به گزارش پایگاه خبری صراط، همزمان با سالروز حادثه ۱۹ بهمن سال ۱۳۵۷ و بیعت تاریخی از جمعی از همافران نیروی هوایی با امام خمینی (ره) امروز صد‌ها تن از فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش با فرمانده کل قوا دیدار کردند.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، با تجلیل از ارتش مؤمن، انقلابی، عزیز، مردمی و پیش‌برنده کار‌های بزرگ و شگفت‌آور، حادثه ۱۹ بهمن سال ۱۳۵۷ را عاملی مهم و موج‌آفرین در پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن آن سال و همچنان پیشقراول و روحیه بخش در ۲۲ بهمن‌های سال‌های پس از انقلاب دانستند و با تبیین هدف اصلی دشمن برای به زانو درآوردن جمهوری اسلامی و از بین بردن آن از طریق ایجاد اختلاف و بی اعتمادی، تأکید کردند: مهمترین وظیفه در مقابل این نقشه پلید، حفظ راهبرد وحدت است و به توفیق الهی ۲۲ بهمن امسال مظهر اتحاد و اعتماد ملی خواهد شد و مردم این پیام را به طور صریح به همه بدخواهان خواهند رساند که تلاش آنها برای ایجاد بی‌اعتمادی و از بین بردن اتحاد ملی، خنثی شده است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حادثه ۱۹ بهمن را همچنان پیش‌درآمدی اثرگذار و روحیه‌بخش به مردم برای روز ۲۲ بهمن و نشان دادن عظمت و عزت ملت ایران خواندند و گفتند: ۲۲ بهمن، اوج قله حرکت پر افتخار ملت ایران و یادآور پر شکوه‌ترین روز تاریخ ملت ایران است چرا که مردم در این روز عزت، عظمت و قدرت خود را به دست آوردند.
ایشان با تأکید بر اینکه ۲۲ بهمن همچنانکه تا کنون زنده نگه داشته شده، باید در آینده نیز زنده نگه داشته شود، افزودند: انقلابِ زنده، انقلابی است که پیرایه‌ها و آرایش‌های خود را زنده نگه دارد و در هر دوره، با شناخت نیاز‌ها و خطرات، آن نیاز‌ها را برطرف و خطرات را خنثی کند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای علت شکست یا بازگشت دیکتاتوری‌های سخت و تلخ در انقلاب‌های بزرگ جهان مانند انقلاب فرانسه و شوروی را غفلت از نیاز‌ها و خطرات اصلی و مشغول شدن به مسائل و دعوا‌های شخصی دانستند و خاطرنشان کردند: انقلاب اسلامی خود را از این آفات مصون نگه داشت. البته ما هم مشکلاتی داشتیم و همت‌ها و تشخیص‌ها در دولت‌های مختلف یکسان نبود، اما حرکت کلی، حرکت به سمت قله، و پیشرفت مادی و معنوی بود.
ایشان با اشاره به ابتکار، پیشرفت، دست پُر و منطق قوی ملت ایران در عرصه‌های گوناگون، به حضور برجسته جوانان دهه هشتادی در مراسم اعتکاف امسال به عنوان نمونه‌ای از رشد ملی پرداختند و گفتند: دیدید که چقدر راجع به دهه هشتادی‌ها لطیفه‌های مسخره‌آمیز تولید کردند، اما در آمار‌ها و گزارش‌های اعتکاف امسال بیان شد که جمع زیادی از آنها، دهه هشتادی‌ها بودند.
رهبر انقلاب لازمه حیات و پویایی انقلاب را توجه به رفع نیاز‌ها دانستند و با تمرکز و تأکید بر یک نیاز اساسی و مهم یعنی «اتحاد ملی» گفتند: اتحاد ملی نقش بسیار مهمی در پیروزی و پیشرفت انقلاب داشت و سدّ و دیواره‌ای محکم و سر به فلک کشیده در برابر دشمن است که باید امروز هر چه ممکن است این وحدت افزایش پیدا کند.
