به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از ایمنا، طرح عرضه خودرو در بورس کالا با هدف شفاف‌سازی و به تعادل رسیدن قیمت خودرو‌ها به اجرا درآمد. بر اساس اطلاعات موجود، فروش خودرو در بورس، سایه سنگین قیمت‌گذاری دستوری را به‌تدریج از بین می‌برد و پس از به تعادل رساندن بازار، عرضه در بورس متوقف می‌شود.
وزارت صمت در ابتدا موافق عرضه خودرو نبود. به طوری که امید قالیباف، سخنگوی این وزارتخانه، در نشست خبری اعلام کرد: «دولت و وزارت صمت موافق فروش خودرو در این بستر نیستند و تنها به‌دلیل شفاف‌سازی قیمت‌ها این اقدام صورت گرفته است. اما باید از حقوق مصرف‌کننده دفاع کرد و پس از تنظیم بازار، عرضه خودرو در این بستر متوقف می‌شود.».
ولی پس از عرضه پژو ۲۰۷ در بورس کالا موضع وزارت صمت در رابطه با این طرح تغییر کرد. اول آذرماه بود که ۱۰۰۰ دستگاه پژو ۲۰۷ با میانگین قیمتی ۳۴۲ میلیون و ۸۴۲ هزار تومان و ۴۰۰ تومان پس از ۶۰ دقیقه رقابت مورد معامله قرار گرفت. در حالی که مدل صفر این خودرو در بازار آزاد با قیمت ۴۳۰ میلیون تومان عرضه می‌شد. یعنی خریداران خودرو در بورس کالا این خودرو را با حدود ۱۰۰ میلیون تومان اختلاف با بازار خریداری کردند.
وزارت صمت در این رابطه از خودروسازان درخواست کرد که عرضه خودرو را در بورس کالا افزایش دهند. اما پس از این تصمیم وزارت صمت، اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ داد.
روال عادی عرضه‌ها ادامه داشت و تا حدی موفقیت‌آمیز بود. با این حال روز چهارشنبه، بیست‌وسوم آذرماه بورس کالا میزبان عرضه دیگنیتی پرستیژ و با قیمت پایه ۹۹۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود. این خودرو در حالی با دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان مورد معامله قرار گرفت که قیمت این خودرو در بازار به یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان می‌رسید. در پی این اتفاق، معاملات این خودرو در بورس کالا لغو شد.
این اولین خودرو نبود که معاملات آن در بازار سرمایه متوقف شد. پس از آن، عرضه لاماری نیز به تعویق افتاد. همچنین اعلام شد که محصولات بهمن‌موتور به دلیل مصوبه جدید وزارت صمت در مورد الزام به رعایت کف عرضه خودروسازان در بورس کالا نیز متوقف شد.
عرضه خودرو در بازار سرمایه موفقیت‌آمیز بود؟
در حالی که انتظار می‌رفت فروش خودرو در بورس کالا سایه سیاست‌گذاری دستوری را رفته رفته کاهش دهد و به نوعی قیمت‌گذاری دستوری را دور بزند، اما مشاهده می‌شود که وزارت صمت در رابطه با عرضه خودرو در بازار سرمایه درست عمل نکرده است و عرضه خودرو‌ها در این محیط کمکی به کاهش قیمت‌ها در بازار نکرده است.
گرچه گفته می‌شود فروش خودرو در بورس کالا به نفع خودروسازان است و آن‌ها را از قیمت‌گذاری دستوری رها می‌کند، اما عرضه این کالا به شرطی به تنظیم بازار کمک می‌کند که وزارت صمت روش صحیحی در اجرا به کار گیرد.
به نظر می‌رسد وزارت صمت پیش‌بینی درستی در رابطه با سقف قیمتی کالا‌های عرضه شده نکرده بود و به همین دلیل نتوانست در حوزه بورس کالا موفق عمل کند. حالا مشاهده می‌شود که با وجود معامله خودرو در بورس کالا، قیمت‌گذاری همچنان در دست دولت است.
دو هزار دستگاه شاهین سایپا و دو هزار دستگاه هایما اس ۷ ایران خودرو در بورس کالا عرضه شد. شاهین ۱۷ درصد ارزان‌تر از بازار برای خریداران افتاد و خرید هایما هم از بورس ۲۱ درصد کمتر از بازار آزاد هزینه داشت.
بازگشت سایپا به بورس پس از ۳ ماه
این اولین عرضه شاهین در بورس کالا نیست و در بیست‌ودوم شهریور هم این خودروی ایرانی در بورس عرضه شد. اکنون سایپا پس از سه ماه عرضه خودرو در بورس کالا را از سر گرفته است.
