به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از فارس، عسل یک غذای طبیعی بسیار کامل و سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است که خواص و فواید زیادی دارد و در طول تاریخ در میان مردم بسیار شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. حقیقت این است که این شیرین کننده طبیعی خواص بی شماری دارد؛ از تسکین گلودرد گرفته تا التیام زخم‌ها یا سوختگی‌های مختلف را می‌تواند درمان کند. در این گزارش به بررسی خواص عسل طبیعی خواهیم پرداخت.
عسل خام در طول تاریخ به عنوان یک درمان و راه حل طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات، استفاده شده است و دارای فواید سلامتی و مصارف پزشکی و دارویی متنوعی است. حتی در برخی از بیمارستان‌ها به عنوان درمانی برای زخم‌ها عمیق و سطحی استفاده می‌شود. بسیاری از این فواید سلامتی مخصوص عسل خام و حرارت ندیده است.
معمولاً عسل‌های موجود در بازار و فروشگاه‌های مواد غذایی به صوررت حرارت دیده و پاستوریزه هستند. گرچه این حرارت دادن به عسل موجب می‌شود تا مخمرهای مضر آن از بین رفته، رنگ و بافت آن بهتر شده، مانع هرگونه تبلور و شکرک زدن آن خواهد شد و حتی عمر مفید و ماندگاری عسل را افزایش دهد، اما مقدار زیادی از مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در ترکیبات آن را در طول فرآیند حرارت دادن از بین می‌برد.
ویژگی‌های عسل
عسل معمولاً دارای انواع مختلفی در طعم، عطر، رنگ و بو، خواص و مزه است. انواع عسل بسته به عوامل و شرایط مختلفی باهم متفاوت است.
رنگ عسل
عسل معمولاً از زرد شفاف به قرمز تیره دارای رنگ‌بندی است. همچنین دارای رنگ‌های زرد روشن، زرد کهربایی، قهوه‌ای مایل به تناژ سبز و قرمز است. با توجه به رنگ‌های روشن و تیره آن به چهار گروه تقسیم می‌شود. عوامل مؤثر در رنگ عسل معمولاً ترکیباتی چون کلروفیل، کاروتن، زانتوفیل و رنگدانه‌های گیاهی که رنگ زرد، سبز، قرمز تیره یا قهوه‌ای را در عسل ایجاد می‌کنند، هستند.
بو و عطر عسل
عسل بسته به گرده موجود در آن بوی خاصی دارد. بوی عسل وقتی وارد دهان شده و خورده می‌شود بیشتر احساس می‌شود. عسلی که بیش از حد حرارت داده شود بیشتر مواد معطر خود را از دست می‌دهد؛ در نتیجه بو و عطر کم‌تری خواهد داشت. اگر عسل در کنار ماده‌ای با بوی قوی نگهداری شود، قابلیت جذب بوی خارجی آن ماده را دارد. عموماً عسل‌های تیره نسبت به عسل‌های رنگ روشن دارای بوی تندتر و قوی‌تر هستند.
ارزش غذایی عسل
مهمترین ویژگی که موجب فواید عسل طبیعی می‌شود، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن است. عسل حاوی ویتامین C، ویتامین‌های B1، B2، B3، B5، B6، کلسیم، فسفات، سدیم، آهن، منیزیم، پتاسیم، کلرید است.
خواص عسل طبیعی
عسل یک ماده مغذی بسیار مفید است که از تغییر شیمیایی شهد گرفته شده از گلها و جوانه‌های میوه، توسط زنبور عسل تشکیل می‌شود و در اندامی از زنبورها به نام معده عسل بلعیده می‌شود و در سلول‌های لانه زنبوری کندو قرار می‌گیرد.عسلی که در سلول‌های کندو قرار می‌گیرد و با پوشش مومی پوشانده می‌شود، به لطف سیستم تهویه ویژه زنبورها به طعم و قوام مخصوص خود می‌رسد.
عسل دارای خواص بسیاری است که موجب محبوبیت این ماده در کل جهان شده است. این خواص عسل مانند:
1- منبع غنی از انرژی برای کودکان و بزرگسالان
خواص عسل برای کودکان و بزرگسالان بسیار زیاد است. عسل یک ماده غذایی با ارزش است که به عنوان غذای کامل برای کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود. عسل تنها ماده محلی است که ساخته دست بشر نیست و به عنوان وعده غذایی کامل مصرف می‌شود که نیازی به تصفیه و دستکاری ندارد.