ایشان، نقشه و هدف واضح دشمن علیه نظام اسلامی را به زانو درآوردن انقلاب خواندند و گفتند: البته آنها خلاف این را میگویند همچنانکه حدود ۱۵ سال قبل رئیس‌جمهور وقت آمریکا صریحاً در نامه‌ای به من نوشت که ما قصد تغییر نظام شما را نداریم، ولی ما همان زمان گزارش‌هایی داشتیم که در مراکز خود در حال طراحی برای از بین بردن جمهوری اسلامی بودند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیان علت تلاش‌های بدخواهان برای از بین بردن جمهوری اسلامی گفتند: جمهوری اسلامی، این منطقه مهم، راهبردی و پُر منفعت را از دست آنها خارج کرده و علاوه بر آن، ندای استقلال و باج ندادن را نه فقط به عنوان یک مسئله سیاسی بلکه به عنوان یک باور و ایمان دینی بلند کرده است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: ممکن است برخی کشور‌های دیگر نیز خواهان سیاست استقلال از آمریکا باشند، اما این سیاست با داد و ستد، گفتگو، نشستن پشت میز مذاکره و احیاناً پرداخت زیر میزی به افراد مؤثر عوض میشود همچنانکه نمونه‌های آن را در دنیا می‌بینید، اما استقلال و باج ندادن جمهوری اسلامی، برخاسته از ایمان و تأکید قرآن به اعتماد نکردن به مستکبران، و غیرقابل خرید و فروش است و کسی که حاضر به عبور از این عقیده ایمانی باشد صلاحیت اشتغال در نظام جمهوری اسلامی را از دست می‌دهد.
ایشان پس از برشمردن هدف دشمن یعنی به زانو درآوردن جمهوری اسلامی و بیان علت دشمنی‌ها، به تبیین راهبرد تحقق این هدف پرداختند و گفتند: راهبرد آنها «ایجاد اختلاف» است، زیرا در این صورت، امید به آینده از بین خواهد رفت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: ایجاد بدبینی میان دسته‌جات سیاسی، بی‌اعتمادی مردم نسبت به یکدیگر و نسبت به حکومت، و ایجاد بدبینی بین سازمانها، جزو راهبرد‌های تحقق اهداف بدخواهان ایران است.
ایشان خاطرنشان کردند: اختلاف‌هایی قهراً وجود دارد، اما نباید آنها را به گسل تبدیل کرد؛ همچنانکه یک وقت مسئله زن را مطرح میکنند یک وقت مسئله شیعه و سنی، و زمان دیگر مسئله اختلاف نسلی را.
رهبر انقلاب مهمترین تاکتیک برای گسترش اختلاف را دروغ‌پردازی و شایعه‌سازی دانستند و تأکید کردند: وقتی دشمن، وحدت ملی را آماج حملات خود قرار داده باید با حفظ این اتحاد و وحدت، نگذاریم در خواسته پلید خود پیروز شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، ۲۲ بهمن امسال را مظهر اتحاد ملی خواندند و گفتند: به توفیق الهی ۲۲ بهمن امسال مظهر حضور، عزت، اعتماد مردم به یکدیگر و اتحاد ملی است.
ایشان تأکید کردند: توصیه من به آحاد مردم عزیزمان این است که سعی کنند این راهپیمایی و روز بزرگ و حرکت با شکوه را مظهر اتحاد و اعتماد ملی قرار دهند و این پیام را به صراحت به دشمن برسانند که تلاش او برای از بین بردن اتحاد ملی خنثی شده است و نمیتوانند مردم را از یکدیگر و از نظام جدا و نظام را به مردم بدبین کنند یا گروه‌های مختلف مردم را به جنگ با یکدیگر بکشانند.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه اختلاف نظر و اختلاف سیاسی به طور طبیعی اشکالی ندارد، افزودند:، اما این اختلاف‌ها نباید به زد و خورد و تهمت زنی و افترا به یکدیگر منتهی شود و در مقابل راهبرد دشمن، همه باید راهبرد وحدت را اتخاذ کنیم.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین در بخش دیگری از سخنانشان، حادثه ۱۹ بهمن ۵۷ را مقدمه‌ای مؤثر و موج‌آفرین در پیروزی انقلاب دانستند و گفتند: انتشار تصویر بیعت همافران با امام بزرگوار درآن روز، تغییری اساسی در اوضاع ایجاد کرد چرا که تنها ابزار رژیم حقیر و ظالم پهلوی برای سرکوب مردم، ارتش بود، اما مردم و انقلابیون با دیدن هم‌جهتیِ ارتش با انقلاب روحیه گرفتند و در مقابل سران رژیم و پشتیبانان آمریکایی آن، شکست روحی مهمی خوردند.