در شهریور به دلیل کمبود تقاضا، رقابتی برای شاهین شکل نگرفته بود و این خودرو در قیمت پایه معامله شده بود (یعنی خریداران آن را به قیمت کارخانه خریداری کردند). اما این بار معاملات شاهین با رقابت ۱۴ درصدی همراه بود (یعنی معاملات به طور میانگین ۱۴ درصد بالاتر از قیمت پایه انجام شد). چراکه برای ۲۰۰۰ دستگاه عرضه‌شده ۴۳۰۱ عدد تقاضا وجود داشت.
هایما S ۷ هم این بار در چهارمین مرتبه عرضه خود در بورس کالا با رقابت تقریباً ۱۰ درصدی همراه شد. برای ۲۰۰۰ دستگاه عرضه‌شده ۲۶۱۲ عدد تقاضا وجود داشت.
آمار معاملات شاهین
شاهین با قیمت پایه ۳۰۴ میلیون تومان عرضه شده بود و معاملات آن در بورس کالا به طور متوسط در قیمت ۳۴۷ میلیون تومان انجام شد.
اگر به مبلغ معامله ۱۲ درصد هزینه مالیات بر ارزش افزوده و عوارض را اضافه کنیم، چهار میلیون و ۳۷۱ هزار تومان هزینه ثابت (بابت هزینه‌هایی همچون شماره‌گذاری و بیمه شخص ثالث) را بیافزاییم و شش درصد هزینه خواب پول برای سه ماه فرض کنیم، هزینه تمام‌شده خرید شاهین از بورس ۴۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. با توجه به آنکه قیمت شاهین در بازار ۵۰۱ میلیون تومان است، قیمت تمام‌شده بورس همچنان بالغ بر ۸۴ میلیون تومان (معادل ۱۷ درصد) ارزان‌تر از بازار است.
آمار معاملات هایما اس ۷
هایما S ۷ هم با قیمت پایه ۷۴۳ میلیون تومان عرضه شده بود و معاملات آن در بورس کالا به طور متوسط در قیمت ۸۱۵ میلیون تومان انجام شد.
اگر به مبلغ معامله ۱۳ درصد هزینه مالیات بر ارزش افزوده و عوارض را اضافه کنیم، چهار میلیون و ۳۷۱ هزار تومان هزینه ثابت (بابت هزینه‌هایی همچون شماره‌گذاری و بیمه شخص ثالث) را بیافزاییم و شش درصد هزینه خواب پول برای سه ماه فرض کنیم، هزینه تمام‌شده خرید هایما S ۷ از بورس ۹۸۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌شود. با توجه به آنکه قیمت هایما S ۷ در بازار یک میلیارد و ۲۴۵ میلیون تومان است، قیمت تمام‌شده بورس همچنان ۲۶۵ میلیون تومان (۲۱ درصد) کمتر از بازار است.
عرضه ٢ هزار دستگاه پژو ۲۰۷ در بورس کالا
هر کد ملی (خریداران حقیقی) تنها مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کد‌های عرضه شده در تاریخ عرضه و تنها برای یک دستگاه خودرو بوده و خریداران باید شرایط سنی ۱۸ سال تمام را داشته باشد و اشخاصی که در عرضه‌های قبلی موفق به خرید خودرو شده‌اند امکان ثبت سفارش ندارند.
خریداران جهت ادامه مراحل خرید باید همزمان با تسویه در بورس کالا (حداکثر تا پایان مهلت مجاز تسویه در بورس) با مراجعه به آدرس esale.ikco.ir اقدام به ایجاد و تکمیل پروفایل شخصی کرده و در زمان مقرر که طی پیامک (تکمیل وجه هزینه‌های متعلقات قانونی) اطلاع رسانی می‌شود علاوه بر انتخاب یکی از نمایندگی‌های مجاز، بیمه‌گر مورد نظر خود را در سایت انتخاب و نسبت به واریز وجه هزینه‌های جانبی اقدام کنند.
هزینه‌های جانبی شامل بیمه و شماره‌گذاری و هزینه ثابت جمعاً به مبلغ چهار میلیون و ۳۷۱ هزار و ۳۱۰ تومان به علاوه ۱۳ درصد بابت مالیات و عوارض قانونی که بر اساس مبلغ معامله محاسبه و توسط خریدار باید پرداخت شود.
بدیهی است در صورت عدم واریز هزینه‌های فوق حداکثر تا پنج روز تقویمی پس از ارسال پیامک (تکمیل وجه متعلقات قانونی) به نسبت زمان تأخیر خریدار در واریز وجوه تکمیلی زمان تحویل خودرو تغییر خواهد کرد.
عرضه خودرو در بازار سرمایه موفقیت‌آمیز بود؟
طرح عرضه خودرو در بورس کالا با هدف شفاف‌سازی قیمت‌ها اجرا شد. البته پس از چند مرحله عرضه خودرو در بورس کالا قیمت‌گذاری دستوری حذف نشده و وزارت صمت در اجرای این طرح با مشکلاتی مواجه شده است.
