به گزارش صراط به نقل از همشهری، سال‌ها در برنامه‌های توسعه، دولت مکلف بود نرخ بیکاری را به محدوده ۸ درصد برساند؛ اتفاقی که در دوره کرونا به‌واسطه افت شدید نرخ مشارکت اقتصادی در حال محقق شدن بود اما در یکی دو سال گذشته با وجود رشد تقاضا برای کار محقق شده است.
طبق اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری کشور در حالی وارد روند نزولی شده و به ۷.۶ درصد رسیده که هم‌زمان نرخ مشارکت اقتصادی یعنی درصد افرادی که متقاضی شغل هستند، در حال افزایش است. این اتفاق مهر تأییدی برای تحقق اشتغال‌زایی است و تداوم آن می‌تواند از چالش‌های اقتصادی و اجتماعی را برطرف کند.
نمای پاییزی بازار کار
در پاییز امسال، حدود ۶۴.۶ میلیون نفر از جمعیت ایران در سن کار بوده‌اند و ۴۱.۵ درصد یعنی ۲۶.۸ میلیون نفر از آنها متقاضی شغل بوده‌اند. این نرخ ۰.۵ درصد معادل ۶۱۲ هزار نفر بیشتر از پاییز پارسال بوده؛ اما به مدد نهضت اشتغال‌زایی، نه‌تنها معادل کل این جمعیت موفق به یافتن شغل شده‌اند بلکه معادل بیش از ۹۳ هزار نفر از جمعیت بیکاران کشور نیز به جمعیت شاغلان پیوسته‌اند.
طبق اعلام مرکز آمار ایران، جمعیت شاغلان اقتصاد ایران در پاییز ۱۴۰۲ به ۲۴ میلیون و ۷۷۵ هزار نفر رسیده که ۷۰۵ هزار و ۵۰۱ نفر بیشتر از پاییز سال قبل است. در مقابل، جمعیت بیکاران کشور در این فصل به ۲ میلیون و ۴۳ هزار و ۶۷۲ نفر رسیده که ۹۳ هزار و ۱۵۶ نفر کمتر از پاییز ۱۴۰۱ است.
بازار کار از نگاه جوانان
در پاییز امسال، با وجود بهبود نسبی اوضاع بازار کار کشور، بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال ۱.۴ درصد بیشتر شده و نرخ آن ۲۰.۶ درصد ثبت شده است. این در حالی است که نرخ بیکاری در گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال، ۰.۴ درصد افت کرده و نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز با کاهش ۱.۱ درصدی مواجه بوده است.
به نظر می‌رسد، همچنان نامتناسب بودن مهارت‌های نیروی کار جدید و نیاز بازار کار، اصلی‌ترین عامل بالا ماندن نرخ بیکاری جوانان باشد؛ اما درصورتی‌که راهبرد آموزش فنی و حرفه‌ای متقاضیان کار در کاریابی‌ها اجرایی شود، احتمال رفع این نقیصه و بهبود نرخ بیکاری جوانان تقویت خواهد شد.
در این فصل، ۴۲.۸ درصد از شاغلان ایران جزو فارغ‌التحصیلان آموزش عالی بوده‌اند که رقم قابل‌توجهی محسوب می‌شود و با توجه به تداوم افت نرخ بیکاری درس‌خوانده‌ها، انتظار می‌رود سهم اشتغال این افراد بیش‌ازپیش افزایش پیدا کند.
نمای زنانه بازار کار
یکی از نکات مثبت بازار کار ایران در پاییز ۱۴۰۲، تداوم بازگشت زنان به عرصه فعالیت‌های اقتصادی بوده است. در این فصل، نرخ مشارکت اقتصادی زنان ۰.۸ درصد بهبود پیدا کرده و به ۱۴.۴ درصد رسیده و هم‌زمان بدون تغییر نرخ بیکاری، نرخ اشتغال این گروه با بهبود ۰.۷ درصدی به ۱۲.۴ درصد رسیده است.
بازار کار از نمای استانی
پاییز امسال، نرخ بیکاری در ۲۰ استان نسبت به پاییز سال قبل بهبود پیدا کرده؛ اما در ۱۱ استان این نرخ افزایش یافته است. البته همچنان نرخ بیکاری در ۲۵ استان تک‌رقمی مانده و فقط ۶ استان درگیر نرخ بیکاری دورقمی هستند.
بررسی اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در این فصل، استان سیستان و بلوچستان با نرخ بیکاری ۱۳.۵ درصدی، بالاترین نرخ بیکاری را داشته درحالی‌که پاییز سال قبل، این رتبه به استان کردستان با نرخ بیکاری ۱۳.۸ درصد اختصاص داشت.
در مقابل پایین‌ترین نرخ بیکاری کشور در پاییز امسال به استان مازندران اختصاص داشته که فقط ۵.۱ درصد از متقاضیان کار در آن موفق به اشتغال نشده‌اند. در پاییز سال قبل، این رتبه به استان خراسان رضوی با نرخ بیکاری ۴.۹ درصد اختصاص داشت.
شاغلان کجا کار می‌کنند؟
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در پاییز ۱۴۰۲، همچنان بالاترین سهم از بازار کار ایران متعلق به بخش خدمات بوده و ۵۲.۱ درصد از شاغلان در این حوزه فعالیت کرده‌اند.
بعدازآن بخش صنعت با سهم ۳۴.۲ درصدی از اشتغال در رتبه دوم قرار گرفته و طبق معمول بخش کشاورزی با سهم ۱۳.۶ درصدی در رتبه سوم قرار دارد.
نکته قابل‌توجه در این حوزه، مربوط به جابجایی نیروی کار بین بخش‌ها بوده که نمایانگر تغییر سهم از بخش کشاورزی و صنعت به سمت بخش خدمات است.
در پاییز امسال، بازهم ریزش اشتغال بخش کشاورزی ادامه پیدا کرده و جمعیت شاغلان این بخش ۶۸ هزار و ۳۶ نفر نسبت به پاییز سال قبل کمتر شده است.
در این میان بخش صنعت نیز با وجود جذب ۱۳۸ هزار و ۲۸۶ شاغل جدید، قادر به حفظ سهم خود در بازار کار نبوده و این سهم ۰.۴ درصد افت کرده است؛ درحالی‌که بخش خدمات با حذف ۶۲۹ هزار و ۵۴۹ شاغل جدید، سهم خود از بازار کشور را یک درصد ارتقا داده است.