ایشان مهمترین پیام ۱۹ بهمن ۵۷ را نشان دادن ترکیب ارتش آینده انقلاب خواندند و گفتند: حضور همافران در مدرسه علوی که هر روز هزاران نفر از مردم برای بیعت با امام به آنجا می‌آمدند، نشان داد که ارتش آینده، ارتشی مردمی، انقلابی، مؤمن، مقیّد به نظم و خطرپذیر است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: خطرپذیری جوانان ارتشی در مقابل متجاوزان آن روز یعنی رژیم آمریکا و عوامل پهلوی، آن هم در شرایطی که هنوز سرنوشت انقلاب معلوم نبود، در سال‌های متمادی پس از انقلاب نیز ادامه یافت و ارتش در مقابل همه متجاوزان سینه سپر کرد.
ایشان، تصویر امام در روز ۱۹ بهمن را تصویر و مظهر قدرت، عزت، ایمان تزلزل‌ناپذیر، مستحکم همچون قله دماوند و در عین حال همراه با نگاه مهربانانه و پدرانه به جوان‌های متعلق به ارتشِ دوران پادشاهی دانستند و خاطرنشان کردند: ارتش در کنار مردم ایستاد و انقلابی ماند که این انقلابی بودن مسئله مهمی است، زیرا بعضی‌ها انقلابی میشوند، ولی انقلابی نمی‌مانند، اما ارتش جمهوری اسلامی امروز به مراتب انقلابی‌تر، مؤمن‌تر و خالص‌تر از روز‌های اول است و هر جا لازم بوده با جوانمردی و از خودگذشتگی در کنار مردم نقش‌آفرینی، و برای دفاع از کشور ایستادگی کرده است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مقایسه ارتش امروز با ارتش دوران پهلوی را نشان‌دهنده قدرت و توانایی انقلاب برای تحقق کار‌های بزرگ خواندند و با برشمردن نمونه‌هایی همچون متلاشی شدن چند ساعته ارتش پر طمطراق و پر ادعای رضاخانی در مقابل تهاجم شهریور ۱۳۲۰، یا همدستی ارتش محمدرضا با جاسوس‌های آمریکایی و انگلیسی در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت ملی و مردم گفتند: ارتش در آن دوره به حدی بی‌هویت، توسری خور و زیر یوغ بیگانگان بود که یک تیمسار ارتش جرأت حرف زدن در مقابل یک افسر جزء آمریکایی را نداشت.
ایشان ارتش امروز را نماد استقلال و استحکام، و مورد اعتماد و عزیز در بین مردم و مسئولان خواندند و افزودند: امروز ارتش با مردم و در کنار مردم و جزو مردم است و اگر در گذشته حتی حق دست زدن به قطعه هواپیمای خریداری شده از آمریکاییها را نداشت امروز با وجود تحریم، خودش سازنده و مبتکر هواپیما و رقم زننده کار‌های شگفت‌آورو بزرگ و عزت‌آفرین برای مردم است که نمونه آن دیروز نمایش داده شد.
رهبر انقلاب، نتیجه معنوی این تلاش‌ها را دستیابی به بالاترین ارزش یعنی محبوب شدن نزد پروردگار دانستند و خطاب به ارتشیان گفتند: عزیزان افتخار کنید که جزو ارتش جمهوری اسلامی هستید. هم ملت و هم مسئولان قدر ارتش را می‌دانند و شما نیز با تقویت نقاط قوت و برطرف کردن نقاط ضعف سازمان، قدردان خود باشید.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پایان سخنانشان با ابراز همدردی با مردم مصیبت‌زده از زلزله اخیر در سوریه و ترکیه و طلب رحمت برای جان‌باختگان، گفتند: مسئولان کشور ما نیز بحمدالله کمک‌هایی کرده و باز هم خواهند کرد.