عسل به دلیل ترکیبات فعال خود برای محرک جسمی یا روحی فرد، به عنوان جایگزین قندهای مصرفی کاربرد دارد و همچنین می‌توان از آن در درمان موارد کاهش وزن و لاغری استفاده کرد.
2- ضد باکتریایی قوی
عسل دارای خواص ضد باکتریایی بی‌شماری است. این ویژگی به دلیل مهار کننده‌های میکروبی خاص موجود در آن است که در کنار آن، همراه با گلوکز اکسیداز به آن خاصیت باکتری کشی وسیعی می‌بخشد. این خاصیت به محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد عامل پیری زودرس پوست هستند؛ همچنین به مرور موجب بیماری‌های مزمن یا قلبی خواهند شد.
عسل تقریباً ساختاری شبیه به آنتی بیوتیک‌ها دارد، زیرا توانایی کشتن بسیاری از میکروب‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را دارد و همچنین با سلول‌های بدن به طور مؤثری در تعامل است که باعث ترشح مواد ضدعفونی کننده شده که عفونت‌ها و مسمومیت‌ها را از بین می‌برد.
3- خاصیت آنتی اکسیدانی قوی
یکی دیگر از خواص عسل مربوط به اثرات آنتی اکسیدانی بالای آن است. به این ترتیب، به عنوان یک مکمل غذایی مفید عمل کرده و از پیشرفت بیماری‌های قلبی یا گوارشی جلوگیری کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. علاوه بر این، عسل دارای خواص ضدالتهابی قوی است و به بهبود سلامت چشم و بینایی کمک می‌کند.
4- جلوگیری از بیماری‌ها و مشکلات گوارشی
برخلاف قندهای تصفیه شده و ساده مانند ساکارز، عسل در معده تخمیر نمی‌شود، زیرا مدت زیادی در معده باقی نمی‌ماند؛ چون به سرعت هضم می‌شود. بنابراین خطر تجمع و تهاجم باکتری‌ها را ایجاد نمی‌کند و مستقیماً از روده کوچک به جریان خون می‌رود؛ بدون اینکه باعث تحریک سیستم گوارشی شود.
عسل به درمان مشکلاتی چون سوء‌هاضمه، عفونت‌های روده‌ای و همچنین در درمان یبوست‌های مکرر، یک ملین خفیف محسوب می‌شود، زیرا فعالیت روده‌ها را به طور مناسب افزایش می‌دهد. همچنین اختلالات گوارشی را نیز تا حدودی درمان می‌کند، زیرا باعث از بین بردن اسیدیته اضافی در معده می‌شود که اغلب منجر به زخم معده و سوزش می‌شود.
5- پیشگیری از سرطان
عسل حاوی ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های بسیاری است. در واقع یکی از آنتی اکسیدان‌های منحصر به فرد تنها در عسل یافت می‌شود و مشخص شده است که این نوع از آنتی اکسیدان‌ها نقش بسزایی در پیشگیری از سرطان و جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی به ویژه در موارد سرطان مری، دهان، روده و معده خواهند بود.
6- درمان زخم‌ها و سوختگی‌ها
عسل حاوی آنزیمی در ترکیبات خود بوده که مسئول تولید پراکسید هیدروژن است که آن را در درمان زخم‌ها و تسکین درد، ضدعفونی کردن آنها و جلوگیری از رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها مؤثر می‌کند و با ایجاد محیط اسیدی، موجب جلوگیری از عفونت زخم‌ها، جراحات و سوختگی‌ها خواهد شد.
استفاده موضعی از عسل در سوختگی‌های سطحی به بهبود آنها با سرعت زیاد و مؤثرتر کمک می‌کند و با خاصیت ضد باکتریایی خود از عفونت در آن جلوگیری می‌کند.
7- خواص عسل برای زیبایی پوست و چهره
عسل برای پوست و صورت فواید بسیاری دارد، زیرا عسل موجب لایه‌برداری پوست شده و برای درمان اگزما، پسوریازیس و آکنه نیز مؤثر و مفید است؛ زیرا دارای خواص ضد باکتریایی بسیار قوی است.استعمال عسل به رفع خشکی پوست و ترک‌های پا کمک می‌کند. از این رو در ساخت بسیاری از لوازم آرایشی و صابون‌هایی که به جوان‌سازی پوست کمک می‌کنند استفاده می‌شود.
8- خواص عسل برای درمان سرفه
عسل یک داروی مؤثر و بی‌خطر برای سرفه کودکان بدون عوارض مانند به نسبت داروهای شیمیایی است، زیرا به رفع خلط، عفونت گلو و رفع سرفه کمک می‌کند؛ در نتیجه در ساخت بسیاری از داروهای سرفه گنجانده شده است.
