهار نفر به عنوان مدیر، روحانی، خدمه، معین یا معینه کاروان نیز حضور دارد تا در کنار نظم‌دهی کاروان، به مشکلات احتمالی یا سؤالات شرعی زائران پاسخ دهند.
این ظرفیت کاروان‌های حج کشورمان در حالی است که برخی دیگر از کشورها همچون ترکیه که سهمیه آن‌ها در حج تقریباً با ایران اسلامی در یک رده جمعیتی است، کاروان‌هایی محدود و با ظرفیت بیشتر دارند؛ به طوری که امسال که از ترکیه ۳۷ هزار و ۷۷۰ نفر به حج تمتع مشرف شدند، زائران این کشور در قالب حدود ۷۰ کاروان به سرزمین وحی اعزام شدند و هر کاروان به طور متوسط ۵۰۰ نفره بود و هر کاروان را یک مدیر کاروان و ۲ تا ۳ نفر به عنوان تیم پاسخگو به سؤالات زائران همراهی کرد.
چگونه هزینه حج برای زائران کم می‌شود؟
این امر در حالی است که در حج تمتع امسال سهمیه ایران ۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر بود و تعداد کاروان‌های کشورمان حدود ۳۰۰ کاروان. یعنی ۴ برابر تعداد کاروان‌های کشوری مثل ترکیه. البته درست است که با کاهش ظرفیت کاروان‌ها رسیدگی به زائران نیز بهتر می‌شود، اما به دلیل اینکه ظرفیت حج ایران نسبت به تقاضا بسیار محدود است و در حال حاضر حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در صف انتظار تشرف به حج تمتع هستند و این تعداد نیز از سال ۱۳۸۶ به قبل است، بنابراین، می‌توان با بزرگ کردن کاروان‌ها بر تعداد زائران نیز افزود و از طرفی هزینه حج را نیز کاهش داد.
افزایش ظرفیت کاروان‌های حج، زائران بیشتری را راهی سرزمین وحی می‌کند
این تجربه در سایر کشورها همچون اندونزی به عنوان کشوری که بیشترین سهمیه حج تمتع را دارد، اجرایی شده است و زائران اندونزیایی نیز در قالب کاروان‌های بیش از ۳۵۰ نفره به حج تمتع مشرف می‌شوند. بر همین اساس، با اضافه کردن به ظرفیت کاروان‌های حج تمتع می‌توان در کنار کاهش هزینه حج، زائران در صف مانده بیشتری را به زیارت خانه خدا اعزام کرد.
با این اقدام، تعداد کاروان‌ها محدود و بر ظرفیت آن افزوده می‌شود و در نهایت تعداد مدیر، روحانی، معین یا معینه‌های اعزامی نیز کاهش یافته و زائران هزینه کم‌تری برای آن باید بپردازند. در صورتی که هر کاروان را به طور متوسط ۱۲۰ نفر هم در نظر بگیریم، برای هر کاروان یک مدیر، روحانی، معین یا معینه اعزام می‌شود که اگر با بالا بردن ظرفیت کاروان به اندازه یک پرواز یا حدود ۲۵۰ نفر، به جای داشتن ۲ کاروان به همراه عوامل آن، یک کاروان خواهیم داشت.
به این ترتیب برای ظرفیت ۸۰ هزار نفری سهمیه ایران در حج تمتع، با کاهش تعداد کاروان‌ها، هزینه‌ها هم کم می‌شود؛ به طوری که به طور مثال در حج تمتع ۱۳۹۸ که سهمیه ایران ۸۷ هزار و ۵۰۰ نفر بود، زائران در قالب ۵۷۱ کاروان ( ۳۰۸ کاروان مدینه قبل و ۲۶۳ کاروان مدینه بعد) به سرزمین وحی اعزام شدند که اگر هر کاروان نیز یک مدیر و روحانی کاروان هم داشته باشد، بدون در نظر گرفتن معین یا معینه‌های کاروان، یک هزار و ۱۴۲ نفر با عنوان مدیر و روحانی کاروان به حج تمتع مشرف شدند.
با این وجود، اگر ظرفیت کاروان‌ها را افزایش دهیم و برای ایجاد نظم بیشتر در کاروان‌ها، حتی به جای ظرفیت ۵۰۰ نفره، ظرفیت کاروان را به اندازه یک پرواز یا مثلاً ۲۵۰ نفر در نظر بگیریم، برای سهمیه ۸۵ هزار و ۵۰۰ نفره حج تمتع، تعداد کاروان‌ها از بیش از ۵۷۰ کاروان به ۳۴۲ کاروان کاهش می‌یابد و به این ترتیب به جای اعزام یک هزار و ۱۴۲ نفر به عنوان مدیر و روحانی کاروان، ۶۸۴ نفر اعزام می‌شوند و باقی سهمیه به زائران اختصاص خواهد یافت و هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابد.
در حج تمتع امسال حدود سه هزار نفر از سهمیه نزدیک به ۴۰ هزار نفری حج تمتع کشورمان به عوامل اجرایی و ستادی اختصاص داشت؛ به طوری که حدود هشت درصد سهمیه حج کشورمان را عوامل حج تشکیل دادند. در حالی که سعودی‌ها ویزای ۳ درصد از مجموع سهمیه هر کشور را به عنوان عوامل حج به صورت رایگان می‌دهد و باقی افراد برای اخذ ویزا باید هزینه بپردازند که هزینه آن نیز برای هر نفر ۱۲۰ دلار است.