در ابتدای این دیدار، امیر سرتیپ خلبان واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش، گزارشی از تولیدات امیدآفرین و اقدمات اثربخش این نیرو در بخش‌های مختلف علمی و دانش‌بنیان، ساخت تجهیزات، آمادگی‌های رزمی، آموزش، سازندگی و امداد بیان کرد.
بخش‌هایی از بیانات رهبر انقلاب در این دیدار:
* حادثه ۱۹ بهمن ۵۷ یک پیش‌درآمد موثری بود برای پیروزی نهضت، برای پدیدآمدن عملی و واقعی انقلاب. این حادثه صرفاً این نبود که حالا یک جمعی جوان مثلاً از نیروی هوایی بیایند به رهبر انقلاب مهم آن روز سلام بدهند. نه، این یک حرکتی بود که در خود پیروزی انقلاب اثر داشت. چرا؟ چون موج‌آفرینی کرد. این حرکت موج‌آفرینی کرد. علت موج‌آفرینی‌اش هم انعکاس سریع آن بود. به فاصله‌ی دو سه ساعت، سه چهار ساعت بعد از آن که این حادثه اتفاق افتاد، روزنامه‌ِی عصر آن روز تهران تصویر حادثه را منتشر کرد و یکباره اوضاع مبالغ زیادی تغییر پیدا کرد. از طرفی مردم روحیه گرفتند، احساس کردند که ارتش در مقابلشان نیست. چون تنها ابزار رژیم حقیر و ظالم پهلوی فقط همین بود دیگر که به وسیله‌ی ارتش مردم را سرکوب کنند. مردم دیدند نه، ارتش در جهت آنها، در جهت مردم است، در جهت انقلاب است. روحیه گرفتند. در طرف مقابل روحیه‌ها باخته شد.
* در هنگام حادثه ۱۹ بهمن هیچ روشن نبود که نتیجه چه خواهد شد؛ ممکن بود تا یک ماه دیگر دو ماه دیگر قضایا طول بکشد پدر این‌ها را درمی‌آوردند در آن صورت. این جوانان نیروی هوایی ارتش نمیدانستند چه اتفاقی بناست بیفتد، خطرپذیری کردند، شجاعت به خرج دادند آمدند. این نشان داد که ارتش آینده خطرپذیر است و ارتش خطرپذیری کرد انصافاً در طول این سال‌های متمادی. این‌ها نشان دادند که ارتش مشت گره کرده‌ای است در مقابل متجاوز. متجاوز آن روز البته عوامل آمریکا بودند و عوامل حکومت پهلوی بودند بعد‌ها متجاوزین دیگری هم پیدا شدند ارتش در مقابل همه‌ی این‌ها سینه سپر کرد.
آن تصویری که از آن روز در روزنامه‌ها منتشر شد و همه دیدند در طول این سال‌های متمادی آن تصویر را، امام، آنجا، مظهر قدرت، مظهر عزّت، مظهر ایمان تزلزل‌ناپذیر کاملاً پیداست، مثل یک کوه، مثل قله‌ی دماوند این امام است آنجا. همین انسان بزرگ و با عزّت و با اقتدار نگاهش به این جوان‌های متعلق به ارتش دوران پادشاهی است؛ آن نگاه مهربانانه و پدرانه دارد نگاه میکند به آن. آن روز هنوز این‌ها جزو ارتش بودند دیگر، ارتش پهلوی. امام نگاهش به این جوان‌ها نگاه پدرانه است، همراه با عطوفت کامل، همراه با اعتماد کامل. آن روز یک نفر حتی تصور نکرد که ممکن است که در این جمع کسی باشد که یک سوءِ نیتی داشته باشد نه، اعتماد کامل، اطمینان کامل امام با این‌ها نگاه کرد از این‌ها به شکلی سان دید و با این‌ها حرف زد. خب، این یک الگوی ارتش جدید شد یعنی معلوم شد که ارتش جدید اینجوری تشکیل خواهد شد.