9- فواید عسل برای موها
عسل یکی از پرکاربردترین ماسک‌های طبیعی برای آبرسانی و لطافت به موهای شماست. استفاده از عسل در ماسک‌های مخصوص مو تأثیر زیادی در مرطوب کردن پوست سر خشک و موهای خشک و کدر دارد. رشد موهای طبیعی سالم را نیز تقویت می‌کند.
10- ضد التهاب قوی
در کنار اینها، یکی دیگر از ویژگی‌های مهم عسل ضد التهاب بودن آن است. عسل توانایی نابودی باکتری‌ها را دارد. هنگامی که در ترکیب ماسک‌های پوستی استفاده می‌شود، به بهبود آکنه‌های موجود در مدت کوتاهی کمک می‌کند و با تأمین رطوبت، پوست را نرم و مرطوب می‌کند.
زنبور عسل فوق العاده با هوش است
سید مرتضی صفوی، استاد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره خواص عسل بیان داشت: زنبورهای عسل حشراتی فوق العاده با هوش هستند؛ با قدرت یادگیری و دستگاه‌های بویایی و هوا نوردی پیچیده همراه با خاطره پردازی پیشرفته که به وسیله آن می‌توانند بهترین، اقتصادی ترین، مقرون به صرفه ترین و پر انرژی ترین منابع شهد گلها را بیابند.
وی ادامه داد: در حین چرا، آنها استراتژی‌هایی در پیش می‌گیرند که مشتمل است بر محاسبات مربوط به فاصله پیموده شده ، مدت زمان طی شده در طول پرواز و مقدار انرژی صرف شده که مصرف انرژی کارآمد و مقرون به صرفه غذا در برابر مقدار شهد برداشتی را امکان پذیر می‌سازد.
این استاد تغذیه یادآور شد:چنین به نظر می‌رسد که نسبت 1به 1 فروکتوز به گلوکز در عسل برای بیودینامیک زنبور عسل و تامین سوخت برای مغز و تقاضاهای مرتبط با حرکت، در حالت بهینه قرار دارد؛ یعنی همان چیزی که در انسان دیده می‌شود.
خواب راحت با خوردن عسل
صفوی خاطرنشان کرد:عسل وقتی به شکل خردمندانه به عنوان جزئی از رژیم غذایی سالم مصرف شود تولید کلیکوژن بدن را بهینه می‌سازد. وقتی پیش و در حین ورزش در طول روز کاری و پیش از استراحت خورده شود خوابی راحت و بدون استرس را در طول شب به همراه دارد.
عسل شفابخش است
وی تصریح کرد:در حین استراحت، عسل آزاد شدن ملاتونین را که برای خواب با کیفیت، بهبودی، ترمیم و ساختن بافت‌های تازه و ایجاد حافظه درازمدت برای بازیافت در آینده مورد نیاز است را تسهیل می‌کند. عسل شفابخش است. به کبد با میزان مناسب ذخیره گلیکوژن سوخت رسانی می‌کند. کلیگوژن کبد، سوخت مغز است؛میزان غیر کافی گلیکوژن کبد باعث آزاد شدن گلوکوکورتیکوئید‌هایی می‌شود که برای تولید سوخت‌های جایگزین برای مغز نیاز است.
این استاد تغذیه متذکر شد:تولید مزمن گلوکوکورتیکوئیدها با استرس‌های سوخت و سازی و اکسیداسیون بین سلولی ارتباط دارد. استرس‌های سوخت و سازی و اکسیداسیون بین‌سلولی منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ها می‌شود.
عسل درمان کننده بسیاری بیماری‌ها
وی ابراز کرد:عسل برای بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، افزایش تری‌گلیسیریدهای خون، چاقی بزرگسالان و کودکان، اختلالات خواب، افزایش فشارخون، اختلالات معده‌ای، روده‌ای، عملکرد سیستم ایمنی، افزایش هموسیستئین در خون، بهبود حافظه و کاهش اضطراب، بهبود فعالیت‌های مغزی، کاهش ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها، درمان جنون، آلزایمر و دیگر بیماری‌های مخرب اعصاب، سوخت و ساز کبد و فعالیت‌های سم‌زدایی آن مفید شناخته شده است.
صفوی افزود:همچنین تحقیقات در زمینه خواص درمانی عسل در موارد دیگری نظیر تب تیفوئید، سل مقاوم، و در تب در رده نتایج قابل توجهی به دنبال داشته که اثرات درمانی عسل را توسعه بیشتری می‌دهد.
