به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از سلامت نیوز، دکتر جلال الدین میرزای رزاز، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس انجمن تغذیه ایران در یادداشتی به مناسبت روز جهانی غذا نوشت: نزدیک به هشتاد سال می شود که در این روز در حدود صد و پنجاه کشور جهان، برنامه های خاصی به منظور یادآوری و افزایش آگاهی عمومی و تفهیم گرسنگی و فقر اجرا می گردد.
بر اساس اخرین آمار حدود 1 میلیارد انسان از سوء تغذیه و گرسنگی رنج می برند که از این میان حدود 50 درصد در آسیا و 25 درصد در آفریقا زندگی می کنند. در مقابل این گرسنگان اما حدود 2 میلیارد نفر در دنیا دچار اضافه وزن و چاقی هستند. از برنامه های مهم سازمان جهانی خواروبار(فائو) و دیگر سازمان های بین المللی، حذف گرسنگی تا پایان 2030 در دنیا با همراهی و مشارکت اهالی زمین است. شاخه کمک غذایی سازمان ملل متحد که بزرگترین نهاد انسانی جهان در زمینه امنیت غذایی و رفع گرسنگی است، اعلام کرده است هنوز یک نهم جمعیت جهان غذای کافی ندارند. لذا نیاز به همبستگی و همکاری چند جانبه بیش از هر زمانی آشکارتر است.
وقتی در رابطه با غذا صحبت می کنیم می توان آن را از دو بعد امنیت غذایی و ایمنی غذایی مورد کنکاش و بررسی قرار دهیم که دو مقوله کاملا متفاوت و جدا از هم هستند.
در بررسی امنیت غذایی بر اساس تعاریف مختلف بین المللی پارامترهای مختلفی ارائه گردیده است که اهم آنها 4 پارامتر و شاخص ذیل می باشد.
فراهم بودن غذا و مواد غذایی در همه ایام، دسترسی به غذا (هم دسترسی فیزیکی و در دسترس بودن غذا و هم فراهم بودن شرایط اقتصادی خانوار برای خرید غذا)، دانش لازم برای بدست آوردن، پردازش و درک اطلاعات اولیه در مورد غذا و به طور خلاصه سواد تغذیه ای و درجه ایمنی و مغذی بودن و مفید بودن غذا و به طور خلاصه فراهم بودن غذای سالم
در حال حاضر در کشور عزیزمان ایران در مقوله امنیت غذایی با موانع و چالش های اساسی و ریشه دار مواجه هستیم:
1. تحریم های شدید و ناجوانمردانه اقتصادی
2. وضعیت اقتصادی ناپایدار
3. سازمان دهی و مدیریت بخش نظارتی در سازمان های ذیربط
متاسفانه این سه عامل در صورت ادامه دار شدن در دراز مدت می تواند امنیت غذایی را در کشور تحت الشعاع قرار دهد و خسارات و صدمات جبران ناپذیری را به سلامت جامعه وارد نماید، لذا ضرورت بررسی، واکاوی موضوع و ارائه راهکارهای کارشناسی و تخصصی برای برقراری امنیت غذایی کشور بیش از هرزمان دیگری احساس می شود.
عوامل سه گانه و تهدیدآمیز فوق که به آنها اشاره گردید عمدتا مداخله دولتمردان، سیاستمداران و مسئولین اجرایی کشور را می طلبد که ضرورت توجه به آنها در وضعیت هشدار قرار دارد.
• اولویت گذاری در بخش تعیین بودجه سالانه ی کشور و مدیریت منابع مالی بخش غذا در شرایط تحریم از عوامل تعیین کننده در بحث امنیت غذایی پایدار می باشد .
• در شرایط اقتصادی موجود و مشکلات تورم اقتصادی و افزایش روز افزون نرخ مواد غذایی ضرورت مداخله دولت در جهت حمایت از دهک های آسیب پذیر که آمار مستند آن در کشور موجود می باشد ، بیش از هرزمان دیگر احساس می گردد.این نوع حمایت ها عمدتا می بایست به صورت غیر نقدی و در قالب سبدهای حمایتی تغذیه ای به صورت ماهانه در اختیار خانوارهای در معرض خطر و کم برخوردار قرار گیرد.
• نقش نظارتی سازمان های نظارتی نظیر وزارت جهاد و کشاورزی، وزارت صمت و سازمان غذا و دارو جهت تولید غذای سالم نقش کلیدی و محوری در حفظ و ارتقاء سلامت جامعه دارد. در این میان زنجیره ی تولید در بخش کشاورزی اعم از استفاده درست از سموم کشاورزی، حمل و نگهداری، فرآوری غذا و همچنین آموزش به عموم مردم در جهت افزایش سواد تغذیه ای از وظایف حاکمیتی می باشد که در حال حاضر پرداختن به آن ها از اهمیت به سزایی برخوردار است .
مردم نیز با ورود به نحوه مصرف و توجه به آموزه های اعتقادی، مذهبی، ملی و اخلاقی می توانند تا حدود زیادی مانع بروز نا امنی غذایی در کشور باشند که لازم است تک تک هموطنان عزیز با درک شرایط موجود به سهم خود در برقراری امنیت غذایی مشارکت نمایند.
بر اساس مطالعات و آمارهای ارائه شده هرسال 3/1 میلیارد تن ضایعات مواد غذایی در دنیا وجود دارد که این ضایعات معادل یک سوم کل مواد غذایی تولید شده برای مصرف انسان هاست و می تواند غذای کافی برای 2 میلیارد نفر انسان گرسنه را در سال فراهم نماید. در کشور ما نیز بر اساس بررسی های به عمل آمده حدود 30 درصد ضایعات غذا از چرخه تولید تا مصرف وجود دارد. چرخه و زنجیره غذا از مزرعه شروع می شود و پس از طی چرخه فرآوری و عرضه به سفره ها می رسد. براساس گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی(فائو)، هرروز به‌ازای هر نفر 134 کیلوکالری غذا در ایران به هدر می‌رود، یعنی سرانه هدررفت روزانه غذا در ایران 134 کیلوکالری است. سهم ایران از کل غذایی که هرسال در جهان به هدر می‌رود 2.7 درصد اعلام شده است . بر همین اساس ضایعات موادغذایی در ایران معادل ٣٥میلیون تن در سال است این درحالی است که در اتحادیه اروپا با ٢٧ کشور عضو، تنها ٩٠میلیون تن موادغذایی درسال راهی زباله‌ها می‌شود. بیشترین ضایعات غذا در ایران مربوط به نان، میوه ، برنج و سبزیجات است.
لذا ساماندهی و ورود اورژانسی کشور جهت جلوگیری از آمار 30 درصدی ضایعات غذا در کشور با آموزش و ارتقاء فرهنگ عمومی جامعه در جهت اصلاح الگوهای ناصواب مصرف که متاسفانه در بسیاری از خانواده های شهری نهادینه شده است می تواند تا حدود زیادی ناامنی غذائی را از ما دور کند و درصورت طولانی بودن یا تداوم وضع موجود آنرا به تاخیر بیندازد. همه ما ایرانیان سربازان برقراری امنیت غذایی هستیم که با برداشتن قدم اساسی جلوگیری از اسراف و ضایعات مواد غذایی می توانیم نقش سازنده خود را ایفا نماییم. باشد که سیاستمداران، دولتمردان و مسئولین اجرائی کشور هم بسان فرماندهان امنیت غذایی به وظایفشان عمل کنند.