ارتش بنا بود کنار مردم بایستد و ایستاد و انقلابی ماند. یکی از چیز‌های مهمی که بنده همیشه روی آن تکیه میکنم انقلابی ماندن است؛ بعضی‌ها انقلابی‌اند، ولی انقلابی نمی‌مانند. انقلابی میشوند، ولی انقلابی نمی‌مانند. ارتش انقلابی ماند. من به شما عرض کنم من از روز اول در ارتش بودم، اول انقلاب تقریباً از همان روز‌های اول انقلاب من در ارتش بودم در بخش‌های مختلف ارتش رفت و آمد داشتم با همه ارتباط داشتم. امروز ارتش ما ــ ارتش جمهوری اسلامی ــ به مراتب از آن روز‌های اول انقلابی‌تر است، از روز‌های هیجان مؤمن‌تر است، معتقدتر است، آماده‌تر است.
* مقایسه‌ی ارتش جمهوری اسلامی با ارتش دوران پهلوی یکی از معرفه‌های حقیقت و هویت انقلاب ماست.
ارتش پیش از انقلاب، ارتش دوران پهلوی خب پرطمطراق بود. حالا شما‌ها اغلب‌تان یادتان نیست، حالا شاید بعضی‌ها دیده‌اید آن روز‌ها را؛ یک چیز پرطمطراق و پر خرج پر ادعایی بود ارتش. اما همین ارتش پر ادعا در قضیه‌ی شهریور ۱۳۲۰ که کشور مورد تهاجم قرار گرفت چند ساعت بیشتر نتوانست مقاومت کند، اصلاً متلاشی شد. ارتش متلاشی شد با آن همه طمطراق. این در حالی است که قبل از آن کسی در رأس ارتش بود که خودش ارتشی بود. رضاخان خب ارتشی بود دیگر یعنی نظامی بود و هر چه هم میتوانست روی ارتش کار میکرد تلاش میکرد اعمال قدرت میکرد همین ارتشی که زیر نظر دست رضاخان بود در شهریور ۱۳۲۰ چند ساعت بیشتر نتوانست مقاومت کند.
بعد در دوره‌ی محمدرضا مجدداً دست زدند به ساختمان ارتش و بسازند و تقویت کنند. ارتشی درست کردند که در بیست و هشتم مرداد سال ۳۲ این ارتش در کنار جواسیس آمریکایی و انگلیسی علیه حکومت قیام کرد و علیه مردم؛ مردم را سرکوب کرد. آن ارتش آن روز این جوری بود. ارتش بی‌هویت، ارتش مغلوب سیطره‌ی بیگانگان.
امروز ارتش به جای اینکه حق نداشته باشد به قطعه‌ی هواپیمای جنگنده‌ی خریداری شده‌ی با پول گزاف از آمریکاییها، نگاه کند و دست بزند، امروز خودش آن هواپیما را میسازد. بلد است بسازد. امروز ارتش در قطعه‌سازی، در ساخت کار‌های بزرگ، در ساخت کار‌های شگفت‌آور، مثل همان چیزی که دیروز نشان دادند -آقای سرلشکر موسوی و دیگران آنجا حضور داشتند، در تلویزیون نشان دادند- این جور کار‌هایی که امروز ارتش میکند، مایه‌ی خرسندی و احساس عزت مردم است. وضع ارتش امروز سازنده است، مبتکر است، دارای ابتکار است.
* انقلاب زنده آن انقلابی است که بتواند خودش را از این آفت‌ها مصون نگه دارد. انقلاب خودش را مصون نگه داشت. بله، ما هم مشکلاتی داشتیم.
اما حرکت، حرکت مستمر به سمت قله بود و حرکت به سمت پیشرفت بود. هم پیشرفت مادی هم پیشرفت معنوی. دیدید راجع به دهه‌ی هشتادی‌ها چقدر برای مردم لطیفه‌های مسخره‌آمیز بیان کردند. در آمار‌ها و گزارش‌ها آمده که در اعتکاف امسال دهه‌ی هشتادی‌ها حدود هفتاد درصد جمعیتی بودند که اعتکاف کردند. اینجوری است دیگر. پیشرفت کرده ملت پیشرفت کرده؛ هم از لحاظ معنوی هم از لحاظ مادی. حالا من ارتش را اشاره کردم چند ده‌برابر این هم در غیر ارتش در دستگاه‌های مختلف دیگر پیشرفت کردند. پیشرفت‌هایی ابتکار، پیشرفت، نوآوری، دست پر، منطق قوی، در همه‌جا گسترده است. این پیشرفت انقلاب است. انقلاب زنده این است. لازمه‌ی زنده بودن این است که بتواند این نیاز‌ها را تأمین کند و تحقق ببخشد.
یکی از نیاز‌های مهم امروز ما اتحاد ملی است. اتحاد ملی سدّ است، دیواره‌ی محکم سر به فلک کشیده است در مقابل دشمن. اتحاد ملی؛ اتحاد ملی همان چیزی است که نقش بسیار عظیمی در پیشرفت در پیروزی انقلاب و بعد هم در پیشرفت انقلاب داشت، اتحاد ملی. امروز ما نیاز داریم به اینکه این اتحاد را هرچه ممکن است بیشتر کنیم.
* هدف دشمن به زانو درآوردن انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است. البته خلاف این را میگویند. رئیس‌جمهور آمریکا به بنده نامه نوشت صریحاً در نامه‌اش ده پانزده سال پیش گفت؛ که ما قصد تغییر نظام شما را نداریم. همان وقت‌ها ما گزارش داشتیم که در مراکز خصوصی‌شان بحث‌شان این است که چه جور میشود نظام اسلامی را جمهوری اسلامی را واژگون کرد و از بین برد. دروغ میگویند دیگر.
چرا میخواهند جمهوری اسلامی را به زانو در بیاورند و نابود بکنند؛ خب علل مختلفی دارد بالاخره جمهوری اسلامی آمده این منطقه‌ی مهم و راهبردی و پرمنفعت و پرمعدن طبیعی و انسانی را از دست این‌ها خارج کرده یک علتش این است. اما یک علت دیگرش هم این است که این جمهوری اسلامی ندای استقلال و ندادن باج را بلند کرده.
راهبرد به زانو درآوردن جمهوری اسلامی چیست؟ ایجاد اختلاف، ایجاد بی‌اعتمادی. وقتی بی‌اعتمادی به وجود آمد، امید و امید به آینده هم از بین خواهد رفت. بی‌اعتمادی دستجات سیاسی نسبت به همدیگر، گروه‌های مردمی نسبت به همدیگر، بی‌اعتمادی مردم با حکومت، بی‌اعتمادی حکومت به مردم، بی‌اعتمادی این به آن، این سازمان با آن سازمان به هم بی‌اعتماد باشند، به هم بدبین باشند.
خب یک اختلافاتی قهراً وجود دارد. این اختلافات را نباید تبدیل کرد به گسل. یک وقت زن را مطرح میکنند، یک وقت بحث شیعه و سنی را مطرح میکنند، یک وقت مسائل گوناگون دیگر، یک وقت اختلاف نسلی را مطرح میکنند برای اینکه اختلاف ایجاد کنند.
* وقتی که ما میبینیم دشمن وحدت را آماج حمله‌های خودش قرار داد، وظیفه‌مان چیست؟ وظیفه این است که این اتحاد را، این وحدت را حفظ کنیم. نگذاریم دشمن در این خواسته‌ی پلید خودش پیروز بشود.
بیست و دوم بهمن امسال ان‌شاءاللّه به توفیق الهی مظهر حضور مردم، مظهر عزت مردم، مظهر اعتماد مردم به یکدیگر است، مظهر اتحاد ملی است. من توصیه‌ام هم این است به همه‌ی آحاد مردم عزیزمان که سعی کنند این راهپیمایی را، این روز بزرگ را، این حرکت پرشکوه را مظهر اتحاد ملی و وحدت ملی قرار بدهند.
این پیام را به طور صریح به دشمن برسانند که تلاش او برای از بین بردن اتحاد ملی، تلاش خنثی شده‌ای است و نمیتوانند مردم را از هم جدا کنند، نمیتوانند مردم را از نظام جدا کنند، نمیتوانند نظام را به مردم بدبین کنند، نمیتوانند گروه‌های مختلف مردم را به جنگ با یکدیگر وادار کنند.
